Δίαιτα: Οχτώ λάθη και πώς να τα αποφύγετε

του Νικόλα Γεωργιακώδη

«Έχω κακό μεταβολισμό», «προσέχω τι τρώω αλλά δεν μπορώ να χάσω βάρος», «φταίει ο θυρεοειδής μου», «είναι κληρονομικό». Μπορείτε να βρείτε δεκάδες ακόμα δικαιολογίες και να τις χρησιμοποιήσετε ως αποδιοπομπαίους τράγους για την αδυναμία σας να χάσετε τα περιττά κιλά, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να το παραδεχτείτε: Κάτι δεν κάνατε σωστά. Στην δίαιτα ακόμα και η παραμικρή λεπτομέρεια μπορεί να κάνει τη διαφορά.

«(Θα τρώω) ένα μήλο την ημέρα»

Η δίχως όρους "παράδοση" σε εξαντλητικές δίαιτες που κυκλοφορούν... ελεύθερες στο Διαδίκτυο, σε «διάσημες» δίαιτες των Celebrities, καθώς και σε πατενταρισμένες δίαιτες που υπόσχονται γρήγορα και θαυματουργά αποτελέσματα είναι από τα πρώτα και κυριότερα λάθη που κάνει ο περισσότερος κόσμος στην προσπάθειά του να χάσει βάρος. Ο λόγος; Πολύ απλά, ο κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και τέτοια ακριβώς θα πρέπει να είναι και η εκάστοτε δίαιτα. Όπως επισημαίνει ο κ. Βασίλης Παπαμίκος, Κλινικός Διατροφολόγος: «Το πιο σύνηθες λάθος είναι ότι πολύς κόσμος αμελεί να πάρει την γνώμη του ειδικού. Είτε θα δανειστούν κάποια δίαιτα από γνωστό ή φίλο, είτε θα μπουν σε μια μηχανή αναζήτησης και θα ‘πέσουν’ πάνω σε κάποια από τις επονομαζόμενες fad diets, τις ‘παράδοξες’ δίαιτες δηλαδή».

«Οι δίαιτες αυτές υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, με την βοήθεια συνήθως κάποιου ‘μαγικού συστατικού’ ή ‘μαγικής μεθόδου’, η οποία φυσικά δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένη», προσθέτει. Ο καθένας λοιπόν που θέλει να χάσει βάρος με υγιεινό τρόπο, θα πρέπει να απευθύνεται σε κάποιον ειδικό.

«Πρωινό; Ποιο πρωινό;»

Ένα από τα πιο σημαντικά γεύματα της ημέρας – ίσως και το πιο σημαντικό – κυριολεκτικά αφανίζεται από το τραπέζι στον βωμό της προσπάθειας αρκετού κόσμου να χάσει βάρος. «Το πρωινό είναι ένα κύριο γεύμα, δεν είναι ένα ενδιάμεσο σνακ», τονίζει ο κ. Παπαμίκος. «Ο ανθρώπινος οργανισμός, λειτουργώντας ως οργανισμός θηλαστικού είναι μεταβολικά ενεργός κατά την διάρκεια της ημέρας, όσο υπάρχει ήλιος. Από την στιγμή που δύει ο ήλιος ετοιμάζεται, όπως όλα τα θηλαστικά, να ξεκουραστεί. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό στην αρχή της ημέρας να παίρνουμε το κύριο γεύμα του πρωινού, το οποίο θα μας προσδώσει την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά για ένα δυνατό ξεκίνημα», προσθέτει.

«Βραδινό; Ούτε για αστείο!»

Η παράλειψη του βραδινού με την δικαιολογία ότι «έτσι θα χάσω βάρος γρηγορότερα» αποτελεί έναν από τους πιο ευρέως διαδεδομένους μύθους της καθημερινής μας διατροφής. Όπως μας πληροφορεί ο κ. Παπαμίκος, πρόκειται για ακόμα μια εσφαλμένη αντίληψη. «Το βραδινό είναι ένα εξίσου σημαντικό γεύμα. Μπορεί να χρειαστεί να είναι σε μικρότερη ποσότητα απ’ ότι το μεσημεριανό, αλλά δεν παύει να είναι γεύμα. Αν το τελευταίο γεύμα κάποιου είναι το ενδιάμεσο και δεν φάει το βράδυ, τότε μεσολαβεί ένα διάστημα αφαγίας τουλάχιστον 14 ωρών μαζί με τον ύπνο, γεγονός που προκαλεί ‘έκρηξη όρεξης’ το επόμενο πρωί», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Τα (ανεπαίσθητα) «τσιμπήματα»

Όπως το πρωινό και το βραδινό, τα ενδιάμεσα μικρά γεύματα ή σνακ είναι αρκετά σημαντικά, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις και αυτά παραμελούνται, γιατί δεν θεωρούνται από αυτόν που κάνει την δίαιτα τόσο σημαντικά. Για παράδειγμα, μπορεί ένα διαιτητικό πλάνο να υπαγορεύει την κατανάλωση δύο φρούτων ως ενδιάμεσο γεύμα, αλλά κάποιος να μην τα φάει με την λογική του «ένα σνακ λιγότερο». «Έχοντας αυτήν την αντιμετώπιση προς τα ενδιάμεσα γεύματα, το άτομο χάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά που του προσφέρουν τα ενδιάμεσα σνακ, όπως μέταλλα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, ενώ δεν έχει τον απαραίτητο κορεσμό κατά την διάρκεια της ημέρας για να ελέγξει την ποσότητα που θα καταναλώσει στα κύρια γεύματα», τονίζει ο κ. Παπαμίκος. Αποτέλεσμα της «τακτικής» αυτής είναι φυσικά η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού κατά τα κύρια γεύματα και η καταστροφή όλης της προσπάθειας.

Αραχτοί και Light (0%)

Η συνήθεια αρκετού κόσμου να «μεγενθύνει» την ευεργετική επίδραση των προϊόντων και η οποία φυσικά ενισχύεται από τις αντίστοιχες διαφημιστικές καμπάνιες, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την προσπάθεια απώλειας βάρους. «Πολλοί θεωρούν ότι η ουσία της δίαιτας είναι να καταναλώσουν σε μεγάλες ποσότητες συγκεκριμένα ‘μαγικά’ προϊόντα», αναφέρει ο κ. Παπαμίκος. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων προϊόντων, είναι τα light. Όμως εδώ πέφτουν στην παγίδα του να θεωρήσουν ότι τα light προϊόντα δεν έχουν θερμίδες», προσθέτει. Τα light προϊόντα μπορεί να έχουν μειωμένα ποσοστά λίπους ή ακόμα και καθόλου λίπος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτόματα χάνουν και όλες τους τις θερμίδες. Οι υδατάνθρακες που περιέχονται σε αυτά έχουν μεγάλη θερμιδική αξία, επομένως η υπερβολική τους κατανάλωση μπορεί εύκολα να έχει τα αντίστροφα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα.

«Μέσα από τις διαφημίσεις με τις οποίες ‘βομβαρδίζεται’ καθημερινά ο καταναλωτής από τα μέσα, δημιουργείται η εντύπωση στον ανθρώπινο εγκέφαλο ότι υγιεινά προϊόντα είναι μόνο τα light. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο», τονίζει ο κ. Παπαμίκος εντάσσοντας την αντίληψη αυτή στη γενικότερη άγνοια του Έλληνα καταναλωτή πάνω σε θέματα διατροφής: «Στη Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό που ονομάζουμε ‘διατροφική παιδεία’, ώστε να έχει ο καθένας τέλεια άποψη και εικόνα του τι σημαίνει ισορροπημένη διατροφή».

Ακόμα ένα ποτηράκι…

«Εις υγείαν!», «υγιαίνετε!», «εβίβα!», «γεια μας!» . Τι ειρωνεία. Πίνουμε αλκοόλ «στην υγειά μας», αλλά εν τέλει μόνο με την υγεία μας δεν μπορεί να συνδεθεί, πόσο μάλλον με τη διατροφή μας. Νομίζετε ότι μερικά ποτηράκια αλκοόλ δεν επηρεάζουν την δίαιτά σας; Ξανασκεφτείτε το. Το αλκοόλ ανά γραμμάριο έχει περίπου τις ίδιες θερμίδες που «δίνει» και ένα γραμμάριο λίπους. Μάλιστα, επειδή ο οργανισμός το θεωρεί τοξικό, δίνει προτεραιότητα για να το μεταβολίσει, καθυστερώντας όμως τον μεταβολισμό των υπόλοιπων συστατικών που έχει πάρει από ένα γεύμα. Το αποτέλεσμα; Αυτό που όλοι φαντάζεστε: Επιπλέον θερμίδες, που μετατρέπονται σε τριγλυκερίδια, που μετατρέπονται σε επιπλέον λίπος, το οποίο αποθηκεύεται – πού αλλού – στην κοιλιακή χώρα. Και στους άνδρες και στις γυναίκες. Ούπς!

Άσκηση: Εχθρός ή σύμμαχος;

Είναι απορίας άξιον, πώς ακόμα υπάρχει αρκετός κόσμος (κυρίως γυναίκες), ο οποίος πιστεύει πως η άσκηση αποτελεί τροχοπέδη στην προσπάθεια μείωσης του σωματικού λίπους. Μάλλον οι ειδικοί θα πρέπει κατά κάποιον τρόπο να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι πάντα θα έρχονται αντιμέτωποι με απόψεις του στυλ: «δεν κάνω γυμναστική γιατί θα ‘πετρώσει’ το λίπος μέσα στους μύες (άνδρες)» και «δεν κάνω γυμναστική γιατί δεν θέλω να ‘φουσκώσω’ (γυναίκες)». Οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι η γυμναστική ούτε «πετρώνει» το λίπους μέσα στους μύες (αντιθέτως το απομακρύνει ) ούτε ‘φουσκώνει’ το γυναικείο σώμα (εκτός και αν στοχεύετε να γίνετε η επόμενη Mrs. Olympia). Η γυμναστική παράλληλα με την δίαιτα μπορεί να σας βοηθήσει πολύ στο να χάσετε το περιττό λίπος, ενώ από ένα σημείο και μετά θα μπορείτε να κάνετε και ορισμένες διατροφικές «αμαρτίες», χωρίς να έχετε την παραμικρή τύψη, μιας και ο μεταβολισμός σας θα έχει αλλάξει άρδην.

Τη «σαβούρα» πολλοί αγάπησαν…
 
... άλλοι με μέτρο, άλλοι χωρίς. Αρκετός κόσμος σε δίαιτα, προβαίνει αρκετές φορές στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι μπορεί κάποια στιγμή μέσα στην εβδομάδα, είτε αυτή είναι Σαββατοκύριακο, είτε κάποια γιορτή ή επίσκεψη σε φιλικό σπίτι, να φάει ο,τι και όσο θέλει. Μέγα λάθος. «Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών, είναι τέτοια η ‘χαλάρωση’ που φτάνει να καταστρέφει όλη τη προσπάθεια», αναφέρει σχετικά ο κ. Παπαμίκος.