Χρ. Τσαλίκης: Ο καλύτερος νέος ερευνητής παγκοσμίως είναι Έλληνας!

Ήθος, φαντασία και ανθρωποκεντρισμός είναι τα βασικά γνωρίσματα που πρέπει να διαθέτει ένας επιστήμονας. Αυτό ισχυρίζεται ο Χρήστος Τσαλίκης, ο 29χρονος Θεσσαλονικιός που πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο του καλύτερου νέου ερευνητή παγκοσμίως. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο In2Life, ο υποψήφιος διδάκτορας του ΑΠΘ εξηγεί τα προβλήματα που συναντούν οι Έλληνες επιστήμονες, πόσο δύσκολη είναι η ερευνητική καριέρα στην Ελλάδα του σήμερα, αλλά και πόσο δυσκολότερο είναι «να αφήσεις την οικογένειά σου, τους φίλους σου και τα μέρη που έχεις μεγαλώσει».

Το βραβείο που απονεμήθηκε στον Χρ. Τσαλίκη στα πλαίσια του διεθνούς συνεδρίου Integrated Fire Engineering and Response, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Πράγα, στις 29 και 30 Απριλίου, έρχεται ως τιμητική αναγνώριση για την επιστημονική αρτιότητα και καινοτομία της εργασίας του στον σχεδιασμό μεταλλικών κατασκευών ανθεκτικών στην πυρκαγιά. Επιπλέον, η μελέτη της συμπεριφοράς μεταλλικού στύλου έτσι ώστε να αντέχει περισσότερο στην πυρκαγιά και να επιτρέπει την έγκαιρη εκκένωση, κρατώντας ταυτόχρονα χαμηλά το κόστος, δείχνει τον δρόμο για τη διαμόρφωση νέου ευρωπαϊκού κανονισμού πυροπροστασίας, που βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο Χρήστος Τσαλίκης μετρά αρκετά χρόνια στον χώρο της έρευνας. Μετά την αποφοίτησή του από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ και την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών σπουδών του στο London Imperial College, αυτή την εποχή εκπονεί τη διδακτορική διατριβή του ως υποψήφιος διδάκτορας του Εργαστηρίου Μεταλλικών Κατασκευών του ΑΠΘ. Μας μιλά για το αντικείμενο της εργασίας του, αλλά και την κατάσταση στην Ελλάδα.

Τι ισχύει αυτή τη στιγμή για την πυροπροστασία στις κατασκευές και ποιες οι αλλαγές που μπορεί να φέρει η ερευνητική σας εργασία;
Χρ. Τσ. Η πυρκαγιά είναι μία φυσική καταστροφή η οποία μπορεί πολλές φορές να αποβεί μοιραία για τη ζωή των ανθρώπων. Είναι ένα τυχαίο φαινόμενο το οποίο δεν μπορεί ο άνθρωπος να εξαλείψει. Μπορεί όμως να το ελέγξει και να εκτονώσει την ορμή του. Η ασφάλεια των ανθρώπων που βρίσκονται σε ένα κτίριο αλλά και το ίδιο το κτίριο εξαρτάται από τον τρόπο με το οποίο έχει μελετηθεί από τον πολιτικό μηχανικό. Οι κατασκευές αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη σχεδιάζονται βάσει Ευρωπαϊκών κανονισμών, οι οποίοι συνεχώς εξελίσσονται και βελτιώνονται. Με την ερευνητική μου εργασία μπορώ να συμβάλλω προς την κατεύθυνση αυτή.

Πολλοί πανεπιστημιακοί πιστεύουν ότι η έρευνα στην Ελλάδα είναι "σύντομο ανέκδοτο". Συμφωνείτε;
Χρ. Τσ. Αν συμφωνούσα, δεν θα πραγματοποιούνταν ποτέ αυτή η συνέντευξη. Οι Έλληνες επιστήμονες διαθέτουν τη γνώση. Πολλές φορές, όμως, συναντούν προβλήματα έλλειψης υποδομών και χρηματοδότησης. Ο πήχης της έρευνας είναι τοποθετημένος σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμείς προπονούμαστε σε άλμα εις ύψος, ενώ οι ξένοι σε άλμα επί κοντώ. Βέβαια, δεν αμφισβητώ ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξαν και στο ελληνικό πανεπιστήμιο, άνθρωποι οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν τον οικονομικό οίστρο που διακατείχε τη χώρα. Σήμερα, η πανεπιστημιακή κοινότητα οφείλει να τους αποβάλλει. Ο επιστήμονας και ερευνητής πρέπει, πάνω απ’ όλα, να διαθέτει ήθος. Μόνο τότε ερευνά με γνώμονα τον άνθρωπο.

Υπάρχουν περιθώρια επαγγελματικής αποκατάστασης για νέους Έλληνες επιστήμονες εντός συνόρων; Εσείς θα παραμείνετε στην Ελλάδα;
Χρ. Τσ. Τα περιθώρια πλέον είναι πολύ μικρά όχι μόνο για τους επιστήμονες αλλά για όλους τους νέους. Οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε σύγκρουση των γενεών. Η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση ασταθούς ισορροπίας. Η παραμονή μου στην Ελλάδα δεν είναι βέβαιη, όπως και κανενός νέου ανθρώπου. Όλοι προσπαθούμε να επιβιώσουμε με κάθε τρόπο. Δεν είναι εύκολο να αφήσεις την οικογένειά σου, τους φίλους σου και τα μέρη που έχεις μεγαλώσει. Ιδιαίτερα όταν γνωρίζεις ότι κάποιοι άλλοι σου έκλεισαν ένα εισιτήριο απλής διαδρομής.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα στοιχεία που επιτρέπουν μια αφηρημένη επιστημονική σκέψη να εξελιχθεί σε επιστημονική καινοτομία;
Χρ. Τσ. Η φαντασία και ο ανθρωποκεντρισμός. Ο ερευνητής λειτουργεί σαν ένα μικρό παιδί. Είναι ονειροπόλος, αμφισβητώντας την πραγματικότητα. Βλέπει συνεχώς γύρω του εστίες φωτιάς που θέλει να δοκιμάσει αν καίνε. Η καινοτομία έρχεται όταν πλέον η φαντασία του υλοποιείται μέσω της επιστήμης και τίθεται στη διάθεση του ανθρώπου.

Υπήρχε στιγμή που πιστέψατε ότι όλη η προσπάθεια ήταν μάταιη; Έχει γενικώς η επιστημονική έρευνα τέτοιες στιγμές απογοήτευσης και πώς τις ξεπερνάτε;
Χρ. Τσ. Ευτυχώς όλα τα όνειρα δεν βγαίνουν πάντα αληθινά. Τα βιβλία μου είναι γεμάτα από σταγόνες χαράς, λύπης, καφέ και ποτού.