10 πράγματα που δεν ήξερες για την οδό Αιόλου

Δύο ήταν οι πρώτοι δρόμοι που απέκτησε η νεοσύστατη ελληνική πρωτεύουσα, για τον ένα σου τα είπαμε προ ημερών, https://www.in2life.gr/article/2009054/10-pragmata-poy-den-hxeres-gia-thn-odo-ermoy ποιος μας έμεινε; Ο πρώτος των πρώτων, η Αιόλου που πήρε το όνομά της από τους Αέρηδες από τους οποίους ξεκινάει (Αίολος, θεός των ανέμων, την πιάνεις τη σύνδεση). Κι αυτά είναι δέκα πράγματα –ή καλύτερα, δέκα πρωτιές– που δεν ήξερες για την ιστορία της.

Στην Αιόλου φτιάχτηκε η πρώτη σοκολάτα στην Ελλάδα, το 1861. Την έφτιαξε ένας παλιός σου γνώριμος, ο Σπυρίδων Παυλίδης που είχε το Γλυκισματοποιείον του στη γωνία Αιόλου και Βύσσης.

Εδώ βρισκόταν επίσης και το πρώτο εστιατόριο της Αθήνας. Λεγόταν Πετρούπολις, βρισκόταν σχεδόν απέναντι από την Αγία Ειρήνη, άνοιξε τη δεκαετία του 1830 και δεν είχε τραπεζομάντηλα, ούτε χαρτοπετσέτες, οπότε οι πελάτες σκούπιζαν τα χέρια τους στη φουστανέλα του σερβιτόρου.

Συνέχισε να μετράς πρωτιές: Το πρώτο ξενοδοχείο της Αθήνας άνοιξε κι αυτό στην Αιόλου, κατά μία εκδοχή το 1832 και κατά μία άλλη το 1834. Το έλεγαν Ξενοδοχείο της Ευρώπης και το είχαν ένας Ιταλός, ο Casali, και η σύζυγός του, που σε κάποιες πηγές είναι Μαλτέζα και σε κάποιες άλλες από τη Βιέννη. Και οι δύο ήταν μονόφθαλμοι, ο Casali έβλεπε από το αριστερό μάτι και η γυναίκα του από το δεξί. Για χρόνια υπήρξαν οι μοναδικοί ξενοδόχοι της Αθήνας, πράγμα που τους έκανε άπληστους, με αποτέλεσμα να ανεβάσουν πολύ τις τιμές. Το τέλος τους δεν είναι καλό: Αφότου καταχρεώθηκαν και καταχράστηκαν χρήματα, εκείνος αυτοκτόνησε κι εκείνη πέθανε στη φυλακή.

Στο ισόγειο του Ξενοδοχείου της Ευρώπης στεγάστηκε από το 1837 και το πρώτο βιβλιοπωλείο της Αθήνας. Ανήκε στον Γερμανό Βικέντιο Ριτς και πουλούσε ξενόγλωσσα κυρίως βιβλία στη βαυαρική παροικία της πόλης.

Τελειώσαμε με τις πρωτιές; Όχι βέβαια. Τα δύο πρώτα θέατρα της Αθήνας βρίσκονταν επίσης επί της Αιόλου: Το Αθηναϊκό Θέατρο, ή θέατρο του Αθανάσιου Σκαντζόπουλου, άνοιξε το 1836 στη γωνία Αιόλου και Σοφοκλέους, και φιλοξενούσε παραστάσεις με ακροβάτες, γελωτοποιούς και ερασιτέχνες ηθοποιούς –αποκλειστικά και μόνο άνδρες, που έπαιζαν και τους γυναικείους ρόλους. Ούτε το δικό του τέλος είναι καλό: Ο Σκαντζόπουλος χρεοκόπησε δύο φορές, και κατέληξε να πουλήσει τα ξύλα από τα οποία ήταν φτιαγμένο το θέατρο του σε έναν φερετροποιό. Αυτός έφτιαξε δωρεάν το φέρετρό του, όταν λίγο καιρό αργότερα ο Σκαντζόπουλος πέθανε άπορος.

Το άλλο, επίσης ξύλινο, θέατρο λεγόταν Θέατρο του Μέλι, από το όνομα του Ιταλού ιδιοκτήτη Gaetano Meli, ο οποίος το άνοιξε το 1837 στο τετράγωνο μεταξύ της οδού Αιόλου και της πλατείας Ιερού Λόχου. Εδώ έπαιζαν και γυναίκες ηθοποιοί, οι οποίες έπεσαν θύματα απαγωγής λίγο πριν το κλείσιμο του θεάτρου. Η πρώτη γυναίκα ηθοποιός που εμφανίστηκε σε αθηναϊκό θέατρο, μάλιστα, ήταν ένα 12χρονο κορίτσι, η καριέρα της οποίας έληξε άδοξα όταν αποδέχτηκε πρόταση γάμου.

Έναν αιώνα αργότερα, επί της Αιόλου κηρύχτηκε και η πρώτη απεργία της γερμανοκρατούμενης Ευρώπης: Ήταν το 1942, στο Μέγαρο Μελά, στη γωνία Αιόλου και Σοφοκλέους, που στέγαζε από το 1900 ως το 1973 το Κεντρικό Ταχυδρομείο της Αθήνας.

Η Αιόλου ήταν ο πρώτος δρόμος της Αθήνας που ασφαλτοστρώθηκε. Αυτό έγινε το 1906, όταν δήμαρχος ήταν ο Σπύρος Μερκούρης, και το γεγονός ήταν τόσο πρωτόγνωρο για τους Αθηναίους της εποχής, που πλήθος κόσμου μαζεύτηκε για να δει την διαδικασία σαν να ήταν δημόσιο θέαμα.

Στην Αιόλου άνοιξε το 1836 το πρώτο φαρμακείο της πόλης, το Φαρμακείο του Κρίνου, που ανήκε στον φαρμακοποιό και αργότερα καθηγητή της Ιατρικής Αθηνών Σταμάτιο Κρίνο. Τα φαρμακεία τον 19ο αιώνα, δεν ξέρουμε αν ξέρεις, δεν ήταν απλώς φαρμακεία: «Μικρά κοινοβούλια» τα έλεγε ο Τύπος της εποχής, καθότι αποτελούσαν κανονικότατα στέκια στα οποία σύχναζαν οι αστοί και οι μορφωμένοι της πόλης.

Η Αγία Ειρήνη ήταν η πρώτη μητρόπολη της Αθήνας. Τη σχεδίασε ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου το 1835, στη θέση βυζαντινού ναού με το ίδιο όνομα. Σε αυτή την εκκλησία γιόρτασε ο Όθωνας την ενηλικίωσή του, χωρίς στέμμα όμως και χωρίς σκήπτρο, γιατί το καράβι που θα τα έφερνε από τη Βαυαρία δεν έφτασε έγκαιρα στον Πειραιά. Εδώ γιορτάστηκε επίσης, το 1838, για πρώτη φορά η επέτειος της 25ης Μαρτίου, που είχε μόλις θεσπιστεί ως εθνική επέτειος.

(*) Τέτοιες και άλλες ενδιαφέρουσες ιστορίες για την Αθήνα, θα βρεις στο βιβλίο των Θανάση Γιοχάλα και Τόνιας Καφετζάκη Αθήνα: Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εστία