πηγη: FT
του Tim Harford
Το πρόβλημα με τα αυτοκίνητα τον τελευταίο καιρό είναι ότι είναι υπερβολικά ασφαλή. Φυσικά, δεν γράφω από την σκοπιά του αυτοκινητιστή, αλλά από την πλευρά του μηχανόβιου.
Οι οδηγοί αυτοκινήτων νιώθουν ότι είναι τόσο προστατευμένοι από τις ζώνες ασφαλείας, τους αερόσακους, τις μπάρες ασφαλείας και τα λοιπά ηλεκτρονικά συστήματα , που μπορούν να παίρνουν ρίσκα. Οι οδηγοί μηχανών και οι πεζοί είναι αυτοί που υφίστανται αυτά τα ρίσκα.
Χρειαζόμαστε πιο επικίνδυνα αυτοκίνητα. Μια λόγχη στο τιμόνι, η οποία σημαδεύει κατευθείαν στην καρδιά του οδηγού, είναι ό,τι πρέπει. Ένα αγκαθωτό σύρμα αντί για ζώνη ασφαλείας μπορεί επίσης να κάνει δουλειά. Φυσικά, αυτές οι καινοτομίες θα πετσοκόψουν μια τυπική κούκλα για crash-test, αλλά οι οδηγοί δεν είναι crash-test dummies. Δώσε τους το σωστό κίνητρο και θα οδηγούν πιο προσεκτικά, προς όφελος των μηχανών και των πεζών.
Η ιδέα ότι οι ζώνες ασφαλείας προκαλούν ατυχήματα είναι τόσο ηλίθια που θα μπορούσε να προέλθει μόνο από έναν οικονομολόγο. Αυτός ο οικονομολόγος είναι ο Sam Peltzman, ο οποίος δημοσιοποίησε το 1975 μια έρευνα που κατέληγε ότι οι οδηγοί όντως οδηγούν πιο επικίνδυνα μετά την επιβολή της χρήσης της ζώνης ασφαλείας δια νόμου στις ΗΠΑ.
Iσχυριζόταν ότι παρά τις τεχνολογικές αποδείξεις ότι οι ζώνες ασφαλείας σώζουν ζωές σε ένα μεμονωμένο ατύχημα, δεν υπάρχει κάποια απόδειξη ότι οι νόμοι υποχρεωτικής χρήσης των ζωνών ασφαλείας μείωσαν τη θνησιμότητα στους δρόμους.
Με άλλα λόγια, οι οδηγοί εκμεταλλεύονται τις ζώνες ασφαλείας για να οδηγούν πιο επικίνδυνα και όχι να ζουν περισσότερο. Όμως το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο Peltzman ανακάλυψε μια αύξηση στη θνησιμότητα οδηγών μηχανών και πεζών, μετά την επιβολή της ζώνης.
Λίγη σκέψη οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Peltzman δεν είναι τόσο τρελός όσο φαίνεται στην αρχή. Σκεφτείτε τις περιπτώσεις που κάποιο από τα αξεσουάρ ασφαλείας του αυτοκινήτου σας, δεν λειτουργεί: ο μηχανισμός της ζώνης ασφαλείας έχει ”κολλήσει”, το μωρό είναι στην αγκαλιά της γυναίκας σας επειδή το κάθισμα είναι για πλύσιμο, ή ένα φλας δεν λειτουργεί.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, οδηγείτε πιο προσεκτικά -με μικρότερη ταχύτητα, λιγότερη επιθετικότητα και με μικρότερο κομμάτι της προσοχής σας στο CD που είναι κάτω από το κάθισμα ή τις εισερχόμενες κλήσεις. Αυτό σημαίνει ότι όταν όλα τα συστήματα ασφαλείας λειτουργούν, δεν οδηγείτε τόσο προσεκτικά.
Πάντως, οι γνώμες των ερευνητών διίστανται για την σημασία του ”φαινομένου Peltzman”. Οι Steven Peterson, George Hoffer και Edward Millner, οικονομολόγοι στο Πανεπιστήμιο της Virginia, δημοσίευσαν έρευνα στα μέσα της δεκαετίας του ’90, που δείχνει ότι οι αερόσακοι έχουν οδηγήσει σε περισσότερες αιτήσεις αποζημίωσης για σωματικές ζημιές και περισσότερες κλήσεις από την αστυνομία για επιθετική οδήγηση.
Όμως η Alma Cohen του Harvard και ο Liran Einav του Stanford πρόσφατα υποστήριξαν ότι ενώ οι ζώνες ασφαλείας δεν σώζουν τελικά τόσες ζωές όσες υποτίθεται ότι θα έσωζαν, χωρίς η... ανακρίβεια αυτή να στρέφεται εις βάρος των μηχανών και των πεζών.
Αναγκάζομαι να οδηγηθώ στο συμπέρασμα ότι εάν τα μέτρα ασφαλείας ενθαρρύνουν τους οδηγούς να φλυαρούν στα κινητά τηλέφωνα και να παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας με σχετική ατιμωρησία, τότε θα έχουν όφελος οι ίδιοι οι οδηγοί Ι.Χ.
Ως εκ τούτου, είμαι υπέρ των λίγων μέτρων ασφαλείας που αποσκοπούν στην προστασία των υπόλοιπων: ”σαμαράκια” και αυτόματοι ”κόφτες” στις μηχανές των αυτοκινήτων.
Το μόνο πρόβλημα είναι ότι εάν εφαρμοσθούν αυτές οι ιδέες, οι μηχανές θα επαναπαυτούν και θα περνάνε με κόκκινο, οι μηχανόβιοι δεν θα φορούν ποτέ κράνος και θα παραβιάζουν όλους τους μονόδρομους. Σε μεγαλύτερη κλίμακα από ό,τι κάνουν ήδη....
πηγη: FT
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
