ΙΒ στην Ελλάδα ή ενιαίο: Τι να διαλέξω;
International Baccalaureate ή Ενιαίο Λύκειο; Όσα θα πρέπει να γνωρίζετε πριν επιλέξετε κάποιο από τα δύο συστήματα για το εκπαιδευτικό μέλλον του παιδιού σας.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Τα τελευταία 20 και κάτι χρόνια, στην πλειοψηφία των ιδιωτικών σχολείων της Ελλάδας οι μαθητές του Λυκείου έχουν τη δυνατότητα είτε να επιλέξουν να παραμείνουν στο ενιαίο Λύκειο, δίνοντας κανονικά πανελλήνιες εξετάσεις και μπαίνοντας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή να ακολουθήσουν το πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου - International Baccalaureate το οποίο τους ανοίγει τα δρόμο για κάποιο από τα Πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Τι είναι το International Baccalaureate και τι προσφέρει στο παιδί μου;
Πρόκειται για ένα διεθνές πρόγραμμα σπουδών το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτει την Β’ και την Γ’ τάξη του Λυκείου (diploma program) και παρέχεται από τον International Baccalaureate Organization (ΙΒΟ). Το IB Diploma παρέχει μια διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση για είσοδο στην ανώτερη εκπαίδευση σε Πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Από το πρόγραμμα σπουδών, ο υποψήφιος μαθητής επιλέγει έξι μαθήματα (τα οποία παραδίδονται στα αγγλικά ή την γλώσσα της επιλογής του) από τις ακόλουθες ομάδες μαθημάτων, στα οποία και εξετάζεται στο τέλος της σχολικής χρονιάς:
* Μητρική Γλώσσα (Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά κτλ.)
* Δεύτερη Γλώσσα (Αγγλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Κινέζικα κτλ.)
* Κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες (π.χ. business and management, ψυχολογία, φιλοσοφία, ιστορία, κοινωνιολογία)
* Πειραματικές επιστήμες (βιολογία, φυσική, χημεία, υπολογιστές, sports science κ.α.)
* Μαθηματικά και Υπολογιστές
και Εικαστικά (μουσική, θέατρο, χορός, ζωγραφική, γλυπτική κ.α.)
Τα έξι αυτά μαθήματα, συμπληρώνονται με την Επιστημολογία (Theory of Knowledge) και με το Cas (creativity activity service) όπου ο μαθητής καλείται να συμπληρώσει ορισμένες ώρες δραστηριοτήτων. Τα δύο τελευταία συνεισφέρουν τρεις μονάδες στην τελική βαθμολογία του υποψηφίου, ενώ κάθε ένα από τα έξι «κεντρικά» μαθήματα έχει μέγιστο τις 7 μονάδες. Επομένως, ο μαθητής που θα επιλέξει το ΙΒ, βαθμολογείται με άριστα το 45. Τέλος, το τελευταίο σχολικό έτος, ο υποψήφιος καλείται να εκπονήσει ένα εκτεταμένο δοκίμιο 4000 λέξεων (essay) σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω έξι μαθήματα επιθυμεί.
Τα τελευταία χρόνια, στο σύστημα έχουν προστεθεί το PYP, το οποίο καλύπτει το Δημοτικό και το MYP, το οποίο αντίστοιχα καλύπτει το ελληνικό Γυμνάσιο. Μάλιστα αρκετά ιδιωτικά σχολεία ενσωματώνουν στο ήδη υπάρχον πρόγραμμα του Γυμνασίου, του Δημοτικού και του Λυκείου κάποια μαθήματα στα αγγλικά, ετοιμάζοντας έτσι τα παιδιά για το IB Dimploma.
Τι να επιλέξω για το παιδί μου;
Η επιλογή ενός εκ των δύο συστημάτων δίνεται αυτόματα με την απάντηση στην ερώτηση «Πού θέλω να σπουδάσει το παιδί μου, Ελλάδα ή εξωτερικό;». Εκεί συνυπολογίζονται τόσο οι οικονομικοί παράγοντες, όσο και το κατά πόσο το παιδί σας είναι έτοιμο για να μείνει από τα 18 του, μόνο του, σε κάποια χώρα του εξωτερικού. Βέβαια, η επιτυχία του μαθητή σε κάποιο περιφερειακό πανεπιστήμιο της Ελλάδας, ενδεχομένως να επιβαρύνει εξίσου τον οικογενειακό προϋπολογισμό, ενώ και σε αυτήν την περίπτωση το παιδί μένει μόνο του μακριά από την οικογένεια.
Σε κάθε περίπτωση, αν αποφασίσετε ότι θέλετε να στείλετε το παιδί σας σε κάποιο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, τότε το ΙΒ είναι η καλύτερη επιλογή, καθώς το εξοικειώνει με το σύστημα εργασίας που θα συναντήσει σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού: ο τρόπος εκπόνησης εργασιών, η βιβλιογραφική έρευνα, η αρκετή πειραματική εργασία, ο μικρός λόγος διδασκόμενου προς διδάσκοντα (λίγα παιδιά σε κάθε τάξη) και η διαφορετική φιλοσοφία διδασκαλίας (οι μαθητές δεν κάνουν αποσπάσματα από την ύλη, αλλά όλη την ύλη/βιβλίο) εγκλιματίζουν τον μαθητή και του δίνουν όλα τα απαραίτητα εφόδια για έξω.
Ένας άλλος παράγοντας που θα πρέπει να αναλογιστείτε είναι πιο σύστημα «πάει» περισσότερο στο παιδί. Υπάρχουν μαθητές που τους «πάει» περισσότερο το ελληνικό σύστημα και πηγαίνοντας στο ΙΒ παρουσιάζουν προβλήματα προσαρμογής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει η δυνατότητα σε εύλογο χρονικό διάστημα να επιστρέφουν στο ενιαίο Λύκειο. Αντίστοιχα, υπάρχουν και παιδιά που δεν μπορούν το ελληνικό σύστημα της αποστήθισης, της αποσπασματικής γνώσης και των πολλών μαθημάτων και έτσι προτιμούν το ΙΒ, καθώς μπορούν να επιλέξουν τα μαθήματα της αρεσκείας τους. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι υπάρχουν μόνο έξι μαθήματα δε σημαίνει ότι το ΙΒ είναι ευκολότερο πρόγραμμα – κάθε άλλο.
Σημειώστε τέλος, ότι υπάρχει η δυνατότητα οι μαθητές να πάνε μέσω ελληνικού λυκείου στο εξωτερικό εφ’ όσον οι επιδόσεις τους στις Πανελλήνιες είναι πολύ καλές και τύχουν κάποιας υποτροφίας από ιδρύματα του εξωτερικού, ειδικά από την Αμερική η οποία είναι πιο «φιλική» στον συγκεκριμένο τομέα.
Θα χρειαστεί ιδιαίτερα;
Στο… φλέγον αυτό θέμα θα πρέπει να τονίσουμε ότι πάρα πολλοί μαθητές που φοιτούν στο ΙΒ κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα – πληρώνοντας μάλιστα αρκετά υψηλό ωρομίσθιο – όμως αυτό αποτελεί απόρροια και της νοοτροπίας που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία περί ιδιαιτέρων. Η πλειοψηφία των γονιών έχουν κατά κάποιον περίεργο τρόπο αποκτήσει την παγιωμένη αντίληψη ότι οι δάσκαλοι των σχολείων δεν επαρκούν και ότι τα παιδιά δεν θα πετύχουν σε καμία περίπτωση χωρίς ιδιαίτερα. Στο ΙΒ, ισχύει ότι και στα περισσότερα ιδιωτικά και σε μικρότερο βαθμό δημόσια σχολεία: αν ο μαθητής εκμεταλλευτεί πλήρως τις παροχές του προγράμματος μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες ιδιαιτέρων σε μόνιμη βάση.
Τα τελευταία 20 και κάτι χρόνια, στην πλειοψηφία των ιδιωτικών σχολείων της Ελλάδας οι μαθητές του Λυκείου έχουν τη δυνατότητα είτε να επιλέξουν να παραμείνουν στο ενιαίο Λύκειο, δίνοντας κανονικά πανελλήνιες εξετάσεις και μπαίνοντας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή να ακολουθήσουν το πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου - International Baccalaureate το οποίο τους ανοίγει τα δρόμο για κάποιο από τα Πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Τι είναι το International Baccalaureate και τι προσφέρει στο παιδί μου;
Πρόκειται για ένα διεθνές πρόγραμμα σπουδών το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτει την Β’ και την Γ’ τάξη του Λυκείου (diploma program) και παρέχεται από τον International Baccalaureate Organization (ΙΒΟ). Το IB Diploma παρέχει μια διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση για είσοδο στην ανώτερη εκπαίδευση σε Πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Από το πρόγραμμα σπουδών, ο υποψήφιος μαθητής επιλέγει έξι μαθήματα (τα οποία παραδίδονται στα αγγλικά ή την γλώσσα της επιλογής του) από τις ακόλουθες ομάδες μαθημάτων, στα οποία και εξετάζεται στο τέλος της σχολικής χρονιάς:
* Μητρική Γλώσσα (Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά κτλ.)
* Δεύτερη Γλώσσα (Αγγλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, Κινέζικα κτλ.)
* Κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες (π.χ. business and management, ψυχολογία, φιλοσοφία, ιστορία, κοινωνιολογία)
* Πειραματικές επιστήμες (βιολογία, φυσική, χημεία, υπολογιστές, sports science κ.α.)
* Μαθηματικά και Υπολογιστές
και Εικαστικά (μουσική, θέατρο, χορός, ζωγραφική, γλυπτική κ.α.)
Τα έξι αυτά μαθήματα, συμπληρώνονται με την Επιστημολογία (Theory of Knowledge) και με το Cas (creativity activity service) όπου ο μαθητής καλείται να συμπληρώσει ορισμένες ώρες δραστηριοτήτων. Τα δύο τελευταία συνεισφέρουν τρεις μονάδες στην τελική βαθμολογία του υποψηφίου, ενώ κάθε ένα από τα έξι «κεντρικά» μαθήματα έχει μέγιστο τις 7 μονάδες. Επομένως, ο μαθητής που θα επιλέξει το ΙΒ, βαθμολογείται με άριστα το 45. Τέλος, το τελευταίο σχολικό έτος, ο υποψήφιος καλείται να εκπονήσει ένα εκτεταμένο δοκίμιο 4000 λέξεων (essay) σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω έξι μαθήματα επιθυμεί.
Τα τελευταία χρόνια, στο σύστημα έχουν προστεθεί το PYP, το οποίο καλύπτει το Δημοτικό και το MYP, το οποίο αντίστοιχα καλύπτει το ελληνικό Γυμνάσιο. Μάλιστα αρκετά ιδιωτικά σχολεία ενσωματώνουν στο ήδη υπάρχον πρόγραμμα του Γυμνασίου, του Δημοτικού και του Λυκείου κάποια μαθήματα στα αγγλικά, ετοιμάζοντας έτσι τα παιδιά για το IB Dimploma.
Τι να επιλέξω για το παιδί μου;
Η επιλογή ενός εκ των δύο συστημάτων δίνεται αυτόματα με την απάντηση στην ερώτηση «Πού θέλω να σπουδάσει το παιδί μου, Ελλάδα ή εξωτερικό;». Εκεί συνυπολογίζονται τόσο οι οικονομικοί παράγοντες, όσο και το κατά πόσο το παιδί σας είναι έτοιμο για να μείνει από τα 18 του, μόνο του, σε κάποια χώρα του εξωτερικού. Βέβαια, η επιτυχία του μαθητή σε κάποιο περιφερειακό πανεπιστήμιο της Ελλάδας, ενδεχομένως να επιβαρύνει εξίσου τον οικογενειακό προϋπολογισμό, ενώ και σε αυτήν την περίπτωση το παιδί μένει μόνο του μακριά από την οικογένεια.
Σε κάθε περίπτωση, αν αποφασίσετε ότι θέλετε να στείλετε το παιδί σας σε κάποιο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, τότε το ΙΒ είναι η καλύτερη επιλογή, καθώς το εξοικειώνει με το σύστημα εργασίας που θα συναντήσει σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού: ο τρόπος εκπόνησης εργασιών, η βιβλιογραφική έρευνα, η αρκετή πειραματική εργασία, ο μικρός λόγος διδασκόμενου προς διδάσκοντα (λίγα παιδιά σε κάθε τάξη) και η διαφορετική φιλοσοφία διδασκαλίας (οι μαθητές δεν κάνουν αποσπάσματα από την ύλη, αλλά όλη την ύλη/βιβλίο) εγκλιματίζουν τον μαθητή και του δίνουν όλα τα απαραίτητα εφόδια για έξω.
Ένας άλλος παράγοντας που θα πρέπει να αναλογιστείτε είναι πιο σύστημα «πάει» περισσότερο στο παιδί. Υπάρχουν μαθητές που τους «πάει» περισσότερο το ελληνικό σύστημα και πηγαίνοντας στο ΙΒ παρουσιάζουν προβλήματα προσαρμογής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει η δυνατότητα σε εύλογο χρονικό διάστημα να επιστρέφουν στο ενιαίο Λύκειο. Αντίστοιχα, υπάρχουν και παιδιά που δεν μπορούν το ελληνικό σύστημα της αποστήθισης, της αποσπασματικής γνώσης και των πολλών μαθημάτων και έτσι προτιμούν το ΙΒ, καθώς μπορούν να επιλέξουν τα μαθήματα της αρεσκείας τους. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι υπάρχουν μόνο έξι μαθήματα δε σημαίνει ότι το ΙΒ είναι ευκολότερο πρόγραμμα – κάθε άλλο.
Σημειώστε τέλος, ότι υπάρχει η δυνατότητα οι μαθητές να πάνε μέσω ελληνικού λυκείου στο εξωτερικό εφ’ όσον οι επιδόσεις τους στις Πανελλήνιες είναι πολύ καλές και τύχουν κάποιας υποτροφίας από ιδρύματα του εξωτερικού, ειδικά από την Αμερική η οποία είναι πιο «φιλική» στον συγκεκριμένο τομέα.
Θα χρειαστεί ιδιαίτερα;
Στο… φλέγον αυτό θέμα θα πρέπει να τονίσουμε ότι πάρα πολλοί μαθητές που φοιτούν στο ΙΒ κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα – πληρώνοντας μάλιστα αρκετά υψηλό ωρομίσθιο – όμως αυτό αποτελεί απόρροια και της νοοτροπίας που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία περί ιδιαιτέρων. Η πλειοψηφία των γονιών έχουν κατά κάποιον περίεργο τρόπο αποκτήσει την παγιωμένη αντίληψη ότι οι δάσκαλοι των σχολείων δεν επαρκούν και ότι τα παιδιά δεν θα πετύχουν σε καμία περίπτωση χωρίς ιδιαίτερα. Στο ΙΒ, ισχύει ότι και στα περισσότερα ιδιωτικά και σε μικρότερο βαθμό δημόσια σχολεία: αν ο μαθητής εκμεταλλευτεί πλήρως τις παροχές του προγράμματος μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες ιδιαιτέρων σε μόνιμη βάση.
