Βιβλιοπροτάσεις για τα Χριστούγεννα
Ελληνική λογοτεχνία, αστυνομική πλοκή, Ιστορία και αντι-ήρωες. Οκτώ βιβλία για να ζητήσετε από τον Άη Βασίλη φέτος τα Χριστούγεννα.
Το κοριτσάκι της διαφήμισης μεγάλου πολυκαταστήματος παιχνιδιών υπολογίζει με λύπη του τον χώρο που υπάρχει κάτω από το δέντρο, για να βάλει ο Άγιος Βασίλης τα δώρα του. Κι όταν ανακαλύπτει ότι δεν χωράνε όσα υποθέτει ότι θα λάβει, κόβει τα χαμηλότερα κλαδιά του δέντρου, για να κάνει περισσότερο χώρο… Ο δικός σας Αϊ Βασίλης ας είναι βιβλιόφιλος, ας σκεφτεί ότι μπορεί να προσφέρει χαρά και με βιβλία, που αφορούν τόσο τους μικρούς όσο και τους μεγάλους. Ας σκεφτεί ότι το καλύτερο δώρο είναι το βιβλίο, είναι η ώρα που θα αφιερώσει κανείς στο διάβασμα, ας σκεφτεί ότι ακόμα και στον εαυτό του μπορεί να δώσει μέσα στις γιορτές λίγες ώρες περισυλλογής και ξεγνοιασιάς.
Ποια βιβλία λοιπόν να γράψετε στον Άγιο Βασίλη να σας φέρει; Πάρτε μολύβι…
“Μοιραία Πράγα” του Philip Kerr (εκδόσεις Κέδρος): Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι ο συγγραφέας δημιουργεί, θεατρικά θα έλεγε κανείς, ατμόσφαιρα, αφού καταφέρνει με εξαιρετικά σκιαγραφημένες λεπτομέρειες να αποδώσει το κλίμα της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο εξαθλιωμένο Βερολίνο. Κι αυτό χωρίς φρίκη αλλά μέσα από το σασπένς ενός υπέροχου αστυνομικού μυθιστορήματος. Το έγκλημα δεν είναι αποσυνδεδεμένο με το καθεστώς και η αφήγηση δεν αδιαφορεί για το κοινωνικοπολιτικό περίβλημα.
2. “Άγρια Ακρόπολη” του Νίκου Μάντη (εκδόσεις Καστανιώτη): Ένα μελλοντολογικό κείμενο για μια εποχή όπου κυριαρχεί ο γενετικός καπιταλισμός προκαλεί σίγουρα ενδιαφέρον για το θέμα του. Αλλά και η αλληγορία της ανθρωπότητας που χωρίζεται σε ευφυείς και υπανάπτυκτους, σε κάστες ανώτερων και υπανθρώπων, είναι άξια λόγου. Ο Μάντης ανάγεται στο μέλλον, για να μιλήσει τη σκληρή γλώσσα της επιστήμης, του ντετερμινισμού και του ετεροκαθορισμού, τάσεις που ήδη σήμερα μας πλησιάζουν.
3. “Η Βικτώρια δεν υπάρχει” του Γιάννη Τσίρμπα (εκδόσεις Νεφέλη): Ο λόγος του ρατσιστή, απλός και αμόρφωτος, μάγκικος και στακάτος, έρχεται να δείξει πώς η ανάγκη για επιβίωση μετατρέπει τη δυσφορία σε ρατσισμό και την καχυποψία σε βία. Η απλή επιφύλαξη γίνεται ενόχληση, ανεβαίνει σε επίπεδα οργής, μετατρέπεται συν τω χρόνω σε απέχθεια, ριζώνει και αποκτά ρατσιστική μορφή, η οποία δεν θα αργήσει να δείξει τα αιματοβαμμένα δόντια της και να τα μπήξει στο κορμί του αλλοδαπού που “μόλυνε” την περιοχή με την παρουσία του.
4. “Η θεία Χούλια και ο γραφιάς” του Μάριο Βάργκας Λιόσα (εκδόσεις Καστανιώτη): Ένας νέος ερωτεύεται μια μεγαλύτερή του και μάλιστα θεία του. Αυτό το κοινό μοτίβο παίρνει στα χέρια του Λιόσα μια μαγευτική διάσταση, αφού ο Λατινοαμερικάνος συγγραφέας χειρίζεται το υλικό του με πρωτοφανή μαεστρία. Η επιτυχία του δεν στηρίζεται μόνο στην αφηγηματική του άνεση, στην ικανότητά του να είναι ένας hablador (αφηγητής) με ροή, μπρίο, κίνηση, αλλά και σ’ αυτό που θα ονόμαζα «εναλλαγή» ανάμεσα σε ιστορίες και ύφη.
5. “Συγγενής” της Καρολίνας Μέρμηγκα (εκδόσεις Μελάνι): Η Μέρμηγκα βάζει τον ήρωά της να ανακαλύπτει στα πενήντα του ότι έχει μία νόθη κόρη τριάντα χρονών. Τώρα, λοιπόν, που το ανακάλυψε και παρόλο που η κόρη του δεν έχει καμία απαίτηση από αυτόν, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη φύση και τα δικαιώματά της, αλλά και την υφιστάμενη οικογένειά του, τη γυναίκα του και τον γιο του. Το βιβλίο είναι πραγματική αποκάλυψη. Απλό, εύστοχο, δηλώνει την καθημερινότητα και δοκιμάζει σενάρια που δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία. Η βιοηθική μας κουλτούρα δεν είναι ακόμα πολύ ισχυρή και κάθε προβληματισμός σ’ αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να αποβεί προέκταση αυτογνωσίας.
6. “Μάρτυς μου ο Θεός” του Μάκη Τσίτα (εκδόσεις Κίχλη): Ένας ήρωας - αντιήρωας, ένας αφηγητής αυτοϋπονομευόμενος, μια αφήγηση που γυρίζει μπούμερανγκ κι ένας λόγος αυτοειρωνικός που αποκαλύπτει συνεχώς αλήθειες. Αν ο συγγραφέας επιδίωξε να πλάσει έναν άνθρωπο, ο οποίος φταίει γιατί έπλασε μια διαστρεβλωμένη εικόνα του κόσμου, έγινε υποτακτικός και άβουλος, είδε τη θρησκεία ως καταφύγιο αλλά όχι ως ηθικό σύστημα, αδυνατούσε να αρνηθεί και να αποκρούσει τις επιβουλές των άλλων, τότε, ναι, έπλασε έναν αυθεντικό μυθιστορηματικό χαρακτήρα, που στέκεται αυτόνομος και ζωντανός μπροστά μας.
7. “Ρόζα” του Jonathan Rabb (εκδόσεις Πόλις): Όταν η Ρόζα Λούξεμπουργκ δολοφονείται μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, ο κομισάριος Χόφνερ έχει να διαλευκάνει και μια σειρά από άλλες δολοφονίες γυναικών. Έτσι, το κοινό έγκλημα συμπλέκεται με το πολιτικό και η εξουσία προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη δικαιοσύνη, να λογοκρίνει τη δράση της, να εμποδίσει οποιαδήποτε ενέργεια που θα την κηλιδώσει. Η Γερμανία του μεσοπολέμου ξεκινά πολύ αρνητικά τα βήματά της, μέχρι την επικράτηση ακόμα πιο σκληρών ναζιστικών πρακτικών.
8. “Το χάδι” του Αλέξανδρου Στεφανίδη (εκδόσεις Άγρα): Ένα μικρό βιβλιαράκι με διηγήματα που αναφέρονται σε παιδιά που δεν γνώρισαν το χάδι. Τόπος ένα ορφανοτροφείο, ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε εγκλεισμό, αλλά ταυτόχρονα συγκινητικό κλίμα που συνάδει με την ανάγκη μας να δούμε τα προβλήματα ατόμων που δεν έχουν την “ισορροπημένη” ζωή μας.
Πατριάρχης Φώτιος
Ποια βιβλία λοιπόν να γράψετε στον Άγιο Βασίλη να σας φέρει; Πάρτε μολύβι…
“Μοιραία Πράγα” του Philip Kerr (εκδόσεις Κέδρος): Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι ο συγγραφέας δημιουργεί, θεατρικά θα έλεγε κανείς, ατμόσφαιρα, αφού καταφέρνει με εξαιρετικά σκιαγραφημένες λεπτομέρειες να αποδώσει το κλίμα της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο εξαθλιωμένο Βερολίνο. Κι αυτό χωρίς φρίκη αλλά μέσα από το σασπένς ενός υπέροχου αστυνομικού μυθιστορήματος. Το έγκλημα δεν είναι αποσυνδεδεμένο με το καθεστώς και η αφήγηση δεν αδιαφορεί για το κοινωνικοπολιτικό περίβλημα.
2. “Άγρια Ακρόπολη” του Νίκου Μάντη (εκδόσεις Καστανιώτη): Ένα μελλοντολογικό κείμενο για μια εποχή όπου κυριαρχεί ο γενετικός καπιταλισμός προκαλεί σίγουρα ενδιαφέρον για το θέμα του. Αλλά και η αλληγορία της ανθρωπότητας που χωρίζεται σε ευφυείς και υπανάπτυκτους, σε κάστες ανώτερων και υπανθρώπων, είναι άξια λόγου. Ο Μάντης ανάγεται στο μέλλον, για να μιλήσει τη σκληρή γλώσσα της επιστήμης, του ντετερμινισμού και του ετεροκαθορισμού, τάσεις που ήδη σήμερα μας πλησιάζουν.
3. “Η Βικτώρια δεν υπάρχει” του Γιάννη Τσίρμπα (εκδόσεις Νεφέλη): Ο λόγος του ρατσιστή, απλός και αμόρφωτος, μάγκικος και στακάτος, έρχεται να δείξει πώς η ανάγκη για επιβίωση μετατρέπει τη δυσφορία σε ρατσισμό και την καχυποψία σε βία. Η απλή επιφύλαξη γίνεται ενόχληση, ανεβαίνει σε επίπεδα οργής, μετατρέπεται συν τω χρόνω σε απέχθεια, ριζώνει και αποκτά ρατσιστική μορφή, η οποία δεν θα αργήσει να δείξει τα αιματοβαμμένα δόντια της και να τα μπήξει στο κορμί του αλλοδαπού που “μόλυνε” την περιοχή με την παρουσία του.
4. “Η θεία Χούλια και ο γραφιάς” του Μάριο Βάργκας Λιόσα (εκδόσεις Καστανιώτη): Ένας νέος ερωτεύεται μια μεγαλύτερή του και μάλιστα θεία του. Αυτό το κοινό μοτίβο παίρνει στα χέρια του Λιόσα μια μαγευτική διάσταση, αφού ο Λατινοαμερικάνος συγγραφέας χειρίζεται το υλικό του με πρωτοφανή μαεστρία. Η επιτυχία του δεν στηρίζεται μόνο στην αφηγηματική του άνεση, στην ικανότητά του να είναι ένας hablador (αφηγητής) με ροή, μπρίο, κίνηση, αλλά και σ’ αυτό που θα ονόμαζα «εναλλαγή» ανάμεσα σε ιστορίες και ύφη.
5. “Συγγενής” της Καρολίνας Μέρμηγκα (εκδόσεις Μελάνι): Η Μέρμηγκα βάζει τον ήρωά της να ανακαλύπτει στα πενήντα του ότι έχει μία νόθη κόρη τριάντα χρονών. Τώρα, λοιπόν, που το ανακάλυψε και παρόλο που η κόρη του δεν έχει καμία απαίτηση από αυτόν, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη φύση και τα δικαιώματά της, αλλά και την υφιστάμενη οικογένειά του, τη γυναίκα του και τον γιο του. Το βιβλίο είναι πραγματική αποκάλυψη. Απλό, εύστοχο, δηλώνει την καθημερινότητα και δοκιμάζει σενάρια που δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία. Η βιοηθική μας κουλτούρα δεν είναι ακόμα πολύ ισχυρή και κάθε προβληματισμός σ’ αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να αποβεί προέκταση αυτογνωσίας.
6. “Μάρτυς μου ο Θεός” του Μάκη Τσίτα (εκδόσεις Κίχλη): Ένας ήρωας - αντιήρωας, ένας αφηγητής αυτοϋπονομευόμενος, μια αφήγηση που γυρίζει μπούμερανγκ κι ένας λόγος αυτοειρωνικός που αποκαλύπτει συνεχώς αλήθειες. Αν ο συγγραφέας επιδίωξε να πλάσει έναν άνθρωπο, ο οποίος φταίει γιατί έπλασε μια διαστρεβλωμένη εικόνα του κόσμου, έγινε υποτακτικός και άβουλος, είδε τη θρησκεία ως καταφύγιο αλλά όχι ως ηθικό σύστημα, αδυνατούσε να αρνηθεί και να αποκρούσει τις επιβουλές των άλλων, τότε, ναι, έπλασε έναν αυθεντικό μυθιστορηματικό χαρακτήρα, που στέκεται αυτόνομος και ζωντανός μπροστά μας.
7. “Ρόζα” του Jonathan Rabb (εκδόσεις Πόλις): Όταν η Ρόζα Λούξεμπουργκ δολοφονείται μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, ο κομισάριος Χόφνερ έχει να διαλευκάνει και μια σειρά από άλλες δολοφονίες γυναικών. Έτσι, το κοινό έγκλημα συμπλέκεται με το πολιτικό και η εξουσία προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη δικαιοσύνη, να λογοκρίνει τη δράση της, να εμποδίσει οποιαδήποτε ενέργεια που θα την κηλιδώσει. Η Γερμανία του μεσοπολέμου ξεκινά πολύ αρνητικά τα βήματά της, μέχρι την επικράτηση ακόμα πιο σκληρών ναζιστικών πρακτικών.
8. “Το χάδι” του Αλέξανδρου Στεφανίδη (εκδόσεις Άγρα): Ένα μικρό βιβλιαράκι με διηγήματα που αναφέρονται σε παιδιά που δεν γνώρισαν το χάδι. Τόπος ένα ορφανοτροφείο, ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε εγκλεισμό, αλλά ταυτόχρονα συγκινητικό κλίμα που συνάδει με την ανάγκη μας να δούμε τα προβλήματα ατόμων που δεν έχουν την “ισορροπημένη” ζωή μας.
Πατριάρχης Φώτιος
