Θέατρο Σκιών: Από πού παν’ για τον μπερντέ;

της Ηρώς Κουνάδη

«Έρχονταν παιδιά μετά τις παραστάσεις και με ρωτούσαν “γιατί κύριε ο Καραγκιόζης φωνάζει συνέχεια ότι πεινάει;”. “Γιατί δεν έχει να φάει”, τους απαντούσα. “E, και γιατί δεν πάει στο σούπερ μάρκετ να πάρει κάτι να φάει; ”». Ο Πάνος Καπετανίδης ασχολείται με το θέατρο σκιών από το 1985, κι έχει σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι ο Καραγκιόζης είναι σήμερα πιο επίκαιρος από ποτέ.

«Ο κόσμος πάντα ερχόταν στις παραστάσεις» λέει. «Απλώς τότε, η ζωή του Καραγκιόζη, η καθημερινότητά του, τα προβλήματά του, ήταν πολύ μακριά από τα δικά μας. Μπορούσες, όμως, να γελάσεις, βλέποντας κάποιον χειρότερο από εσένα. Γελάμε κυρίως με την υπερβολή του ήρωα: την υπερβολική ασχήμια του, την υπερβολική μιζέρια του. Και πάντα ο Καραγκιόζης έδινε το μήνυμα ότι σε αυτήν την κατάσταση μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει, να κάνει όλα τα επαγγέλματα, και να βρει τρόπους για να επιβιώσει».



Το θέατρο σκιών, λέει ο κ. Καπετανίδης, είναι «το θέατρο του ενός». Από την αρχιτεκτονική της σκηνής, μέχρι τους χαρακτήρες, τους διαλόγους και την σκηνική ερμηνεία, όλα τα αναλαμβάνει ένας άνθρωπος. Επιμένει, όμως, ότι η κατηγοριοποίηση υπό την ομπρέλα «παιδικό θέατρο» δεν είναι σωστή. «Ο Καραγκιόζης απευθυνόταν πάντα σε όλη την οικογένεια» εξηγεί. «Η πολιτική και κοινωνική του σάτιρα, για παράδειγμα, δεν είναι κατανοητή στα μικρά παιδιά. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως δεν διασκεδάζουν. Κάθε ηλικία παίρνει κάτι από τον Καραγκιόζη».

Τον ρωτάω ποιος είναι ο αγαπημένος του χαρακτήρας, και μου απαντά αμέσως «ο Καραγκιόζης, σίγουρα. Εκνευρίζομαι, μάλιστα, όταν χρησιμοποιούν το όνομά του υβριστικά. Γιατί ο Καραγκιόζης είναι έξυπνος, είναι καταφερτζής, τα καταφέρνει σε δύσκολες συνθήκες… Άσχημος χαρακτήρας είναι ο Χατζηαβάτης, που είναι υποκριτής και δουλικός, και δε σηκώνει κεφάλι. Από την άλλη, βέβαια, ο Καραγκιόζης είναι το ελληνικό αντίστοιχο της λέξης “κλόουν”, έχει περάσει έτσι στη γλώσσα».



Πού στήνεται ο μπερντές;

- Ο Πάνος Καπετανίδης παίζει σε διάφορες πλατείες του Κερατσινίου έως τις 29 Ιουνίου, και στο Πάρκο Σελεπίτσαρι για λίγες μέρες στις αρχές Σεπτεμβρίου (δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα, με ημερομηνίες και διευθύνσεις, εδώ). Η είσοδος είναι ελεύθερη. Έχει, επίσης, προγραμματίσει παραστάσεις για όλο το καλοκαίρι στην Τρίπολη, το Ξυλόκαστρο, τον Διόνυσο Βοιωτίας και την Εύβοια. Περισσότερες πληροφορίες για τις ημερομηνίες, τους χώρους και τα εισιτήρια θα ανακοινωθούν εντός των ημερών, στο προσωπικό του site. 

- Οι «Καλοκαιρινές περιπέτειες του Καραγκιόζη», διά χειρός Τάσου Κώνστα, περιμένουν μικρούς και μεγάλους στο δημοτικό Θέατρο Σκιών Παλαιού Φαλήρου (Πάρκο Φλοίσβου, Λεωφ. Ποσειδώνος, Παλαιό Φάληρο, τηλ.: 6948852493) κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20.30. Τα εισιτήρια κοστίζουν 3,50€ και η παράσταση διαρκεί 50 λεπτά.

- Το 16ο Αθηναϊκό Φεστιβάλ Καραγκιόζη στον Λόφο του Στρέφη μας περιμένει την επόμενη εβδομάδα, από την Δευτέρα 2 Ιουλίου έως την Παρασκευή 6 Ιουλίου, στις 21.00 κάθε βράδυ για δύο back-to-back παραστάσεις. Η είσοδος είναι, όπως πάντα, ελεύθερη, ενώ όλοι οι καλλιτέχνες συμμετέχουν αφιλοκερδώς. Αναλυτικά, το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Δευτέρα 2 Ιουλίου
Νίκος Μπαρμπούτης «Ο Καραγκιόζης μετανάστης»
Μετά το διάλειμμα: Τιμητική αναφορά στον Γιώργο Χαρίδημο
& Απονομή τιμητικής διάκρισης στον αδερφό του Σωτήρη Χαρίδημο
Κώστας Αθανασίου «Ο Καραγκιόζης πλοίαρχος»

Τρίτη 3 Ιουλίου
Χρήστος Ζάνης «Ο Καραγκιόζης Χανεντές»
Παναγιώτης Χατζηαναγνώστου: «Ο Κ. μυστικός πράκτωρας»

Τετάρτη 4 Ιουλίου
Κωνσταντίνος Βαμβακάρης «Τα κολλητήρια»
Ηλίας Καρελλάς «Ο Καραγκιόζης Ψαράς»

Πέμπτη 5 Ιουλίου
Στράτος Πασχαλίδης «Τα αινίγματα της Βεζιροπούλας»
Μιχάλης Ταυλάτος «Ο Καραγκιόζης & τα μαγικά σπίρτα»

Παρασκευή 6 Ιουλίου
Θέμης Δούκας «Ο Καραγκιόζης. Συγγραφέας»
Νικόλας Τζιβελέκης «Λεφτά στο δρόμο»

Ο Καραγκιόζης… σε μόνιμες στέγες

Μουσείο - Θέατρο Σκιών Χαρίδημος
Στο πολιτιστικό κέντρο Μελίνα του Δήμου Αθηναίων ο μόνιμος μπερντές στεγάζει όλη την παρέα του Καραγκιόζη, μαζί με εννιακόσια περίπου εκθέματα, τα οποία περιλαμβάνουν σκηνικά και φιγούρες που χρονολογούνται από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα, εργαλεία κατασκευής, βιβλία, μπροσούρες και περιοδικά. Τακτικά διοργανώνονται, επίσης, εργαστήρια κατασκευής για μικρούς και μεγάλους, διαλέξεις και σεμινάρια. Η είσοδος στο μουσείο είναι ελεύθερη. Όπως μας ενημέρωσαν από το Πολιτιστικό Κέντρο, υπάρχουν σχέδια για παραστάσεις Καραγκιόζη φέτος το καλοκαίρι, αν και δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα συγκεκριμένες ημερομηνίες. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Πολιτιστικό Κέντρο "Μελίνα" Ηρακλειδών 66 & Θεσσαλονίκης, Θησείο, τηλ.: 210 3452150, 210 3414466
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη έως Σάββατο, 10.00-20.00, Κυριακή 10.00-14.00

Σπαθάρειο Μουσείο
Το θρυλικό μουσείο στο Μαρούσι, στην ίδια εκείνη πλατεία όπου ο Ευγένιος Σπαθάρης έδινε τις πρώτες του παραστάσεις, κλείνει τις πόρτες του φέτος το καλοκαίρι για να μετακομίσει στο όμορφο νεοκλασικό κτίριο στη συμβολή των οδών Μεσογείων και Βορείου Ηπείρου 27 που θα το στεγάζει από Σεπτέμβρη. Στην αυλή του θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, εκτός απροόπτου, με την πρώτη φθινοπωρινή δροσιά, και το ετήσιο φεστιβάλ θεάτρου σκιών "Σπαθάρεια". Νέα και εξελίξεις θα μαθαίνουμε μέχρι τότε από το επίσημο site.