Γιατί οι ήρωες βιβλίων είναι τόσο διαφορετικοί στις ταινίες;
Δεν θέλουμε να σε στεναχωρήσουμε, αλλά ο Σέρλοκ δεν μοιάζει καθόλου με τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ και η Λολίτα δεν είναι 15 χρονών.
της Ηρώς Κουνάδη
Όλος ο κόσμος που σκίζει τα ρούχα του στο ίντερνετ κάθε φορά που ακούγεται πως ο επόμενος Τζέιμς Μποντ θα είναι μαύρος/ γυναίκα/ μη δυαδικός, πιθανότατα αγνοεί ότι η «ιεροσυλία» που φαντάζεται έχει διαπραχθεί ήδη από το μακρινό 2006, όταν για πρώτη φορά είδαμε ξανθό Τζέιμς Μποντ στις οθόνες και τρίψαμε τα μάτια μας. Εντάξει, όχι όλοι, μόνο οι λάτρεις των βιβλίων του Ίαν Φλέμινγκ που ξέρουν καλά ότι τα μαλλιά του 007 είναι μαύρα κατράμι, πίσσα πώς το λένε, με τούφες που πέφτουν στο μέτωπό του, και σίγουρα όχι με το στρατιωτικό κούρεμα του Ντάνιελ Κραιγκ.
Προφανώς, ο Μποντ δεν είναι ο μόνος. Πολλοί χαρακτήρες βιβλίων γίνονται αγνώριστοι στην κινηματογραφική μεταφορά τους, κάποιοι γιατί δεν θα «έγραφαν» με τίποτα στην οθόνη, άλλοι επειδή ο κινηματογράφος είναι πιο μαζική τέχνη από τη λογοτεχνία και άρα απευθύνεται σε λιγότερο υποψιασμένο κοινό που θα σοκαριζόταν αν μάθαινε την πραγματική ηλικία της Λολίτας, και άλλοι απλώς επειδή στα βιβλία είναι άσχημοι, και το Χόλιγουντ έχει μια αλλεργία στην ασχήμια. Να μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Ο Κόμης Δράκουλας
Από τον Μπέλα Λουγκόζι στον Γκάρι Όλντμαν, καμία κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα δεν τον αποτυπώνει όπως τον περιέγραφε ο Μπραμ Στόκερ: Μακρύ λευκό μουστάκι, αλλά κατά τα άλλα άψογα ξυρισμένο, και ντυμένο από την κορφή ως τα νύχια στα μαύρα, χωρίς ούτε μια σταγόνα χρώματος πουθενά. Καταλαβαίνεις, θα έγραφε δύσκολα στην οθόνη αυτό –ειδικά στις ασπρόμαυρες ταινίες, όπου το λευκό πουκάμισο με το παπιγιόν του Μπέλα Λουγκόζι κρίθηκε απαραίτητο για να μην βλέπουμε μόνο το κεφάλι του Κόμη.
Η Λολίτα
Θα σου πούμε ένα μυστικό, που ίσως και να το υποψιάζεσαι: Αυτοί που έκαιγαν το βιβλίο του Ναμπόκοφ στην πυρά δεν το είχαν διαβάσει. Η Λολίτα είναι ένα από τα κορυφαία μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, όχι μόνο επειδή θίγει το τεράστιο ζήτημα της παιδεραστίας που ελάχιστοι τόλμησαν ποτέ να ακουμπήσουν, αλλά και επειδή είναι γραμμένη από την οπτική γωνία του κακού. Ο Ναμπόκοφ ήθελε ο Χάμπερτ του να είναι ένα τέρας, και οι αναγνώστες του να κάνουν μια βουτιά στα σκοτάδια της ψυχής του, γιατί σημαντικότερο από το να ξορκίσουμε τα τέρατα είναι να βρούμε πώς διάολο μας προκύπτουν. Και τώρα που σου τα είπαμε όλα αυτά, η Λολίτα του βιβλίου δεν είναι 15 χρονών. Είναι 12.
Ο Σέρλοκ Χολμς
Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς στην σειρά του BBC είναι ό,τι κοντινότερο στις περιγραφές των βιβλίων του Σέρλοκ Χολμς έχουμε δει σε μικρές και μεγάλες οθόνες. Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ των πρόσφατων ταινιών απέχει παρασάγγας από τον θρυλικό ντετέκτιβ που ο συγγραφέας του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ ήθελε ψιλόλιγνο, με μαύρα μαλλιά, γερακίσια μύτη, πυκνά φρύδια, λεπτά χείλη, στενόμακρο πρόσωπο, βαθουλωμένα μάγουλα και γκρίζα διαπεραστικά μάτια. Πέρα από την προαναφερθείσα αλλεργία του Χόλιγουντ στην ασχήμια, περίπατο έχει πάει από σχεδόν παντού και η αγάπη του Σέρλοκ για την κοκαΐνη –στην ενέσιμη μορφή της, κατά την μόδα της εποχής (θυμίζουμε ότι η πρώτη ιστορία γράφτηκε το 1887).
Ο Έντουαρντ Ρότσεστερ (της Τζέιν Έιρ)
Η Σάρλοτ Μπροντέ φτιάχνει τον ήρωά της 35άρη, μετρίου αναστήματος χωρίς καμία χάρη, με άσχημο πρόσωπο και σκληρά χαρακτηριστικά, δέρμα στην απόχρωση της ελιάς, τεράστιο τετράγωνο κούτελο, θηριώδη φρύδια, βαθουλωμένα μάτια και σφιχτά, δυσάρεστα χείλη. Η Τζέιν Έιρ τον κοιτάζει και της φέρνει στο νου γεράκι ή αετό. Και τι βλέπει το Χόλιγουντ πίσω απ’ όλη αυτή την περιγραφή της ασχήμιας; Τον Μάικλ Φασμπέντερ.
Όλος ο κόσμος που σκίζει τα ρούχα του στο ίντερνετ κάθε φορά που ακούγεται πως ο επόμενος Τζέιμς Μποντ θα είναι μαύρος/ γυναίκα/ μη δυαδικός, πιθανότατα αγνοεί ότι η «ιεροσυλία» που φαντάζεται έχει διαπραχθεί ήδη από το μακρινό 2006, όταν για πρώτη φορά είδαμε ξανθό Τζέιμς Μποντ στις οθόνες και τρίψαμε τα μάτια μας. Εντάξει, όχι όλοι, μόνο οι λάτρεις των βιβλίων του Ίαν Φλέμινγκ που ξέρουν καλά ότι τα μαλλιά του 007 είναι μαύρα κατράμι, πίσσα πώς το λένε, με τούφες που πέφτουν στο μέτωπό του, και σίγουρα όχι με το στρατιωτικό κούρεμα του Ντάνιελ Κραιγκ.
Προφανώς, ο Μποντ δεν είναι ο μόνος. Πολλοί χαρακτήρες βιβλίων γίνονται αγνώριστοι στην κινηματογραφική μεταφορά τους, κάποιοι γιατί δεν θα «έγραφαν» με τίποτα στην οθόνη, άλλοι επειδή ο κινηματογράφος είναι πιο μαζική τέχνη από τη λογοτεχνία και άρα απευθύνεται σε λιγότερο υποψιασμένο κοινό που θα σοκαριζόταν αν μάθαινε την πραγματική ηλικία της Λολίτας, και άλλοι απλώς επειδή στα βιβλία είναι άσχημοι, και το Χόλιγουντ έχει μια αλλεργία στην ασχήμια. Να μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Ο Κόμης Δράκουλας
Από τον Μπέλα Λουγκόζι στον Γκάρι Όλντμαν, καμία κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα δεν τον αποτυπώνει όπως τον περιέγραφε ο Μπραμ Στόκερ: Μακρύ λευκό μουστάκι, αλλά κατά τα άλλα άψογα ξυρισμένο, και ντυμένο από την κορφή ως τα νύχια στα μαύρα, χωρίς ούτε μια σταγόνα χρώματος πουθενά. Καταλαβαίνεις, θα έγραφε δύσκολα στην οθόνη αυτό –ειδικά στις ασπρόμαυρες ταινίες, όπου το λευκό πουκάμισο με το παπιγιόν του Μπέλα Λουγκόζι κρίθηκε απαραίτητο για να μην βλέπουμε μόνο το κεφάλι του Κόμη.
Η Λολίτα
Θα σου πούμε ένα μυστικό, που ίσως και να το υποψιάζεσαι: Αυτοί που έκαιγαν το βιβλίο του Ναμπόκοφ στην πυρά δεν το είχαν διαβάσει. Η Λολίτα είναι ένα από τα κορυφαία μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, όχι μόνο επειδή θίγει το τεράστιο ζήτημα της παιδεραστίας που ελάχιστοι τόλμησαν ποτέ να ακουμπήσουν, αλλά και επειδή είναι γραμμένη από την οπτική γωνία του κακού. Ο Ναμπόκοφ ήθελε ο Χάμπερτ του να είναι ένα τέρας, και οι αναγνώστες του να κάνουν μια βουτιά στα σκοτάδια της ψυχής του, γιατί σημαντικότερο από το να ξορκίσουμε τα τέρατα είναι να βρούμε πώς διάολο μας προκύπτουν. Και τώρα που σου τα είπαμε όλα αυτά, η Λολίτα του βιβλίου δεν είναι 15 χρονών. Είναι 12.
Ο Σέρλοκ Χολμς
Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς στην σειρά του BBC είναι ό,τι κοντινότερο στις περιγραφές των βιβλίων του Σέρλοκ Χολμς έχουμε δει σε μικρές και μεγάλες οθόνες. Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ των πρόσφατων ταινιών απέχει παρασάγγας από τον θρυλικό ντετέκτιβ που ο συγγραφέας του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ ήθελε ψιλόλιγνο, με μαύρα μαλλιά, γερακίσια μύτη, πυκνά φρύδια, λεπτά χείλη, στενόμακρο πρόσωπο, βαθουλωμένα μάγουλα και γκρίζα διαπεραστικά μάτια. Πέρα από την προαναφερθείσα αλλεργία του Χόλιγουντ στην ασχήμια, περίπατο έχει πάει από σχεδόν παντού και η αγάπη του Σέρλοκ για την κοκαΐνη –στην ενέσιμη μορφή της, κατά την μόδα της εποχής (θυμίζουμε ότι η πρώτη ιστορία γράφτηκε το 1887).
Ο Έντουαρντ Ρότσεστερ (της Τζέιν Έιρ)
Η Σάρλοτ Μπροντέ φτιάχνει τον ήρωά της 35άρη, μετρίου αναστήματος χωρίς καμία χάρη, με άσχημο πρόσωπο και σκληρά χαρακτηριστικά, δέρμα στην απόχρωση της ελιάς, τεράστιο τετράγωνο κούτελο, θηριώδη φρύδια, βαθουλωμένα μάτια και σφιχτά, δυσάρεστα χείλη. Η Τζέιν Έιρ τον κοιτάζει και της φέρνει στο νου γεράκι ή αετό. Και τι βλέπει το Χόλιγουντ πίσω απ’ όλη αυτή την περιγραφή της ασχήμιας; Τον Μάικλ Φασμπέντερ.
