Βοήθεια! Ο σκύλος μου δαγκώθηκε από φίδι!

Η χαρά που νιώθουμε τόσο εμείς όσο και ο μικρός κατοικίδιος φίλος όταν βρισκόμαστε στην εξοχή είναι απερίγραπτη. Διασκεδάζουμε να τον βλέπουμε να τρέχει, να πηδάει, να μυρίζει όλα αυτά που του λείπουν όταν βρίσκεται στην πόλη. Η φύση, όμως, μπορεί να εγκυμονεί και κινδύνους για τον σκύλο μας, με τα φίδια να αποτελούν τον μεγαλύτερο εξ αυτών. Τι μπορούμε να κάνουμε για να τον προστατεύσουμε όταν του επιτεθεί φίδι και πώς θα αποφύγουμε τα χειρότερα; Ο ειδικός απαντά.

του Γιώργου Χρ. Κουπατσιάρης (*)
Πηγή: Iatronet.gr

Καταρχήν το φίδι ποτέ δεν επιτίθεται αν δεν απειληθεί. Συνήθως επιτίθεται όταν τα κατοικίδια ζώα ή o άνθρωπος τα χτυπήσει ή τα πατήσει. Κατά την διάρκεια του χειμώνα τα φίδια παραμένουν στις φωλιές τους, το καλοκαίρι όμως ξεχύνονται στην φύση προς αναζήτηση νερού. Στην χώρα μας δηλητηριώδες φίδι είναι η οχιά. Παρ’ όλο που είναι σχετικά λίγα τα περιστατικά τσιμπήματος άλλου ζώου από φίδι, μπορούν να αποβούν ακόμη και μοιραία για την ζωή του αγαπημένου μας τετράποδου. Συνήθως τα δαγκώματα γίνονται στα άκρα των ζώων ή στο κεφάλι τους.

Τοξικολογικά στοιχεία
Η μορφή και η βαρύτητα της τοξίκωσης στο δηλητήριο του φιδιού εξαρτάται από το είδος του φιδιού. Το δάγκωμα από οχιά περιέχει 5 έως 50 mg δηλητηρίου. (το αντίστοιχο της κόμπρας 40 έως 50mg). Μετά από τα γεύματα και μετά την αλλαγή του δέρματος του, το φίδι παράγει πιο δυνατό δηλητήριο, το οποίο έχει πρωτεολυτική, αιμολυτική και νευροτοξική δράση. Με την επίδραση του δηλητηρίου παράγεται στον οργανισμό τεράστια ποσότητα ισταμίνης. Θετικό είναι ότι το δηλητήριο δεν απορροφάται από υγιές δέρμα και βλεννογόνο.

Συμπτώματα
Συνήθως δαγκώματα από μη δηλητηριώδη φίδια προκαλούν μικρότερου βαθμού συμπτώματα. Τη στιγμή του δαγκώματος το ζώο αισθάνεται πολύ μεγάλο πόνο, γρυλίζει, τραβιέται πίσω και έχει τρομαγμένο βλέμμα. Στο σημείο του δαγκώματος παρατηρείται μεγάλο οίδημα (πρήξιμο), υπεραιμία και ισχυρός πόνος μέσα στο πρώτο εικοσάλεπτο. Το οίδημα παράμενει συχνά για δύο εβδομάδες και μετά σταδιακά μειώνεται σε μέγεθος.

Στο σημείο του δαγκώματος διακρίνονται δύο μικρές τρύπες (τα σημάδια από τα δόντια του φιδιού). Συνήθως εκεί δημιουργείται απόστημα ή νέκρωση. Το ζώο μπορεί να κάνει εμετό, διάρροια και να έχει ταχυκαρδία και ταχύπνοια. Αναλόγως το είδος του φιδιού και την ευαισθησία κάθε οργανισμού στο συγκεκριμένο δηλητήριο, η γενική εικόνα του ζώου μπορεί να επιδεινωθεί και να εμφανιστούν σπασμοί, παράλυση, κώμα, άπνοια,ακόμη και θάνατος.

Θεραπεία
Επικοινωνήστε άμεσα με κάποιον κτηνίατρο. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο. Αν αυτό είναι ανέφικτο, προσπαθήστε να ακινητοποιήστε όσο γίνεται το ζώο σας. Κάθε σωματική κίνηση βοηθά την απορρόφηση του δηλητηρίου από τον οργανισμό. Μην αφήσετε το ζώο να περπατήσει μόνο του. Αν έχετε δει το φίδι αυτό βοηθάει τον κτηνίατρο να εκτιμήσει αν πρόκειται για οχιά ή όχι. Μην προσπαθήσετε, όμως, να πλησιάσετε ή να σκοτώσετε το φίδι. Υπάρχει κίνδυνος για την ζωή σας.

Αν το δάγκωμα βρίσκεται σε κάποιο άκρο, τοποθετήστε το κάτω από το επίπεδο της καρδιάς. Ανάμεσα στο σημείο του δαγκώματος και στην καρδιά του ζώου, πρέπει να κάνετε σφικτή επίδεση με επίδεσμο ή ταινία (ή ακόμη και ζώνη παντελονιού). Η επίδεση μπορεί να παραμείνει μέχρι 2 ώρες. Αν το χρώμα του άκρου στο μέρος κάτω από την ταινία επίδεσης αλλάξει (γίνει σκούρο), χαλαρώστε την επίδεση.

Ακινητοποιήστε το άκρο με νάρθηκα (ακόμη και πρόχειρο). Μην βρέχετε την πληγή διότι αυτό αυξάνει την απορρόφηση του δηλητηρίου από τον οργανισμό. Μην προσπαθήσετε να ρουφήξετεμε το στόμα το δηλητήριο από την πληγή. Κινδυνεύετε εσείς ο ίδιος. Η διήθηση διαλύματος ξυλοκαϊνης 2% με αδρεναλίνη (1:1000) στην πληγή επιβραδύνει την απορρόφηση του δηλητηρίου. Επίσης, ο καυτηριασμός της πληγής βοηθά πολύ στην εξουδετέρωση του δηλητηρίου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί καυτό σίδερο ή ακόμη και αναμμένο τσιγάρο πάνω στην πληγή. Μπορείτε να χαράξετε προσεκτικά με ξυραφάκι ή μαχαίρι πάνω στο οίδημα και μετά να πλύνετε την πληγή με βάμμα ιωδίου ή αμμωνία.

Αν υπάρχει αντιοφικός ορός αυτός δίδεται ως εξής: Μέχρι 2 ώρες από το δάγκωμα, ενίεται διηθητικά στην πληγή σε ποσότητα 50ml έως 200ml .Μετά από 2 ώρες από το δάγκωμα ο αντιοφικός ορός χορηγείται μόνο ενδοφλεβίως. Πάντα κάνουμε υποστηρικτική και συμπτωματική αγωγή στο ζώο.(κορτιζονούχα και αντισταμινικά σκευάσματα, αντιβιοτικά, καρδιοτονωτικά, οροί ενδοφλεβίως, κ.α.)

Πρόληψη
Δεν αφήνουμε ελεύθερο το ζώο μας σε μέρη που γνωρίζουμε ότι ζουν φίδια. Όταν βρισκόμαστε στην εξοχή και ο σκύλος μας κυκλοφορεί ελεύθερος πρέπει έχουμε συνεχή επαφή μαζί του και να έχουμε πάντα μαζί μας ένα κουτί Πρώτων Βοηθειών πλήρες και ενημερωμένο από τον Κτηνίατρό μας.
 
(*) Ο κ. Κουπατσιάρης είναι D.V.M. - Κτηνίατρος