Μια παράσταση έκπληξη σε σκηνοθεσία Ευγενίας Σάλτα, και με ελεύθερη είσοδο στο Στρατουδάκειο Πολιτιστικό Κέντρο στα Μέγαρα.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Το θεατρικό έργο του Αισχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης», σε μεταφορά Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία Ευγενίας Σάλτα, έκανε πρεμιέρα την Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2023 και ώρα 20:30 στο Στρατουδάκειο Πολιτιστικό Κέντρο στα Μέγαρα. Η διάρκεια της παράστασης είναι 80 λεπτά με ελεύθερη είσοδο για όλους. Οι υπόλοιπες παραστάσεις ήταν προγραμματισμένες και κάποιες έχουν γίνει κιόλας το Σάββατο 14, Κυριακή 15, Δευτέρα 16, Τετάρτη 18, Παρασκευή 20, Σάββατο 21 και Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023.
Μια παράσταση που ευαισθητοποίησε τους Μεγαρίτες γύρω από το πεφωτισμένο αυτό άτομο, τον Προμηθέα Δεσμώτη, τον μυθολογικό αυτόν ήρωα που αγαπούσε τους ανθρώπους, που τους δώρισε τη φωτιά και για τιμωρία του ο Δίας τον καταδίκασε να είναι δεμένος για χιλιάδες χρόνια στα βράχια του Καυκάσου, με έναν αετό να του τρώει το συκώτι κάθε πρωί. Ο Προμηθέας Δεσμώτης έχει μια ιδιαιτερότητα, είναι η μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες της δεν είναι κοινός θνητός.
Ο Προμηθέας δεν είναι άνθρωπος, ούτε θεός, είναι η εκπροσώπηση της συμπαντικής δύναμης, αυτός που θυσιάστηκε για τους ανθρώπους, ο μέγας πάσχων, αυτός που, μαζί με την Αθηνά, τη θεά της σοφίας, έπλασε τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα του Θεού». Χαρίζοντας στους ανθρώπους τη φωτιά, για να εξελιχθούν, τους χάρισε και την σπιρτάδα και φωτεινότητα στο πνεύμα, ώστε ο άνθρωπος μέσα από τη γνώση να απομακρυνθεί από τη καθήλωση της ζωώδους φύσης του και να ανελιχθεί στο θεϊκό επίπεδο.
Τιτάνας άγριος, από αυτούς που τεμάχισαν και έφαγαν το σώμα του Διόνυσου Ζαγρέα, φέρει μέσα του τη θεία δύναμη, Τιτάνας συμπονετικός, προσφέρει τη δύναμή του στους ανθρώπους για να τους αφυπνίσει και να τους ανυψώσει στο επίπεδο της γνώσης. Έδειξε ανυπακοή στο Δία, που σχεδίαζε να κρατήσει τους ανθρώπους σε ένα χαμηλό και χειραγωγήσιμο επίπεδο, τους βοήθησε να βρουν τρόπο να καλλιεργήσουν τη γη, τις τέχνες και τις επιστήμες, να εξασφαλίσουν την επιβίωση, την πνευματική ανάπτυξη και τη θέση, που τους αρμόζει στη δημιουργία του κόσμου. Οι άνθρωποι άρχισαν να κατανοούν τους νόμους του σύμπαντος και μέσα από την πνευματικότητα ήρθαν σε επαφή με το θείο.
Ο Προμηθέας, είναι ο επαναστατημένος άνθρωπος (l’ home revolté), είναι ένα πρόσωπο Μεσσία, όπως ο Ιησούς, που δεν διστάζει να συγκρουστεί με τα όργανα του Δία, το Κράτος, τη Βία, τον Ήφαιστο και τον Ερμή, ενώ η Ιώ και οι Ωκεανίδες, βλέποντας το μαρτύριό του, βρίσκουν δύναμη να συγκρουστούν με τον πατέρα των θεών και να σταθούν πλάι του, να του συμπαρασταθούν. Ο Προμηθέας διδάσκει, και οδηγεί τον άνθρωπο στην καλλιέργεια της ψυχής και της τέχνης, στην διεκδίκηση της ελευθερίας του, μακριά από τον σκοταδισμό και την επιβολή της βίας. Του εμφυσά την ελεύθερη βούληση και σκέψη.
Στην ερημιά του κόσμου, ο Προμηθέας (Παναγιώτης Σταμπόλας )με χαλκάδες, σφυριά και τις αλυσίδες του Ηφαίστου, οδηγείται από τους δεσμοφύλακες, (Βαγγέλης Αρναούτης και Σπήλιος Θεοχάρης), από το Κράτος (Δημήτρης Μανώλης) και τη Βία (Μαρισία Σπίνου), μέσα από μεσαιωνικά βασανιστήρια για να καρφωθεί στα απόκρημνα βράχια του Καυκάσου. Ο Ήφαιστος (Μαρία Καραντώνη), αν και από αυτόν έκλεψε τη φωτιά ο Προμηθέας και τη δώρισε στους ανθρώπους, γλυκαίνει την αγριότητα των θεών και του τοπίου και τον αντιμετωπίζει με συμπόνια. Αυτή η συνεργασία του Κράτους με την Βία και πιο συγκεκριμένα το Κράτος που ασκεί βία, αποτέλεσε την παγκόσμια αρχή του Δημοσίου δικαίου. Το Κράτος (Δημήτρης Μανώλης) δικαιούται να χρησιμοποιήσει βία. Με την υπόκρισή του δημιουργεί ένα εφιαλτικό περιβάλλον, αντίστοιχο της Κόλασης του Δάντη. Οι φωνές του είναι πραγματικά άγριες και αναστατώνουν τους θεατές, ενώ ο Προμηθέας, οδηγείται στον βράχο, όπως ο Ιησούς στον σταυρό. Σε όλη την παράσταση υπάρχει μεταφυσικός, υπερβατικός υπαινιγμός, που τονίζεται από την ερμηνεία του Παναγιώτη Σταμπόλα στο ρόλο του Προμηθέα, που άλλοτε είναι αυστηρός και άλλοτε απόλυτα αλληλέγγυος με τον άνθρωπο, για τον οποίο θυσιάζεται οικειοθελώς.
Στο στόχο αυτό συνεπικούρησαν και οι φωτισμοί του Σπύρου Κρεμμύδα με τις ακτινωτές δέσμες φωτός να φεύγουν πίσω από τον Προμηθέα προς το κοινό, ή να τον περιβάλλουν σαν άγιο. Μετά τους δήμιούς του, στον τόπο του μαρτυρίου καταφθάνει ο Ωκεανός (Σπύρος Κέντρος), με τις κόρες του, τις Ωκεανίδες Αθηνά Μήλεση, Ευφροσύνη Τσεγκέλη, Έλενα Μανώλη, που συμβουλεύουν τον Προμηθέα να αλλάξει την άκαμπτη στάση του έναντι του Παντοδύναμου Δία και να γίνει πιο ευέλικτος, σαν το νερό, προκειμένου να σωθεί. Του προτείνει ο Ωκεανός να μετρά τα λόγια του και να μην δίνει γροθιά στο μαχαίρι. Οι Ωκεανίδες, τοποθετημένες σε ένα τρίγωνο επί σκηνής, είναι παραστάτριες του Προμηθέα, έχουν σωστή και συγκινησιακή εκφορά του λόγου, ενώ πλαισιώνονται από αέρινα πλάσματα, νεράιδες του νερού, που κινούνται ακριβώς όπως το νερό με εκπληκτική ευελιξία και με τη βοήθεια ενός γαλάζιου πανιού, με τις υπέροχες στολές και το υδάτινο μακιγιάζ. Δεν είναι άλλες από τις χρυσές αθλήτριες του «ΑΓΣ ΝΗΡΕΑΣ – Ο Σύλλογος των πρωταθλητών»: Κάλι Μαζαράκη, Ειρήνη Μαζαράκη, Εβελίνα Αδάμ, Ελένη Ζερμπίνη, Αναστασία Ζερμπίνη , Αθηνά Ζούζια, Ευσταθία Λιάσκου, Αλεξάνδρα Αργύρη, Αγγελίνα Μουντάκη, Αγγελική Στέρπη, Ιωάννα Κλέμου εκπαιδευμένες από την Προπονήτριά τους Σοφία Τσεγκέλη. Εξαιρετική πρωτοβουλία να ενταχθούν οι κοπέλες αυτές στην παράσταση, δίνοντας τη δική τους πινελιά και κάνοντας γνωστό την τοπική αυτή διακεκριμένη αθλητική ομάδα. Με μια δυναμική κίνηση δημιούργησαν υπέροχες εικόνες και μπόρεσαν να συνυφάνουν τον αθλητισμό με την τέχνη. Μαζί με τις Ωκεανίδες θρηνούν την άδικη τύχη του Προμηθέα, που είναι αποφασισμένος να κρατηθεί σε αυτό το πέτρινο κατάρτι και να υπομείνει το βασανιστήριό του. Οι Ωκεανίδες αναρωτιούνται που είναι ο τώρα που υπάρχει ανάγκη ο άνθρωπος , στον οποίο ο Προμηθέας έμαθε να ζει όρθιος και δυνατός. Ο ήρωας, ο άνθρωπος που υπερβαίνει τις δυνάμεις του για το καλό, το κάνει χωρίς να περιμένει ανταπόδοση. Αυτό θα πει υπέρβαση. Γίνεται από εσωτερική ανάγκη και αποβλέπει στο κοινό καλό.
Η αδικημένη Ιώ ((Μαρισία Σπίνου), η κόρη του βασιλιά του Άργους Ίναχου, που την ερωτεύτηκε ο Δίας εμφανίζεται μεταμορφωμένη σε αγελάδα, να περιπλανιέται ασταμάτητα, κυνηγημένη απ’ τον οίστρο (τη μύγα) που της έστειλε η Ήρα για να την βασανίζει. Σπαρακτικοί οι αναστεναγμοί της και η τρέλα που της δημιουργεί η ενόχληση του οίστρου. Η κίνησή της ηθοποιού καταπληκτική, μαζί και το κοστούμι της με τις οπλές της δαμάλας, που της υπαγορεύει ένα συγκεκριμένο βάδισμα. Περιηγείται σε όλον τον κόσμο και κυνηγιέται από το έντομο εκείνο, που την οδηγεί στην τρέλα. Εξαιρετικό το τραγούδι της Ιούς σε μουσική και συνοδευτική ερμηνεία της σκηνοθέτιδας Ευγενίας Σάλτα. Γνώστρια της μουσικής η Ευγενία Σάλτα έχει γράψει πρωτότυπη μουσική για όλη την παράσταση στηρίζοντας απολύτως τη σκηνοθετική της άποψη.
Στους επισκέπτες αυτούς ο Προμηθέας μιλάει για τη βοήθεια που προσέφερε στον Δία, για την προσφορά του στους ανθρώπους, για το μαρτύριό του και προφητεύει για τη δική τους μελλοντική τύχη. Λέει στην Ιώ ότι ένας απόγονός της θα τον απελευθερώσει , ενώ κάνει λόγο για κάποιο μυστικό που κατέχει σχετικά με την επικείμενη πτώση του Δία, την οποία μόνο αυτός θα μπορούσε να αποτρέψει, αλλά που όμως δεν προτίθεται να μαρτυρήσει, ούτε να αποτρέψει. Τελευταίος εμφανίζεται ο Ερμής (Αλέξανδρος Δάλλας), απεσταλμένος του Δία, που άδικα επιχειρεί με απειλές να αποσπάσει από τον Προμηθέα το μυστικό που γνωρίζει. Ο Ερμής αυτός, ίσως ο καλύτερος Ερμής που έχω δει στο θέατρο. Προσομοιάζει με τον Όμπερον. Με ένα κοστούμι ταχυδρομικό, με χτένισμα λαμπυρίζον με ασημί μαλλιά , με μακιγιάζ και μια εκπληκτική κίνηση , ένα περπάτημα κάπως επιθετικό, όμως που σταματά κάθε τόσο και κοιτά προς τα πίσω, εξαφανίζει τις νύμφες του νερού μια μια με χαρακτηριστική κίνηση και απειλεί τον αδικοχαμένο Προμηθέα στηριζόμενος στις πλάτες του Δία.
Εκείνος αρνείται με πείσμα να ομολογήσει και καταβαραθρώνεται χτυπημένος από τον κεραυνό του Δία, λέγοντας ότι η ματαιοδοξία του Δία θα είναι αυτή που θα τον καταστρέψει.
Το ερασιτεχνικό θέατρο αποδεικνύεται ισχυρό όταν όλοι οι παράγοντες συνεργάζονται σωστά για το κοινό θεατρικό αποτέλεσμα. Δεν είναι μόνο μια δημιουργική απασχόληση και διαπλάτυνση οριζόντων, ψυχική καλλιέργεια και παιδεία, είναι επίσης ένας παράγοντας που δένει την τοπική κοινωνία, συσπειρώνει ανθρώπους γύρω από έναν ευγενή στόχο, δημιουργεί θεατρική ομάδα με δικά της χαρακτηριστικά και κυρίως επιτάσσονται όλοι οι συμμετέχοντες στην εκτέλεση του έργου. Έτσι λοιπόν στην συγκεκριμένη περίπτωση, οι βοηθοί σκηνοθέτη ήταν μέλη της ομάδας , η Μαρισία Σπίνου ( Βία και Ιώ), ο Δημήτρης Μανώλης( Κράτος) και ο Αλέξανδρος Δάλλας ( Ερμής), τα σκηνικά και τα κοστούμια τα ανέλαβε η ομάδα, ενώ την κατασκευή του σκηνικού και των αντικειμένων ο Δημήτρης Μανώλης, που υποδυόταν το Κράτος, ο Αλέξανδρος Δάλλας, που υποδυόταν τον Ερμή και ο Παναγιώτης Σταμπόλας, που υποδυόταν τον Προμηθέα. Τοπικοί παράγοντες ήταν η μοδίστρα που ανέλαβε τα ευφάνταστα ρούχα της παράστασης, η Νίτσα Οικονόμου, η μοδίστρα που ανέλαβε τα κορμάκια της ομάδας ΝΗΡΕΑ και της Ιούς, η Φωτεινή Μιχαλοπούλου, πατρονίστ η Σωτηρία Μωραΐτη, ξυλουργός ο Κώστας Παπαθανασίου, τις φωτογραφίες και την αφίσα ανέλαβε το Video trailer: ABOUT ART, ενώ τον σχεδιασμόκαι την επεξεργασία της Αφίσας ο Στέφανος Αφρικανός.
Μου θύμισε ένα μικρό γαλατικό χωριό που μοιράστηκε το όραμα μια εμπνευσμένης και ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, της Ευγενίας Σάλτα, να ανεβάσει τον Προμηθέα Δεσμώτη, όπως ακριβώς τα μαστόρια από το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας του Σαίξπηρ, που έκαναν την πρόβα τους νύχτα μέσα στο δάσος. Αυτό το πάθος κινεί τους ανθρώπους, τους οδηγεί στην ανύψωση στο « κατ΄εικόνα και καθ’ ομοίωση» και στην «αθανασία».
Εύχομαι αυτό το αποτέλεσμα της παράστασης των Μεγάρων να συνεχιστεί και να αναπαραχθεί και σε άλλους δήμους.
Σκηνοθεσία| Μουσική Σύνθεση & Παραγωγή: Ευγενία Σάλτα
Μεταφορά: Γιώργος Μπλάνας
Σχεδιασμός Φωτισμού: Σπύρος Κρεμμύδας
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Μαρισία Σπίνου, Δημήτρης Μανώλης, Αλέξανδρος Δάλλας
Χορογραφίες ΝΗΡΕΑ: Σοφία Τσεγκέλη
Ενδυματολογία | Σκηνογραφία: Ομάδα
Styling | Σχεδιασμός μακιγιάζ | Επιμέλεια τελικής κίνησης: Μαρισία Σπίνου
Κατασκευές (Σκηνικού – Αντικείμενα): Δημήτρης Μανώλης, Αλέξανδρος Δάλλας, Παναγιώτης Σταμπόλας
Μοδίστρα (Ρούχα παράστασης): Νίτσα Οικονόμου
Μοδίστρα (Κορμάκια ΝΗΡΕΑ – ΙΩ): Φωτεινή Μιχαλοπούλου
Πατρονίστ: Σωτηρία Μωραΐτη
Ξυλουργός: Κώστας Παπαθανασίου
Φωτογραφίες Αφίσας | Video trailer: ABOUT ART
Σχεδιασμός | Επεξεργασία Αφίσας: Στέφανος Αφρικανός
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΔΗΚΕΔΗΜΕ (ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ ΜΕΓΑΡΩΝ)
ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕ ΣΕΙΡΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ| ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ: Παναγιώτης Σταμπόλας
ΚΡΑΤΟΣ: Δημήτρης Μανώλης
ΗΦΑΙΣΤΟΣ: Μαρία Καραντώνη
ΒΙΑ/ ΙΩ: Μαρισία Σπίνου
ΔΕΣΜΟΦΥΛΑΚΕΣ: Βαγγέλης Αρναούτης, Σπήλιος Θεοχάρης
ΩΚΕΑΝΙΔΕΣ: Αθηνά Μήλεση| Ευφροσύνη Τσεγκέλη| Έλενα Μανώλη
ΩΚΕΑΝΟΣ: Σπύρος Κέντρος
ΕΡΜΗΣ: Αλέξανδρος Δάλλας
ΦΙΛΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
«ΑΓΣ ΝΗΡΕΑΣ – Ο Σύλλογος των πρωταθλητών».
Προπονήτρια: Σοφία Τσεγκέλη
ΑΘΛΗΤΡΙΕΣ: Κάλι Μαζαράκη, Ειρήνη Μαζαράκη, Εβελίνα Αδάμ, Ελένη Ζερμπίνη, Αναστασία Ζερμπίνη , Αθηνά Ζούζια, Ευσταθία Λιάσκου, Αλεξάνδρα Αργύρη, Αγγελίνα Μουντάκη, Αγγελική Στέρπη, Ιωάννα Κλέμου
Κατά τη διάρκεια της παράστασης, ακούγεται το μουσικό κομμάτι με τίτλο: «ΙΩ»
Στίχοι: Αισχύλος, Μουσική Σύνθεση – Ερμηνεία: Ευγενία Σάλτα
* Εμπνευσμένο για το έργο Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου.
