Φρόσω Στυλιανού, πώς γίνεται να ροκάρουμε και να μερακλώνουμε ταυτόχρονα;

Μετά την ενθουσιώδη υποδοχή και την εκρηκτική ενέργεια της πρώτης παράστασης, η Φρόσω Στυλιανού και η εξαιρετική μπάντα της επιστρέφουν με όλα «Αυτά που δεν πρέπει» στον Σταυρό του Νότου Club, την Πέμπτη 13 Μαρτίου, με διάθεση να ανατρέψουν και πάλι τα δεδομένα.

Θα μπορούσαν τα εμβληματικά λαϊκά τραγούδια, που μεσουράνησαν στις αθηναϊκές πίστες τις  δεκαετίες του ‘70 και του ‘80, να αλλάξουν πίστα; Μήπως δεν πρέπει ο Καζαντζίδης και ο Διονυσίου να παρουσιαστούν σε μια ροκ σκηνή; Τι θα συνέβαινε αν η Ρίτα Σακελλαρίου και η Λίτσα Διαμάντη συναντούσαν μια ροκ μπάντα; Πώς θα ακούγονταν οι διαχρονικές επιτυχίες τους μέσα από κιθάρες με drive, λούπες και ηλεκτρονικούς ήχους;

Στη σύγχρονη ελληνική μουσική σκηνή, η Φρόσω Στυλιανού φέρνει κάτι φρέσκο, τολμηρό και απολύτως δικό της: έναν ηλεκτρισμένο συνδυασμό του λαϊκού τραγουδιού των ‘70s και ‘80s με ροκ ενορχηστρώσεις και ηλεκτρονικά στοιχεία. Η ίδια δεν έχει λαϊκά ακούσματα, όμως η προσέγγισή της δεν είναι απλώς πειραματική· είναι βαθιά μελετημένη, με σεβασμό στις ρίζες της ελληνικής μουσικής, αλλά και διάθεση να την οδηγήσει σε νέα μονοπάτια.

Η τελευταία της εμφάνιση στον Σταυρό, ήταν μια συναυλία που, όπως η ίδια λέει, «ρόκαρε και μεράκλωσε ταυτόχρονα».

Μας μίλησε λοιπόν για την ανάγκη να δημιουργήσει έναν ροκ πυρήνα μέσα στο λαϊκό τραγούδι, για τις ενορχηστρωτικές προκλήσεις που αντιμετώπισε, αλλά και για τους εξαιρετικούς μουσικούς που την πλαισιώνουν.

Το λαϊκό τραγούδι έχει ροκ πυρήνα;

Η αρχική ιδέα γεννήθηκε από την ανάγκη της να φέρει μια ροκ αίσθηση στις live εμφανίσεις της, χωρίς όμως να εγκαταλείψει τον ελληνικό στίχο. «Δεν ήθελα να επαναλάβω κάτι που έχει ήδη "ειπωθεί” από τα δικά μας ιστορικά ροκ συγκροτήματα» εξηγεί.

Ψάχνοντας, βρήκε τον άγριο, αληθινό ροκ πυρήνα των λαϊκών τραγουδιών εκείνης της εποχής. «Οι στίχοι αυτών των μεγάλων σουξέ έχουν μια αμεσότητα, ένα πάθος καθόλου υπερφίαλο. Οι μελωδίες τους είναι θεατρικές, γεμάτες "ζουμί"». Ένιωσε ότι πίσω από τις ορχήστρες και τις ερμηνείες κρυβόταν μια ένταση, μια δραματικότητα που, αν δεν είναι ροκ, τότε τι είναι;

Το στοίχημα, λοιπόν, ήταν να φωτίσει αυτή την πλευρά τους, χωρίς να αλλοιώσει το πνεύμα τους. «Πρέπει να αλλάξεις εντελώς τις ενορχηστρώσεις, χωρίς να καπελώσεις τις λέξεις ή να αφαιρέσεις τη μαγκιά από την ιστορία» εξηγεί. «Αν δεν είσαι λαϊκός τραγουδιστής –που εγώ δεν είμαι– η ερμηνεία γίνεται ακόμα πιο δύσκολη και γοητευτική».

Δεν μεγάλωσε με λαϊκά τραγούδια

«Οφείλω να ομολογήσω, με πάσα ειλικρίνεια, ότι δεν έχω λαϊκά ακούσματα» λέει. Οι μοναδικοί λαϊκοί δίσκοι που υπήρχαν στο σπίτι της ήταν του Νίκου Παπάζογλου – του καλλιτέχνη που πρώτος έβαλε ροκ στοιχεία στο λαϊκό τραγούδι.

Παρόλα αυτά, οι μεγάλες λαϊκές φωνές όπως Καζαντζίδης και Διονυσίου είναι μέσα της, "κυτταρικά", όπως το θέτει η ίδια. «Τώρα τους ανακαλύπτω με ενθουσιασμό. Τι γεμάτες, σκληροπυρηνικές φωνές! Πόση φόρτιση, πόση δύναμη!». Και, όσο περισσότερο εμβαθύνει σε αυτά τα τραγούδια, τόσο περισσότερο βλέπει την εγγύτητα που έχουν με την όπερα ή την ξένη ροκ μουσική. «Έχουν μια διεισδυτικότητα και μια αιχμηρότητα μοναδική».

Μπορεί το λαϊκό να εξελιχθεί χωρίς να χαθεί;

Για τη Φρόσω Στυλιανού, το λαϊκό τραγούδι θα έχει πάντα λόγο ύπαρξης. «Είναι η ελληνική μουσική. Το έχουμε ανάγκη, γιατί είναι αλήθεια» λέει με σιγουριά.

Αναγνωρίζει, όμως, ότι για να αγγίξει τις νεότερες γενιές, χρειάζεται μια διαφορετική αισθητική προσέγγιση. «Αν για να το μάθουν οι νέοι χρειάζεται να πειραματιστούμε, να το φέρουμε στους ήχους του σήμερα, καλοδεχούμενο. Αρκεί να μην το προσβάλουμε».

Οι προκλήσεις της επανερμηνείας

«Ερμηνευτικά, όλα με δυσκόλεψαν, ως δυτική τραγουδίστρια που είμαι!» παραδέχεται. «Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση: να τραγουδήσεις έναν λαϊκό στίχο ατόφια, ακαριαία, χωρίς η ερμηνεία σου να ξενίζει ούτε στο ροκ στοιχείο, ούτε στην ιστορία του τραγουδιού».

Το αποτέλεσμα, όμως, απέδωσε καρπούς. Στην πρόσφατη εμφάνισή της στον Σταυρό του Νότου, το κοινό τραγουδούσε κάθε στίχο από την αρχή μέχρι το τέλος. Και η μεγαλύτερη έκπληξη; «Για πρώτη φορά, άκουσα κόσμο μετά από live να μιλάει τόσο πολύ για τις ενορχηστρώσεις και τον ήχο. Αυτό είναι μεγάλο κέρδος, γιατί και εγώ, και η Ειρήνη Κετικίδη, και ο Απόστολος Καλτσάς και ο Κώστας Σαλάπας, και ο Αντρέας Αποστόλου δουλέψαμε πολύ γι’ αυτό το αποτέλεσμα».

Μια ομάδα εξαιρετικών μουσικών

Για τη Φρόσω Στυλιανού, η επιτυχία του εγχειρήματός της δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς την μπάντα που τη στηρίζει. «Αν αυτό το πρότζεκτ θεωρηθεί επιτυχημένο –κάτι που θα το δείξει ο χρόνος– θα οφείλεται σ’ αυτή την υπέροχη ομάδα που είναι δίπλα μου και με στηρίζει από την πρώτη στιγμή» αναφέρει με ευγνωμοσύνη.

Ειρήνη Κετικίδη (ηλεκτρική κιθάρα) – «Είναι μια μουσικός με παγκόσμια αναγνώριση, σπουδαία όχι μόνο για την απίστευτη δεξιοτεχνία της και τον κρυστάλλινο, διαυγή της ήχο, αλλά ακόμα πιο πολύ για την αισθητική και το καλλιτεχνικό της ήθος. Είναι πολύπλευρη, αστραφτερή και στο παίξιμο και στον χαρακτήρα, γεμάτη φλόγα και εντιμότητα σε ό,τι κάνει». Η καριέρα της έχει ξεφύγει από τα ελληνικά σύνορα, και η ίδια θεωρεί ότι «ακούγοντάς την κάποιος, καταλαβαίνει το γιατί».

Απόστολος Καλτσάς (μπάσο) – «Είναι ένας πολυσχιδής μουσικός, σολίστας του μπάσου με σοβαρές συνεργασίες στο ενεργητικό του. Η ευγένεια και η καλλιέργειά του βγαίνει στο παίξιμό του, προάγοντας όποιο ρεπερτόριο κι αν πιάνει στα χέρια του. Είναι βαθιά διαισθητικός παίχτης, με ήθος, ύφος και άποψη».

Κώστας Σαλάπας (ντραμς) – «Συνδυάζει κάτι πολύ σπάνιο ως ντράμερ. Τη στιγμή που θα σου δώσει το πιο δυνατό, ροκ του χτύπημα, με τον τσαμπουκά και την τεχνική αρτιότητα που αρμόζει σε έναν εξαιρετικό ντράμερ, θα νιώσεις μαζί και την ευαισθησία του, το βαθύ του συναίσθημα. Ακούω την ανθρωπιά του σε κάθε παίξιμο, και αυτό με συγκινεί πολύ».

Αντρέας Αποστόλου (πλήκτρα, προγραμματισμός, ενορχηστρώσεις ηλεκτρονικών στοιχείων) – «Είναι ένας ευφυέστατος μουσικός, γνωστός μέσα από τη συνεργασία του με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και όχι μόνο, με τεράστια πορεία στην ελληνική σκηνή και δισκογραφία. Έχει αφήσει το στίγμα του ως πιανίστας και πληκτράς μέσα στα χρόνια, ανοίγοντας τον δρόμο σε πολλούς ενορχηστρωτές της γενιάς μου. Με τιμά ιδιαίτερα το ότι επιμελήθηκε αυτές τις πρωτοποριακές, γεμάτες φαντασία και χρώματα ενορχηστρώσεις, που είναι, κατά τη γνώμη μου, από τις καλύτερες που έχει κάνει ποτέ».

Αυτή η μπάντα δεν είναι απλώς μια ομάδα ικανών μουσικών, αλλά μια παρέα με κοινό καλλιτεχνικό κώδικα. «Αν κάτι έχουμε κοινό, πέρα από τη χημεία που μας έδεσε από την πρώτη στιγμή, είναι ένας κοινός αξιακός κώδικας απέναντι στη μουσική και στο συγκεκριμένο υλικό. Και γι’ αυτόν τον λόγο αισθάνομαι ακόμα πιο τυχερή και περήφανη γι’ αυτή τη συνεργασία».

Τι έρχεται μετά;

Η Φρόσω Στυλιανού συνεχίζει το ταξίδι της σε έναν ήχο που φέρνει το λαϊκό τραγούδι πιο κοντά στη σημερινή εποχή, χωρίς να χάνει την ψυχή του. Και, όπως αφήνει να εννοηθεί, έρχονται εκπλήξεις.

«Στο επόμενο live θα έχουμε ένα ιδιαίτερο τσιφτετέλι» λέει με νόημα. «Αν αυτό το πρότζεκτ θεωρηθεί επιτυχημένο, θα το δείξει ο χρόνος. Αλλά για μένα, η επιτυχία είναι ήδη εδώ, γιατί δουλεύω με ανθρώπους που με στηρίζουν από την πρώτη στιγμή».

Και αυτό, όπως λέει η ίδια, είναι το πιο ροκ πράγμα που υπάρχει.