Καθώς ψυχορραγώ: Ουίλλιαμ Φώκνερ στην οδό Κυκλάδων

Ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας το "Καθώς ψυχορραγώ" του Ουίλιαμ Φώκνερ, που στην Ελλάδα γνωρίσαμε από την συναρπαστική μετάφραση του Μένη Κουμανταρέα (1970) ανεβαίνει στο θέατρο της οδού Κυκλάδων τον Φεβρουάριο 2017.

Η παράσταση είναι αφιερωμένη στον Λευτέρη Βογιατζή και στον Μένη Κουμανταρέα, εσαεί πρόεδρο του θεάτρου της οδού Κυκλάδων - Λευτέρης Βογιατζής.

Καθώς ψυχορραγώ ή η εκπλήρωση μιας ύστατης επιθυμίας
Υπόθεση του έργου
Ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας Μπάντρεν, ο μαραγκός, μαστορεύει το κιβούρι της, ετοιμοθάνατης ακόμα, μητέρας του Αντυ Μπάντρεν και η οικογένεια – πατέρας, τέσσερα αγόρια και μια κόρη ετοιμάζονται να το μεταφέρουν με την άμαξα και τα μουλάρια τους, από το βαμβακόσπιτο στην άλλη άκρη της φανταστικής επαρχίας Γιοκναπατάουφα του Αμερικανικού νότου μέσα στο κατακαλόκαιρο... Μια άγρια καταιγίδα θα ανατρέψει τα σχέδια τους αφού πλημμυρίζει το ποτάμι, καταρρέει η γέφυρα και τα κοράκια φέρνουν γυροβολιές πάνω από τα κεφάλια τους…

Μέσα από περιπέτειες και κινδύνους, κωμικοτραγικά περιστατικά και συγκρούσεις - που αναδεικνύουν την απανθρωπιά και την βρωμιά που συγκλόνιζαν τον Νότο στις αρχές του εικοστού αιώνα - οι ήρωες φτάνουν τελικά ρημαγμένοι, στον προορισμό τους και εκπληρώνουν την υπόσχεση που έδωσε ο πατέρας στην μάνα: να την θάψει στον τόπο και στα χώματα που εκείνη γεννήθηκε…

Ο Φώκνερ έγραψε το «Καθώς ψυχορραγώ» νέος, το 1929 δουλεύοντας νυχτοφύλακας ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις τέσσερις το πρωί μέσα σε έξι βδομάδες. Το έργο θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της αμερικάνικης λογοτεχνίας, και φαίνεται να είναι μια τοιχογραφία του Αμερικανικού νότου.

Σημείωμα σκηνοθέτη:
Μελετώντας το έργο προκειμένου να συλλάβω το μεγαλείο της δεξιοτεχνίας του Ουίλλιαμ Φώκνερ παρατήρησα πως ο μεγάλος πρωτοπόρος της μοντέρνας γραφής, σπάζει τους παραδοσιακούς κανόνες της λογοτεχνίας και γράφοντας κατά την γνώμη μου, «δήθεν» αυτόματα, πλάθει αριστοτεχνικά μια νέα φόρμα πάνω στα χνάρια των μεγάλων εικαστικών του κυβισμού, παρατηρώντας τους χαρακτήρες από διάφορες πλευρές ταυτόχρονα, σαν να μετακινείται γύρω από ένα αντικείμενο για να παρατηρήσει τις πλευρές οι οποίες θα συγχωνευτούν σε μια εικόνα.

Η αρχική μου παρατήρηση μαζί με το άλλοτε απλό και αλλού ποιητικό - καμμιά φορά λόγιο ιδίωμα των χαρακτήρων - οι αφηγηματικοί μονόλογοι των ηρώων, αλλά και οι υποσυνείδητες τους διαδρομές, ο ημερολογιακός χρόνος των εννέα ημερών του μύθου, καθώς και ένας άλλος άχρονος λογοτεχνικός τόπος, της ιδιοφυΐας του Φώκνερ, μου έδωσε την «ελευθέρια» να δουλέψω με τον θίασο των συνεργατών μου την παράσταση «κλέβοντας» από όλα τα ήδη θεάτρου ακόμη και από τους περιοδεύοντες θιάσους τσίρκου που φαίνεται να έχουν γοητεύσει τον Φώκνερ.

Η εντελώς χειροποίητη παράσταση μας, επιθυμώ να παρασύρεται από το ένστικτο, να αφήνεται στην ανάγκη, να είναι καθαρτική με συναισθήματα εκρηκτικά (απόλυτη μελαγχολία - υπέρμετρη χαρά) σαν τα ρυθμικά χορευτικά μπλουζ του Μισισιπή.
Σοφία Φιλιππίδου

Συντελεστές:
Μετάφραση: Μένης Κουμανταρέας
Ελεύθερη απόδοση- διασκευή: Χλόη Κολύρη
Σκηνοθεσία: Σοφία Φιλιππίδου
Σκηνογραφική επιμέλεια: Κυριακή Μαυρογεώργη
Επιμέλεια κοστουμιών- τραγουδιών -κίνησης: Σοφία Φιλιππίδου
Βοηθός ενδυματολογικού: Μάγδα Καλορίτη
Ηχητικά και μουσικά τοπία: Γεωργία Σπυροπούλου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Δανάη Γκουτκίδου, Μαρία Πολυχρόνη, Μιχαήλ Ταμπακάκης
Βοηθός παραγωγής - βίντεο: Μορφέας Παπουτσάκης
Φωτογράφιση: Narkiss Holingberry

Παίζουν: Σοφία Φιλιππίδου, Κώστας Βασαρδάνης, Μιχάλης Καλιότσος, Έλενα Μεγγρέλη, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης και Μορφέας Παπουτσάκης