Τι προκαλεί πρωινή κατάθλιψη και πώς να την αντιμετωπίσεις;

Η πρωινή κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως καταθλιπτική διάθεση, έλλειψη ενέργειας, δυσκοιλιότητα, έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες και μειωμένη θέληση για την αντιμετώπιση των καθημερινών καθηκόντων και υποχρεώσεων. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι η ημερήσια διακύμανση της διάθεσης μπορεί να οφείλεται στο κιρκάδιο ρολόι του οργανισμού.

Για αυτόν τον λόγο άλλωστε όσοι πάσχουν από πρωινή κατάθλιψη, είναι φυσιολογικό να ξυπνούν με τα παραπάνω «συμπτώματα». Έτσι λοιπόν συνηθίζεται κατά τις πρώτες ώρες της ημέρας, να αισθάνονται άτονοι ή ακόμη και να δυσκολεύονται να σηκωθούν από το κρεβάτι. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε παρόλα αυτά ότι η πρωινή κατάθλιψη δεν αποτελεί ξεχωριστή διάγνωση από την κλινική κατάθλιψη. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν διαφορετικό τρόπο με τον οποίο ένα άτομο μπορεί να βιώνει καταθλιπτικά συμπτώματα.

Τι είναι αυτό που την προκαλεί;

Αυξημένο επίπεδο στρες

Η ένταση των προκλήσεων και η ανησυχία για τα καθήκοντα της ημέρας μπορεί να οδηγήσει σε πρωινή κατάθλιψη. Κάθε στρεσογόνα κατάσταση που πιθανόν να βιώνεις και δεν κάμπτεται μπορεί να κρύβεται πίσω από την πρωινή κατάθλιψη.

Υψηλά επίπεδα CRP

Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της κατάθλιψης και της φλεγμονής. Όπως και τα καταθλιπτικά συμπτώματα, έτσι και τα επίπεδα φλεγμονής μπορεί να αυξομειώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κάποιος με υψηλότερη CRP (μια γλυκοπρωτεΐνη του ορού που παράγεται από το ήπαρ κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε οξείας φλεγμονής) το πρωί μπορεί να βιώνει πιο έντονη θλίψη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Κακή ποιότητα ή διαταραχές ύπνου

Ο κακός ή ανεπαρκής ύπνος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης και να επιδεινώσει τα συμπτώματα που αισθάνεσαι ειδικά το πρωί. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έλλειψη ή οι διαταραχές ύπνου μπορούν να διαταράξουν το εσωτερικό ρολόι του σώματός σου, γεγονός που επηρεάζει την εμφάνιση συμπτωμάτων σε ασυνήθιστες ώρες (όπως νωρίς το πρωί).

Περιορισμένη έκθεση στο φως

Αν μένεις για πολύ ώρα σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια της ημέρας και δεν λαμβάνεις φυσική βιταμίνη D ή ήλιο, τότε είναι πολύ πιθανό ο κιρκάδιος ρυθμός του σώματός σου να τεθεί εκτός λειτουργίας, εντείνοντας τα συμπτώματα της πρωινής κατάθλιψης.

Σωματική και ψυχική κούραση

Η κακή διάθεση όταν ξυπνάς μπορεί απλώς να είναι σημάδι σωματικής και ψυχικής κούρασης. Το άγχος, οι συνεχείς υποχρεώσεις, και η πολύωρη εργασία κρύβονται αρκετές φορές πίσω από την πρωινή κατάθλιψη.

Αλκοόλ

Σε γενικές γραμμές, το αλκοόλ απορρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου. Παρότι πρόσκαιρα πιθανόν δρα ανακουφιστικά, σε δεύτερο χρόνο αποδιοργανώνει το βιολογικό μας ρόλοι, ενώ εντείνει το αίσθημα λύπης ή θλίψης που μπορεί να νιώθουμε ειδικά την ώρα που ξυπνάμε από ένα κακό μεθύσι.

Παρόλα αυτά υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης της πρωινής κατάθλιψης και σου παραθέτουμε μια λίστα που συμπεριλαμβάνει κάποιους από αυτούς.

Σαν την άθληση δεν έχει

Οργάνωσε μια ρουτίνα με αθλητικές δραστηριότητες, ιδανικά υπαίθριες, τώρα που καλοκαιριάζει κι η μέρα μεγαλώνει. Με αυτόν τον τρόπο, θα προετοιμάσεις σταδιακά τον εαυτό σου, ώστε να διαχειριστεί καλύτερα το στρες.

Ρύθμισε τη διατροφή σου

Μειώνοντας τους υδατάνθρακες (π.χ. ζυμαρικά, πατάτες) και αυξάνοντας την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, θα νιώσεις την ενέργειά σου να αυξάνει. Με αυτόν τον τρόπο θα δεις σημαντική βελτίωση στη διάθεσή σου όταν ξυπνάς.

Δημιούργησε μια υγιή ρουτίνα ύπνου

Βελτιώνοντας τον ύπνο σου, θα μειώσεις τις αρνητικές επιπτώσεις της Εποχιακής Κατάθλιψης, ενώ θα βεβαιωθείς πως θα εκμεταλλεύεσαι το πρωί κάθε αχτίδα φωτός.

Η κοινωνικοποίηση σώζει

Η απομόνωση επενεργεί αρνητικά στη διάθεση. Βρες δημιουργικούς τρόπους κοινωνικοποίησης και φρόντισε να είσαι ενεργό μέλος της ομάδας που σε ευχαριστεί!

Διάγειρε τις αισθήσεις

Τα αιθέρια έλαια θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της διάθεσης και το εσωτερικό ρολόι του σώματος που επηρεάζει τον ύπνο και την όρεξη. Αν και τα ευρήματα για την επίδραση της αρωματοθεραπείας μπορεί να είναι περιορισμένα, η χρήση αιθέριων ελαίων θα μπορούσε να είναι ένας απλός και ασφαλής τρόπος για την ενίσχυση της ψυχικής ευεξίας.

Μην φοβάσαι να απευθυνθείς στους ειδικούς

Το να αναζητήσει κανείς βοήθεια από κάποιον ειδικό δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αλλά δύναμης. Ένας θεραπευτής μπορεί να παρέχει στους θεραπευόμενούς του ουσιαστική καθοδήγηση και υποστήριξη.