Μπορούν οι πέτρες να διηγηθούν ιστορίες;

της Ηρώς Κουνάδη

Μπορεί μια πέτρα να αποκτήσει ζωή; Μπορεί. Αν τύχει να συναντηθεί με έναν δημιουργό που θα διακρίνει επάνω της τα πρόσωπα, τις στιγμές και τις ιστορίες που πέρασαν από δίπλα της. Ο αυτοδίδακτος, αλλά εξαιρετικά ταλαντούχος, αιγινήτης γλύπτης Παναγιώτης Μαρίνης, κάνει ακριβώς αυτό: Αποτυπώνει πάνω στην ιδιαίτερη πέτρα του νησιού του πρόσωπα και ιστορίες. Και καταφέρνει το ακατόρθωτο: Να δώσει ζωή στην πέτρα.

Στην πρώτη του αθηναϊκή έκθεση, στην γκαλερί Genesis στο Κολωνάκι, ο Παναγιώτης Μαρίνης φέρνει ιστορίες, θρύλους και παραδόσεις του νησιού του αποτυπωμένα πάνω στα πρόσωπα της πέτρας. Και τα αφήνει να μας μιλήσουν.

Η επιμελήτρια της έκθεσης, Ίρις Κριτικού, σημειώνει:

«Σμιλεύοντας με ακούραστη μα σοφή ορμή τη σιωπηλή επιφάνεια της αιγινήτικης πέτρας, ο Παναγιώτης Μαρίνης μεταποιεί και τιθασεύει την ύλη της, φανερώνει επιδέξια την οργανική φύση της, ακουμπά το απόκρυφο εσωτερικό της που ανάμεσα στα χέρια του σπαρταρά, εκτινάσσεται και μεταμορφώνεται σε ζώσα σάρκα.

»Στον μυστικό κήπο με τα νούφαρα και τους ανθισμένους κάκτους, πέτρες ξανθές πώρινες ή θαλασσινές φαιές, σκοτεινές μαυρόπετρες ή καμπυλόσχημες ποταμίσιες, αδράττουν μια νέα ψυχή και αποκτούν ανάσα στα χέρια του γλύπτη. Παλαιοί των ημερών και φυσιογνωμίες του καθημερινού μόχθου που κάπου και κάποτε άλλοτε κατοίκησαν το νησί, ηρωικοί Σαλαμινομάχοι και μυθικές χίμαιρες, ανθρωπόμορφες παραστάδες αρχαίων ναών και ιερατικοί δεόμενοι που εξέρχονται από γκρεμισμένα παλαιοχριστιανικά μνημεία, συνθέτουν τον μαγικό κόσμο του.

»Καρπός και πυρήνας του κόσμου αυτού, οι αδρές πέτρινες κεφαλές που γεννιούνται στη σκέψη, τα όνειρα και τους μοναχικούς περιπάτους του καλλιτέχνη. Πότε αυτή, πότε εκείνη, πάντοτε ωστόσο ετούτη που πρέπει, η πέτρα της Αίγινας ξεκολλά από το έδαφος, ανασύρεται από τη θάλασσα, αποχωρίζεται την ακτή. Κι αν η ίδια δεν το γνωρίζει, η καινούρια ζωή της είναι ήδη εκεί.

»Στον ίσκιο της συκιάς, αργότερα, ο επίμονος ήχος του μικρού εργαλείου που συναγωνίζεται τα μεθυσμένα τζιτζίκια οδηγείται χωρίς προκαταρκτικό σχέδιο στους λόφους και τα λαγούμια της ύλης. Σχεδιάζοντας τις κραυγές και τους ψιθύρους προσώπων που ήθελαν από πάντα να γεννηθούν. Που ήθελαν από πάντα να αφηγηθούν τις λανθάνουσες παύσεις της Ιστορίας.

»Θυμίζοντας άλλοτε τον προϊστορικό Στοχαστή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το βάρος του κόσμου εντός του, άλλοτε μάσκες αρχαίας τραγωδίας κι άλλοτε ελληνιστικά ειδώλια με γκροτέσκα μορφή, άλλοτε πρωτόγονα τελετουργικά είδωλα μακρυνών πολιτισμών και άλλοτε συναντώντας την έντεχνη πρωτογένεια των ιερών εκείνων τεράτων που άρθρωσαν τη μοντερνιστική γλυπτική στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, τα πέτρινα κεφάλια του γλύπτη ακολουθούν τα βήματα των παλαιότερων λιθοξόων του νησιού, ακροβατώντας με εγγενή βεβαιότητα μεταξύ του ελάχιστου και του όλου.

»Ψηλαφίζοντας και θωπεύοντας τις πέτρες του Παναγιώτη Μαρίνη, αίφνης κυλούν ανάμεσα στα δάχτυλα σβώλοι παλαιού χώματος, ποτάμια και πευκοδάση, στάζει η βροχή του Αιακού και αστράφτει η αρχαία θάλασσα του Σαρωνικού κόλπου».