Πράσινα σπίτια: Ενεργειακό "λίφτινγκ" κατ'οίκον

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Μέχρι τώρα, ακούγοντας τον όρο "οικολογία" φέρναμε στο μυαλό μας δραστηριότητες όπως η ανακύκλωση, η εξοικονόμηση ενέργειας και η μείωση των ρύπων. Το επόμενο βήμα ωστόσο, όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος ξεκινάει στην κυριολεξία από τα... θεμέλια του ίδιου μας του σπιτιού. Οι λεγόμενες βιοκλιματικές κατοικίες, υιοθετούνται ήδη από δεκάδες χώρες παγκοσμίως και έχουν ενισχύσει κατά πολύ τον οικολογικό αγώνα, βάζοντας τον "οικολογικό πήχη" ένα επίπεδο παραπάνω. Πρόκειται κυρίως για σπίτια, σχεδιασμένα βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, που εκμεταλλεύονται στο μέγιστο την ηλιακή ακτινοβολία και χρησιμοποιούν κατάλληλα οικοδομικά ώστε να είναι καλύτερα θωρακισμένα απέναντι στον θόρυβο.

Αν η παραπάνω περιγραφή σας θυμίζει σκηνικό από μελλοντική ταινία του Σπήλμπεργκ, σας πληροφορούμε ότι σε αρκετές χώρες της Ευρώπης τα "σπίτια- θερμός" είναι πλέον γεγονός. Τα «Passiv Haus» στην Γερμανία, τα «Minergie» στην Ελβετία και τα «Concept House» στην Γαλλία, αποτελούν έμπρακτα παραδείγματα βιοκλιματικής και οικολογικής αρχιτεκτονικής. Ακόμα και στην πολυπληθή Κίνα, σχεδιάζεται η δημιουργία "πράσινων " πόλεων (πρώτη στην λίστα πρόκειται να είναι η Nτόνγκταν, που θα χτιστεί κοντά στη Σαγκάη και η αρχική της φάση προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2010) αυταρκών σε ενέργεια και νερό που θα μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Η εύλογη απορία που γεννιέται από τα παραπάνω είναι "Τι γίνεται στην Ελλάδα;". Ως γνωστόν η χώρα μας κατέχει αρκετές "πρωτιές" όσον αφορά το περιβάλλον. Η ενεργειακή κατανάλωση είναι 30% μεγαλύτερη από της Ισπανίας και διπλάσια σχεδόν από αυτή της Πορτογαλίας. Το 90% των κτιρίων στην χώρα μας είναι χωρίς μόνωση και σκίαση, γεγονός που τα καθιστά ενεργειακά "τρύπια", ενώ μία μέση κατοικία παράγει 12-12 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ημερησίως. Ως αποκορύφωμα, για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην χώρα ευθύνονται αποκλειστικά και μόνο τα -κακώς κατασκευασμένα- κτίρια. Προσπαθώντας να περιορίσει αρνητικά αυτά ποσοστά, το Υπουργείο ανάπτυξης, ετοιμάζει πρόγραμμα με την συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., στοχεύοντας να κινητοποιήσει τους ιδιοκτήτες κατοικιών και όσους σκοπεύουν να χτίσουν, ώστε να προβούν σε παρεμβάσεις που θα εξοικονομούν ενέργεια.

Οι επιδοτήσεις του Υπουργείου θα φτάσουν τα 15.000€ ανά κατοικία και πιθανότατα θα συνδυαστούν με φοροαπαλλαγές. Με αυτά τα μέτρα θα επιχειρηθεί να στεγανοποιηθούν θερμικά οι παλαιές κατοικίες που "μπάζουν" από παντού, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κατανάλωση ενέργειας τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Επιπλέον, με το νέο πρόγραμμα θα επιδοτείται από το κράτος ένα ποσό της τάξης του 25%, για την αγορά οικιακών συσκευών ενεργειακής κλάσης Α, που ως γνωστόν ξοδεύουν λιγότερη ενέργεια για την λειτουργία τους. Ποιο θα είναι όμως πραγματικά το ποσοστό ενέργειας που θα εξοικονομήσουμε με τις προαναφερθείσες παρεμβάσεις στο σπίτι μας και πόσο θα μας κοστίσουν οι μετατροπές;

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κόστος και τα οφέλη των μετατροπών στις κατοικίες μας θα έχουν ως εξής:
* 20% από την τοποθέτηση κουφωμάτων με διπλά τζάμια ενεργειακής αποδοτικότητας - κόστος: 180-200€/τ.μ
* 40-50% από την τοποθέτηση θερμομόνωσης σε οροφή και εξωτερικούς τοίχους- κόστος 40€/τ.μ
* 32% από την αντικατάσταση ενός πλυντηρίου πιάτων κλάσης C με ένα κλάσης A- κόστος 300€ περίπου
* 30-80% από την εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα- κόστος: 1.000€-2.000€
* 20-30% από την αντικατάσταση του παλιού λέβητα με καυστήρες νέας τεχνολογίας- κόστος: 4.000€-5.000€
* 55% από την τοποθέτηση λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας- κόστος: 5€ ο καθένας.