Τρόφιμα: Τι χαλάει και τι όχι εκτός ψυγείου;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Ξυπνάτε το βράδυ με λιγούρες. Κατευθύνεστε προς το ψυγείο. Το ανοίγετε και βγάζετε από μέσα οτιδήποτε μπορεί εκείνη την στιγμή να ικανοποιήσει την πείνα σας: σάντουιτς, γλυκά, σοκολάτες, κέικ, σαλάτες… Επιστρέφετε στην αγκαλιά του Μορφέα και το επόμενο πρωί κατευθύνεστε στην κουζίνα και συνειδητοποιείτε ότι έχετε αφήσει τα τρόφιμα εκτός ψυγείου ή (ακόμα χειρότερα), ότι έχετε ξεχάσει την πόρτα του ψυγείου ανοιχτή. Ακραίο παράδειγμα; Σε κάθε περίπτωση, οι φορές που έχουμε ξεχάσει φαγητό εκτός ψυγείου δεν είναι λίγες, με αποτέλεσμα να καταλήγουμε συνέχεια στο γνωστό δίλημμα: «Να το πετάξω ή όχι;»

Ακόμα όμως και αν είμαστε προσεκτικοί με τα τρόφιμα, υπάρχουν φορές που το ψυγείο είτε λόγω διακοπής ρεύματος είτε λόγω βλάβης σταματά να λειτουργεί. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε πως με κλειστή την πόρτα το ψυγείο μπορεί να διατηρήσει τα τρόφιμα για τέσσερεις περίπου ώρες και η κατάψυξη για περίπου 48 ή 24 ώρες αν είναι μισογεμάτη.

Ποια τρόφιμα θα πρέπει να κρατήσουμε λοιπόν, και ποια όχι εκτός ψυγείου; Ένας γενικός κανόνας είναι να πετάξετε όσα αναλώσιμα τρόφιμα ήταν για παραπάνω από δυο ώρες σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των τεσσάρων βαθμών Κελσίου. Πιο συγκεκριμένα:

*Κρέας, πουλερικά και θαλασσινά. Οτιδήποτε ανήκει σε αυτή την κατηγορία και έχει παραμείνει για παραπάνω από δυο ώρες σε θερμοκρασία δωματίου θα πρέπει να πετιέται. Για παράδειγμα, το ωμό ή το μαγειρεμένο κρέας, η τονοσαλάτα, οι ανοιχτές κονσέρβες θαλασσινών, τα αλλαντικά και τα ψητά κρεάτα ή ψάρια. Tα τρόφιμα τα οποία ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες φθείρονται ταχύτατα σε συνθήκες δωματίου και χρειάζονται άμεσα ψύξη ή κατάψυξη ανάλογα με την περίοδο κατανάλωσης. Ενδεικτικά, το ψάρι σε θερμοκρασίες 9 με 20 βαθμών Κελσίου διατηρείται για λιγότερο από δύο μέρες, ο κιμάς ακόμη και σε σχετικά καλές συνθήκες ψήξης (4 βαθμοί Κελσίου), δε διατηρείται για πάνω από με τέσσερεις μέρες. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι εντός 24 ωρών τα τρόφιμα αυτά υποβαθμίζονται ποιοτικά και σε βαθμό μάλιστα που πιθανόν να γίνονται και επικίνδυνα από μικροβιολογικής άποψης για την υγεία.

* Τυρί. Ό,τι ισχύει για τα κρέατα ισχύει και για όλα τα τυροκομικά, με μόνη διαφορά πως σε περίπτωση που κοπεί το ρεύμα ή χαλάσει το ψυγείο σας, τα «σκληρά» τυριά (κασέρι, φέτα, παρμεζάνα) μπορούν να αντέξουν για περισσότερο από δυο ώρες, ενώ τα «μαλακά» (μοτσαρέλα, κρεμώδη τυριά) θα πρέπει να πεταχτούν.

* Γαλακτοκομικά. Το παστεριωμένο γάλα διατηρείται μόνο στο ψυγείο. Το γάλα μακράς διαρκείας, μπορεί να διατηρηθεί εκτός ψυγείου μέχρι τη στιγμή που ανοίγεται. Σε περίπτωση που χαλάσει το ψυγείο, το βούτυρο και οι μαργαρίνες διατηρούνται μέχρι και δύο ώρες, αλλά όλα τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά θα πρέπει να πεταχτούν (γάλα, κρέμα γάλακτος, γιαούρτι).

* Φρούτα και λαχανικά. Μερικά φρούτα και λαχανικά μπορούν να μείνουν εκτός ψυγείου για μερικές μέρες (μπανάνες, μήλα, γκρειπφρουτ, κρεμμύδια και πατάτες). Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να τα φυλάξετε σε σκοτεινό μέρος, σε θερμοκρασία δωματίου, μακριά από το πολύ φως και τη ζέστη. Αντίθετα, φρούτα και λαχανικά όπως το παντζάρι, το καρότο, το καλαμπόκι και τα μανιτάρια διατηρούνται μόνο εντός ψυγείου. Σε γενικές γραμμές, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι αρκετά ευαίσθητα σε συνθήκες δωματίου και απαιτούν ψύξη, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο.Οι μπανάνες για παράδειγμα, διατηρούνται ιδανικά σε ήπια ψύξη (12-14 βαθμοί Κελσίου) γιατί είναι ευαίσθητες και στο ψύχος.

* Σάλτσες, μαρμελάδες. Το ταχίνι, η μουστάρδα, η κέτσαπ, αλλά και γενικά όσες σάλτσες περιέχουν ξύδι είναι ασφαλείς εκτός ψυγείου. Αυτές που θα πρέπει να πετάξετε αν παραμείνουν για παραπάνω από πέντε ώρες σε θερμοκρασίες δωματίου είναι μεταξύ άλλων σάλτσες με συστατικό την ντομάτα, σάλτσες με βάση το γάλα και μαγιονέζες.

Γενικά, οι συνθήκες δωματίου είναι οι πλέον κατάλληλες για την ανάπτυξη μικροοργανισμών που αλλοιώνουν τα τρόφιμα, γι'αυτό συνίσταται η άμεση κατανάλωση τους και να μην αφήνονται πολλές ώρες εκτός ψυγείου. Το ψωμί αποτελεί εξαίρεση, καθώς διατηρείται καλύτερα σε θερμοκρασίες δωματίου, ενώ "μπαγιατεύει" πιο γρήγορα αν μπει στο ψυγείο.

Δείτε εδώ αναλυτικά ποια τρόφιμα ψυγείου θα πρέπει να πετάξετε αν μείνουν εκτός και ποια όχι. 

Δείτε εδώ ποια τρόφιμα κατάψυξης θα πρέπει να πεταχτούν σε περίπτωση που χαλάσει το ψυγείο σας και ποια όχι.