Οριακή διαταραχή: Μια ανεξέλεγκτη ροπή στα άκρα

Η Oριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) αποτελεί μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει έντονη συναισθηματική αστάθεια και προκύπτει κυρίως από βιολογικούς και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.

Τι είναι;

Η οριακή διαταραχή μπορεί να ειδωθεί ως μια αστάθεια οργάνωσης, μια ανεξέλεγκτη ροπή ανάμεσα σε διαφορετικές καταστάσεις εαυτού. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στην καλά οργανωμένη, «ασφαλή» κατάσταση (όπου το άτομο αισθάνεται σίγουρο για το ποιο είναι και πώς σχετίζεται με τον κόσμο) και την αποδιοργανωμένη, «χαοτική» κατάσταση, όπου τα παραπάνω δεν παρουσιάζονται εύκαιρα.

Τα άτομα που έχουν αυτήν την διαταραχή, τείνουν να κινούνται στα άκρα όσον αφορά τις σχέσεις τους με τους άλλους. Πιο συγκεκριμένα, ζητούν να τους προστατέψουν, αλλά ταυτόχρονα επιτίθενται στους «προστάτες» τους, κινούνται ανάμεσα στην εξιδανίκευση και την καταρράκωση του ίδιου προσώπου. Συχνά δε, βρίσκουν πολύ εύκολο να δίνουν και να αποσύρρουν την εμπιστοσύνη τους σε ένα άτομο.

Στην προσωπική τους ζωή, είναι συχνό φαινόμενο η αναζήτηση ευχαρίστησης με ακραίους τρόπους, σε σημεία που πλησιάζει τον κίνδυνο ή και ξεπερνάει τα όρια αυτού. Η σκέψη τους μεταφράζεται παραστατικά στο δίπολο «μπορώ-δεν μπορώ» και, φυσικά, αντιστοίχως για τον άλλο «μπορεί-δεν μπορεί». Έτσι, τα άτομα με οριακή διαταραχή δύσκολα θα ζητήσουν βοήθεια από ειδικό και ακόμα πιο δύσκολα θα επιμείνουν.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και γίνεται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας μετά από μια ολοκληρωμένη ψυχιατρική συνέντευξη που μπορεί να περιλαμβάνει συνομιλία με προηγούμενους κλινικούς γιατρούς του ατόμου, ανασκόπηση προηγούμενων αρχείων, ιατρική αξιολόγηση και, όταν χρειάζεται, συνεντεύξεις με φίλους και οικογένεια.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη μεμονωμένη ιατρική εξέταση (όπως μια εξέταση αίματος) για τη διάγνωση της οριακής διαταραχής και η διάγνωση δεν γίνεται ποτέ με βάση μόνο ένα σύμπτωμα.

Για τη διάγνωση, ο γιατρός συνήθως εξετάζει εάν υπάρχουν μερικά ή όλα τα ακόλουθα συμπτώματα:

* Έντονες εναλλαγές της διάθεσης με περιόδους έντονης καταθλιπτικής διάθεσης, ευερεθιστότητας ή/και άγχους που διαρκούν από μερικές ώρες έως μερικές ημέρες.

* Ακατάλληλος, έντονος ή ανεξέλεγκτος θυμός.

* Παρορμητική συμπεριφορά που προκαλεί ψυχολογική δυσφορία, όπως υπερβολικές δαπάνες, σεξουαλικές συναντήσεις, κατάχρηση ουσιών ή κλοπές καταστημάτων.

* Επαναλαμβανόμενες αυτοκτονικές απειλές ή επεισόδια αυτοτραυματισμού.

* Ασταθείς, έντονες προσωπικές σχέσεις, με έντονες διακυμάνσεις

* Επίμονη αβεβαιότητα σχετικά με την εικόνα του εαυτού, τους μακροπρόθεσμους στόχους, τις φιλίες και τις αξίες.

* Χρόνια πλήξη ή αισθήματα κενού.

Μη βιαστείς όμως να βγάλεις διάγνωση με βάση τα παραπάνω. Αν κάτι σε έχει βάλει σε υποψίες, ή κοντινά σου άτομα έχουν εκφράσει την ανησυχία τους, είναι απαραίτητο να μιλήσεις με έναν ψυχίατρο.

Θεραπεύεται;

Κανένας συγκεκριμένος τύπος θεραπείας δεν φαίνεται καλύτερος από έναν άλλο, αλλά ένας από τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους στην περίπτωση αυτή είναι η διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία, η οποία εστιάζει στη διδασκαλία δεξιοτήτων αντιμετώπισης για την καταπολέμηση καταστροφικών παρορμήσεων και ενθαρρύνει την καλύτερη αυτογνωσία.

Μερικές φορές μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν φάρμακα, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη αγωγή που να μπορεί να «θεραπεύσει» την οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Κάθε φάρμακο που χρησιμοποιείται θα στοχεύει σε συγκεκριμένα συμπτώματα, για να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής του ασθενούς.

Τα φάρμακα που σταθεροποιούν τη διάθεση και τα αντιψυχωσικά δεύτερης γενιάς μπορεί να είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία πολλών από τα βασικά συμπτώματα που παρουσιάζονται στην οριακή διαταραχή προσωπικότητας.

Με πληροφορίες από Iatronet