Τι συμβαίνει όταν μεγαλώνουμε;
Ο χρόνος περνά και αφήνει τα σημάδια του στο σώμα μας. Τι συμβαίνει όταν μεγαλώνουμε και πώς μπορούμε να αντιστρέψουμε τις αρνητικές του επιπτώσεις;
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Ου γαρ έρχεται μόνον, έλεγαν οι πρόγονοί μας και είχαν δίκιο. Όπως και κάθε μηχανή η οποία χρησιμοποιείται σε τακτική βάση για πολλά χρόνια, έτσι και το σώμα μας – μια «μηχανή» και αυτό, μεγαλώνει κουράζεται και… βγάζει διάφορα προβλήματα.
Θα πρέπει να ανησυχούμε; Όχι απαραίτητα, καθώς μέσα από αλλαγές στην καθημερινότητά μας, τακτική ιατρική επίβλεψη και σωστή διατροφή σε συνδυασμό με φυσική άσκηση, μπορούμε να ξεγελάσουμε για μερικά χρόνια την αδυσώπητη προέλαση του χρόνου. Τι συμβαίνει λοιπόν το σώμα μας όσο γερνάμε και πώς μπορούμε να αντιστρέψουμε τις επιπτώσεις;
Καρδιαγγειακό σύστημα
Τι παθαίνει; Όσο μεγαλώνουμε, ο καρδιακός μας ρυθμός (χτύποι ανά λεπτό) γίνεται πιο αργός και η καρδιά ενδεχομένως να αυξήσει το μέγεθός της. Τα αιμοφόρα αγγεία και οι αρτηρίες γίνονται πιο «σκληρές», με αποτέλεσμα η καρδιά μας να χρειαστεί να εργαστεί πιο… σκληρά για να στείλει αίμα. Αυτό οδηγεί συνήθως σε υπέρταση.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Άσκηση σε καθημερινή βάση η οποία να περιλαμβάνει μέτριας έντασης αερόβιες δραστηριότητες όπως περπάτημα και κολύμβηση. Επίσης, υγιεινή διατροφή με βάση φρούτα, λαχανικά και «καθαρές» πηγές πρωτεΐνης (κοτόπουλο, ψάρι, άπαχο κρέας), κόψιμο του καπνίσματος, το οποίο «σκληραίνει» γρηγορότερα τις αρτηρίες και περιορισμό του στρες, το οποίο επίσης επιδρά αρνητικά στην καρδιακή υγεία.
Οστά και μύες
Τι παθαίνουν; Με την πάροδο των χρόνων τα οστά τείνουν να χάνουν το μέγεθος και την πυκνότητά τους, κάτι που τα αποδυναμώνει και τα κάνει πιο επιρρεπή σε κατάγματα. Επίσης, αρκετοί άνθρωποι κονταίνουν, οι μύες χάνουν τη δύναμη και την ελαστικότητά τους, ενώ η ισορροπία γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη υπόθεση.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Για να ενισχύσουμε την υγεία των οστών και των μυών μας θα πρέπει να καταναλώνουμε ικανοποιητικές ποσότητες ασβεστίου – 1000 mg ασβεστίου ανά ημέρα για ενήλικες 19 έως 50 ετών και 1200mg ασβεστίου ανά ημέρα για γυναίκες άνω των 51 και άνδρες άνω των 71. Καλές πηγές ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το μπρόκολο, τα αμύγδαλα, ο σολομός και οι σαρδέλες. Επίσης, η βιταμίνη D βοηθά προς την ίδια κατεύθυνση και η φυσική δραστηριότητα αυξάνει τη φόρτιση σε μύες και κόκκαλα διατηρώντας τα υγιή και γερά.
Πεπτικό σύστημα
Τι συμβαίνει; Η δυσκοιλιότητα είναι αρκετά συχνό φαινόμενο σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Οι παράγοντες που την προκαλούν είναι μεταξύ άλλων η χαμηλή σε φυτικές ίνες διατροφή, η μη κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών και – καλά το μαντέψατε – η έλλειψη άσκησης.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Και πάλι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Φρούτα και λαχανικά, υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες βοηθούν την κατάσταση, ενώ τροφές όπως κρέατα με λίπος και γλυκά την επιδεινώνουν. Η φυσική άσκηση έχει μέγιστα οφέλη, όπως επίσης και η αποφυγή του «κρατήματος» κάθε φορά που θέλουμε να πάμε στην τουαλέτα.
Μνήμη
Τι συμβαίνει; Η μνήμη μας τείνει να γίνεται λιγότερο επαρκής όσο μεγαλώνουμε και ενδεχομένως να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αποκτήσουμε νέες γνώσεις ή να θυμηθούμε ονόματα ή οικείες λέξεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Η αποφυγή του αλκοόλ φαίνεται να βοηθά στη μνήμη, όπως επίσης και η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Επίσης, η καθημερινή άσκηση αυξάνει τη ροή του αίματος στο σώμα – άρα και στον εγκέφαλο – διατηρώντας τον «οξύ». Όμως η άσκηση του σώματος δε θα πρέπει να είναι η μόνη μορφή άσκησης: θα πρέπει να διατηρούμε και το μυαλό μας σε φόρμα, μέσα από ασκήσεις ή σπαζοκεφαλιές ή αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως π.χ. το να πάρουμε έναν εναλλακτικό δρόμο για να πάμε στη δουλειά ή στο σπίτι. Τέλος, η κοινωνικοποίηση φαίνεται να βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του στρες, παράγοντες που επιταχύνουν την απώλεια μνήμης.
Μάτια και αυτιά
Τι συμβαίνει; Η ορατότητα μειώνεται και έχουμε δυσκολία να εστιάσουμε σε αντικείμενα που βρίσκονται κοντά μας. Γινόμαστε πιο ευαίσθητοι στο έντονο φως και δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε σε διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας. Όσο μεγαλώνουμε, επηρεάζεται επίσης ο αμφιβληστροειδής, προκαλώντας θολή όραση, μια πάθηση γνωστή ως καταρράκτης. Η ακοή επίσης επηρεάζεται από την ηλικία, καθιστώντας μας αδύναμους να ακούσουμε τις υψηλές συχνότητες ή να παρακολουθήσουμε συζητήσεις σε χώρους με πολλή «βαβούρα».
Τι μπορούμε να κάνουμε; Προγραμματίζοντας συχνά τσεκάπ με τον οφθαλμίατρο και τον «ωρυλά» και ακολουθώντας της συμβουλές τους μπορούμε να προλάβουμε αρκετά από τα παραπάνω προβλήματα στα μάτια και τα αυτιά. Η πρόληψη μπορεί επίσης να βοηθήσει αρκετά: η χρήση γυαλιών ηλίου όταν ο ήλιος είναι δυνατός και οι ωτοασπίδες όταν βρισκόμαστε κοντά σε πολύ δυνατούς ήχους.
Δόντια
Τι συμβαίνει: Τα ούλα «υποχωρούν» και το στόμα ξηραίνεται πιο συχνά. Τα δόντια μας γίνονται πιο ευαίσθητα στην τερηδόνα και στις μολύνσεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Το οδοντικό νήμα και το τακτικό βούρτσισμα σώζουν… δόντια, το ίδιο και οι τακτικοί έλεγχοι στον οδοντίατρο.
Δέρμα
Τι συμβαίνει: Το δέρμα μας γίνεται πιο λεπτό, εύθραυστο και λιγότερο ελαστικό. Οι μελανιές εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά, ενώ η μειωμένη παραγωγή φυσικών ελαίων, του δίνει πιο ξηρή όψη. Φακίδες, ρυτίδες και μικροί όγκοι κάνουν πιο έντονη την εμφάνισή τους.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Το δέρμα μας χρειάζεται συνεχή ενυδάτωση. Αποφεύγουμε λοιπόν να κάνουμε μπάνιο με καυτό νερό και χρησιμοποιούμε «απαλά» σαπούνια. Η χρήση αντηλιακού είναι απαραίτητη για να επιβραδύνουμε την εμφάνιση ρυτίδων, ενώ η διακοπή του καπνίσματος – πέρα από ζωτικής σημασίας – ιδανική για να αποτρέψουμε τις βλάβες που προκαλεί στο δέρμα.
Ου γαρ έρχεται μόνον, έλεγαν οι πρόγονοί μας και είχαν δίκιο. Όπως και κάθε μηχανή η οποία χρησιμοποιείται σε τακτική βάση για πολλά χρόνια, έτσι και το σώμα μας – μια «μηχανή» και αυτό, μεγαλώνει κουράζεται και… βγάζει διάφορα προβλήματα.
Θα πρέπει να ανησυχούμε; Όχι απαραίτητα, καθώς μέσα από αλλαγές στην καθημερινότητά μας, τακτική ιατρική επίβλεψη και σωστή διατροφή σε συνδυασμό με φυσική άσκηση, μπορούμε να ξεγελάσουμε για μερικά χρόνια την αδυσώπητη προέλαση του χρόνου. Τι συμβαίνει λοιπόν το σώμα μας όσο γερνάμε και πώς μπορούμε να αντιστρέψουμε τις επιπτώσεις;
Καρδιαγγειακό σύστημα
Τι παθαίνει; Όσο μεγαλώνουμε, ο καρδιακός μας ρυθμός (χτύποι ανά λεπτό) γίνεται πιο αργός και η καρδιά ενδεχομένως να αυξήσει το μέγεθός της. Τα αιμοφόρα αγγεία και οι αρτηρίες γίνονται πιο «σκληρές», με αποτέλεσμα η καρδιά μας να χρειαστεί να εργαστεί πιο… σκληρά για να στείλει αίμα. Αυτό οδηγεί συνήθως σε υπέρταση.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Άσκηση σε καθημερινή βάση η οποία να περιλαμβάνει μέτριας έντασης αερόβιες δραστηριότητες όπως περπάτημα και κολύμβηση. Επίσης, υγιεινή διατροφή με βάση φρούτα, λαχανικά και «καθαρές» πηγές πρωτεΐνης (κοτόπουλο, ψάρι, άπαχο κρέας), κόψιμο του καπνίσματος, το οποίο «σκληραίνει» γρηγορότερα τις αρτηρίες και περιορισμό του στρες, το οποίο επίσης επιδρά αρνητικά στην καρδιακή υγεία.
Οστά και μύες
Τι παθαίνουν; Με την πάροδο των χρόνων τα οστά τείνουν να χάνουν το μέγεθος και την πυκνότητά τους, κάτι που τα αποδυναμώνει και τα κάνει πιο επιρρεπή σε κατάγματα. Επίσης, αρκετοί άνθρωποι κονταίνουν, οι μύες χάνουν τη δύναμη και την ελαστικότητά τους, ενώ η ισορροπία γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη υπόθεση.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Για να ενισχύσουμε την υγεία των οστών και των μυών μας θα πρέπει να καταναλώνουμε ικανοποιητικές ποσότητες ασβεστίου – 1000 mg ασβεστίου ανά ημέρα για ενήλικες 19 έως 50 ετών και 1200mg ασβεστίου ανά ημέρα για γυναίκες άνω των 51 και άνδρες άνω των 71. Καλές πηγές ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το μπρόκολο, τα αμύγδαλα, ο σολομός και οι σαρδέλες. Επίσης, η βιταμίνη D βοηθά προς την ίδια κατεύθυνση και η φυσική δραστηριότητα αυξάνει τη φόρτιση σε μύες και κόκκαλα διατηρώντας τα υγιή και γερά.
Πεπτικό σύστημα
Τι συμβαίνει; Η δυσκοιλιότητα είναι αρκετά συχνό φαινόμενο σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Οι παράγοντες που την προκαλούν είναι μεταξύ άλλων η χαμηλή σε φυτικές ίνες διατροφή, η μη κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών και – καλά το μαντέψατε – η έλλειψη άσκησης.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Και πάλι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Φρούτα και λαχανικά, υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες βοηθούν την κατάσταση, ενώ τροφές όπως κρέατα με λίπος και γλυκά την επιδεινώνουν. Η φυσική άσκηση έχει μέγιστα οφέλη, όπως επίσης και η αποφυγή του «κρατήματος» κάθε φορά που θέλουμε να πάμε στην τουαλέτα.
Μνήμη
Τι συμβαίνει; Η μνήμη μας τείνει να γίνεται λιγότερο επαρκής όσο μεγαλώνουμε και ενδεχομένως να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να αποκτήσουμε νέες γνώσεις ή να θυμηθούμε ονόματα ή οικείες λέξεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Η αποφυγή του αλκοόλ φαίνεται να βοηθά στη μνήμη, όπως επίσης και η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Επίσης, η καθημερινή άσκηση αυξάνει τη ροή του αίματος στο σώμα – άρα και στον εγκέφαλο – διατηρώντας τον «οξύ». Όμως η άσκηση του σώματος δε θα πρέπει να είναι η μόνη μορφή άσκησης: θα πρέπει να διατηρούμε και το μυαλό μας σε φόρμα, μέσα από ασκήσεις ή σπαζοκεφαλιές ή αλλαγές στην καθημερινότητα, όπως π.χ. το να πάρουμε έναν εναλλακτικό δρόμο για να πάμε στη δουλειά ή στο σπίτι. Τέλος, η κοινωνικοποίηση φαίνεται να βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του στρες, παράγοντες που επιταχύνουν την απώλεια μνήμης.
Μάτια και αυτιά
Τι συμβαίνει; Η ορατότητα μειώνεται και έχουμε δυσκολία να εστιάσουμε σε αντικείμενα που βρίσκονται κοντά μας. Γινόμαστε πιο ευαίσθητοι στο έντονο φως και δυσκολευόμαστε να προσαρμοστούμε σε διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας. Όσο μεγαλώνουμε, επηρεάζεται επίσης ο αμφιβληστροειδής, προκαλώντας θολή όραση, μια πάθηση γνωστή ως καταρράκτης. Η ακοή επίσης επηρεάζεται από την ηλικία, καθιστώντας μας αδύναμους να ακούσουμε τις υψηλές συχνότητες ή να παρακολουθήσουμε συζητήσεις σε χώρους με πολλή «βαβούρα».
Τι μπορούμε να κάνουμε; Προγραμματίζοντας συχνά τσεκάπ με τον οφθαλμίατρο και τον «ωρυλά» και ακολουθώντας της συμβουλές τους μπορούμε να προλάβουμε αρκετά από τα παραπάνω προβλήματα στα μάτια και τα αυτιά. Η πρόληψη μπορεί επίσης να βοηθήσει αρκετά: η χρήση γυαλιών ηλίου όταν ο ήλιος είναι δυνατός και οι ωτοασπίδες όταν βρισκόμαστε κοντά σε πολύ δυνατούς ήχους.
Δόντια
Τι συμβαίνει: Τα ούλα «υποχωρούν» και το στόμα ξηραίνεται πιο συχνά. Τα δόντια μας γίνονται πιο ευαίσθητα στην τερηδόνα και στις μολύνσεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Το οδοντικό νήμα και το τακτικό βούρτσισμα σώζουν… δόντια, το ίδιο και οι τακτικοί έλεγχοι στον οδοντίατρο.
Δέρμα
Τι συμβαίνει: Το δέρμα μας γίνεται πιο λεπτό, εύθραυστο και λιγότερο ελαστικό. Οι μελανιές εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά, ενώ η μειωμένη παραγωγή φυσικών ελαίων, του δίνει πιο ξηρή όψη. Φακίδες, ρυτίδες και μικροί όγκοι κάνουν πιο έντονη την εμφάνισή τους.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Το δέρμα μας χρειάζεται συνεχή ενυδάτωση. Αποφεύγουμε λοιπόν να κάνουμε μπάνιο με καυτό νερό και χρησιμοποιούμε «απαλά» σαπούνια. Η χρήση αντηλιακού είναι απαραίτητη για να επιβραδύνουμε την εμφάνιση ρυτίδων, ενώ η διακοπή του καπνίσματος – πέρα από ζωτικής σημασίας – ιδανική για να αποτρέψουμε τις βλάβες που προκαλεί στο δέρμα.
