Πώς πήραν το ονόματά τους οι δρόμοι της Πλάκας;

της Ηρώς Κουνάδη

Η ωραιότερη αθηναϊκή γειτονιά είναι γεμάτη ιστορίες –όπως έχουμε άλλωστε ξαναπεί. Αναρωτηθήκατε, όμως, ποτέ ποιοι είναι οι άνθρωποι που της έδωσαν τα ονόματα των δρόμων της; Εμείς το κάναμε, και μάθαμε μερικές ακόμα πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες για την παλιά τη γειτονιά που δεν χορταίνουμε να περπατάμε.

Τριπόδων

Οι τρίποδες ήταν τα θεατρικά βραβεία της αρχαίας Αθήνας. Δίνονταν στον χορηγό της καλύτερης θεατρικής παράστασης που ανέβαινε κάθε χρονιά στο Θέατρο του Διονύσου –κάπως σαν το σημερινό Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, που πηγαίνει στον παραγωγό της– και στήνονταν στον δρόμο που οδηγούσε στο συγκεκριμένο θέατρο, για να τα βλέπουν ανηφορίζοντας οι θεατές. Ένα από αυτά επιβίωσε ως τις μέρες μας, και είναι αυτό που μας φέρνει στην επόμενη παράγραφο-οδό.

Λυσικράτους

Το Μνημείο του Λυσικράτη, αλλιώς γνωστό και ως Φανάρι του Διογένη, είναι ο εντυπωσιακός τρίποδας που επιβίωσε μέχρι σήμερα, και ο οποίος έδωσε το όνομά του και στην οδό που περνά από μπροστά του. Και για όσους δεν πρόσεχαν στο προηγούμενο μάθημα, ο Λυσικράτης ήταν ο χορηγός της παράστασης που κέρδισε εκείνη την χρονιά (το 335-334 π.Χ.).

Σέλλεϋ

Ο Πέρσι Σέλλεϋ ήταν βρετανός ρομαντικός ποιητής και φιλέλληνας, φίλος του λόρδου Βύρωνα και σύζυγος της (περισσότερο γνωστής από τον ίδιο) συγγραφέα Μαίρης Σέλλεϋ, δημιουργού του πασίγνωστου Φρανκενστάιν. Πέθανε σε ηλικία 30 ετών, αφού είχε προλάβει να γράψει το ποίημα Hellas, για το οποίο κυρίως τον αγάπησε το ελληνικό κράτος, και το οποίο αφιέρωσε στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.

Θρασύλλου

Αλεξανδρινός φιλόσοφος, αστρολόγος και γραμματικός, ο Θρασύλλος συνέδεσε το όνομά του με την αρχαιότερη έκδοση των Διαλόγων του Πλάτωνα, της οποίας υπήρξε επιμελητής. Έζησε τον πρώτο αιώνα μ.Χ. (ξέρουμε ότι πέθανε το 39 μ.Χ., αλλά η χρονολογία γέννησής του δεν είναι γνωστή) και υπήρξε στενός φίλος του ρωμαίου αυτοκράτορα Τιβέριου.

Κυρρήστου

Είναι ο δρόμος που ξεκινά από τους Αέρηδες, οι οποίοι είναι επί το επισημότερο γνωστοί ως Ωρολόγιο του Κυρρήστου. Ο δημιουργός τους, Ανδρόνικος ο Κυρρήστης ή Κύρρηστος ήταν μηχανικός, αστρονόμος και αρχιτέκτονας από την Κύρρο της Μακεδονίας, που έζησε στα τέλη του δεύτερου και τις αρχές του πρώτου αιώνα π.Χ. Έλαβε επίσημη πρόσκληση από την πόλη της Αθήνας, να κατασκευάσει τον μετεωρολογικό και ωρομετρικό σταθμό που θα γινόταν αργότερα ένα από τα διασημότερα μνημεία της, αφότου εντυπωσίασε τους Αθηναίους με την κατασκευή ενός ηλιακού ρολογιού στην Τήνο.

Αδριανού

Ο δρόμος που καταλήγει στην Βιβλιοθήκη του Αδριανού, δεν θα μπορούσε να μην έχει το όνομα του κοσμαγάπητου ρωμαίου αυτοκράτορα που ερωτεύτηκε όσο λίγοι την Αθήνα. Δικά του έργα είναι, εκτός από την βιβλιοθήκη, η πρόσοψη της οποίας σώζεται μέχρι σήμερα, η Πύλη του Αδριανού, στις Στήλες του Ολυμπίου Διός (ο Αδριανός ήταν που χρηματοδότησε την ολοκλήρωση του ναού του Ολυμπίου Διός, ο οποίος χτιζόταν για πέντε αιώνες) καθώς και ένα σπουδαίο για την πόλη υδραγωγείο, από εκείνα που αγαπούσαν να φτιάχνουν οι Ρωμαίοι. Ο Αδριανός έζησε από το 76 έως το 138 μ.Χ.

Ναυάρχου Νικοδήμου

Ο Κωνσταντής Νικόδημος γεννήθηκε το 1794 στα Ψαρρά, και πήρε μέρος σε πολλές εφόδους ως πυρπολητής, από το 1824 ως το 1827. Έγινε, μετά την απελευθέρωση, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας, Υπουργός Ναυτιλίας και ο πρώτος διοργανωτής του εθνικού στόλου. Πέθανε στις 3 Απριλίου του 1879, στο σπίτι του στο πλακιώτικο δρομάκι που τώρα έχει το όνομά του, έχοντας δωρίσει όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία του στο Ταμείο του Εθνικού Στόλου.

Θεωρίας

Οδός στα «ψηλά» της Πλάκας, πήρε το όνομά της από το πρώτο Πανεπιστήμιο του σύγχρονου ελληνικού κράτους, που στεγάστηκε επί Όθωνα εδώ, στο σπίτι των αρχιτεκτόνων Σταμάτιου Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ –εκείνων που έφτιαξαν το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας. Το κτίριο σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με χειρόγραφα και σπάνια βιβλία, καθώς και το Λάβαρο του Πανεπιστημίου, το οποίο σχεδίασε ο Νικόλαος Γύζης για την επέτειο των πενήντα χρόνων του.

Κυδαθηναίων

Αρχαίος δήμος της Αθήνας, στη σημερινή γειτονιά της Πλάκας. Περιλάμβανε την Ακρόπολη, και εκτεινόταν μέχρι τις όχθες του Ηριδανού –που κυλάει σήμερα υπόγεια, κάτω από την πλατεία στο Μοναστηράκι. Εδώ έζησε, μεταξύ άλλων επιφανών Αθηναίων και ο Αριστοφάνης, ο οποίος κατά μία θεωρία γεννήθηκε επίσης εδώ, κατά μία άλλη γεννήθηκε στην Αίγινα και ήρθε εδώ μετά τον θάνατο του πατέρα του.