Ο Σταμάτης Κραουνάκης στο in2life

της Ειρήνης Ορφανίδου

Μοναδική πατρίδα
ένα παλιό παιχνίδι
εσύ κι εγώ ταξίδι
στα ήσυχα νερά

Να βρει κι η καταιγίδα
εμένα γι’ αντικλείδι
στο σπίτι που ποθούσες
να ζήσεις μια φορά

Γύρισα κι έχω ένα αδιάφορο
φιλί παράφορο για μια Δευτέρα
το ‘σωσα κι εκεί κρατήθηκα
κι έτσι γεννήθηκα, σα καλησπέρα

Και στο σβήσιμο της τελευταίας νότας, η φωνή που ψιθυρίζει «Για Σένα»… Και αυτό το τόσο προσωπικό, τόσο σαφές Για Σένα, σαν τα νικάει όλα. Έστω και για μια στιγμή.

Τι είναι το Για Σένα; Το τραγούδι της έναρξης που παίζει μόνος του στο πιάνο.
Η νέα μουσική παράσταση του με τίτλο «‘ΌΛΟΙ ΕΝΑ’ Φίλα με» κάνει πρεμιέρα στις 22 Οκτωβρίου, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Σταμάτης Κραουνάκης, τρεις γενιές τραγούδια για 31 βράδια.
«… Και τα τραγούδια του έρωτα και της ζωής και της απώλειας… έτσι θα μπω στα εξήντα… έτσι είπα… Είμαι ήσυχος και πολύ χαρούμενος γι αυτή την ώρα».

Η ηχογράφηση του «Για Σένα», το ραβασάκι με τους στίχους, η άρνηση να μιλήσει για τα πολιτικά (μίλησε, αλλά με τον τρόπο του ανθρώπου που βλέπει το αναπότρεπτο: «αλλάζει ο χάρτης, είναι ολοφάνερο»), ο Έρωτας «μετά από τόσο πολιτικό Κραουνάκη», το «έρχονται οι φίλοι μου απ’ τα γυμνάσια με τα παιδιά τους» και στο πλευρό του, η Βίκυ Μοσχολιού -«είναι η πρώτη φορά που τολμάω να παίξω τραγούδια της».

«…Τα τραγούδια είναι ζωντανά σα να γράφτηκαν τώρα... Άρα ... εμείς παλιώνουμε... Κι είμαστε πολύ πιο γοητευτικοί και γεμάτοι από άχρηστη πείρα... Μόνο ότι είμαι πιο ικανός να μεταφράζω χωρίς κόπο το περιεχόμενο... Μόνο αυτό είναι κέρδος. Τα άλλα είναι αναμνήσεις. Όσες αξίζουν είναι λουλούδια στο βάζο μας... Όσες δεν... είχαν σημασία... έχουν κιόλας ξεχαστεί.... Η γνώση είναι άχρηστη αν δεν γίνει πυρήνας ύπαρξης... Η δε λέξη ‘ωριμότης’… πάντα μου φέρνει στο μυαλό ένα φρούτο που σε λίγο θα’ ναι για πέταμα».

Ο καλλιτέχνης και ο δαίμων Σταμάτης Κραουνάκης στο in2life.


«Όλοι ένα» φίλα με. Αυτή η παρότρυνση για ένωση, τι σημαίνει για σένα (τούτη τη χρονική στιγμή); Και τι ελπίζεις να σημάνει για τους ανθρώπους που θα έρθουν να σε δουν;
Απόψε ήμουν μετά την πρόβα για φαγητό, με μια πολύ καλή μου φίλη. Της διηγήθηκα τι είναι αυτό που ετοιμάζω. Μου είπε, θα μας σηκώσεις πάλι όλους.... τη ρώτησα .... λες μετά από τόσο πολιτικό Κραουνάκη να πεισθούν όλοι, ότι ο ερωτικός είναι εκεί και τους περιμένει; Και μου λέει... μα ο ερωτικός δεν έθρεψε και τον πολιτικό;

Θέλανε όλοι και το ζητάγανε… Το θελα κι εγώ... Όλη μας η κοινή ζωή, από τα Σκουριασμένα χείλια, Κυκλοφορώ, Ανθρώπων έργα, Πεθαίνοντας στην Αθήνα, μέχρι τη Λειτουργία των πόλεων... ενωμένα με τις κλωστές των ποιητών… πιάνο, πλήκτρα, λαϊκά έγχορδα και βιολοντσέλο. Τρεις σολίστες αγαπημένοι -συνθέτες και οι τρεις- Άρης Βλάχος, Βάιος Πράπας, Γιώργος Ταμιωλάκης... και πέντε φίλοι μου καλλιτέχνες, ο Χρήστος Γεροντίδης, ο Σάκης Καραθανάσης, ο Κώστας Μπουγιώτης, ο Γιωργος Στιβανάκης και ο Χάρης Φλέουρας. Μας ντύνει η Μαρία Καραπούλιου, ο Γιάννης Μουρίκης φτιάχνει τη σκηνή και ο Κώστας Μπλουγουράς τα φώτα... Ανάμεσα, λόγια του Χειμωνά, του Βέντερς, του Χουρμούζη, του Σαίξπηρ, του Λόρκα, του Ντάριο Φο... Και τα τραγούδια του έρωτα και της ζωής και της απώλειας... Έτσι θα μπω στα εξήντα, έτσι είπα...

Με τόσο ζόρικη καθημερινότητα, πού βρίσκει θέση ο έρωτας; Δεν είναι όλες οι θέσεις πιασμένες από τις υποχρεώσεις;
Είναι. Αλλά, ο Έρωτας είναι ύψιστη δύναμη, τα νικάει όλα... Κι όλοι έχουμε την ανάγκη ν ακουμπήσει δυο ώρες η ψυχή κάπου, να αφήσει πίσω τη λαίλαπα και να ελπίσει ότι θα μπορέσει.... Αυτό με οδήγησε αυτό με ξεσήκωσε, το συζήτησα με τον εαυτό μου με τους φίλους μου, συμφωνήσαμε.

Τρεις γενιές τραγούδια. Ξεκινώντας από…;
… Από τα σκουριασμένα χείλια (σ.σ. η ιστορική δισκογραφική συνεργασία του νεαρού τότε συνθέτη Σταμάτη Κραουνάκη με την κορυφαία Βίκυ Μοσχολιού, το 1981). Είναι η πρώτη φορά που τολμάω να παίξω τραγούδια της Μοσχολιού, από κει θεματικά μέχρι το τώρα... Περνάνε όλες μου οι εποχές, οι αναμνήσεις... κάπου το λέω στο τραγούδι της έναρξης που παίζω μόνος μου στο πιάνο.... ένα φιλί το’ σωσα έτσι κρατήθηκα κι έτσι γεννήθηκα σαν καλησπέρα... Έρχονται οι φίλοι μου απ’ τα γυμνάσια με τα παιδιά τους… Και το πιο όμορφο απ’ όλα, είναι ότι αυτή η πιτσιρικαρία μ’ αγαπάει για δικούς της λόγους... Δύο λόγους, μου’ πε ένας πιτσιρικάς φίλος, νέος μουσικός: Έργο και στάση.

Τα τραγούδια των μοναχικών είναι πιο πονεμένα από των ερωτευμένων; Ρωτώ, επειδή κάνεις αναφορά ξεχωριστή.
Κι αυτά όμως, μέσα στο κόκκινο παλεύουν τη μοναξιά τους. Τι, όχι; Σ’ ένα ταξίδι μου, τώρα στην Ιταλία, τραγούδησα ελληνικά σε ένα καθεδρικό ναό στο Μπρίντιζι, με τον Παναγιώτη Μάργαρη στην κιθάρα. Όλοι κατάλαβαν τι έλεγα. Το’ πα κιόλα;, θα δεις, στο τέλος θα συνεννοούμαστε με τα τραγούδια.

Τα live σου, από μουσικές σκηνές και θέατρα, μέχρι το Ηρώδειο, επί της ουσίας ένα one man show είναι. Ακόμη και 50 μουσικούς και τραγουδιστές να έχεις επί σκηνής, γκεστ μεγάλους, τρανούς και αγαπημένους, στην πραγματικότητα, είναι ‘εσύ’. Τι σημαίνει σόουμαν, Σταμάτη;
Τι να πω, ποτέ δεν μ’ άρεσε ο όρος αυτός. Μπροστά στον κόσμο έχω καταφέρει πια, μετά από τις τεράστιες εμπειρίες και μελέτη, στον Αριστοφάνη, τον Βάρναλη και τον Ντάριο Φο, να ξεχνάω τον εαυτό μου, να γίνομαι οι απέναντι μου, δεν σκέφτομαι τίποτα παρά μόνο τις λέξεις. Αυτές με οδηγούν, τις πιάνω σαν να τις λέω για πρώτη φορά. Έχω γκρουβ, λένε οι μουσικοί συνεργάτες, γκρουβάρω με άνεση στη μουσική. Λογικό. Είμαι, κατά κάποιον τρόπο, η γεννήτρια εκεί μπροστά στον κόσμο...Το μόνο που έχω να κάνω είναι να γεννάω μπροστά στα μάτια τους το αίσθημα και να φωτίζω το περιεχόμενο... Ένδοξα -στη λύπη, στη χαρά, στην απελπισία... χωρίς άλλη σκέψη. Άλλωστε, εν τέλει δεν είμαι μόνος. Οι πέντε Άγγελοι μου, είναι άνθρωποι που με ξέρουν καλά, πολύ άξιοι και πολύ ταλαντούχοι. Έχουν όλοι μέρη που θ’ αστράψει το φως του καθενός. Θα μιλήσουν φέτος για τους Αγγέλους μου.

«Ας πούμε σώζω στον σκληρό δίσκο εκείνα που θα έπαιρνα μαζί μου». Σε δύο μήνες, τον Δεκέμβριο, κλείνεις τα 60. Μαζί με τα τραγούδια, τι άλλο θα έπαιρνες μαζί σου στο παγκόσμιο ταξίδι –τώρα, στην ηλικία της γνώσης και της ωριμότητας;
Τίποτα...Τα χρόνια μας κοροϊδεύουν... Είναι σαν χθες να βγάλαμε το Κυκλοφορώ. Κι όμως, είναι τριάντα χρόνια... Τα τραγούδια είναι ζωντανά σα να γράφτηκαν τώρα. Άρα, εμείς παλιώνουμε. Κι είμαστε πολύ πιο γοητευτικοί και γεμάτοι από άχρηστη πείρα. Μόνο ότι είμαι πιο ικανός να μεταφράζω χωρίς κόπο το περιεχόμενο. Μόνο αυτό είναι κέρδος. Τα άλλα είναι αναμνήσεις. Όσες αξίζουν είναι λουλούδια στο βάζο μας. Όσες δεν... είχαν σημασία... έχουν κιόλας ξεχαστεί.... Η γνώση είναι άχρηστη αν δεν γίνει πυρήνας ύπαρξης... Η δε λέξη «ωριμότης» πάντα μου φέρνει στο μυαλό ένα φρούτο που σε λίγο θα’ ναι για πέταμα .

Ποιο είναι το πιο ερωτικό τραγούδι όλων των εποχών σου;
Αυτό το ένα δίωρο τραγούδι που θα’ ναι φτιαγμένο από ενωμένα μικρότερα.… εξ ου και Όλοι ένα.. Όλα ένα.… Όλα τελικά ήταν ένα… Μια συνεχής απολογία στον Θεό και στον Έρωτα που μας έδωσε τη δύναμη της δημιουργίας.

Πάμε λίγο στα πολιτικά; Ποιες είναι οι προβλέψεις σου για την επόμενη τριετία και την εφαρμογή του νέου μνημονίου; Τι βλέπεις στην κρυστάλλινη σφαίρα σου (του πολιτικού επιστήμονα);
Όχι να μην πάμε στα πολιτικά. Αλλάζει ο χάρτης, είναι ολοφάνερο.
Η εξουσία είναι οι τράπεζες.
Οι κυβερνήσεις διαχειριστές.
Τα κόμματα άλλοθι δημοκρατίας.
Και οι ψηφοφόροι… εμείς, αθώοι, ενθουσιώδεις ή βαριά πληγωμένοι.
Αν μπορώ να καταφέρω κάτι μ’ ένα τραγούδι, έχει καλώς. Αυτό ξέρω, αυτό κάνω καλά. Θα’ ‘ναι δύσκολα. Πολύ. Αλλά είμαστε όρθιοι… θα παλέψουμε.

Η πρόκληση είναι δεύτερη φύση για σένα. Κάνεις μια δήλωση, μία ανάρτηση στο facebook και γίνεται είδηση. Πόσο πολύ το χαίρεσαι, τελικά;
Καμιά φορά με βάζει ο διάολος να εκφράσω αυτό που σκέφτονται όλοι... Και πετυχαίνει... Αυτό είναι όλο... Είναι τι σου γεννάει μια στιγμή. Όχι, δεν μ’ αρέσει να ονομάζουμε πρόκληση... το κανονικό. Μια φύση έχω, του καλλιτέχνη. Η δεύτερη είν’ αυτός ο δαίμων... Που τον συντηρώ γιατί έχει πολύ μεγάλη πλάκα. Είναι αυτό που λένε αυτοί που με βάζουν σε λίστες αποκλεισμού «όχι αυτόν, μιλάει πολύ», απομονώστε τη φράση να λέγεται για κάποιον οποιονδήποτε το 2015... Ουδέν σχόλιον.

Βάλατε προπώληση 10 ευρώ.
Βάλαμε 10 ευρώ προπώληση για να μπορέσουν όλοι όσοι επιθυμούν να έρθουν. Όσοι τ’ αποφασίσουν τελευταία στιγμή λίγο πιο τσιμπημένα.

Πάμε φινάλε, Σταμάτη;
Είμαι ήσυχος και πολύ χαρούμενος γι αυτή την ώρα.
Σας περιμένω
Παρασκευή, Σάββατο στις 9μ.μ.
Στο Κακογιάννη
31 βράδια
Όλοι ένα

ΓΙΑ ΣΕΝΑ
Σταμάτης Κραουνάκης

Μοναδική πατρίδα
τα παιδικά μας χρόνια
είχαμε μια μπιγκόνια
στη σκάλα αριστερά

Βγαίνει χωρίς πυξίδα
ο έρωτας για ψώνια
ψωμί κι εφημερίδα
τα ρέστα στη χαρά

Γύρισα από ένα μέτωπο
που όσοι σκοτώνουνε φτιάχνουν το χάρτη
αίσθημα βαρύ αντιμέτωπο
μ’ όσα πληγώνουνε καρδιά και μάτι

Γύρισα κι έχω ένα αδιάφορο
φιλί παράφορο Αύγουστο μήνα
το ‘σωσα κι εκεί κρατήθηκα
κι έτσι αναστήθηκα, γειά σου Αθήνα

Κρίμα τόσος θυμός
διαγράφουμε φίλους
σέλφι με σκύλους
πολύς καπνός

Φεύγει γλιστρά ο καιρός
Κράτα με τώρα
πέρασε η ώρα
στάχτη ο καημός

Μοναδική πατρίδα
ένα παλιό παιχνίδι
εσύ κι εγώ ταξίδι
στα ήσυχα νερά

Να βρει κι η καταιγίδα
εμένα γι’ αντικλείδι
στο σπίτι που ποθούσες
να ζήσεις μια φορά

Γύρισα κι έχω ένα αδιάφορο
φιλί παράφορο για μια Δευτέρα
το ‘σωσα κι εκεί κρατήθηκα
κι έτσι γεννήθηκα, σα καλησπέρα

Μουσικοί
Στο πιάνο ο Σταμάτης Κραουνάκης
Άρης Βλάχος μουσική διεύθυνση, πλήκτρα
Βάιος Πράπας λαϊκά έγχορδα, κιθάρα
Γιώργος Ταμιωλάκης βιολοντσέλο

Και… (αλφαβητικά)
Χρήστος Γεροντίδης
Σάκης Καραθανάσης
Κώστας Μπουγιώτης
Γιώργος Στιβανάκης
Χάρης Φλέουρας

Συντελεστές
Σκηνικό : Γιάννης Μουρίκης
Φωτισμοί : Κώστας Μπλουγουράς
Ήχος : Δημήτρης Σωτηρόπουλος
Κοστούμια : Μαρία Καραπούλιου, «LA STAMPA»
Βοηθός σκηνοθέτη: Χρήστος Μουστάκας
Παραγωγή : Ομάδα Ελληνικού Μουσικού Θεάτρου –Σπείρα Σπείρα
Οργάνωση παραγωγής : Ελένη Συροπούλου
Προβολή & Επικοινωνία : Δέσποινα Κραουνάκη
Σχεδιασμός προγράμματος : Χρήστος Μουστάκας