Ψυχεδέλεια και λαϊκά στο νέο CD του Κραουνάκη
Ο Σταμάτης Κραουνάκης παντρεύει την μουσική ψυχεδέλεια με λαϊκά μονοπάτια σε ένα διπλό CD αφιερωμένο στην Αθήνα, που μοιάζει με προσωπικό ημερολόγιο.
της Δώρας Αμαραντίδου
Ο Σταμάτης Κραουνάκης κυκλοφόρησε το νέο του διπλό cd με τίτλο «Stamdoc14 Η λειτουργία των πόλεων». Ακούγοντας το, καταλαβαίνεις πώς με ελληνική μουσική ψυχεδέλεια (και μέσα από λαϊκούς δρόμους) περιγράφεται ο έρωτας, η αγανάκτηση και η συνειδητοποίηση στα χρόνια της οικονομικής και υπαρξιακής δυσαρμονίας. Με σκηνικό την καρδιά της Αθήνας.
Σκέψεις αποτυπωμένες σαν χρονογραφήματα
Το ηχογράφημα περιλαμβάνει και μικρό βιβλίο με δέκα κείμενα του Σταμάτη Κραουνάκη. «Μικροί μονόλογοι για περίπατο», όπως τα χαρακτηρίζει ο ίδιος, «με τα μάτια στην επόμενη μέρα». Κάθε κείμενο αποτελεί και ένα σχόλιο για ό,τι ουσιώδες ζούμε και το προσπερνούμε ως δεδομένο ή ως ανύπαρκτο. Μιλά για τον «ντεμοντερνισμό» του Έλληνα, την καταθλιπτική του σύγκρουση μεταξύ του συντηρητισμού και του μοντερνισμού.
Περιγράφει τις… ανέμελες εικόνες που εισπράττει σε μια βόλτα του «στον πεζόδρομο της Αεροπαγίτου», όπου είναι κόντρα και μακριά από κάθε σοβαρό συμβαίνει στη ζωή αυτού του τόπου. Τιμά τη μνήμη του «Αλέξη Γ.», όπως τιτλοφορεί το εν λόγω κείμενο του, και όλους εκείνους τους νέους που αντιστέκονται σε καθετί κατ’ επίφαση δημοκρατικό.
Καταθέτει το «Ένα όχι» του, που περικλείει όλα τα «όχι» του στο καθωσπρεπισμό, στο ρατσισμό και στην τηλεοπτική κενότητα. Μιλά για τη «Μερκέλλα» (επεξηγήσεις δεν χρειάζονται) αλλά και για την «θεία την Τζέσικα» που αντιπροσωπεύει ό,τι σάπιο και απατεωνίστικο εκπροσώπησε την θλιβερή πλευρά της ελληνικής νοοτροπίας (και που ακόμα το παλεύει). Απευθύνεται στον Μίκη Θεοδωράκη στο κείμενο «Μίκη χτυπάνε τα παιδιά» για να καταγγείλει την αστυνομική αγριότητα που εξαντλείται σε πιτσιρικάδες διαδηλωτές και «αντιδραστικούς» του συστήματος.
Κι όταν διαβάσεις τις σημειώσεις του Σταμάτη Κραουνάκη, κρατάς αυτή την τελευταία που λέει: «Με τραγούδια θα επιτεθώ, κλέβω απ’ τ’ αηδόνια φωνές… μου αφήνουν γράμματα οι φευγάτοι… μπόρεσα ν’ ακούσω την ψυχή μου έρημη μέσα στη νύχτα της πόλεως… οι πόρτες ανοιχτές και μπήκα… άλλα είναι αυτά που συμβαίνουν από αυτά που γράφονται για ζωή… η αυλή μας έβγαζε φως εχτές το είδα…» Κι από κει αρχίζει η ακρόαση του πρώτου και μετά του δεύτερου cd.
CD 1… τραγούδια για τη ζωή από απόσταση
Με βαθιές αναπνοές της Αναστασίας Έδεν πάνω στο μικρόφωνο και την αισθησιακή ερμηνεία της στο ερωτικό τραγούδι «Απόψε» ξεκινά το πρώτο cd. Ακολουθεί το τραγούδι – σήμα κατατεθέν του Σταμάτη Κραουνάκη «Όταν έχω εσένα» με τη δική του ερμηνεία. Ένα τραγούδι που και μουσικά και στιχουργικά περικλείει όλα τα δυνατά χαρακτηριστικά της καλλιτεχνικής προσωπικότητάς του. Στροφή στον κοινωνικό σχολιασμό του για την πρωτύτερη φούσκα της υπερκατανάλωσης, κάνει ο Κραουνάκης, με ήχο χατζιδακικής τεχνοτροπίας στον λαϊκό ήχο του με το τρίτο κομμάτι «Η αγκαλιά η μεγάλη».
Συνεχίζει με το λαϊκό ήχο δεκαετίας ’60 στο «Μπισκοτάκι», ένα μπριόζικο ερωτικό τραγούδι. Ακολουθούν τα θεατράλε κομμάτια «Αριστούργημα» με τη φωνή της Ελένης Ουζουνίδου και «Εφτά ουρανοί» με τη φωνή του Κώστα Μπουγιώτη, δυο κομμάτια με εκφραστικότατες ερμηνείες. Ο Σταμάτης Κραουνάκης στην πιο καθαρή λαϊκή του μουσική και ερμηνεία βρίσκεται στο κομμάτι «Το ‘χω» σε στίχους της αδελφής ψυχής του Λίνας Νικολακοπούλου. Ακολουθεί η ορχηστρική «Ρούμπα της αγάπης». Και μετά «Η σπηλιά» σε στίχους και μουσική Κραουνάκη. Το κομμάτι, μέσα από τους στίχους του οποίου πήρε αυτή η δισκογραφική δουλειά τον τίτλος της. Ένα κομμάτι απομόνωσης από καθετί ενοχλητικό, στημένο σαν σε ύψωμα στο κέντρο της Αθήνας, παρέας μόνο με λίγους εκλεκτούς και παρατηρητικότητας στις καθημερινές λεπτομέρειες μιας ζωής έξω απ’ αυτή.
Το «Πεντοζάλι» α λα Κραουνάκη δίνει το βήμα σε μια γυναικεία ερμηνεία για να περιγράψει το θηλυκό δυναμισμό και την επανάσταση, ένα θέμα με το οποίο έχει ασχοληθεί με γλαφυρότητα σε πολλές στιγμές της πορείας του. Οι μελωδίες γίνονται… εσωτερικών υποθέσεων από το εντέκατο κομμάτι και μετά. «Ο ζητιάνος» στη συνέχεια για τη μελαγχολία μετά τα τυπικά κατά συνθήκη γλέντια και η «Αρκούδα» για την εκκαθάριση μιας κατά συνήθεια σχέσης. Από τα πιο λυρικά κομμάτια, εκείνο με την εκπληκτική ερμηνεία του Κώστα Μπουγιώτη είναι το «Ένα τραγούδι δικό μου» με τη συνοδεία μόνο πιάνου από τον Άρη Βλάχο. Ανταγωνίζεται το επόμενο, το «Ποτέ πια» σε ερμηνεία Κραουνάκη με τη συνοδεία μόνο κιθάρας. Το πρώτο cd κλείνει το ορχηστρικό, σαν από σάουντρακ, «Βγαίνοντας απ’ το σινεμά».
CD 2… τραγούδια μέσα στη ζωή
Με τη λιτή στη μουσική της μπαλάντα «Είμαστε ένα» ανοίγει το δεύτερο cd, όπου με πιάνο και κιθάρα ο Σταμάτης Κραουνάκης τραγουδά για την απόλυτη ένωση και ταυτόχρονα για τον απόλυτο χωρισμό. Ακολουθεί ένα ιδιαίτερο κομμάτι «Πορτοκαλιά» με την ερμηνεία της Αναστασίας Έδεν, που με έντονο ρυθμό στη μελωδία του, μιλά για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την εξάρτησή της από κάποια αναγκαία (και υλικά) αγαθά για να επιτευχθεί η ζεστασιά… ψυχής και σώματος.
Με το τσαμπουκαλεμένο τραγούδι «Κάτι ξυπόλητοι Έλληνες» ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής επιχειρεί να κάνει ακτινογραφία της ελληνικής πραγματικότητας και των προοπτικών της. Με κιθάρες, λαούτο, πλήκτρα και ντραμς τραγουδά ο Σταμάτης: «Όλα θα ξαναγεννηθούνε απ’ τη μεγάλη διαφορά απ’ τα παιδιά που θα ‘ρθούνε, χώματα, βράχια, νερά…». Εμμένοντας στην ίδια θεματική «Ο τρελός» που θυμίζει κάτι από Ζαμπέτα, μιλά για την αιτία και το αποτέλεσμα μιας οικονομικής κακοδιαχείρισης και μιας ψευτιάς: «πίναμε αβέρτα όλα αυτά τα περιττά και μια μέρα, εννοείται, πως τελειώσαν τα λεφτά… Άλλοι τη φοράν την τρέλα, φίλε για σειρήτιο κι άλλους η ζωή τους πάει στο Δρομοκαϊτειο».
Το μουσικό και στιχουργικό ύφος γίνεται ερωτικό, μπαλανταδόρικο στο «Φίλα με» και ανατρέπεται στο «Να ‘ρθει μια θάλασσα», ένα καθαρόαιμο λαϊκό με την ερμηνεία της Γιώτας Νέγκα που ταιριάζει γάντι. Μετά το ορχηστρικό «Δωμάτιο 1» μπαίνει ένα ακόμα λαϊκό, ερωτικό τραγούδι, οι «Βέρες» με την ερμηνεία της Γωγώς Τσαμπά, όπου αποδεικνύεται η εμμονή του Κραουνάκη να αναδείξει και την άλλη «πλευρά» κάποιων γνωστών τραγουδιστών. Ακολουθεί «Το ζεϊμπέκικο της Ντάλη» σε στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη με το τραγούδι της Καίτης Ντάλη, ένα κλασικό βαρύ λαϊκό. Στο ίδιο ύφος και το «Δια ταύτα» σε στίχους Λάκη Λαζόπουλου και ερμηνεία του Γιώργου Μαργαρίτη, γραμμένο για την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά. Αλλαγή ύφους γίνεται με μια μπλουζιά, «Να σβήσει αυτή η πληγή».
Ακολουθούν δύο κομμάτια όπου αναδεικνύεται η εκπληκτική μουσικοθεατρική ερμηνεία του Σταμάτη Κραουνάκη: Το αφηγηματικό, ροκίζον «Σικάγο» σε ποίηση Γιώργου Χρονά και «Το φιλί» σε ποίηση Κικής Δημουλά ένα ατμοσφαιρικό, σκοτεινό κομμάτι. Στη συνέχεια ακούγεται η φωνή του Λευτέρη Βογιατζή στο κομμάτι «Αθήνα μου» γραμμένο για εκείνον στην ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Τα οπωροφόρα της Αθήνας». Στο τελευταίο τραγούδι του δεύτερου cd «Τα χείλη κράτησες κλειστά» (στίχοι Χαράλαμπος Βασιλειάδης) ακούγεται η Βίκυ Μοσχολιού να την συνοδεύει ο Σταμάτης Κραουνάκης, μια παραγγελία του Γιώργου Παπαστεφάνου και του Κώστα Αυγέρη για τη σειρά «Οι παλιοί μας φίλοι». Και κλείνει με ένα υποβλητικό, γλυκό ορχηστρικό, μόνο με πιάνο, «Σκηνές από ένα γάμο».
Η ταυτότητα του διπλού άλμπουμ του Σταμάτη
Τραγουδιούνται λόγια των (αλφαβητικά): Χαράλαμπου Βασιλειάδη, Άκη Δήμου, Κικής Δημουλά, Ιάκωβου Καμπανέλλη, Σταμάτη Κραουνάκη, Λάκη Λαζόπουλου, Παναγιώτη Μέντη, Κώστα Μπαλαχούτη, Λίνας Νικολακοπούλου, Γιώργου Χρονά. Τραγουδάνε οι (αλφαβητικά): Λευτέρης Βογιατζής, Αναστασία Έδεν, Σταμάτης Κραουνάκης, Γιώργος Μαργαρίτης, Βίκυ Μοσχολιού, Χρήστος Μουστάκας, Κώστας Μπουγιώτης, Γιώτα Νέγκα, Καίτη Ντάλη, Ελένη Ουζουνίδου, Γωγώ Τσαμπά.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης κυκλοφόρησε το νέο του διπλό cd με τίτλο «Stamdoc14 Η λειτουργία των πόλεων». Ακούγοντας το, καταλαβαίνεις πώς με ελληνική μουσική ψυχεδέλεια (και μέσα από λαϊκούς δρόμους) περιγράφεται ο έρωτας, η αγανάκτηση και η συνειδητοποίηση στα χρόνια της οικονομικής και υπαρξιακής δυσαρμονίας. Με σκηνικό την καρδιά της Αθήνας.
Σκέψεις αποτυπωμένες σαν χρονογραφήματα
Το ηχογράφημα περιλαμβάνει και μικρό βιβλίο με δέκα κείμενα του Σταμάτη Κραουνάκη. «Μικροί μονόλογοι για περίπατο», όπως τα χαρακτηρίζει ο ίδιος, «με τα μάτια στην επόμενη μέρα». Κάθε κείμενο αποτελεί και ένα σχόλιο για ό,τι ουσιώδες ζούμε και το προσπερνούμε ως δεδομένο ή ως ανύπαρκτο. Μιλά για τον «ντεμοντερνισμό» του Έλληνα, την καταθλιπτική του σύγκρουση μεταξύ του συντηρητισμού και του μοντερνισμού.
Περιγράφει τις… ανέμελες εικόνες που εισπράττει σε μια βόλτα του «στον πεζόδρομο της Αεροπαγίτου», όπου είναι κόντρα και μακριά από κάθε σοβαρό συμβαίνει στη ζωή αυτού του τόπου. Τιμά τη μνήμη του «Αλέξη Γ.», όπως τιτλοφορεί το εν λόγω κείμενο του, και όλους εκείνους τους νέους που αντιστέκονται σε καθετί κατ’ επίφαση δημοκρατικό.
Καταθέτει το «Ένα όχι» του, που περικλείει όλα τα «όχι» του στο καθωσπρεπισμό, στο ρατσισμό και στην τηλεοπτική κενότητα. Μιλά για τη «Μερκέλλα» (επεξηγήσεις δεν χρειάζονται) αλλά και για την «θεία την Τζέσικα» που αντιπροσωπεύει ό,τι σάπιο και απατεωνίστικο εκπροσώπησε την θλιβερή πλευρά της ελληνικής νοοτροπίας (και που ακόμα το παλεύει). Απευθύνεται στον Μίκη Θεοδωράκη στο κείμενο «Μίκη χτυπάνε τα παιδιά» για να καταγγείλει την αστυνομική αγριότητα που εξαντλείται σε πιτσιρικάδες διαδηλωτές και «αντιδραστικούς» του συστήματος.
Κι όταν διαβάσεις τις σημειώσεις του Σταμάτη Κραουνάκη, κρατάς αυτή την τελευταία που λέει: «Με τραγούδια θα επιτεθώ, κλέβω απ’ τ’ αηδόνια φωνές… μου αφήνουν γράμματα οι φευγάτοι… μπόρεσα ν’ ακούσω την ψυχή μου έρημη μέσα στη νύχτα της πόλεως… οι πόρτες ανοιχτές και μπήκα… άλλα είναι αυτά που συμβαίνουν από αυτά που γράφονται για ζωή… η αυλή μας έβγαζε φως εχτές το είδα…» Κι από κει αρχίζει η ακρόαση του πρώτου και μετά του δεύτερου cd.
CD 1… τραγούδια για τη ζωή από απόσταση
Με βαθιές αναπνοές της Αναστασίας Έδεν πάνω στο μικρόφωνο και την αισθησιακή ερμηνεία της στο ερωτικό τραγούδι «Απόψε» ξεκινά το πρώτο cd. Ακολουθεί το τραγούδι – σήμα κατατεθέν του Σταμάτη Κραουνάκη «Όταν έχω εσένα» με τη δική του ερμηνεία. Ένα τραγούδι που και μουσικά και στιχουργικά περικλείει όλα τα δυνατά χαρακτηριστικά της καλλιτεχνικής προσωπικότητάς του. Στροφή στον κοινωνικό σχολιασμό του για την πρωτύτερη φούσκα της υπερκατανάλωσης, κάνει ο Κραουνάκης, με ήχο χατζιδακικής τεχνοτροπίας στον λαϊκό ήχο του με το τρίτο κομμάτι «Η αγκαλιά η μεγάλη».
Συνεχίζει με το λαϊκό ήχο δεκαετίας ’60 στο «Μπισκοτάκι», ένα μπριόζικο ερωτικό τραγούδι. Ακολουθούν τα θεατράλε κομμάτια «Αριστούργημα» με τη φωνή της Ελένης Ουζουνίδου και «Εφτά ουρανοί» με τη φωνή του Κώστα Μπουγιώτη, δυο κομμάτια με εκφραστικότατες ερμηνείες. Ο Σταμάτης Κραουνάκης στην πιο καθαρή λαϊκή του μουσική και ερμηνεία βρίσκεται στο κομμάτι «Το ‘χω» σε στίχους της αδελφής ψυχής του Λίνας Νικολακοπούλου. Ακολουθεί η ορχηστρική «Ρούμπα της αγάπης». Και μετά «Η σπηλιά» σε στίχους και μουσική Κραουνάκη. Το κομμάτι, μέσα από τους στίχους του οποίου πήρε αυτή η δισκογραφική δουλειά τον τίτλος της. Ένα κομμάτι απομόνωσης από καθετί ενοχλητικό, στημένο σαν σε ύψωμα στο κέντρο της Αθήνας, παρέας μόνο με λίγους εκλεκτούς και παρατηρητικότητας στις καθημερινές λεπτομέρειες μιας ζωής έξω απ’ αυτή.
Το «Πεντοζάλι» α λα Κραουνάκη δίνει το βήμα σε μια γυναικεία ερμηνεία για να περιγράψει το θηλυκό δυναμισμό και την επανάσταση, ένα θέμα με το οποίο έχει ασχοληθεί με γλαφυρότητα σε πολλές στιγμές της πορείας του. Οι μελωδίες γίνονται… εσωτερικών υποθέσεων από το εντέκατο κομμάτι και μετά. «Ο ζητιάνος» στη συνέχεια για τη μελαγχολία μετά τα τυπικά κατά συνθήκη γλέντια και η «Αρκούδα» για την εκκαθάριση μιας κατά συνήθεια σχέσης. Από τα πιο λυρικά κομμάτια, εκείνο με την εκπληκτική ερμηνεία του Κώστα Μπουγιώτη είναι το «Ένα τραγούδι δικό μου» με τη συνοδεία μόνο πιάνου από τον Άρη Βλάχο. Ανταγωνίζεται το επόμενο, το «Ποτέ πια» σε ερμηνεία Κραουνάκη με τη συνοδεία μόνο κιθάρας. Το πρώτο cd κλείνει το ορχηστρικό, σαν από σάουντρακ, «Βγαίνοντας απ’ το σινεμά». CD 2… τραγούδια μέσα στη ζωή
Με τη λιτή στη μουσική της μπαλάντα «Είμαστε ένα» ανοίγει το δεύτερο cd, όπου με πιάνο και κιθάρα ο Σταμάτης Κραουνάκης τραγουδά για την απόλυτη ένωση και ταυτόχρονα για τον απόλυτο χωρισμό. Ακολουθεί ένα ιδιαίτερο κομμάτι «Πορτοκαλιά» με την ερμηνεία της Αναστασίας Έδεν, που με έντονο ρυθμό στη μελωδία του, μιλά για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την εξάρτησή της από κάποια αναγκαία (και υλικά) αγαθά για να επιτευχθεί η ζεστασιά… ψυχής και σώματος.
Με το τσαμπουκαλεμένο τραγούδι «Κάτι ξυπόλητοι Έλληνες» ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής επιχειρεί να κάνει ακτινογραφία της ελληνικής πραγματικότητας και των προοπτικών της. Με κιθάρες, λαούτο, πλήκτρα και ντραμς τραγουδά ο Σταμάτης: «Όλα θα ξαναγεννηθούνε απ’ τη μεγάλη διαφορά απ’ τα παιδιά που θα ‘ρθούνε, χώματα, βράχια, νερά…». Εμμένοντας στην ίδια θεματική «Ο τρελός» που θυμίζει κάτι από Ζαμπέτα, μιλά για την αιτία και το αποτέλεσμα μιας οικονομικής κακοδιαχείρισης και μιας ψευτιάς: «πίναμε αβέρτα όλα αυτά τα περιττά και μια μέρα, εννοείται, πως τελειώσαν τα λεφτά… Άλλοι τη φοράν την τρέλα, φίλε για σειρήτιο κι άλλους η ζωή τους πάει στο Δρομοκαϊτειο». Το μουσικό και στιχουργικό ύφος γίνεται ερωτικό, μπαλανταδόρικο στο «Φίλα με» και ανατρέπεται στο «Να ‘ρθει μια θάλασσα», ένα καθαρόαιμο λαϊκό με την ερμηνεία της Γιώτας Νέγκα που ταιριάζει γάντι. Μετά το ορχηστρικό «Δωμάτιο 1» μπαίνει ένα ακόμα λαϊκό, ερωτικό τραγούδι, οι «Βέρες» με την ερμηνεία της Γωγώς Τσαμπά, όπου αποδεικνύεται η εμμονή του Κραουνάκη να αναδείξει και την άλλη «πλευρά» κάποιων γνωστών τραγουδιστών. Ακολουθεί «Το ζεϊμπέκικο της Ντάλη» σε στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη με το τραγούδι της Καίτης Ντάλη, ένα κλασικό βαρύ λαϊκό. Στο ίδιο ύφος και το «Δια ταύτα» σε στίχους Λάκη Λαζόπουλου και ερμηνεία του Γιώργου Μαργαρίτη, γραμμένο για την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά. Αλλαγή ύφους γίνεται με μια μπλουζιά, «Να σβήσει αυτή η πληγή».
Ακολουθούν δύο κομμάτια όπου αναδεικνύεται η εκπληκτική μουσικοθεατρική ερμηνεία του Σταμάτη Κραουνάκη: Το αφηγηματικό, ροκίζον «Σικάγο» σε ποίηση Γιώργου Χρονά και «Το φιλί» σε ποίηση Κικής Δημουλά ένα ατμοσφαιρικό, σκοτεινό κομμάτι. Στη συνέχεια ακούγεται η φωνή του Λευτέρη Βογιατζή στο κομμάτι «Αθήνα μου» γραμμένο για εκείνον στην ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Τα οπωροφόρα της Αθήνας». Στο τελευταίο τραγούδι του δεύτερου cd «Τα χείλη κράτησες κλειστά» (στίχοι Χαράλαμπος Βασιλειάδης) ακούγεται η Βίκυ Μοσχολιού να την συνοδεύει ο Σταμάτης Κραουνάκης, μια παραγγελία του Γιώργου Παπαστεφάνου και του Κώστα Αυγέρη για τη σειρά «Οι παλιοί μας φίλοι». Και κλείνει με ένα υποβλητικό, γλυκό ορχηστρικό, μόνο με πιάνο, «Σκηνές από ένα γάμο».
Η ταυτότητα του διπλού άλμπουμ του Σταμάτη
Τραγουδιούνται λόγια των (αλφαβητικά): Χαράλαμπου Βασιλειάδη, Άκη Δήμου, Κικής Δημουλά, Ιάκωβου Καμπανέλλη, Σταμάτη Κραουνάκη, Λάκη Λαζόπουλου, Παναγιώτη Μέντη, Κώστα Μπαλαχούτη, Λίνας Νικολακοπούλου, Γιώργου Χρονά. Τραγουδάνε οι (αλφαβητικά): Λευτέρης Βογιατζής, Αναστασία Έδεν, Σταμάτης Κραουνάκης, Γιώργος Μαργαρίτης, Βίκυ Μοσχολιού, Χρήστος Μουστάκας, Κώστας Μπουγιώτης, Γιώτα Νέγκα, Καίτη Ντάλη, Ελένη Ουζουνίδου, Γωγώ Τσαμπά.
