Του Κουτρούλη ο γάμος: Απολαυστικό πολιτικό πανηγύρι στο Εθνικό

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Ένα οξυδερκές, ξέφρενα πανηγυριώτικο σε πρώτη ματιά, δύσθυμα πεσιμιστικό σε δεύτερη ανάγνωση, σκηνικό δοκίμιο της αθεράπευτα διαχρονικής νεοελληνικής παθογένειας του Πολιτικού -εννοώντας ως νεοελληνικό αυτό που «κρατά» από καταβολής νεοελληνικού κράτους- είναι το θεατρικό του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή «Του Κουτρούλη ο γάμος». Έργο γραμμένο το 1845 χωρίς να προορίζεται για τη σκηνή, που ωστόσο σήμερα («Εν Αθήναις 2012», όπως υπερτιτλίζεται το σκηνικό γεγονός), και δη σε προεκλογική περίοδο, προκαλώντας το πικρό γέλιο μας βρίσκει τη θέση του θαυμάσια και με καίρια αποτελέσματα (στο ψαχνό!) στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και στο ταραγμένο κοινωνικοπολιτικό context.

Δεν είναι ο Κουτρούλης (ασύγκριτος στο ρόλο ο Νίκος Καραθάνος), ένας απαίδευτος επιπόλαιος Συριανός ράφτης, ο μοναδικός άξεστος, άσχετος και διεφθαρμένος που φιλοδοξεί να στρογγυλοκαθίσει σε υπουργικό θώκο, τάζοντας, ψηφοθηρώντας, αλληθωρίζοντας προς κάθε μορφής αντίδωρα (λαδώματα), φουσκώνοντας σταδιακά σαν το παγώνι -όλα αρχικώς υποκινούνται από τον έρωτά του για την ματαιόδοξη, γλωσσοκοπάνα Ανθούσα (αποκάλυψη η Γαλήνη Χατζηπασχάλη). Οι πελατειακές σχέσεις που περιγράφονται από τον Ραγκαβή σε μελωδικότατη καθαρεύουσα (το γλωσσικό όργανο της παράστασης είναι για βραβείο), ενώ παρελαύνουν από το γραφείο του Κουτρούλη προεκλογικά κάθε καρυδιάς καρύδια –σαφής η αριστοφανική καταβολή– που προκαλούν θυμηδία.

Το δυστύχημα είναι ότι αυτά που διακωμωδούνται διογκωμένα φλερτάροντας όχι μόνο με την αττική κωμωδία (υπάρχει και αριστοφανικής προέλευσης Παράβαση) αλλά και με την μολιερική (ιδίως στο τέλος που ο παρ’ ολίγον κατά φαντασία υπουργός τιμωρείται από το νόμο), επιβιώνουν άφθαρτα ως το πολιτικό πανηγύρι του 2012. Ιδού ένα μικρό δείγμα: Όταν ο δαιμόνιος υπηρέτης Στροβίλης (απόλαυση ο Μανώλης Μαυροματάκης), αναβιώνοντας όπως θα ήθελε και ο Ραγκαβής μαζί με τον Κουτρούλη τους αχώριστους αριστοφανικούς αφέντες και δούλους, ερωτάται από το αφεντικό του με το αγωνιώδες (υπαρξιακό) ερώτημα: «Πώς να φερθώ; Πώς να φανώ ως υπουργός;», απαντά: «Αυτό, αυθέντη, σε ιδρώνει το αυτί; Τόλμην πολλήν και αρκετήν αναίδειαν, και μη σε μέλλει. Λάλει ως να ήξευρες εις όσα δεν ηξεύρεις. Και δογμάτιζε εις όσα ούτε εννοείς. Και σούφρωνε τα φρύδια. Και φοβέριζε. Και ύβριζε και θα σε εκλάβουν υπουργόν εξαίσιον». Σας θυμίζει τίποτα;

Κι αν το πολιτικό κομμάτι ευτυχεί στην ευφυή σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου (συνυπογράφει την δραματουργική προσαρμογή παρέα με τον Σωτήρη Χαβιάρα) απογειώνοντας σκηνή και πλατεία και βρίσκοντας δεκτικό και ενθουσιώδες το σύγχρονο κοινό, το ίδιο ισχύει και για την παράσταση συνολικότερα. Μια νέα ολοκληρωμένη ορθολογικά... μεταμοντέρνα πρόταση (διότι καθετί έχει την αιτία του σε αυτό το εκρηκτικό μίγμα γλωσσών, ειδών και μορφών). Υπάρχει μια συνθήκη: Μια φιλόγλωσσος εταιρεία, με φανατικά μέλη που φορούν την ειδική κονκάρδα αποφασίζει εν μέσω μουσικών (ερμηνεύονται ζωντανά οι μουσικές του Δημήτρη Καμαρωτού) να μας συστήσει το έργο του Ραγκαβή, το οποίο αίφνης μπροστά στα μάτια μας ζωντανεύει ξέφρενα μέσα από ένα πανδαιμόνιο χρωμάτων, ήχων και ενέργειας.

Το εναλλασσόμενο ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου σχεδόν επέβαλλε την άδεια σκηνή, που όμως χρωματίζουν και συγχρόνως γεμίζουν τα τολμηρά ντανταϊστικά, γεωμετρικά κοστούμια της Μαρί-Νοέλ Σεμέ, πρωταγωνιστές της παράστασης και, θα πρόσθετα, ορόσημο στην ενδυματολογία της ελληνικής σκηνής. Εμφανίζονται… ουρανοκατέβατα και παραμένουν αιωρούμενα και κρεμασμένα έως ότου τα αναζητήσει και τα ενδυθεί ο κάτοχός του.

Εξαιρετικοί, σε αυτή την εκουσίως καρναβαλίστικη σκηνική γιορτή και ο υπερβολικά στυλιζαρισμένος πατέρας Νίκος Χατζόπουλος, ο αντεραστής αστυνομικός Θανάσης Δήμου, καθώς και οι φιλόγλωσσοι Σωτήρης Τσακομίδης, Μιχάλης Σαράντης, Λαέρτης Μαλκότσης, Αλεξάνδρα Αϊδίνη και Χριστίνα Μαξούρη.

Με την εμπνευσμένη παράσταση ο Βασίλης Παπαβασιλείου κλείνει οριστικά την «τριλογία του νεοελληνικού τοκετού» (μετά την «Βαβυλωνία » και τον Τυχοδιώκτη«). Μην την χάσετε.

Info:
Του Κουτρούλη ο γάμος του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή.
Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου.
Εθνικό Θέατρο - Κτίριο Τσίλλερ, Κεντρική Σκηνή, Αγίου Κωνσταντίνου 22-24, 210 5288170, 210 5288171.
Τελευταία παράσταση: 13/05.
Τιμές εισιτηρίων: 15 έως 26€ (αναλόγως θέσης). Κάθε Πέμπτη γενική είσοδος 13€.