Γυναίκες η λύση για την πείνα στην Αφρική

Στις γυναίκες κρύβεται το κλειδί για να απαλλαγεί η Αφρική από τη μάστιγα της πείνας, λένε οι ειδικοί σε θέματα επισιτισμού και ανάπτυξης. Στη συνάντηση για την απονομή του World Food Prize που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Ντε Μόιν της Αϊόβα, οι περισσότεροι ομιλητές τόνισαν τη σπουδαιότητα των γυναικών για την αύξηση της παραγωγικότητας και την καταπολέμηση της ασιτίας.

Δώστε τη γη στις γυναίκες

«[Οι γυναίκες] είναι οι κύριοι παραγωγοί τροφίμων στην Αφρική. Αν θέλουμε πραγματικά να αυξήσουμε την παραγωγή, πρέπει να επενδύσουμε στις γυναίκες, να βελτιώσουμε τις ικανότητές τους και την πρόσβασή τους στους πόρους που απαιτούνται», εξήγησε ο Namanga Ngongi, πρόεδρος του οργανισμού AGRA (Alliance for a Green Revolution in Africa).

«Οι γυναίκες δεν χρειάζονται περισσότερη δουλειά. Δουλεύουν ήδη πολύ. Χρειαζόμαστε τεχνολογίες που αυξάνουν την παραγωγικότητα και μειώνουν τον όγκο της χειρωνακτικής εργασίας», συνέχισε διευκρινίζοντας ότι οι άντρες απασχολούνται κυρίως στην καλλιέργεια κακάο και καφέ, ενώ οι γυναίκες είναι αυτές που καλλιεργούν βασικά είδη διατροφής, όπως καλαμπόκι, σόργο (είδος σιτηρού), κεχρί, γλυκοπατάτα, πεπόνι και αρακά.

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό αν θες να αντιμετωπίσεις τη πείνα, ειδικά στην Αφρική, να εστιάσεις στις γυναίκες γιατί ο ρόλος τους είναι να θρέφουν την οικογένεια», επεσήμανε η Ritu Sharma, πρόεδρος της οργάνωσης Women Thrive Worldwide.

Παρόλο, όμως, που αποτελούν πάνω από το 50% του αγροτικού πληθυσμού, οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα ιδιοκτησίας της γης που καλλιεργούν. «Απαιτείται να αλλάξει το καθεστώς ιδιοκτησίας όσον αφορά στις γυναίκες. Είναι μεγάλη αναπηρία. Αν δεν έχεις την ασφάλεια ότι πρόκειται να χρησιμοποιήσεις μία έκταση γης για πολλά χρόνια, γιατί να επενδύσεις ώστε να την βελτιώσεις;», λέει ο Ngongi.

Είναι χαρακτηριστικό ότι έρευνα της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας αναφέρει ότι αν οι γυναίκες είχαν την ίδια πρόσβαση με τους άντρες στους παραγωγικούς πόρους, η παραγωγή θα αυξανόταν κατά 20-30%.

Οι διακρίσεις, η σχεδόν ανύπαρκτη εκπαίδευση και η αδυναμία κατοχής γης είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που συναντούν οι γυναίκες στην Αφρική.

«Στις αφρικανικές χώρες, η ιδιοκτησία στις γυναίκες είναι είτε παράνομη είτε νόμιμη αλλά κόντρα στα έθιμα», σχολίασε η Sharma που έφερε το παράδειγμα της Μπουρκίνα Φάσο. Στο κράτος αυτό της Δυτικής Αφρικής, για να αποκτήσει δικαίωμα ιδιοκτησίας, μία γυναίκα πρέπει να πάρει την άδεια του συζύγου της, των αντρών του χωριού και του τοπικού αρχηγού. Ακόμη κι αν σταθεί τυχερή και πάρει όλες τις εγκρίσεις, το ποσό που πρέπει να πληρώσει ώστε να κατοχυρώσει τα δικαιώματά της ισοδυναμούν με το εισόδημα 3 μηνών.

«Αν έπρεπε να διαλέξεις ανάμεσα στο να ταΐσεις τα παιδιά σου και να κατοχυρώσεις τη γη σου, δεν θα δυσκολευόσουν να αποφασίσεις. Αυτού του είδους οι διακρίσεις, που είναι τόσο εμφανείς στην κουλτούρα, πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να ενημερώσεις όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες και να εκπαιδεύσεις τους άντρες», συνεχίζει η Sharma.

Μία φωτεινή εξαίρεση

Η Mary Rono, κτηνοτρόφος από την Κένυα που διαθέτει 10 αγελάδες, παρέστη στη συνάντηση του Ντε Μόιν, ως η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.

Η Rono, παντρεμένη και μητέρα 4 παιδιών, είναι επικεφαλής του Koitogos Dynamic Dairy Cooperative Society, ένα συνεταιρισμό που ίδρυσε πριν από 9 μήνες ύστερα από εκπαιδευτικά σεμινάρια που παρακολούθησε.

Τα άλλα μέλη του συνεταιρισμού, άντρες ως επί το πλείστον, την ψήφισαν θεωρώντας ότι «κουβαλάει το όραμα του συνεταιρισμού». Μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, τα μέλη του αυξήθηκαν από 15 σε 350 και ο συνεταιρισμός παράγει 1.000 λίτρα γάλακτος ημερησίως.

Τον Μάιο, τα Ηνωμένα Έθνη προέβλεψαν ότι μέχρι το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια από τα 7 που είναι σήμερα. Το 49% αυτής της αύξησης θα πραγματοποιηθεί στην υποσαχάρια Αφρική, μία περιοχή με χαμηλά εισοδήματα αλλά και με σχετικά χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητας.

«Η μοίρα του μικροκαλλιεργητή μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά τη σταθερότητα της παγκόσμιας διατροφικής παραγωγής», αναφέρει ο Michael Mack, διευθυντής της εταιρείας παραγωγής σπόρων Syngenta. «450 εκ. μικρά αγροκτήματα που κατά μέσο όρο συντηρούν πέντε μέλη ανά νοικοκυριό, σημαίνουν ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού εξαρτάται απευθείας από αυτά τα μικρά αγροκτήματα για τον βιοπορισμό του».

Ένα καλύτερο μέλλον

«Οι γυναίκες είναι το κλειδί για την επιτυχημένη αγροκαλλιέργεια στην Αφρική», λέει ο Roy Steiner, αναπληρωτής διευθυντής αγροτικής ανάπτυξης στο Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, το οποίο χρηματοδοτεί αγροτικά προγράμματα στην Αφρική.

«Θέλω να μπορώ να περπατάω μέσα σε μια ομάδα Αφρικανών αγροτών που παίρνουν αποφάσεις και να μην βλέπω μόνο άντρες, πράγμα που συμβαίνει τώρα. Σε 10 χρόνια από τώρα, θα μπαίνω μέσα στο δωμάτιο και θα βλέπω γυναίκες να κάθονται στο τραπέζι. Θα αλλάξουν τις προτεραιότητες και τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα».

Πηγή: Reuters