Αφροδίσια νοσήματα: Κόλλα πέντε

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Μπορεί το AIDS να κατέχει (δικαιολογημένα) τα πρωτεία στις καμπάνιες των μέσων υπέρ του ασφαλούς σεξ, είναι όμως μόνο η κορυφή του παγόβουνου των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Σύμφωνα με τον κ. Μιχάλη Κακέπη, Δερματολόγο και Επιμελητή του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν, η σεξουαλική απελευθέρωση ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες καθώς η απουσία ενημέρωσης γύρω από τους κινδύνους του μη ασφαλούς σεξ οδηγούν ολοένα και περισσότερο κόσμο στο… μικροσκόπιο του αφροδισιολόγου για μια σειρά άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Τα πιο διαδεδομένα εξ’ αυτών, όπως λέει ο ίδιος, είναι ο ιός HPV (κονδυλώματα), ο έρπητας στα γεννητικά όργανα, η βλεννόρροια, η σύφιλη και οι μυκητιάσεις. Η μέχρι τώρα πρόοδος της επιστήμης παρέχει αποτελεσματική θεραπεία για το σύνολο των νοσημάτων αυτών, αρκεί η διάγνωση να γίνει εγκαίρως. «Είναι επίσης, πολύ σημαντικό κατά την διάρκεια της θεραπείας η αγωγή να ακολουθείται και από τα δύο μέλη, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος επαναμόλυνσης», συμπληρώνει ο κ. Κακέπης τονίζοντας ότι η χρήση προφύλαξης κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης, ιδιαίτερα σε άτομα με πολλούς ερωτικούς συντρόφους, αποτελεί το καλύτερο… αντίδοτο.

HPV

Τι είναι; Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα διαδεδομένο ιό που συχνά αναφέρεται και ως ‘κονδυλώματα’ και μολύνει το δέρμα και τους βλεννογόνους. Συνδέεται με την εμφάνιση ογκιδίων που μοιάζουν με ελιές επάνω ή γύρω από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό σε άνδρες και γυναίκες. Πιο σπάνια, τα κονδυλώματα εμφανίζονται στα χείλη, στο στόμα ή στον λάρυγγα μετά από στοματικό σεξ με μολυσμένο άτομο.

Πώς μεταδίδεται; Ο ιός HPV μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή, ενώ μπορεί επίσης να μεταδοθεί από επαφή δέρμα με δέρμα ακόμα και αν δεν υπάρξει ολοκλήρωση της συνουσίας. Η χρήση προφύλαξης κατά την διάρκεια του σεξ παρέχει μεν κάποια προστασία, αλλά όχι πλήρη μιας και το προφυλακτικό δεν καλύπτει όλη την περιγεννητική περιοχή. Όπως τονίζει ο κ. Κακέπης «Ο ιός δεν μεταδίδεται με τα υγρά του σώματος, αλλά του ‘αρέσει’ το δέρμα, επομένως η χρήση προφυλακτικού είναι μεν μια μορφή προστασίας, αλλά όχι απολύτως ασφαλής».

Οι κίνδυνοι: Στις γυναίκες προκαλούνται αλλοιώσεις στην μήτρα, οι οποίες σε βάθος χρόνου μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τράχηλου. Επίσης, η συνεχής μόλυνση με τις «επικίνδυνες μορφές» του HPV μπορεί να προκαλέσει προ-καρκινικές δυσπλασίες στο πέος ή τον πρωκτό, οι οποίες πιθανώς να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Η θεραπεία: Οριστική αντιμετώπιση του HPV δεν υπάρχει προς το παρόν, μιας και πρόκειται για ιό και όχι μικρόβιο. Αυτά που μπορούν να αντιμετωπιστούν είναι τα συμπτώματα ή τα αποτελέσματα της μόλυνσης από τον ιό, δηλαδή τα κονδυλώματα. Οι τοπικές αλοιφές που «καίνε» την βλάβη και η κρυοπηξία ή το laser είναι οι πιο διαδεδομένες μέθοδοι αντιμετώπισής τους. Σε κάθε περίπτωση, ζητήστε την γνώμη του δερματολόγου - αφροδισιολόγου - όχι μόνο για την θεραπεία, αλλά και για την διάγνωση.

Έρπητας γεννητικών οργάνων

Τι είναι; Πρόκειται για ένα επαναλαμβανόμενο εξάνθημα με σωρό από επώδυνα φυσαλιδώδη έλκη. Εμφανίζεται στο αιδοίο, το πέος, το στόμα , τον πρωκτό, τους γλουτούς ή και αλλού στο σώμα. Γύρω από την φλεγμένουσα περιοχή υπάρχει φαγούρα και πόνος, ενώ παρατηρείται επίσης και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, καθώς και γενική καταβολή. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται από 2-20 μέρες μετά την μόλυνση αλλά μπορεί να περάσουν και χρόνια πριν εμφανισθεί το πρώτο επεισόδιο. Οι επανεμφανίσεις του ιού συνδέονται συνήθως με την ψυχική και φυσική κατάσταση.

Πώς μεταδίδεται; Ο ιός μεταδίδεται με τη κολπική, πρωκτική η στοματική σεξουαλική επαφή (στοματικός έρπητας) από τον έναν σύντροφο στον άλλο ή ακόμα και με την επαφή ενός μέρος του σώματος με το άλλο, ενώ είναι περισσότερο μεταδοτικός από τη στιγμή που θα εμφανιστούν οι φυσαλίδες μέχρι και την πλήρη επούλωσή τους.

Οι κίνδυνοι: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο ιός μπορεί να προκαλέσει αποβολή, ενώ εάν υπάρχει φλεγμονή κατά τη διάρκεια του τοκετού, το νεογνό μπορεί να υποστεί σοβαρές βλάβες στην υγεία του.

Η θεραπεία: Όπως και με τα κονδυλώματα ολοκληρωτική θεραπεία για τον έρπητα δεν υπάρχει, αλλά από τη στιγμή που ο ασθενής δεν εμφανίζει έλκη δεν είναι και μεταδοτικός. Τα συμπτώματα ανακουφίζονται και υποχωρούν με την χρήση αντιερπητικής αγωγής με τοπική κρέμα ή χαπιών σε μακροχρόνιες περιπτώσεις.

Βλεννόρροια

Τι είναι; Η βλεννόρροια οφείλεται στο γονόκοκκο ή ναϊσέρια της γονόρροιας και προσβάλλει τους βλεννογόνους των ανδρών και των γυναικών (εξ’ ου και το όνομά της). Το πιο συνηθισμένο μέρος όπου εντοπίζεται στον άνδρα είναι η ουρήθρα όπου και προκαλεί την οξεία ή χρόνια ουρηθρίτιδα, ενώ στη γυναίκα «κολλάει» στην ουρήθρα ή τον τράχηλο της μήτρας και προκαλεί ουρηθρίτιδα και μητρίτιδα. Συνδέεται με έκκριση υγρού που μοιάζει με βλέννα από την ουρήθρα και προκαλεί έντονο πόνο κατά την ούρηση και παρατηρείται πρήξιμο των λεμφαδένων.

Πώς μεταδίδεται; Με πρωκτική, κολπική ή στοματική σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό. Τα μικρόβια επίσης μπορούν να μεταφερθούν και με χέρια που ήρθαν σε επαφή με μολυσμένο πέος, κόλπο ή ορθό έντερο /πρωκτό.

Οι κίνδυνοι: Σε περίπτωση που δεν θεραπευτεί, η βλεννόρροια μπορεί να προκαλέσει χρόνια λοίμωξη, προστατίτιδα, πυελονεφρίτιδα, ορχίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, προβλήματα στις αρθρώσεις (μια μορφή αρθρίτιδας) ή ακόμα και στείρωση.

Η θεραπεία: Η θεραπεία για την βλεννόρροια είναι απλή και οριστική και περιλαμβάνει λήψη αντιβιοτικών όπως η vibramycin για μία περίπου εβδομάδα ή αζυθρομικίνης εφάπαξ ή cyproxin για είκοσι με εικοσιπέντε ημέρες.

Σύφιλη

Τι είναι; Μπορεί να αποτελεί μια… απαρχαιωμένη νόσο η οποία είχε εκλείψει, αλλά σύμφωνα με τον κ. Κακέπη η πτώση του ανατολικού μπλοκ σε συνδυασμό με την διάδοση του αγοραίου έρωτα την έφεραν ξανά στο προσκήνιο. Πρόκειται για μια χρόνια λοίμωξη από το βακτήριο «τρεπόνημα το ωχρό», τα συμπτώματα της οποίας εμφανίζονται από μια εβδομάδα μέχρι τρεις μήνες μετά την μετάδοση. Πρώτα, εμφανίζεται μια μεγάλη, ανοικτή πληγή, που ονομάζεται πρωτοπαθές έλκος. Είναι ανώδυνο και σχηματίζεται στο σημείο που ήρθε πρώτο σε επαφή με το βακτηρίδιο της σύφιλης. Στους άνδρες, το έλκος μπορεί να βρεθεί οπουδήποτε στο πέος, στο εσωτερικό της ουρήθρας, ή στους όρχεις. Στις γυναίκες τα έλκη μπορεί να εμφανισθούν έξω ή μέσα στον κόλπο, στον τράχηλο, και μέσα στη ουρήθρα. Και στους δύο, τα έλκη μπορεί να εμφανισθούν στα χείλη. τη γλώσσα, και οπουδήποτε μέσα στο στόμα. Τα έλκη διαρκούν δύο βδομάδες, αλλά η αρρώστια συνεχίζει να βρίσκεται στο σώμα.

Πώς μεταδίδεται; Με παθητική ή ενεργητική σεξουαλική επαφή, στοματική, κολπική ή πρωκτική. Επίσης με άλλου τύπου «στενή» επαφή του δέρματος όπως φιλί ή ακόμα και με τα προκαταρκτικά. Η σύφιλη μπορεί να μεταδοθεί και από ένα άτομο το οποίο δεν έχει εμφανίσει κανένα σύμπτωμα μεν, αλλά είναι φορέας του ιού και δεν έχει υποβληθεί ποτέ σε θεραπεία.

Οι κίνδυνοι: Σε τελευταία στάδια η σύφιλη προκαλεί μεγάλες δυσμορφίες με το φάγωμα τον οστών και του δέρματος. Μπορεί επίσης να προκαλέσει τύφλωση, καρδιοπάθεια και βλάβη του εγκεφάλου, αν και πλέον σπάνια στους ασθενείς η αρρώστια φτάνει σε αυτό το στάδιο.

Η θεραπεία: Η σύφιλη είναι πλέον πλήρως και εύκολα αντιμετωπίσιμη με αντιβιοτικά όπως οι ενέσεις πενικιλίνης ή το vibramycin.

Μυκητιάσεις

Τι είναι; Σύμφωνα με τον κ. Κακέπη οι μύκητες εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες και συνοδεύονται από την εμφάνιση ερυθρότητας στον κόλπο και απολέπισης. Μπορούν επίσης και να προκαλέσουν έκκριση βλέννας. Συνοδεύονται με έντονο κνησμό στον κόλπο και το αιδοίο, ενώ όταν μολυνθεί ο άνδρας παρουσιάζει κνησμό στη βάλανο, ενώ εμφανίζονται μικρά επιφανειακά έλκη στο πέος του, το όσχεο, την περιοχή των γεννητικών οργάνων και στην κάτω πλευρά των μηρών.

Πώς μεταδίδεται; Οι μύκητες μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις η γυναίκα μπορεί να εμφανίσει μύκητες μετά από λήψη αντιβιοτικών τα οποία εξοντώνουν «καλά» βακτήρια της γεννητικής περιοχής, διαταράσσοντας έτσι την «ισορροπία» μυκήτων / βακτηριδίων στον κόλπο.

Η θεραπεία: Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των μυκητιάσεων γίνεται με την χορήγηση αντυμυκητιακού χαπιού ή τοπικής κρέμας ή κολπικών υπόθετων ή (σε σοβαρές περιπτώσεις) με συνδυασμό και των τριών μεθόδων.