Στον απόηχο των ελληνικών πανηγυρισμών για τα ηρωικά «όχι» στην Τρόικα, ρωτήσαμε δύο Κύπριους την γνώμη τους για την όλη κατάσταση.
Παλαιότερο των 360 ημερών
της Ηρώς Κουνάδη
Πανηγύρισαν και οι πέτρες. Εδώ στην Αθήνα, τουλάχιστον. Σαν κάθε «όχι» που ακουγόταν στην Κυπριακή Βουλή προχτές το βράδυ να έσβηνε ένα «ναι σε όλα» από τις δικές μας ψηφοφορίες του 2010 και του 2012. Το καταλάβαινες, ακόμα και με μια κλεφτή ματιά στο newsfeed του Facebook: Ήρωες, σημαίες, πανηγυρισμοί, εύγλωττες χειρονομίες προς κάθε ευρωπαίο ενδιαφερόμενο, «δεν ξεχνώ» και «μπράβο». Κάτι λιγότερο από σαράντα οκτώ ώρες αργότερα, οι συζητήσεις για τις κυπριακές τράπεζες, την GazProm, τους «Γερμανούς» και τους «Ρώσους» ακούγονται μόνο στα κανάλια –τα κοινωνικά δίκτυα δεν βουίζουν για πολύ: είτε πανηγυρίζουν είτε θρηνούν, χρειάζονται πάντα ελάχιστες ώρες για να επανέλθουν στη βαρετή «κανονικότητά» τους.
Την ώρα που τα φώτα του διαδικτυακού πανηγυριού έσβηναν, αρχίσαμε να αναζητούμε τους καθημερινούς ανθρώπους: Τους φίλους μας, τους συγγενείς, τους φίλους φίλων που μένουν στην Κύπρο ή έφυγαν από την Κύπρο για δουλειές ή για σπουδές. Όλους εκείνους που το «θέμα των ημερών» τους αφορά άμεσα, που έτρεξαν στα ATM πανικόβλητοι να σηκώσουν λεφτά το Σαββατοκύριακο, που είδαν την προχτεσινή συνεδρίαση με κομμένη την ανάσα. Τι λένε εκείνοι για όλα αυτά;
Κάποιοι –οι μεγαλύτεροι σε ηλικία– απάντησαν στα τηλέφωνα σχεδόν ψιθυριστά, και μας είπαν ότι δε θέλουν να συζητήσουν με κανέναν τίποτα, τουλάχιστον μέχρι να μάθουν τι θα γίνει. Άλλοι ήταν μουδιασμένοι –πολλά τα απανωτά σοκ σε διάστημα λίγων ημερών– άλλοι θεωρούσαν ότι συζητάμε τα αυτονόητα: «Τι θέλετε να σας πω; Αν δέχομαι το κούρεμα; Εννοείται! Και μιλώ πάντα για τα δικά μου χρήματα, και χωρίς δεύτερη σκέψη» σχολιάζει, εκπλήσσοντάς μας, η 34χρονη Άννα. Όλοι, πάντως, συμφωνούν ότι ώρα για πανηγυρισμούς μάλλον δεν είναι.
«Ας φύγουν οι Ρώσοι»
«Μόλις σταμάτησαν να γίνονται δεκτές οι πιστωτικές κάρτες της Λαϊκής στα εμπορικά καταστήματα. Αυτό για να έχεις μια εικόνα του τι γίνεται εδώ» μου λέει στο τηλέφωνο ο 43χρονος Ανδρέας, ο οποίος ζει μόνιμα στην Κύπρο. «Προσωπικά βλέπω από την πρώτη στιγμή το κούρεμα των καταθέσεων, όσο ανορθόδοξο και άδικο και αν είναι, ως την πιο αποτελεσματική λύση» λέει. «Δεν δέχομαι τις υστερίες του κόσμου που λέει ‘μας κλέβουν τις καταθέσεις’. Τι ήθελαν δηλαδή; Να αυξήσουν το ΦΠΑ και τους φόρους, και να πληρώσουμε εκατό φορές περισσότερα;
»Αυτό που βλέπω να γίνεται είναι ότι οι βουλευτές θα ‘ντύσουν’ διαφορετικά το ίδιο σχέδιο και θα το πουλήσουν αύριο-μεθαύριο απλώς με άλλο όνομα. Θα προσπαθήσουν δηλαδή να μαζέψουν αυτά τα 5,8 δις με μικρότερο κούρεμα στις καταθέσεις σε συνδυασμό με ένα επενδυτικό ταμείο αλληλεγγύης των Κυπρίων, και με την πώληση της εκκλησιαστικής περιουσίας.
»Αν με ρωτάς τι θα έπρεπε να γίνει, κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να κλείσει η Λαϊκή. Να αποζημιωθεί ο κόσμος που έχει μέχρι 100.000 ευρώ σε καταθέσεις, και να πληρώσουν την νύφη οι μέτοχοι και οι μεγαλο-πελάτες της. Το πάρε-δώσε με μια τράπεζα, την κάθε τράπεζα, είναι μια πράξη ιδιωτών. Δεν είναι υποχρεωμένο το κράτος να αποζημιώσει εμένα, επειδή εγώ έχω ένα εκατομμύριο ευρώ στη Λαϊκή, η οποία ήταν το αδύνατο σημείο της όλης ιστορίας. Ο Αναστασιάδης δεν μπορούσε να διαπραγματευτεί επειδή είχε στα χέρια του την ωρολογιακή βόμβα της Λαϊκής έτοιμη να σκάσει.
»Αυτή θα ήταν η καλύτερη λύση, θα εξοικονομούσαμε αυτόματα 6 δις. Και ας αφήσουμε τις πατριωτικές κορώνες και τις υστερίες όλων αυτών που δέχονται να πληρώσουν παραπάνω για να γλιτώσουν οι Ρώσοι. Αν φύγουν οι Ρώσοι, θα επηρεαστεί το σύστημα, αλλά θα το ξαναχτίσουμε από την αρχή. Από το μηδέν, ή από το ένα, όχι από το μείον εκατό –αυτές είναι υστερίες».
«Ήρωες» και αντι-ήρωες
«Ας μιλήσουμε για ήρωες. Θυμάστε το ΟΧΙ του Μεταξά; Ε τώρα μιλάμε για το ΟΧΙ της κυπριακής βουλής (απορώ πώς αυτό δεν ήτανε τίτλος σε εφημερίδα) και την ηρωοποίηση των Κύπριων βουλευτών που εναντιώθηκαν στην Τρόικα και την Γερμανία» λέει ο Τάσος, 28 ετών, διδακτορικός φοιτητής στη Γλασκώβη. «Δεν είμαι ειδικός για να σχολιάσω ούτε να κρίνω αν αυτό το όχι είναι η σωστή ή η λάθος απόφαση. Θα σχολιάσω όμως την υποκρισία πολιτικών συμφερόντων και πεποιθήσεων: Ξεκινώντας από τον Αναστασιάδη που ‘ηρωικά’ βγήκε και πήρε την ευθύνη για το κούρεμα, το οποίο η κυπριακή βουλή γνώριζε από τον Ιανουάριο, συνεχίζοντας με την αντιπολίτευση που σαν ήρωες βγήκαν και έκαναν προεκλογικό διάγγελμα εν μέσω συνεδρίασης της βουλής, παραθέτοντας την πρόταση να αποχωρήσει η Κύπρος από τον μηχανισμό στήριξης και την Τρόικα –την οποία Τρόικα οι ίδιοι κάλεσαν επί προεδρίας Χριστόφια.
»Ας μιλήσουμε τώρα και για «πραγματικούς» ήρωες. Ας μιλήσουμε για την ηρωική πράξη του συμπολίτη μας που σκαρφάλωσε στο κτίριο της γερμανικής πρεσβείας στη Λευκωσία και κατέβασε την γερμανική σημαία και τους δεκάδες άλλους που ζητωκραύγαζαν από κάτω και φώναζαν «πέτα την κάτω»... Φίλοι διαδηλωτές, καλά κάνατε και διαδηλώσατε έξω απ’ την πρεσβεία της Γερμανίας, καλά κάνατε και φωνάξατε. Παρ’ όλα αυτά, το να βεβηλώνεις την σημαία ενός κράτους είναι απλά ανούσιο, έστω και αν είναι καθαρά συμβολικό. Ναι, η Γερμανία είναι στη παρούσα φάση ο εχθρός των Ευρωπαίων και δη των Ελλήνων και Κυπρίων... Η σημαία όμως είναι ιερή και ο σεβασμός προς τα ιδανικά των άλλων είναι αυτό που μας ξεχωρίζει από τριτοκοσμικούς λαούς.
»Η απάντηση σε αυτό ήταν ένα comment που είδα γραμμένο στο FB από έναν νέο άνθρωπο, υποτίθεται ανοικτόμυαλο και μορφωμένο, ο οποίος ρωτά: ‘Γιατί δηλαδή ο Σολωμού να είναι ήρωας, ενώ αυτός (αναφερόμενος στον αναρριχηθέντα στην γερμανική πρεσβεία) όχι;’. Χωρίς να θέλω να χαρακτηριστώ εθνικιστής, πατριώτης και σε ότι άλλο τελειώνει σε –ης, ο Σολωμού έπραξε συμβολικά για την πατρίδα του και την δολοφονία του Τάσου Ισαάκ και πότισε το χώμα του τόπου με το αίμα του όπως οι πρόγονοί μας και όσοι θυσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εισβολής. Προσωπική μου πάντα άποψη, αλλά δεν μπορούμε να βάζουμε στο ίδιο καζάνι μια δολοφονία προερχόμενη από ένα έθνος με μερικά ευρώ τα οποία θα φύγουν από την τράπεζα, όσο και να μας πονάει αυτό. Αυτή η λογική απλά νομίζω μας υποβαθμίζει σαν λαό».
Ιστορίες παράλληλες
«Να ’μαι λοιπόν και εγώ παρών στην διαδικτυακή πλατφόρμα αντίστασης που έχει στηθεί μέσω του internet και των social media από τους χιλιάδες «αγανακτισμένους» κύπριους πολίτες οι οποίοι αποφάσισαν να διαδηλώσουν από την άνεση του καναπέ τους, ποστάροντας comments και video στο γουολ τους, χρησιμοποιώντας πάντα το ipad3 όπως κάθε διαδηλωτής που σέβεται τον εαυτό του» συνεχίζει ο Τάσος. «Το χειρότερο νομίζω βίντεο που είδα, πέρα από αυτά που συσχετίζουν την Ιρλανδία με την Κύπρο, αγνοώντας πλήρως οποιαδήποτε επιστημονική εξήγηση στις διαφορετικές συνθήκες μεταξύ των δύο χωρών όσον αφορά την οικονομία αλλά και το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον ανά την υφήλιο, είναι ένα που δείχνει παιδιά στην Αφρική και υποστηρίζει ότι αυτό είναι το μέλλον της Κύπρου αν δεν ξεσηκωθούμε και δεν αντισταθούμε στα μέτρα που έρχονται.
»Και απορώ, απευθυνόμενος σε εκείνον που εμπνεύστηκε να συσχετίσει τις δύο καταστάσεις: φίλε/η, πού στηρίζεις το γεγονός ότι η Κύπρος θα υποβαθμιστεί σε σημείο τρίτου κόσμου; Στο ότι δε θα μπορείς πια να ταξιδεύεις στην Αθήνα πέντε φορές τον χρόνο για τα χειμερινά και καλοκαιρινά σου ψώνια; Ή στο ότι πλέον δε θα έχεις λεφτά να βάλεις βενζίνη στο cayenne που αγόρασες πουλώντας κάθε κομμάτι γης που ανήκε στην οικογένεια; Κινδυνεύω να ακουστώ εριστικός, το ξέρω, σε καμία όμως περίπτωση δεν βγάζω τον εαυτό μου έξω απ’ αυτή την κατηγορία ανθρώπων.
»Οι Κύπριοι σαν λαός τα τελευταία χρόνια ζούμε πλουσιοπάροχη ζωή με τόσες ανέσεις και πολυτέλειες που καταφέραμε και οι ίδιοι να ξεγελαστούμε από το πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα όσον αφορά την οικονομική κατάσταση της χώρας. Ξεκινώντας από τα μέσα του ‘90, μέχρι και το 2002 ο Κύπριος είχε λεφτά, μετά όμως ξεκίνησε η κατρακύλα και η εμπορευματοποίηση της οικογενειακής γης για να καταφέρουμε να συνεχίσουμε να ζούμε την πλούσια ζωή των 90s μέσω δανείων και παρατραβηγμάτων στις πιστωτικές μας κάρτες. Τώρα όμως πρέπει να πληρώσουμε την απληστία μας. Ο Πάγκαλος είπε στους Ελλαδήτες «μαζί τα φάγαμε»... Δεν ξέρω αν μαζί τα φάγαμε, ούτε ποιος τα έφαγε... Εγώ θα το θέσω λίγο διαφορετικά λέγοντας: ό,τι φάγαμε φάγαμε, τώρα τα κεφάλια μέσα, τα χέρια στις τσέπες και οι καταθέσεις κάτω από το στρώμα».