Πώς μας επηρεάζει η ατμοσφαιρική ρύπανση;
Στην ΕΕ, σχεδόν 380.000 πρόωροι θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση κάθε χρόνο.
Ένας ενήλικας αναπνέει 15.000 λίτρα αέρα κάθε μέρα. Όταν αναπνέουμε μολυσμένο αέρα, οι ρύποι εισέρχονται στους πνεύμονές μας, μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να μεταφερθούν στα εσωτερικά μας όργανα όπως ο εγκέφαλος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας όπως άσθμα, καρδιαγγειακές παθήσεις ακόμα και καρκίνο και μειώνει την ποιότητα και τον αριθμό των ετών ζωής. Νέα στοιχεία υποδηλώνουν μάλιστα ότι κάθε όργανο του ανθρώπινου σώματος βλάπτεται. Οι ευάλωτες ομάδες, δηλαδή τα παιδιά, τα άτομα με χρόνιες ασθένειες και οι ηλικιωμένοι, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις επικίνδυνες επιπτώσεις της τοξικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αναφέρει η Transport & Environment (T&E) που έχει στόχο να δημιουργηθεί ένα σύστημα κινητικότητας μηδενικών εκπομπών που να είναι προσιτό και να έχει ελάχιστες επιπτώσεις στην υγεία, το κλίμα και το περιβάλλον.
Ο μολυσμένος αέρας προκαλεί επίσης μη αναστρέψιμες βλάβες των οικοσυστημάτων μας, με αποτέλεσμα την απώλεια της γεωργικής παραγωγικότητας και την απώλεια της βιοποικιλότητας. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί σοβαρές ζημιές στην πολιτιστική μας κληρονομιά υποβαθμίζοντας τα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα που αποτελούν μέρος της εθνικής και ευρωπαϊκής μας ταυτότητας.
Πώς είναι η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη;
Στην ΕΕ, σχεδόν 380.000 πρόωροι θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, περισσότερο από το 95% του αστικού πληθυσμού της ΕΕ εκτίθεται σε επικίνδυνα επίπεδα ρύπανσης από όζον, περισσότεροι από τους μισούς αναπνέουν υπερβολικά επίπεδα σωματιδίων (PM2,5) και έως και 8% εκτίθενται σε τοξικά επίπεδα διοξείδιο του αζώτου (NO2).
Ποιο είναι το οικονομικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης;
Το κόστος για την υγεία που αποδίδεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλείται από τις οδικές μεταφορές έχει υπολογιστεί σε 67 έως 80 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από την ΕΕ σε μια μελέτη για την Ευρωπαϊκή Συμμαχία Δημόσιας Υγείας. Υπολογίζεται ότι το 75% αυτών των δαπανών συνδέεται με αυτοκίνητα ντίζελ και βαρύνει κυρίως τους φορολογούμενους και τους πελάτες που πληρώνουν ασφάλιστρα. Το κόστος αυτό μπορεί να μειωθεί έως και 70% έως το 2030, εάν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, όπως οι ζώνες χαμηλών εκπομπών, διαπιστώνει η μελέτη.
Ποιοι είναι οι κύριοι ρύποι που απασχολούν την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη;
Οι ρύποι που προκαλούν κύρια ανησυχία για την υγεία στην ΕΕ είναι τα σωματίδια (σωματιδιακή ύλη, PM, καθώς και Αριθμοί σωματιδίων, PN, και ιδιαίτερα τα Ultrafine Particles, UFP), τα οξείδια του αζώτου (NOx) και το όζον σε επίπεδο εδάφους (O3). Η αμμωνία, η οποία σχηματίζει δευτερογενή σωματίδια, και οι επικίνδυνες χημικές ουσίες, όπως η φορμαλδεΰδη, η ακεταλδεΰδη και τα οργανικά αέρια μη μεθανίου προκαλούν επίσης ανησυχίες. Τα σωματίδια έχουν τις πιο σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ιδιαίτερα η εξαιρετικά λεπτή ύλη που μπορεί να διεισδύσει βαθύτερα στους πνεύμονες και στο σώμα μας. Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο συγκέντρωσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Το διοξείδιο του αζώτου (NO2) έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις όπως φλεγμονή των αεραγωγών, βρογχίτιδα σε ασθματικά παιδιά και μειωμένη πνευμονική λειτουργία. Τα οξείδια του αζώτου (NOx) προκαλούν οξίνιση και ευτροφισμό και είναι πρόδρομος του O3 και του PM.
Το υπερβολικό O3 στον αέρα μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα, άσθμα και πνευμονικές παθήσεις. Μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένες αποδόσεις των καλλιεργειών, απώλεια βιοποικιλότητας και υποβάθμιση της φυσικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Επιπλέον, προκαλεί υπερθέρμανση του πλανήτη.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να αντιμετωπίζονται οι απειλές για την ποιότητα του αέρα από οδικές πηγές;
Οι δρόμοι μας είναι γεμάτοι με μηχανοκίνητα οχήματα. Τα καυσαέρια των οχημάτων περιέχουν μια σειρά από επικίνδυνους ρύπους, όπως οξείδια του αζώτου (NOx) και σωματίδια, και δυστυχώς είμαστε εκτεθειμένοι σε αυτά καθημερινά. Η έκθεση είναι ιδιαίτερα σημαντική εάν ζούμε σε πόλη ή κοντά σε πολυσύχναστο δρόμο ή αυτοκινητόδρομο. Οι οδικές μεταφορές ευθύνονται για το 39% των εκπομπών NOx από όλες τις χερσαίες πηγές.
