Μπαλέτο: Έκφραση και πειθαρχία για κάθε ηλικία

της Έλενας Μπούλια

«Πιάνο, μπαλέτο, γαλλικά»: Το τρίπτυχο της καλής ανατροφής για τα κορίτσια του προηγούμενου αιώνα έχει καταρριφθεί πλήρως στις μέρες μας ή έχει αντικατασταθεί από το «υπολογιστής, τάε κβο ντο, κινέζικα». Οι δε σχολές μπαλέτου έχουν διευρύνει τα προγράμματά τους, αλλάζοντας τις επωνυμίες τους σε σχολές χορού, και τα κοριτσάκια που κάποτε ονειρεύονταν να γίνουν μπαλαρίνες, σήμερα προτιμούν να μαθαίνουν jazz και χιπ-χοπ, για να μοιάσουν στη Χάνα Μοντάνα.

«Το να προτιμούν τα παιδιά κάποιο άλλο είδος χορού από το μπαλέτο δεν είναι κακό», μας λέει η καθηγήτρια μπαλέτου κ. Μάρθα Βούλγαρη, απόφοιτος της σχολής Alvin Ailey, της Νέας Υόρκης, «όμως καλό είναι να ξεκινούν με μπαλέτο και έπειτα να προχωρούν σε άλλα είδη. Η τεχνική του μπαλέτου είναι τόσο σφαιρική, τόσο αρχιτεκτονικά γεωμετρική και η διδασκαλία της τόσο άρτια που δίνει τόσο καλές βάσεις ως προς το στήσιμο του σώματος και την πειθαρχία που απαιτεί ο χορός, ώστε να μπορείς να πας μετά πιο εύκολα σε κάποιο άλλο είδος». Γιατί, λοιπόν, μπαλέτο; «Σκοπός του μπαλέτου, όπως και κάθε γυμναστικής, είναι ένα σώμα άρτιο και όχι καταπονημένο», απαντά η ίδια.

Όταν μεγαλώσω θα γίνω μπαλαρίνα
«Το μπαλέτο είναι τα πάντα για ένα παιδάκι», μας λέει η κ. Ράνια Καρβούνη, καθηγήτρια κλασικού μπαλέτου και ιδιοκτήτρια της Σχολής Χορού Ουράνια Κίνηση (*). «Δεν είναι απλά χορός, αλλά μορφή τέχνης που το μαθαίνει να στέκεται, να εκφράζεται, να εξωτερικεύει όλα του τα αισθήματα, αλλά και να πειθαρχεί, να κυριαρχεί πάνω στον ίδιο του τον εαυτό» συμπληρώνει και αναφέρει χαρακτηριστικά πως όλες οι μικρές της μαθήτριες θέλουν να γίνουν μπαλαρίνες όταν μεγαλώσουν.


Από ποια ηλικία μπορεί ένα παιδί να ξεκινήσει μπαλέτο και πόσο ασφαλής είναι για το σώμα του μία τέτοια μορφή άσκησης που στο μυαλό πολλών υπάρχει ως «επίπονη»; Σύμφωνα με την κ. Βούλγαρη, μετά τα 3,5-4 χρόνια μπορεί ένα παιδάκι να γραφτεί σε μία σχολή μπαλέτου, αν και τα πρώτα μαθήματα δεν θα είναι αμιγώς μπαλέτο αλλά μουσικοκινητική αγωγή, ρυθμική κ.λ.π. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχει βγει η πάνα και να έχει ήδη ενταχθεί το παιδί σε κάποιο σχολικό σύστημα, ώστε να έχει μάθει, σε κάποιο βαθμό, να πειθαρχεί. Για τους ίδιους λόγους η κ. Καρβούνη προτείνει στους γονείς να στέλνουν τα παιδιά στο μπαλέτο μετά τα πέντε χρόνια.

«Το ‘πραγματικό’ μπαλέτο έρχεται συνήθως από τα 6 ή 7 έτη και μετά, και αφού το παιδί έχει διδαχθεί το σωστό στήσιμο Σίγουρα δεν πρόκειται για μία επίπονη γυμναστική –εκτός αν αναφερόμαστε σε επίπεδα πρωταθλητισμού, τα οποία έρχονται μετά τα δεκατρία-δεκατέσσερα χρόνια και εφόσον το παιδί το έχει πάρει απόφαση. Αντίθετα, είναι ένα από τα πιο αρμονικά είδη άσκησης, το οποίο προτιμούν ακόμα και μεγάλοι αθλητές για να ΄στρώσουν΄ από τις επίπονες ασκήσεις», λέει η κ. Βούλγαρη. «Η κακή διδασκαλία είναι που μπορεί να κάνει το μπαλέτο επίπονο. Ένας δάσκαλος με σφαιρική και άρτια γνώση θα μπορέσει να προφυλάξει το παιδί από τραυματισμούς και να το διδάξει την σωστή στάση σώματος». Η κ. Καρβούνη αναφέρεται και στην ψυχολογική σκοπιά της διδασκαλίας: «επίπονο μπορεί να γίνει το μπαλέτο αν ο δάσκαλος κρίνει την σωματική διάπλαση ενός παιδιού, π.χ. του πει ότι είναι πολύ παχουλό για μπαλέτο, κάτι το οποίο θεωρείται απαράδεκτο».

Μπορεί, λοιπόν, κάθε παιδί να ξεκινήσει μαθήματα, ακόμα κι αν π.χ. έχει πλατυποδία; «Φυσικά και μπορεί να κάνει μπαλέτο ένα παιδί με πλατυποδία! Με έναν σωστό δάσκαλο ένα τέτοιο πρόβλημα μπορεί να βελτιωθεί πραγματικά», λέει η κ. Βούλγαρη και μαζί της συμφωνεί και η κ. Καρβούνη. «Άλλωστε, μία σχολή μπαλέτου δεν είναι ούτε Ακαδημία ούτε Όπερα για να θέτει αυστηρά κριτήρια. Οποιοδήποτε παιδί μπορεί να δοκιμάσει, όπως κι αν είναι το σώμα του και όλοι οι γονείς πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι δεν θα στείλουν την κόρη τους σε μία σχολή για να την κάνουν μπαλαρίνα, αλλά κυρίως για να αποκτήσει σωστή στάση στο σώμα της, στον τρόπο που περπατά και κινείται και, φυσικά, για να περάσει καλά», προσθέτει η πρώτη.

Όλα αυτά, βέβαια, εφόσον το παιδί διδαχθεί από έναν καλό δάσκαλο ή δασκάλα. Με τι κριτήρια, όμως, μπορεί ένα γονιός να ξεχωρίσει τον καλό δάσκαλο ή την καλή σχολή; Η κ. Βούλγαρη εξηγεί «Θα συμβούλευα τους γονείς πριν γράψουν το παιδί σε κάποια σχολή μπαλέτου να το ψάξουν πολύ: Να πάνε σε ορισμένες σχολές, να δουν πώς γίνονται τα μαθήματα και πώς αντιδρούν τα παιδιά σε αυτά, να μιλήσουν με τους δασκάλους και με άλλες μαμάδες. Ας μην τα πάνε στην πρώτη σχολή που θα συναντήσουν βγαίνοντας από το σπίτι, αλλά σε αυτήν στην οποία πραγματικά θεωρούν ότι γίνεται σωστή δουλειά –ας μην ξεχνάμε ότι με έναν κακό δάσκαλο το παιδί θα καταπονήσει το σώμα του και μπορεί να το επιβαρύνει για μια ζωή».

Η κ. Καρβούνη συμπληρώνει «Σωστός είναι ο δάσκαλος που δεν θα τραυματίσει το παιδί στο ξεκίνημά του, ούτε σωματικά, π.χ. χτυπώντας το για να το διδάξει, ούτε ψυχικά, π.χ. σχολιάζοντας τα τυχόν παραπάνω κιλά του. Όσο για τις σχολές, υπάρχουν κάποιες που ακολουθούν συστήματα διδασκαλίας μπαλέτου (π.χ. αγγλικό, ρωσικό –που θα έλεγα να αποφεύγεται στις μικρές ηλικίες γιατί είναι πολύ αυστηρό). Το ιδανικό, κατά την άποψή μου, είναι να βρουν οι γονείς μία σχολή, στην οποία οι καθηγήτριες συνδυάζουν και διδάσκουν όλα τα συστήματα».

Τι γίνεται με τα αγόρια; Όπως λένε και οι δύο καθηγήτριες, στην Ελλάδα είναι σχεδόν απίθανο να ‘στείλουν’ στο μπαλέτο οι γονείς ένα μικρό αγόρι. «Προσωπικά δε μου έχει συμβεί ποτέ να έχω αγόρι μαθητή σε μικρές, τάξεις», λέει η κ. Καρβούνη. «Αγόρια συνήθως συναντάμε σε μεγαλύτερες ηλικίες, από την εφηβεία και μετά, και συνήθως πρόκειται για παιδιά αλλοδαπών. Δυστυχώς, οι Έλληνες γονείς δεν είναι ακόμα έτοιμοι να δεχθούν ότι ο γιος τους θα κάνει μπαλέτο», λέει η κ. Βούλγαρη.

Τώρα που μεγάλωσα;
Σε αντίθεση με αυτό που οι περισσότεροι πιστεύουν, το μπαλέτο δεν αφορά μόνο παιδιά, αλλά και ενήλικες κάθε ηλικίας. «Εξαρτάται, βέβαια, τι σκοπό έχει το κάθε άτομο που θέλει να παρακολουθήσει μαθήματα μπαλέτου. Αν, για παράδειγμα, θέλει να γίνει επαγγελματίας χορευτής αυτό είναι αρκετά δύσκολο. Είναι τέτοια η εκπαίδευση που απαιτείται για το επαγγελματικό μπαλέτο που προϋποθέτει κάποια πράγματα να έχουν ‘μπει’ στο σώμα το παιδιού όσο ακόμα αυτό είναι εύπλαστο. Όμως, δεν είναι λίγες οι σχολές που δέχονται ακόμα και άτομα μεγάλης ηλικίας, π.χ. έχω συναντήσει γυναίκες 70 χρονών να παρακολουθούν μαθήματα μπαλέτου και να το απολαμβάνουν αφάνταστα.

Άλλωστε, αυτός είναι ο σκοπός κάθε άσκησης: Να την απολαμβάνεις, να εκτονώνεσαι. Αρκεί να ξέρεις γιατί την κάνεις», καταλήγει η κ. Βούλγαρη.

Τιμές
Μία άλλη παρανόηση που υπάρχει για το μπαλέτο είναι πως πρόκειται για ακριβό χόμπι. Η κ. Καρβούνη, η οποία διαθέτει δική της σχολή, μας λέει πως λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης έχει διατηρήσει το ίδιο ύψος διδάκτρων για όλα τα τμήματα: 50 ευρώ κάθε μήνα, για μάθημα δύο φορές την εβδομάδα και 20 ευρώ η εγγραφή. Για κάθε επιπλέον πρόγραμμα της σχολής το κόστος αυξάνεται κατά 15 ευρώ μηνιαίως.

Όσο για τον εξοπλισμό του μπαλέτου, στα «απαραίτητα» συγκαταλέγονται τα ειδικά παπούτσια, καλσόν και φορμάκι, το κόστος των οποίων δεν χρειάζεται να ξεπεράσει τα 70 ευρώ.

(*) Η κ. Ράνια Καρβούνη είναι ιδιοκτήτρια της σχολής Ουράνια Κίνηση (Λ. Μεσογείων 259, Ν. Ψυχικό, τηλ. 210 6747340 / κιν. 694 6527872). Τα μαθήματα ξεκινούν από 1η Οκτωβρίου.