Ζώντας με τον ιό του AIDS και της άγνοιας

Τα αποτελέσματα του τεστ βγαίνουν, και είναι από τις λίγες φορές που η λέξη «θετικό» ακούγεται τόσο ειρωνική. Το «συν» στις εξετάσεις σημαίνει «HIV», πιο γνωστός ως ιός του AIDS, στο οποίο μπορεί να εξελιχθεί. Τι κάνεις από ‘κει και πέρα;

Πώς μπορείς να διαχειριστείς τα νέα και την καινούρια, ριζικά διαφορετική καθημερινότητα; Στην «αψεγάδιαστη» ελληνική κοινωνία, μπορείς άφοβα να αναφέρεις ότι είσαι οροθετικός χωρίς να αντικρίσεις κόσμο να φτύνει τον κόρφο του και να αλλάζει θέση στο λεωφορείο; Πώς μπορούν να σε βοηθήσουν οι δικοί σου άνθρωποι και, κυρίως, πώς μπορείς να βοηθήσεις εσύ τον εαυτό σου;

Αναζητούμε απαντήσεις στα ψυχολογικά διλήμματα και αδιέξοδα των ανθρώπων που ζουν με τον HIV και την απειλή του AIDS, και μας τις δίνει η ψυχοθεραπεύτρια-συμβουλευτική ψυχολόγος κ. Χριστίνα Βλαχοπούλου.

Ακούγοντας τα νέα…

Πώς νιώθει κάποιος που μόλις έχει πληροφορηθεί ότι θα ζει πλέον παρέα με τον ιό; Κατ’ αρχήν, κρίνεται απαραίτητο να ξέρει τι ακριβώς είναι ο ιός HIV και πώς ακριβώς συνδέεται με το Σύνδρομο Ανοσολογικής Ανεπάρκειας, γνωστότερο ως AIDS – μάθετε τα πάντα εδώ. Σύμφωνα με την κ. Βλαχοπούλου, «όπως συμβαίνει με την διάγνωση κάθε χρονιάς και σοβαρής ασθένειας, τα συναισθήματα που βιώνει το άτομο είναι ιδιαίτερα αρνητικά, όπως αρχικό σοκ, φόβος, θυμός, κατάθλιψη και ίσως απελπισία για το μέλλον. Στην περίπτωση του ιού HIV, στα παραπάνω αρνητικά συναισθήματα συχνά προστίθεται το βάρος της ντροπής, των ενοχών και της υπαιτιότητας, καθώς ο ιός παραπέμπει, κατά κύριο λόγο, στην σεξουαλική ζωή του ατόμου ή/και στην χρήση ναρκωτικών».

Πώς μπορεί, λοιπόν, κανείς να διαχειριστεί τα συγκεκριμένα συναισθήματα; «Η διερεύνηση και επεξεργασία αυτών των συναισθημάτων είναι προτεραιότητα, προκειμένου το άτομο να μπορέσει να παραμείνει δυνατό και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της ασθένειας», μας λέει η ειδικός.

Η επόμενη ημέρα…

Πώς φαντάζεστε την ζωή σας μετά το άκουσμα της λέξης «θετικό»; Όπως μας λέει η ειδική συμβουλευτική ψυχολόγος, «μετά το αρχικό, αναμενόμενο σοκ και το αίσθημα απώλειας που ακολουθεί, το άτομο καλείται να οργανώσει την ζωή του γύρω από νέες συνήθειες και πεποιθήσεις ώστε να παραμείνει υγιές, λειτουργικό και δημιουργικό.

»Από την στιγμή της διάγνωσης, η ζωή του οροθετικού ατόμου ανατρέπεται οριστικά και ξεκινά η διαδικασία προσαρμογής και αποδοχής της καινούργιας πραγματικότητας. Η ενημέρωση, η κατάλληλη ιατρική περίθαλψη, η επαγγελματική συμβουλευτική στήριξη αλλά και η βοήθεια από το άμεσο περιβάλλον του ατόμου είναι καθοριστικής σημασίας».

Τι πρέπει λοιπόν να προσέχει κανείς σε τέτοιες περιπτώσεις; Μελέτες, σύμφωνα με την κ. Βλαχοπούλου, έχουν δείξει ότι η κακή ψυχολογία του ασθενή -το υπερβολικό άγχος και κατάθλιψη- οδηγούν το άτομο στην παραίτηση και την επιδείνωση της κατάστασης του. Ωστόσο, «η ζωή με τον ιό του HIV δεν συνεπάγεται απαραίτητα κακή ποιότητα ζωής ή θάνατο. Αντιθέτως, αυτό που σκοτώνει είναι η άγνοια, οι αυτοκαταστροφικές και απελπισμένες κινήσεις και η άρνηση», επισημαίνει, συμπληρώνοντας: «Το χαμηλό ηθικό και η απόγνωση έχουν σαν αποτέλεσμα να μην γίνονται οι σωστές επιλογές για την υγεία του ιδίου του ατόμου αλλά και συγχρόνως να τίθεται σε κίνδυνο και η ζωή των γύρω του».

Λέγοντας τα νέα στην οικογένεια…

Δεν είναι εύκολο να μεταφέρεις τα «μαντάτα» στην οικογένειά σου και στους δικούς σου ανθρώπους, αλλά ούτε και για εκείνους να το αποδεχθούν, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν τόσες παρεξηγήσεις και τόση άγνοια σχετικά με τον HIV και το AIDS. Η ειδικός μας εξηγεί: «Όταν ένα άτομο νοσεί, κατά κάποιο τρόπο, νοσεί και ολόκληρη η οικογένεια. Για να μπορέσει να διαχειριστεί τα νέα της ασθένειας μαζί με τις αλλαγές που φέρνει, και κυρίως για να στηρίξει το άτομο, το οικογενειακό περιβάλλον πρέπει να λάβει και το ίδιο ψυχολογική βοήθεια και ενημέρωση γύρω από την ασθένεια. Η σημασία ενός συστήματος υποστήριξης έχει ανυπολόγιστη αξία.

»Μάλιστα, μελέτες έχουν δείξει πως η στήριξη συγγενών, φίλων, ακόμα και κατοικίδιων ζωών, δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνει την ψυχολογία του ασθενή. Αν δεν υπάρχει κατανόηση από το άμεσο περιβάλλον, το άτομο μπορεί να απευθυνθεί σε εδικούς θεραπευτές, ομάδες στήριξης και σε όποιον πιστεύει ότι μπορεί να το βοηθήσει, να το εμπνεύσει και να στηρίξει τις δίκες του αποφάσεις».

*Μια κοινωνία που νοσεί

Είναι ακόμη ταμπού να δηλώσει κανείς δημόσια πως είναι οροθετικός; Ρωτάμε την ειδική ψυχοθεραπεύτρια-συμβουλευτική ψυχολόγο αν η επαγγελματική και κοινωνική ζωή ενός οροθετικού ατόμου μπορεί να παραμείνει η ίδια και ποιες είναι οι επιπτώσεις ενδεχόμενου «ρατσισμού».

Κατ’ αρχήν, όπως μας λέει, «στην πλειοψηφία, τα άτομα που είναι φορείς του ιού είναι σε θέση να συνεχίσουν την εργασία τους, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όχι μόνο για την κάλυψη της ιατρικής περίθαλψης αλλά και για την αίσθηση ότι η ζωή συνεχίζεται ακόμα φυσιολογικά.

»Επομένως, ανεξάρτητα από την πολιτική του κάθε εργασιακού χώρου, είναι καθήκον όλων μας να σεβόμαστε το απόρρητο για την υγεία του κάθε εργαζομένου δείχνοντας κατανόηση και στήριξη. Ο στιγματισμός, η κακομεταχείριση και η απομόνωση είναι τακτικές που οδηγούν σε αδιέξοδα και διογκώνουν το πρόβλημα τόσο σε ατομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο».

Η ζωή συνεχίζεται… θετικά

Πώς μπορείς να συνεχίσεις να βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο, όταν όλη η ζωή σου έχει αλλάξει; Η κ. Βλαχοπούλου μας μιλά για την κατάλληλη διαχείριση της κατάστασης: «Όπως και με κάθε άλλη ασθένεια που μπορεί να παρουσιαστεί στον καθένα από εμάς, το σημαντικό είναι να μην επικεντρωνόμαστε στην αρρώστια και στην καταστροφική της πορεία, αλλά στα μαθήματα και μηνύματα που κρύβονται πίσω από αυτή και στην θεραπεία της.

»Η θετική σκέψη για την ζωή, η αξιοποίηση της κάθε μέρας και των ευκαιριών που προσφέρει και η ικανότητα να αποκομίζουμε τα θετικά μέσα από τις δυσκολίες είναι η μονή κατεύθυνση που οδηγεί στην αποδοχή και την ψυχική ηρεμία. Αντιθέτως, η έλλειψη κριτικής, η ενημέρωση και η στήριξη οδηγούν στην πρόληψη αλλά και στην πρώιμη διάγνωση της ασθένειας, κάτι που αποτελεί κοινό στόχο και συμφέρον για όλους μας», καταλήγει.

Επιμέλεια: Γιώργος Κόκουβας

ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS
Η σελίδα της ειδικόυ, κ.Βλαχοπούλου στο Iatronet.gr