Η τριλογία της Ιωάννας Μπουραζοπούλου είναι μια πολιτική αλληγορία που διαβάζεται με ρυθμούς αστυνομικού μυθιστορήματος. Και εκτυλίσσεται στις τρεις όχθες της Πρέσπας.
γράφει:
Ένας δράκος κατοικεί στην Πρέσπα. Μη ρωτήσεις ποια, τη Μικρή ή τη Μεγάλη, μία είναι εδώ η Πρέσπα. Στο μαγικό (κυριολεκτικά και μεταφορικά, αλλά κυρίως μεταφορικά) σύμπαν που έχει φτιάξει η Ιωάννα Μπουραζοπούλου για την τριλογία της, μια μεγάλη οικολογική καταστροφή έκανε τις δύο λίμνες να υπερχειλίσουν και να ενωθούν σε μία, στο εξής Πρέσπα σκέτο.
Κι αυτό ήταν μόνο η αρχή: Στις όχθες της λίμνης, τρεις χώρες που έχουν διακόψει οποιαδήποτε σχέση μεταξύ τους, η Ελλάδα, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία, βλέπουν το τοπίο να μεταβάλλεται, στην καθεμιά με διαφορετικό τρόπο. Στην Ελλάδα βρέχει ασταμάτητα, τα πάντα είναι καλυμμένα με λάσπη, στη Βόρεια Μακεδονία η ξηρασία έχει μετατρέψει τη λίμνη σε αδιάβατη έρημο, στην Αλβανία το πολικό ψύχος την έχει παγώσει. Απεγνωσμένες αρχικά, και καταχρεωμένες στην Παγκόσμια Τράπεζα Ανάπτυξης στη συνέχεια, οι τρεις χώρες συστήνουν δρακολογικές κοινότητες για να μελετήσουν και να ερμηνεύσουν το φαινόμενο του δράκου. Τουλάχιστον μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν δεν είναι απαραίτητα αυτά που θέτουν.
Με αναφορές που πιάνουν από τις λιγότερο δημοφιλείς ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας –όπως αυτή της Ηρώς και του Λέανδρου– μέχρι τη Νέκυια της Οδύσσειας, και από την πιο πρόσφατη βαλκανική κρίση μέχρι τις ιστορικές ρίζες των προβλημάτων μας, πολιτικών τε και οικονομικών, η Ιωάννα Μπουραζοπούλου πλέκει μια διαβολικά έξυπνη αλληγορία, για να μιλήσει για κοινά παρελθόντα και αβέβαια μέλλοντα, ζητήματα ταυτοτήτων κατασκευασμένων και μη, πολιτικά εγκλήματα και ανθρώπινες σχέσεις που μοιάζουν μικρές μπροστά σε όλα αυτά, είναι όμως σπίθες έτοιμες να γίνουν φωτιά.
Και το καταδιασκεδάζει στην πορεία: Οι χαρακτήρες της είναι απολαυστικοί, τρισδιάστατοι στην απελπισία τους και βαθύτατα ανθρώπινοι, ακριβώς όσο χρειάζεται για να πάρεις τόσες διαφορετικές απαντήσεις όσες και οι άνθρωποι που θα ρωτήσεις «ποιος ήταν τελικά ο πρωταγωνιστής της ιστορίας;». Παρεμπιπτόντως, στην τελευταία Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στην Θεσσαλονίκη, η συγγραφέας εξέπληξε τα πλήθη που δεν είχαν προλάβει να διαβάσουν το φρεσκοκυκλοφορηθέν τελευταίο βιβλίο της τριλογίας, αφήνοντας να εννοηθεί πως η πρωταγωνίστριά της ήταν ακριβώς εκείνη την οποία δεν είχε σκεφτεί να απαντήσει ως τότε κανείς.
Όχι πως έχει, βέβαια, και μεγάλη σημασία αυτό –τουλάχιστον όχι μέχρι να φτάσεις στο τέλος, και να πάρεις όλες τις απαντήσεις, περιλαμβανομένων αυτών σε ερωτήσεις που δεν είχες σκεφτεί να κάνεις. Η ιστορία είναι συναρπαστική, γεμάτη λεπτό χιούμορ, αιφνίδιες ανατροπές και κλεισίματα ματιού σε κάθε πιθανό και απίθανο σημείο της, και δοσμένη έτσι που να διαβάζεται σε ρυθμό αστυνομικού μυθιστορήματος. Page turner θαρρώ το λέμε στα χωριά της Πρέσπας αυτό.
Καθένα από τα βιβλία της τριλογίας εκτυλίσσεται και σε μία όχθη: Το πρώτο, Η Κοιλάδα της Λάσπης, στην Ελλάδα, το δεύτερο, Κεχριμπαρένια Έρημος στη Βόρεια Μακεδονία, και το τρίτο, Η Μνήμη του Πάγου, στην Αλβανία. Κάποιοι από τους χαρακτήρες εμφανίζονται και στα τρία βιβλία, προσθέτοντας και συμπληρώνοντας τα κομμάτια του παζλ καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται με τα απαραίτητα μπρος-πίσω στον χρόνο που κάνουν την αφήγηση καθηλωτική. Ακριβώς γι’ αυτό, τα βιβλία μπορούν να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά, και εντελώς μεμονωμένα το ένα από το άλλο, αν όμως θέλεις την ταπεινή μας γνώμη το ταξίδι το σωστό στα νερά της Πρέσπας πραγματοποιείται με χρονολογική σειρά –κυρίως γιατί στο τρίτο βιβλίο, τη Μνήμη του Πάγου, συμβαίνουν τιτάνιες αποκαλύψεις που καλύτερα είναι να αγνοείς όσο διαβάζεις τα άλλα δύο.
Και τα τρία βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το πρώτο και σε ebook, τα άλλα δύο μόνο σε φυσική μορφή.
