Ένας Ντοστογιέφσκι… αγνώριστος ανεβαίνει στο Από Μηχανής Θέατρο και στηλιτεύει τα κακώς κείμενα της εποχής –της δικής μας και της δικής του.
Παλαιότερο των 360 ημερών
της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη
Το ξεπούλημα της δημόσιας γης. Οι ξένοι επενδυτές. Δεν πρόκειται για δελτίο της ελληνικής επικαιρότητας, αλλά για τον προφητικό Ντοστογιέφσκι και τον «Κροκόδειλό» του, τη νουβέλα με την οποία στηλιτεύει ο ρώσος πεζογράφος τις ασθένειες του Καπιταλισμού. Το Κεφάλαιο είναι η απόλυτη, η μοναδική αυταξία, σε αντίθεση με την φτηνή ανθρώπινη ζωή.
Έτσι, όταν ο κροκόδειλος ενός γερμανού θηριοδαμαστή καταβροχθίζει έναν άνθρωπο, οι πάντες θεωρούν φυσιολογικό να μην τον σκοτώσουν για να διασώσουν μια ανθρώπινη ζωή (το θύμα ζει κανονικά στα σωθικά του κτήνους) διότι αποφέρει κέρδη στο αφεντικό του. Κι όμως, ο Ντοστογιέφκσι φλερτάρει με το παράλογο.
Η Κατερίνα Μπερδέκα (πέρυσι είχε ανεβάσει σε μια εξαιρετική παράσταση το «Έγκλημα στα Παρασκήνια») επιλέγοντας τη γκροτέσκα πρόζα –λογοτεχνικό μακρινό πρόγονο του Κάφκα– για την παράσταση που σκηνοθέτησε στο Από Μηχανής Θέατρο, σατιρίζει άμεσα την βαριά ελληνική και διεθνή συγκυρία, σοκάροντας το κοινό με τις αντιστοιχίες δυο τόσο μακρινών εποχών (κι ο Ντοστογιέφκσι το 1865 παθογένειες της εποχής του ήθελε να χτυπήσει).
Η παράσταση στηρίζεται αποκλειστικά στους ηθοποιούς της (Γιώργος Βουβάκης, Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, Αθηνά Μπερδέκα, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Παναγιώτης Σακελλαρίου, Στράτος Σωπύλης, Καλλιόπη Τζερμάνη). «Φτωχή» η σκηνική πράξη –με τις καλές και τις αμήχανες στιγμές της– γίνεται πάντως πεδίο γόνιμων αυτοσχεδιασμών.
Το κέρδος για τον θεατή είναι πραγματικά πρωτόγνωρο. Η Μπερδέκα τον ενθαρρύνει να λειτουργήσει με διπλή ιδιότητα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να ενεργοποιηθεί η φαντασία του, ελεύθερη από όλα τα βαρίδια που συνήθως φέρει η σκηνική προσαρμογή της θεατροποιημένης λογοτεχνίας . Το αποτέλεσμα είναι να είσαι στον «Κροκόδειλο» ταυτοχρόνως και θεατής και αναγνώστης.