Ασφαλώς και online shopping

του Χρήστου Τζώρτζη

Δεν χρειάζεται καν να μιλήσουμε για την άνοδο των online αγορών τα τελευταία χρόνια: Είναι πλέον στην καθημερινότητά μας. Περισσότερο τώρα από ποτέ, δεδομένων των διαδικτυακών προσφορών και της μειωμένης αγοραστικής δύναμης, πρέπει να γνωρίζουμε καλά όλα τα "μυστικά" του ψηφιακού shopping.  

Ο βασικότερος ενδοιασμός για την πραγματοποίηση αγορών μέσω Internet, σχετίζεται με την ασφάλεια της συναλλαγής και κατά δεύτερο λόγο με την εμπειρία αγοράς και τη σωστή επιλογή.

Όσο αφορά τον δεύτερο ενδοιασμό, δηλαδή την εμπειρία αγοράς και τη σωστή επιλογή σκεφτείτε ότι είναι πιο εύκολο να αγοράσετε online ένα βιβλίο, παρά ένα ρούχο και αυτό γιατί στην αγορά βιβλίου έχετε λιγότερες πιθανότητες να κάνετε κάποιο λάθος στην παραγγελία. Ενώ αν αγοράσετε ένα ρούχο, τότε, εκτός του ότι δεν θα το προβάρετε για να δείτε αν σας ταιριάζει, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κάνετε λάθος στο νούμερο, ή το χρώμα να μην είναι αυτό που θέλετε.

Από την άλλη όμως, τα πλεονεκτήματα των online αγορών είναι πολλά: Οι προσφορές, η ευκολία στην έρευνα αγοράς, οι πολλαπλές επιλογές αλλά και το γεγονός ότι με ένα κλικ έχετε στην πόρτα σας αυτό που θα παραγγείλετε ακόμη και από online καταστήματα του εξωτερικού.

Κάνοντας εδώ και χρόνια online αγορές και έχοντας αγοράσει ακόμη και πολύ εξεζητημένα προϊόντα μπορώ σχεδόν να σας βεβαιώσω πως αν δείξετε σύνεση και τηρείτε κάποιες διαδικασίες, τότε θα απολαύσετε πραγματικά τις αγορές σας.

Το ξεκίνημα

Από τη στιγμή που μιλάμε για αγορές μέσω Internet , πρωτίστως, θα πρέπει να εξασφαλίσετε ότι χρησιμοποιείτε το Internet με ασφάλεια και ότι ο υπολογιστής σας –desktop, laptop ή tablet- είναι προστατευμένος από κάθε είδους online απειλές. Βεβαιωθείτε ότι έχετε εγκατεστημένο και ενημερωμένο ένα πρόγραμμα κατά των ιών. Στην αγορά κυκλοφορούν δεκάδες εμπορικά προγράμματα, τα οποία εξασφαλίζουν πλήρη και ολοκληρωμένη προστασία, ενώ υπάρχουν και πολύ καλά δωρεάν προγράμματα (Freeware).



Μια ακόμη σημαντική παράμετρος είναι να έχετε ενημερωμένες εκδόσεις του λειτουργικού συστήματος (των Windows για τους περισσότερους), αλλά και του Web browser που χρησιμοποιείτε (Internet Explorer, Firefox, Chrome ή άλλον). Όλα τα παραπάνω διασφαλίζουν, στο μέτρο του δυνατού, ότι ο υπολογιστής σας δεν είναι ευάλωτος σε online απειλές και επιθέσεις.

Βόλτα στα ασφαλή online μαγαζιά

Το γεγονός ότι θα προβείτε σε online αγορές, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να απολέσετε την κοινή σας λογική. Οι κανόνες της αγοράς ισχύουν και εδώ και το αισθητήριο του πελάτη πρέπει να είναι ενεργοποιημένο. Όπως δεν θα αγοράζατε ένα "Rolex" από τον τύπο που σας πλησιάζει στο parking του super market, έτσι και στα online καταστήματα δεν σημαίνει πως, ότι λάμπει είναι χρυσός. Βεβαιωθείτε καταρχάς ότι έχετε επισκεφτεί το σωστό κατάστημα, ειδικότερα αν η επίσκεψη σας προέρχεται από αναζητήσεις στο Google ή από κάποιο άλλο link.

Η παραπλάνηση –γνωστή και ως phising- είναι μια πάγια τακτική εξαπάτησης καθώς εξαρτάται κατά πολύ από την ανθρώπινη προσωπικότητα. Αν για παράδειγμα θέλετε να επισκεφθείτε το site του Πλαισίου για να αγοράσετε κάποιο gadget τεχνολογίας, ελέγξτε ότι η γραμμή διεύθυνσης του web browser ξεκινά με το "www.plaisio.gr". Αν το online κατάστημα δεν είναι δημοφιλές και θέλετε να κάνετε οπωσδήποτε αγορές από αυτό, τότε εκτός από το γενικότερο στήσιμο του online καταστήματος, αναζητήστε πληροφορίες για τον τρόπο αποστολής και για την εξασφάλιση του αδιάβλητου των συναλλαγών. Επίσης αναζητήστε πιστοποιητικά ασφαλείας που μπορεί να έχει το site (SSL) ή ψηφιακά πιστοποιητικά προστασίας (Verisign).



Έρευνα αγοράς

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα των online αγορών είναι η ευκολία στην έρευνα αγοράς. Σε πολύ λίγο χρόνο, μπορείτε να επισκεφτείτε παραπάνω από ένα καταστήματα, να συγκρίνετε τιμές ή να εντοπίσετε προσφορές, αρκεί να συγκρίνετε τα ίδια ακριβώς προϊόντα, αλλά και στο ίδιο νόμισμα.

Όσον αφορά το νόμισμα και τα καταστήματα του εξωτερικού, καλό είναι να έχετε πάντα κατά νου, ότι για οποιαδήποτε αγορά εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πιθανό να χρειαστεί εκτελωνισμός του προϊόντος. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να βρεθείτε προ εκπλήξεων και να σας στοιχήσει ένα προϊόν πολύ περισσότερο τελικά. Αν σκοπεύετε να κάνετε αγορές από καταστήματα του εξωτερικού προτιμήστε την online καταστήματα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, κλπ). Επίσης βεβαιωθείτε ότι το κατάστημα που έχετε επιλέξει να αγοράσετε στέλνει προϊόντα στην Ελλάδα και φυσικά ποιο είναι το κόστος αποστολής.

Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των παραπάνω είναι τα αγγλικά online καταστήματα, όπως η αγγλική εκδοχή του Amazon – το amazon.co.uk. Η Αγγλία είναι εντός Ε.Ε. άρα αποστολή προϊόντων από εκεί δεν έχει εκτελωνισμό. Ωστόσο, το νόμισμα της Αγγλίας είναι η λίρα και θα πρέπει να έχετε πάντα κατά νου την ισοτιμία ευρώ και αγγλικής λίρας. Αν μάλιστα παρακολουθείτε τις ισοτιμίες τακτικά, αν δείτε μεγάλη πτώση της λίρας έναντι του ευρώ τότε είναι καλή εποχή για αγορές.

Περάστε από το ταμείο

Όταν αποφασίσετε να προχωρήσετε σε αγορά, θα χρειαστεί να κάνετε εγγραφή στο site, δίνοντας τα στοιχεία σας. Πριν εισάγετε τα προσωπικά σας στοιχεία βεβαιωθείτε ότι στη γραμμή διευθύνσεων του web browsers, η σελίδα που καταχωρείτε τα στοιχεία δεν αρχίζει από "http://" αλλά από "https://" που σημαίνει ότι η επικοινωνία σας με το site είναι ασφαλής (secure).

Προχωρήστε στην εισαγωγή των στοιχειών σας σύμφωνα με τα πεδία της σχετικής φόρμας. Δώστε τα πραγματικά σας στοιχεία και χρησιμοποιήστε έναν έξυπνο κωδικό. Όχι πολύ δύσκολο, ώστε να κινδυνεύετε να τον ξεχάσετε, αλλά ούτε και τόσο εύκολο όπως για παράδειγμα το "1234".

Τέλος, ακόμη και αν η φόρμα εισαγωγής στοιχείων του online καταστήματος σάς δίνει τη δυνατότητα να αποθηκεύσετε τα στοιχεία της κάρτας σας, μην το κάνετε. Όποτε κάνετε την επόμενη αγορά απλά ξαναγράψτε τα στοιχεία της κάρτας.

Τρόποι πληρωμής

Για τις online αγορές είναι συνήθως "must" η χρήση πιστωτικής κάρτας. Αν έχετε εξασφαλίζει όλα όσα έχουμε αναφέρει μέχρι στιγμής, τότε δεν υπάρχει λόγος να μην δώσετε τα στοιχεία της πιστωτικής σας κάρτας για να προχωρήσει η αγορά.

Δεν είναι λίγοι οι χρήστες που για λόγους ασφαλείας και για να προφυλάξουν το πιστωτικό τους υπόλοιπο, αντί μιας κοινής πιστωτικής κάρτας, επιλέγουν τη λύση μια προπληρωμένης κάρτας, καταβάλλοντας τη σχετική προμήθεια σε κάθε "γέμισμα" της κάρτας με χρήματα. Δεν μπορώ να διακρίνω κάποιο πολύ σημαντικό ενδοιασμό για τη χρήσης μιας προπληρωμένης πιστωτικής κάρτας αντί μιας συμβατικής. Προσωπικά θεωρώ πως το σημαντικότερο μειονέκτημα μιας προπληρωμένης κάρτας, δεν είναι η προμήθεια της τράπεζας σε κάθε γέμισμα με χρήματα (περίπου 1%), αλλά κυρίως η έλλειψη αμεσότητας χρήσης. Για παράδειγμα μπορεί να χάσετε μια πολύ καλή προσφορά που είναι διαθέσιμη για λίγες ώρες, γιατί η προπληρωμένη σας κάρτα δεν έχει υπόλοιπο. Τέλος, πολλά online καταστήματα – κυρίως ελληνικά - έχουν τη δυνατότητα πληρωμής και με αντικαταβολή.

Η αγορά επετεύχθη

Από τη στιγμή που ολοκληρώσετε την αγορά σας και με βάση τα mail επιβεβαίωσης της παραγγελίας, μπορείτε να παρακολουθείτε την εξέλιξή της και να εκτιμήσετε το χρόνο παράδοσης. Σε αυτό το διάστημα, δηλαδή μέχρι να παραλάβετε το προϊόν, αλλά ακόμη και αφού το παραλάβετε, έχετε δικαίωμα να υπαναχωρήσετε της αγοράς και να ζητήσετε την επιστροφή των χρημάτων σας. Αν έχει γίνει αποστολή του προϊόντος και το επιστρέψετε, τότε θα επωμιστείτε τα έξοδα αποστολής, που αφορούν την επιστροφή. Τα δικαιώματά σας σαν καταναλωτή ισχύουν στο ακέραιο είτε πρόκειται για αγορά σε φυσικό κατάστημα, είτε για αγορά σε online κατάστημα.

Βασικές αρχές online shopping

Παρακάτω παραθέτουμε επιγραμματικά μερικά σημεία προσοχής για ασφαλείς online αγορές.

- Windows, web browser και πρόγραμμα antivirus να είναι ενημερωμένα
- Προτιμήστε να κάνετε αγορές από γνωστά καταστήματα
- Η διεύθυνση (URL) είναι η ταυτότητα του site και όχι το στήσιμο, τα γραφικά και τα λογότυπα.
- Ελέγξτε την αξιοπιστία του online shop αναζητώντας στο Google το όνομα του με τη λέξη "scam" ή "fraud".
- Προσέξτε τις ισοτιμίες για χώρες εκτός ευρώ
- Προϊόντα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να "κολλήσουν" στο τελωνείο
- Εκτός από την τιμή καθ' αυτή, ελέγξτε τις χρεώσεις για τα έξοδα αποστολής και τα έξοδα συσκευασίας.
- Όταν εισάγετε τα προσωπικά σας στοιχεία βεβαιωθείτε ότι η σελίδα ξεκινά από https:// και όχι από http://.
- Να είστε διπλά υποψιασμένοι με τις παράλογα καλές προσφορές.
- Κάντε χρήση sites σύγκρισης τιμών όπως το skroutz.gr ή το bestprice.gr.