Οινική… αποστολή στην Κύπρο
Ο Θόδωρος Λέλεκας επιστρέφει από τους κυπριακούς αμπελώνες και μεταφέρει τις εντυπώσεις του από την οινόφιλη τοπική κοινότητα.
του Θόδωρου Λέλεκα
Πηγαίνω πολύ τακτικά στην Κύπρο. Παρακολουθώ τις εξελίξεις στον αμπελώνα της, μου αρέσουν τα κρασιά της και στηρίζω τους οινοποιούς, αλλά και την οινόφιλη κοινότητά της που συνεχώς μεγαλώνει. Στο τελευταίο μου ταξίδι, ωστόσο, στο οποίο πήγα προσκεκλημένος από την Πρεσβεία της στην Αθήνα και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού, είχα την ευκαιρία να κάνω μια εκτενή «τουρνέ» στα οινοποιεία της Κύπρου. Το πρόγραμμα ήταν γεμάτο και πολύ εντατικό, αλλά έκανε το ταξίδι μου ουσιαστικό και απόλυτα απολαυστικό!
Μια όμορφη εξόρμηση στον Κυπριακό αμπελώνα
Οι επισκέψεις μου στα οινοποιεία κινήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Λεμεσσό (και προς την Πάφο), εκεί δηλαδή που παρατηρείται η μεγαλύτερη αμπελοοινική δραστηριότητα, αλλά και όπου συναντάμε ορισμένα από τα πλέον προνομιούχα terroir του Κυπριακού αμπελώνα. Μπορώ να πω ότι το αυτοκίνητο «έγραψε» πολλά χιλιόμετρα, η τριήμερη εξόρμηση όμως άξιζε τον κόπο με το παραπάνω. Κι αυτό γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να επισκεφτώ κάποια οινοποιεία που ως τώρα γνώριζα μόνο από απόσταση (και από τα κρασιά τους), αλλά και να διαπιστώσω τις σημαντικές εξελίξεις ακόμα και σε αυτά τα οποία είχα επισκεφτεί σχετικά πρόσφατα.
Στο οινοποιείο του αεροπόρου Θεόδωρου Χατζηάντωνα (Hadjiantonas Winery) στην Παρεκκλησιά, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά από την τελευταία μου επίσκεψη. Ένταξη Κυπριακών ποικιλιών (Ξυνιστέρι, Μαραθέφτικο) στη γκάμα των κρασιών, μία σοβαρή προσπάθεια οινοποίησης και εμφιάλωσης του πρώτου Κυπριακού nouveau κρασιού. Παράλληλα, παρατήρησα θεαματικές βελτιώσεις στον εσωτερικό χώρο γευσιγνωσίας, ο οποίος έχει διαμορφωθεί ιδανικά για να φιλοξενήσει επισκέπτες που θέλουν να δοκιμάσουν τα κρασιά του Κτήματος, καθώς και στον εξωτερικό, ο οποίος αποτελεί μία όμορφη επιλογή για μεγάλες εκδηλώσεις, τόσο επαγγελματικές (δείπνα, γευσιγνωσίες) όσο και κοινωνικές (γάμους, πάρτυ).
Οι άνθρωποι του οινοποιείου με ενημέρωσαν ότι κάθε χρόνο υποδέχονται μεγάλο αριθμό επισκεπτών από την Αγγλία, τη Ρωσία και τη Γερμανία. Όλα δείχνουν ότι διαθέτουν πλέον την κατάλληλη τεχνογνωσία και υποδομή για να αναπτύξουν σωστά την οινο-τουριστική πτυχή του Κτήματος.
Στο Οινοποιείο Ζαμπάρτα στον Άγιο Αμβρόσιο, η επίσκεψή μου έγινε σε ώρα… αιχμής. Καθότι βρισκόμασταν σε περίοδο τρύγου, μια μεγάλη ποσότητα από σταφύλια είχε μόλις παραληφθεί και η ομάδα μαθητευόμενων οινολόγων από το εξωτερικό που έκαναν την πρακτική τους στο οινοποιείο είχε ήδη πιάσει δουλειά στον ιμάντα διαλογής. Ο ιδρυτής του οινοποιείου, ο αείμνηστος Άκης Ζαμπάρτας, σπούδασε και εργάστηκε στη Γαλλία, ενώ στη συνέχεια διετέλεσε για πολλά χρόνια επικεφαλής οινολόγος της οινοβιομηχανίας ΚΕΟ. Ο γιος του, ο Μάρκος, ο οποίος έχει πλέον αναλάβει τα ηνία στην παραγωγή, σπούδασε και απέκτησε τις πρώτες του εμπειρίες στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Δοκιμάζοντας τα κρασιά τους, μπορεί κανείς να καταλάβει την όμορφη συνύπαρξη του παλαιού και του νέου κόσμου, και αυτό τους δίνει το δικό τους απαράμιλλο στυλ. Τα κρασιά του οινοποιείου Ζαμπάρτα είναι από τα πλέον βραβευμένα της Κύπρου – σίγουρα όχι άδικα.
Το Οινοποιείο της ΚΕΟ στη Μαλλιά είναι μια μεγάλη και ιστορική μονάδα παραγωγής κρασιού. Την επισκέφτηκα στην καρδιά της περιόδου του τρύγου και ενώ αρκετά κρασιά βρίσκονταν ήδη σε διαδικασία οινοποίησης. Είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω αρκετά από αυτά μέσα από τις δεξαμενές, σε διαφορετικές φάσεις της ζύμωσης. Συνομιλώντας με την ομάδα των οινολόγων του Κτήματος συμφωνήσαμε ότι τα αρώματα και οι οξύτητες αυτή τη χρονιά θα κυμανθούν σε υψηλά και άκρως ικανοποιητικά επίπεδα. Αυτό που πραγματικά έχει μεγάλο ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο Κτήμα είναι η πολύ σοβαρή, στρατηγική δουλειά που γίνεται πάνω σε άγνωστες ποικιλίες, πολλές από τις οποίες σώζονται τελικά από εξαφάνιση. Γι αυτό και, εκτός των κρασιών από τη μεγάλη γκάμα της ΚΕΟ που είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω, ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το ερυθρό «Γιαννούδι», που δοκίμασα για πρώτη φορά σε πειραματική οινοποίηση. Πρόκειται για πολύ παλιά ποικιλία που ανακαλύφθηκε ξανά πρόσφατα, χωρίς να υπάρχουν περαιτέρω στοιχεία για την ταυτότητά της, πέρα από το γεγονός ότι βρισκόταν στο αμπέλι ενός παππού που λεγόταν Γιάννης (εξ ου και το όνομά της). Συμφωνώ με όλους όσους μίλησα σχετικά, ότι πρόκειται για ποικιλία που έχει όλα τα φόντα να παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον του Κυπριακού κρασιού.
Στο Οινοποιείο Λαμπούρη, στις Κάτω Πλάτρες, δοκίμασα πολύ καλό Ξυνιστέρι και εξαιρετικό Μαραθέφτικο. Τα αρώματα και οι οξύτητες των κρασιών ήταν σε κάποιες περιπτώσεις εντυπωσιακά. Όπως μου εξήγησε, βέβαια, ο διευθυντής του οινοποιείου κ. Χριστάκης Λαμπούρης, κάποια από τα αμπελοτόπια τους βρίσκονται σε υψόμετρο 1250 μέτρων και αυτό σίγουρα παίζει το ρόλο του. Το οινοποιείο είναι το μόνο στην Κύπρο – και από τα ελάχιστα στην Νότια Ευρώπη – που παράγει κρασί kosher, το οποίο δηλαδή παράγεται με βάση τους διατροφικούς νόμους που ορίζει η Εβραϊκή θρησκεία, και αυτό αποτελεί ένα μεγάλο και σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στο Οινοποιείο Αγία Μαύρη, στο Κοιλάνι, είχα τη χαρά να ξεναγηθώ τόσο στον μουσειακό χώρο, όσο και στον χώρο παραγωγής, από την ιδιοκτήτρια, Κα Γιαννούλα Ιωαννίδου. Το οινοποιείο και τα αμπέλια του βρίσκονται σε υψόμετρο που ξεπερνάει τα 1000 μέτρα και φημίζεται τόσο για τα παλαιά του κλήματα όσο και για την πολύ χαμηλή στρεμματική απόδοση και συνολική παραγωγή του. Το οινοποιείο παράγει μια πλήρη γκάμα κρασιών, φημίζεται ωστόσο για τα ημίγλυκα και τα γλυκά κρασιά του, για τα οποία έχει βραβευτεί πολλές φορές σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς. Πράγματι, το γλυκό Μοσχάτο του οινοποιείου, το οποίο έχει στην κυριολεξία σαρώσει τα βραβεία εντός και εκτός συνόρων, είναι ένα υποδειγματικό επιδόρπιο κρασί που εκφράζει τέλεια τις αρωματικές αρετές της ποικιλίας. Το «Νόστιμον Ήμαρ», μία ετικέτα επιδόρπιου οίνου από την γηγενή Κυπριακή ποικιλία Ξυνιστέρι, θυμίζει ένα εκλεκτό γλυκό κρασί από το Sauternes, με τη διαφορά ότι έχει μάλλον καλύτερη οξύτητα. Εκεί όμως που πραγματικά εντυπωσιάστηκα, ήταν όταν δοκίμαζα την ακυκλοφόρητη (μέχρι τότε) ετικέτα «Άξιον Εστί», ένα γλυκό κρασί από την ποικιλία Shiraz, που έχει παλαιώσει σε δρύινο βαρέλι για 18 μήνες. Πρόκειται για ένα γλυκό κρασί με απίστευτη αρωματική πολυπλοκότητα, οξύτητα και διάρκεια, που όμοιό του θα περίμενε να συναντήσει κανείς μόνο σε κάποιο καταξιωμένο οινοποιείο του νέου κόσμου, π.χ. στην Αυστραλία.
Στο (νέο) οινοποιείο του Σοφοκλή Βλασσίδη, στο Κοιλάνι, έμεινα, στην κυριολεξία, άφωνος. Για την ακρίβεια νόμιζα στην αρχή ότι με είχαν πάει σε άλλο μέρος. Κι αυτό γιατί, στην τελευταία μου επίσκεψη και συνάντηση με τον άξιο Κύπριο οινοποιό, το οινοποιείο του στεγαζόταν στην αποθήκη του πατρικού του σπιτιού, μέσα στο χωριό. Το καινούριο οινοποιείο όμως, που βρίσκεται σε ιδιόκτητη έκταση στους γύρω λόφους, είναι μια υπερσύγχρονη κατασκευή εξαιρετικής αισθητικής, που θυμίζει οινοποιείο στη Rioja ή στη Napa Valley. Το οινοποιείο έχει πλέον δυναμική 120.000 φιαλών το χρόνο, ενώ καλλιεργεί και οινοποιεί πολλές γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες, ανάμεσα στις οποίες και το δικό μας Αγιωργίτικο! Τα κρασιά του οινοποιείο Βλασσίδη είναι πάντα κορυφαία και εξάγονται σε δύσκολες αγορές, όπως η Αυστρία, η Ελβετία και η Γερμανία. Ο ίδιος, εκτός από το δικό του οινοποιείο, συνεργάζεται και με μεγάλα οινοποιεία στην Κύπρο ως σύμβουλος-οινολόγος, ενώ προσπαθεί να βρίσκει χρόνο να αφιερώνει στην έρευνα σε μεγάλα και σημαντικά θέματα του κλάδου, όπως οι κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη και οι επιρροές τους στην αμπελουργία.
Το οινοποιείο Νικολαΐδη στην Ανώγυρα ήταν το πρώτο που επισκέφτηκα στην Κύπρο, πριν από αρκετά χρόνια, αλλά και το πρώτο μέρος όπου έμαθα και δοκίμασα τις ντόπιες ποικιλίες του Κυπριακού αμπελώνα και συγκεκριμένα το Ξυνιστέρι και το Μαραθέφτικο. Σήμερα, τη στιγμή που ο οινικός κλάδος στην Κύπρο (και όχι μόνο) βιώνει την οικονομική κρίση της εποχής, το μικρό οικογενειακό οινοποιείο έκανε μικρά, σταθερά βήματα – περιόρισε την παραγωγή του και εστίασε σε ετικέτες με εμπορικές δυνατότητες στην αγορά – για να μπορέσει να βγει από αυτή την περιπέτεια πιο δυνατό. Η οικογένεια Νικολαΐδη έχει μακρά ιστορία στο χώρο και την τιμά με τον καλύτερο τρόπο. Χαρακτηριστική στιγμή της επίσκεψης, μάλιστα, ήταν η δοκιμή κρασιών στην αυλή του οινοποιείου, κάτω από μια πανάρχαιη κληματαριά με πολύ χοντρό κορμό, της (επιτραπέζιας) ποικιλίας «Βέρικο». Όπως έμαθα η ποικιλία πήρε το όνομα αυτό πριν από ουκ ολίγες δεκαετίες, όταν κάποιος Βρετανός δοκίμασε το σταφύλι της και αναφώνησε ευχαριστημένος «Very Good!» (πολύ καλό)!
Η περιήγηση στον Κυπριακό αμπελώνα ολοκληρώθηκε με μια επίσκεψη στο Κυπριακό Μουσείο Οίνου, στην Ερήμη. Πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό χώρο που ανήκει σε κοινωφελές ίδρυμα, στον οποίο έχει συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός αρχαίων αλλά και σύγχρονων ευρημάτων τα οποία μαρτυρούν την μεγάλη και πλούσια ιστορία του κρασιού στην Κύπρο. Το Μουσείο δέχεται κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών (μαθητών, τουριστών κλπ) και επιτελεί ένα πολύ σημαντικό έργο, συντελώντας στην διαφύλαξη και τη μετάδοση της σπουδαίας οινικής ιστορίας και παράδοσης της χώρας.
Στο δρόμο της επιστροφής, έκανα μια γρήγορη στάση στο χωριό Κολόσσι για να περπατήσω στο περίφημο Μεσαιωνικό του Κάστρο. Η στιγμή ήταν πολύ σημαντική για μένα, καθώς επισκεπτόμουν επιτέλους το διάσημο στρατηγείο των Ιπποτών του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, εκεί όπου ξεκίνησε η ένδοξη ιστορία του γλυκού Κυπριακού κρασιού Κουμανταρία, που είναι ένα από τα παλαιότερα κρασιά του κόσμου! Το Κάστρο είναι επισκέψιμο και τέλεια συντηρημένο και αποτελεί έναν πολύ δημοφιλή τουριστικό προορισμό.
Το ταξίδι αυτό μου επιβεβαίωσε την πολύ καλή εξέλιξη των κρασιών του Κυπριακού αμπελώνα, αλλά και της οινικής κουλτούρας της Κύπρου. Ευχαριστώ θερμά την Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα, καθώς και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού της Κύπρου και δεσμεύομαι να επιστρέψω πολύ σύντομα!
Πηγαίνω πολύ τακτικά στην Κύπρο. Παρακολουθώ τις εξελίξεις στον αμπελώνα της, μου αρέσουν τα κρασιά της και στηρίζω τους οινοποιούς, αλλά και την οινόφιλη κοινότητά της που συνεχώς μεγαλώνει. Στο τελευταίο μου ταξίδι, ωστόσο, στο οποίο πήγα προσκεκλημένος από την Πρεσβεία της στην Αθήνα και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού, είχα την ευκαιρία να κάνω μια εκτενή «τουρνέ» στα οινοποιεία της Κύπρου. Το πρόγραμμα ήταν γεμάτο και πολύ εντατικό, αλλά έκανε το ταξίδι μου ουσιαστικό και απόλυτα απολαυστικό!
Μια όμορφη εξόρμηση στον Κυπριακό αμπελώνα
Οι επισκέψεις μου στα οινοποιεία κινήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Λεμεσσό (και προς την Πάφο), εκεί δηλαδή που παρατηρείται η μεγαλύτερη αμπελοοινική δραστηριότητα, αλλά και όπου συναντάμε ορισμένα από τα πλέον προνομιούχα terroir του Κυπριακού αμπελώνα. Μπορώ να πω ότι το αυτοκίνητο «έγραψε» πολλά χιλιόμετρα, η τριήμερη εξόρμηση όμως άξιζε τον κόπο με το παραπάνω. Κι αυτό γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να επισκεφτώ κάποια οινοποιεία που ως τώρα γνώριζα μόνο από απόσταση (και από τα κρασιά τους), αλλά και να διαπιστώσω τις σημαντικές εξελίξεις ακόμα και σε αυτά τα οποία είχα επισκεφτεί σχετικά πρόσφατα.
Στο οινοποιείο του αεροπόρου Θεόδωρου Χατζηάντωνα (Hadjiantonas Winery) στην Παρεκκλησιά, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά από την τελευταία μου επίσκεψη. Ένταξη Κυπριακών ποικιλιών (Ξυνιστέρι, Μαραθέφτικο) στη γκάμα των κρασιών, μία σοβαρή προσπάθεια οινοποίησης και εμφιάλωσης του πρώτου Κυπριακού nouveau κρασιού. Παράλληλα, παρατήρησα θεαματικές βελτιώσεις στον εσωτερικό χώρο γευσιγνωσίας, ο οποίος έχει διαμορφωθεί ιδανικά για να φιλοξενήσει επισκέπτες που θέλουν να δοκιμάσουν τα κρασιά του Κτήματος, καθώς και στον εξωτερικό, ο οποίος αποτελεί μία όμορφη επιλογή για μεγάλες εκδηλώσεις, τόσο επαγγελματικές (δείπνα, γευσιγνωσίες) όσο και κοινωνικές (γάμους, πάρτυ).
Οι άνθρωποι του οινοποιείου με ενημέρωσαν ότι κάθε χρόνο υποδέχονται μεγάλο αριθμό επισκεπτών από την Αγγλία, τη Ρωσία και τη Γερμανία. Όλα δείχνουν ότι διαθέτουν πλέον την κατάλληλη τεχνογνωσία και υποδομή για να αναπτύξουν σωστά την οινο-τουριστική πτυχή του Κτήματος.
Στο Οινοποιείο Ζαμπάρτα στον Άγιο Αμβρόσιο, η επίσκεψή μου έγινε σε ώρα… αιχμής. Καθότι βρισκόμασταν σε περίοδο τρύγου, μια μεγάλη ποσότητα από σταφύλια είχε μόλις παραληφθεί και η ομάδα μαθητευόμενων οινολόγων από το εξωτερικό που έκαναν την πρακτική τους στο οινοποιείο είχε ήδη πιάσει δουλειά στον ιμάντα διαλογής. Ο ιδρυτής του οινοποιείου, ο αείμνηστος Άκης Ζαμπάρτας, σπούδασε και εργάστηκε στη Γαλλία, ενώ στη συνέχεια διετέλεσε για πολλά χρόνια επικεφαλής οινολόγος της οινοβιομηχανίας ΚΕΟ. Ο γιος του, ο Μάρκος, ο οποίος έχει πλέον αναλάβει τα ηνία στην παραγωγή, σπούδασε και απέκτησε τις πρώτες του εμπειρίες στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Δοκιμάζοντας τα κρασιά τους, μπορεί κανείς να καταλάβει την όμορφη συνύπαρξη του παλαιού και του νέου κόσμου, και αυτό τους δίνει το δικό τους απαράμιλλο στυλ. Τα κρασιά του οινοποιείου Ζαμπάρτα είναι από τα πλέον βραβευμένα της Κύπρου – σίγουρα όχι άδικα.
Το Οινοποιείο της ΚΕΟ στη Μαλλιά είναι μια μεγάλη και ιστορική μονάδα παραγωγής κρασιού. Την επισκέφτηκα στην καρδιά της περιόδου του τρύγου και ενώ αρκετά κρασιά βρίσκονταν ήδη σε διαδικασία οινοποίησης. Είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω αρκετά από αυτά μέσα από τις δεξαμενές, σε διαφορετικές φάσεις της ζύμωσης. Συνομιλώντας με την ομάδα των οινολόγων του Κτήματος συμφωνήσαμε ότι τα αρώματα και οι οξύτητες αυτή τη χρονιά θα κυμανθούν σε υψηλά και άκρως ικανοποιητικά επίπεδα. Αυτό που πραγματικά έχει μεγάλο ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο Κτήμα είναι η πολύ σοβαρή, στρατηγική δουλειά που γίνεται πάνω σε άγνωστες ποικιλίες, πολλές από τις οποίες σώζονται τελικά από εξαφάνιση. Γι αυτό και, εκτός των κρασιών από τη μεγάλη γκάμα της ΚΕΟ που είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω, ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το ερυθρό «Γιαννούδι», που δοκίμασα για πρώτη φορά σε πειραματική οινοποίηση. Πρόκειται για πολύ παλιά ποικιλία που ανακαλύφθηκε ξανά πρόσφατα, χωρίς να υπάρχουν περαιτέρω στοιχεία για την ταυτότητά της, πέρα από το γεγονός ότι βρισκόταν στο αμπέλι ενός παππού που λεγόταν Γιάννης (εξ ου και το όνομά της). Συμφωνώ με όλους όσους μίλησα σχετικά, ότι πρόκειται για ποικιλία που έχει όλα τα φόντα να παίξει σημαντικό ρόλο στο μέλλον του Κυπριακού κρασιού.
Στο Οινοποιείο Λαμπούρη, στις Κάτω Πλάτρες, δοκίμασα πολύ καλό Ξυνιστέρι και εξαιρετικό Μαραθέφτικο. Τα αρώματα και οι οξύτητες των κρασιών ήταν σε κάποιες περιπτώσεις εντυπωσιακά. Όπως μου εξήγησε, βέβαια, ο διευθυντής του οινοποιείου κ. Χριστάκης Λαμπούρης, κάποια από τα αμπελοτόπια τους βρίσκονται σε υψόμετρο 1250 μέτρων και αυτό σίγουρα παίζει το ρόλο του. Το οινοποιείο είναι το μόνο στην Κύπρο – και από τα ελάχιστα στην Νότια Ευρώπη – που παράγει κρασί kosher, το οποίο δηλαδή παράγεται με βάση τους διατροφικούς νόμους που ορίζει η Εβραϊκή θρησκεία, και αυτό αποτελεί ένα μεγάλο και σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στο Οινοποιείο Αγία Μαύρη, στο Κοιλάνι, είχα τη χαρά να ξεναγηθώ τόσο στον μουσειακό χώρο, όσο και στον χώρο παραγωγής, από την ιδιοκτήτρια, Κα Γιαννούλα Ιωαννίδου. Το οινοποιείο και τα αμπέλια του βρίσκονται σε υψόμετρο που ξεπερνάει τα 1000 μέτρα και φημίζεται τόσο για τα παλαιά του κλήματα όσο και για την πολύ χαμηλή στρεμματική απόδοση και συνολική παραγωγή του. Το οινοποιείο παράγει μια πλήρη γκάμα κρασιών, φημίζεται ωστόσο για τα ημίγλυκα και τα γλυκά κρασιά του, για τα οποία έχει βραβευτεί πολλές φορές σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς. Πράγματι, το γλυκό Μοσχάτο του οινοποιείου, το οποίο έχει στην κυριολεξία σαρώσει τα βραβεία εντός και εκτός συνόρων, είναι ένα υποδειγματικό επιδόρπιο κρασί που εκφράζει τέλεια τις αρωματικές αρετές της ποικιλίας. Το «Νόστιμον Ήμαρ», μία ετικέτα επιδόρπιου οίνου από την γηγενή Κυπριακή ποικιλία Ξυνιστέρι, θυμίζει ένα εκλεκτό γλυκό κρασί από το Sauternes, με τη διαφορά ότι έχει μάλλον καλύτερη οξύτητα. Εκεί όμως που πραγματικά εντυπωσιάστηκα, ήταν όταν δοκίμαζα την ακυκλοφόρητη (μέχρι τότε) ετικέτα «Άξιον Εστί», ένα γλυκό κρασί από την ποικιλία Shiraz, που έχει παλαιώσει σε δρύινο βαρέλι για 18 μήνες. Πρόκειται για ένα γλυκό κρασί με απίστευτη αρωματική πολυπλοκότητα, οξύτητα και διάρκεια, που όμοιό του θα περίμενε να συναντήσει κανείς μόνο σε κάποιο καταξιωμένο οινοποιείο του νέου κόσμου, π.χ. στην Αυστραλία.
Στο (νέο) οινοποιείο του Σοφοκλή Βλασσίδη, στο Κοιλάνι, έμεινα, στην κυριολεξία, άφωνος. Για την ακρίβεια νόμιζα στην αρχή ότι με είχαν πάει σε άλλο μέρος. Κι αυτό γιατί, στην τελευταία μου επίσκεψη και συνάντηση με τον άξιο Κύπριο οινοποιό, το οινοποιείο του στεγαζόταν στην αποθήκη του πατρικού του σπιτιού, μέσα στο χωριό. Το καινούριο οινοποιείο όμως, που βρίσκεται σε ιδιόκτητη έκταση στους γύρω λόφους, είναι μια υπερσύγχρονη κατασκευή εξαιρετικής αισθητικής, που θυμίζει οινοποιείο στη Rioja ή στη Napa Valley. Το οινοποιείο έχει πλέον δυναμική 120.000 φιαλών το χρόνο, ενώ καλλιεργεί και οινοποιεί πολλές γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες, ανάμεσα στις οποίες και το δικό μας Αγιωργίτικο! Τα κρασιά του οινοποιείο Βλασσίδη είναι πάντα κορυφαία και εξάγονται σε δύσκολες αγορές, όπως η Αυστρία, η Ελβετία και η Γερμανία. Ο ίδιος, εκτός από το δικό του οινοποιείο, συνεργάζεται και με μεγάλα οινοποιεία στην Κύπρο ως σύμβουλος-οινολόγος, ενώ προσπαθεί να βρίσκει χρόνο να αφιερώνει στην έρευνα σε μεγάλα και σημαντικά θέματα του κλάδου, όπως οι κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη και οι επιρροές τους στην αμπελουργία.
Το οινοποιείο Νικολαΐδη στην Ανώγυρα ήταν το πρώτο που επισκέφτηκα στην Κύπρο, πριν από αρκετά χρόνια, αλλά και το πρώτο μέρος όπου έμαθα και δοκίμασα τις ντόπιες ποικιλίες του Κυπριακού αμπελώνα και συγκεκριμένα το Ξυνιστέρι και το Μαραθέφτικο. Σήμερα, τη στιγμή που ο οινικός κλάδος στην Κύπρο (και όχι μόνο) βιώνει την οικονομική κρίση της εποχής, το μικρό οικογενειακό οινοποιείο έκανε μικρά, σταθερά βήματα – περιόρισε την παραγωγή του και εστίασε σε ετικέτες με εμπορικές δυνατότητες στην αγορά – για να μπορέσει να βγει από αυτή την περιπέτεια πιο δυνατό. Η οικογένεια Νικολαΐδη έχει μακρά ιστορία στο χώρο και την τιμά με τον καλύτερο τρόπο. Χαρακτηριστική στιγμή της επίσκεψης, μάλιστα, ήταν η δοκιμή κρασιών στην αυλή του οινοποιείου, κάτω από μια πανάρχαιη κληματαριά με πολύ χοντρό κορμό, της (επιτραπέζιας) ποικιλίας «Βέρικο». Όπως έμαθα η ποικιλία πήρε το όνομα αυτό πριν από ουκ ολίγες δεκαετίες, όταν κάποιος Βρετανός δοκίμασε το σταφύλι της και αναφώνησε ευχαριστημένος «Very Good!» (πολύ καλό)!
Η περιήγηση στον Κυπριακό αμπελώνα ολοκληρώθηκε με μια επίσκεψη στο Κυπριακό Μουσείο Οίνου, στην Ερήμη. Πρόκειται για έναν εκπαιδευτικό χώρο που ανήκει σε κοινωφελές ίδρυμα, στον οποίο έχει συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός αρχαίων αλλά και σύγχρονων ευρημάτων τα οποία μαρτυρούν την μεγάλη και πλούσια ιστορία του κρασιού στην Κύπρο. Το Μουσείο δέχεται κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών (μαθητών, τουριστών κλπ) και επιτελεί ένα πολύ σημαντικό έργο, συντελώντας στην διαφύλαξη και τη μετάδοση της σπουδαίας οινικής ιστορίας και παράδοσης της χώρας.
Στο δρόμο της επιστροφής, έκανα μια γρήγορη στάση στο χωριό Κολόσσι για να περπατήσω στο περίφημο Μεσαιωνικό του Κάστρο. Η στιγμή ήταν πολύ σημαντική για μένα, καθώς επισκεπτόμουν επιτέλους το διάσημο στρατηγείο των Ιπποτών του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, εκεί όπου ξεκίνησε η ένδοξη ιστορία του γλυκού Κυπριακού κρασιού Κουμανταρία, που είναι ένα από τα παλαιότερα κρασιά του κόσμου! Το Κάστρο είναι επισκέψιμο και τέλεια συντηρημένο και αποτελεί έναν πολύ δημοφιλή τουριστικό προορισμό.
Το ταξίδι αυτό μου επιβεβαίωσε την πολύ καλή εξέλιξη των κρασιών του Κυπριακού αμπελώνα, αλλά και της οινικής κουλτούρας της Κύπρου. Ευχαριστώ θερμά την Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα, καθώς και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας & Τουρισμού της Κύπρου και δεσμεύομαι να επιστρέψω πολύ σύντομα!
