Φεστιβάλ Αθηνών 2012: Ένας αισιόδοξος απολογισμός

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (αυτό συνέβη στις 11 Αυγούστου) και ο πρόεδρός του Γιώργος Λούκος, απαντώντας επί της ουσίας στις αιτιάσεις που εντάθηκαν φέτος επειδή δεν προβαίνει ως επικεφαλής του τα τελευταία χρόνια σε δημόσιο απολογισμό, φέτος έκανε το αυτονόητο. Και μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ. Πριν λίγη ώρα, εννιά μόλις ημέρες μετά την αυλαία του, βγήκε στον αέρα απολογισμός των πεπραγμένων του κορυφαίου πολιτιστικού θεσμού της χώρας, στον οποίο σημειώνεται, μεταξύ άλλων, ότι σε μια χρονιά κρίσης -πράγματι- προσέφερε «επί 65 νύχτες πολύμορφες εκδηλώσεις που παρακολούθησαν 132.000 θεατές». Ένα δύσκολο στοίχημα κερδήθηκε στα βασικά σημεία του.

Μοιραία το Φεστιβάλ φέτος ήταν μικρότερο σε διάρκεια από άλλοτε, μόλις 2 μηνών (8/6 – 11/8), σε αριθμό εκδηλώσεων (57) ενώ περιορίστηκε και στους χώρους διεξαγωγής του. Ως προς τα νούμερα δεν τα πήγε όμως άσχημα. Τις παραστάσεις του παρακολούθησαν 132.000 θεατές. Η επισκεψιμότητα στην Πειραιώς 260 ήταν αυξημένη σε σχέση με πέρυσι, σε αντίθεση με το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου (μην ξεχνάμε ότι απαιτείται ταξίδι έως αυτό) και στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, που παρουσίασαν μειωμένη κίνηση. Στο σύνολο των 118 παραστάσεων, 26 παραστάσεις είχαν πληρότητα 100% και 30 πληρότητα μεγαλύτερη από 80%. Τις επιλογές του θεσμού το κοινό φάνηκε να τις τιμά. Συνολικά οι εισπράξεις του Φεστιβάλ ανήλθαν στο ποσό των 2.325.000€

Μερικές... ποιοτικές επισημάνσεις

* Φέτος, το Φεστιβάλ Αθηνών, και λόγω της πολιτικής του και λόγω οικονομικής στενότητας, έδωσε έμφαση στους Έλληνες δημιουργούς, παρουσιάζοντας στο σύνολο των 25 θεατρικών παραστάσεων, 19 ελληνικές παραγωγές (Δημήτρης Λιγνάδης, Γιάννης Καλαβριανός, Ομάδα Blitz, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Λένα Κιτσοπούλου, Λευτέρης Βογιατζής, Νίκος Μαστοράκης, Σταμάτης Φασουλής, Δημήτρης Καραντζάς κ.ά.,) και μόνο 6 ξένες.

* Οι θεατές του Φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν για πρώτη φορά καταξιωμένους σκηνοθέτες όπως οι Katie Mitchell, David Marton, Claudio Tolcachir, Phyllida Lloyd.

* Μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση: 10 παραστάσεις είχαν ως κοινό χαρακτηριστικό τους την με ελεύθερο τρόπο δραματουργική επεξεργασία ενός γνωστού θέματος: μύθου, ιστορικού γεγονότος, μαρτυριών, ποιήματος, όπως οι Erofili Synopsis, Δον Κιχώτης, Ο Λάμπρος, La commune grecque, Κουαρτέτο Βόυτσεκ, Αθανάσιος Διάκος - Η επιστροφή, Γιοι και Κόρες, Επίδαυρος/Ένα ντοκιμαντέρ, Η επιστροφή του Οδυσσέα, The rime of the Ancient Mariner.

* Στο φετινό Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν 13 συναυλίες που κάλυψαν ένα ευρύτατο φάσμα ειδών μουσικής, με την παντελή έλλειψη της σύγχρονης ωστόσο μουσικής και των ρευμάτων της: συμφωνική μουσική (4 συναυλίες), όπερα (3), οπερέτα (1), ρεμπέτικο (1), ελληνική παραδοσιακή μουσική (1), Έλληνες τραγουδοποιούς (1), μελοποιημένη ποίηση (1).

* Μεγάλο hit υπήρξε η συναυλία που διηύθυνε ο Έλληνας σταρ αρχιμουσικός Θεόδωρος Κουρεντζής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με 3 encore.

* Η όπερα Τροβατόρε, παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είχε 2 παραστάσεις (στο σύνολο των 4) με πληρότητα 100% .

* Και στη συναυλία του Canto General, του Μίκη Θεοδωράκη στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού η πληρότητα ήταν 100%.

* Τουλάχιστον δυο παραστάσεις έκαναν την «πρώτη» τους στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και θα συνεχίσουν τη διαδρομή τους σε μεγάλες πρωτεύουσες του εξωτερικού (Πρώτη Ύλη του Δημήτρη Παπαϊωάννου και Η μπαλάντα του γέρο ναυτικού με τη Φιόνα Σο). Εξάλλου, ανάμεσα στους θεατές του φετινού Φεστιβάλ ήταν και καλλιτεχνικοί διευθυντές κορυφαίων Φεστιβάλ και Οργανισμών του εξωτερικού (Brooklyn Academy of Music – Joe Melillo, Amsterdam Festival – Annemieke Keurentjes, Wiener Festwochen – Stefanie Carp, English National Opera – John Berry, Schaubühne Berlin – Thomas Ostermeier).

* Ας σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, μετά από 37 χρόνια πραγματοποιήθηκε πάλι παράσταση στο Αρχαίο Θέατρο των Δελφών, η οποία είχε πληρότητα 100%.

* Kινητικότητα σημειώθηκε για το Φεστιβάλ και στον κυβερνοχώρο: από την 1 Μαΐου 2012 έως τις 12 Αυγούστου 2012 το greekfestival.gr δέχτηκε 389,394 επισκέψεις από 218,962 μοναδικούς επισκέπτες, οι οποίοι πλοηγήθηκαν σε συνολικά 2,203,489 σελίδες του ιστοχώρου (μέσος όρος 5,66 σελίδες ανά επίσκεψη). Η μέση διάρκεια επίσκεψης κυμάνθηκε στα 4 λεπτά και 2 δευτερόλεπτα, ενώ το ποσοστό εγκατάλειψης (bounce rate – δηλ. οι χρήστες που επισκέφθηκαν κάποια σελίδα του ιστοχώρου και έφυγαν χωρίς να μεταβούν σε δεύτερη) θεωρείται ικανοποιητικό, καθώς περιορίζεται στο 29,72%.

*Στο μεταξύ, έντονη είναι η παρουσία του Φεστιβάλ και στις υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, αφού η σελίδα στο Facebook είχε φτάσει στις 20 Αυγούστου 2012 τα 12.884 likes, ενώ στο Twitter το @athensfestival (με tweets στα Ελληνικά) και το @greek_festival (με tweets στα Αγγλικά) είχαν 1.211 και 986 followers αντίστοιχα.

* Τέλος, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου διαθέτει μία σημαντικότατη βάση ηλεκτρονικών διευθύνσεων από ανθρώπους που έχουν επιλέξει να ενημερώνονται για τα νέα του μέσω e-mail. Έτσι, στις 20 Αυγούστου 2012 η ελληνική έκδοση του newsletter του Φεστιβάλ είχε φτάσει τους 7.606 συνδρομητές, ενώ η αντίστοιχη αγγλική έκδοση τους 1.677, προσεγγίζοντας έτσι, συνολικά, 9283 ανθρώπους.

Εν συνόψει, δεν κερδήθηκε μόνο, παρ' όλες τις τεράστιες τρύπες που του φόρτωσε το ΥΠΠΟΤ στα ταμεία του, και τις όποιες μικρές αστοχίες κι ελλείψεις στο συνολικό προγραμματισμό ένα τεράστιο στοίχημα. Το Φεστιβάλ του 2012 άφησε πίσω του και σοβαρούς καλλιτεχνικούς καρπούς, όπως η παράσταση του Δημήτρη Παπαιωάννου, από τις ωριμότερες δουλειές της πορείας του (Πρώτη Υλη) και η μοναδικής ποίησης εμπνευσμένη ζωντανή εγκατάσταση του Μιχαήλ Μαρμαρινού (Insenso). Και όχι μόνο.