Πειράματα σε ζώα: Τα «Πάθη» του ζωικού βασιλείου

του Γιώργου Κόκουβα

Γνωρίζετε ότι τα περισσότερα από τα φάρμακα, τις θεραπευτικές αγωγές, τις κρέμες, τις λοσιόν, τα καλλυντικά που χρησιμοποιείτε, έχουν περάσει πρώτα από το «πετσί» ανυπεράσπιστων ζώων; Οι δοκιμές σε ζώα αποτελούν διαδεδομένη πρακτική, είτε μιλάμε για πανεπιστημιακές ιατρικές σχολές, είτε για εταιρίες καλλυντικών ή φαρμάκων.

Η 24η Απριλίου, στην μνήμη των εκατομμυρίων ζωντανών υπάρξεων που υποφέρουν κάθε χρόνο στο όνομα της επιστήμης, έχει ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ Παγκόσμια ημέρα κατάργησης των πειραμάτων σε ζώα. Ψάχνοντας την πραγματικότητα «πίσω από τις δοκιμές», αναζητούμε τα στοιχεία που δίνουν ελπίδα(;) στις ζωόφιλες προσπάθειες.

Πει…ράμματα για τη γούνα μας
Τα ζώα δικαιούνται την ίδια αξιοπρέπεια με αυτή της ανθρώπινης ύπαρξης ή ο άνθρωπος θα υπέφερε από πολύ περισσότερες ασθένειες αν δεν υπήρχαν τα πειραματόζωα; Οι δύο πλευρές προβάλλουν τα δικά τους επιχειρήματα, αλλά η διαμάχη σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα δεν μπορεί να λάβει τέλος τόσο απλά. Τι γίνεται με τις δοκιμές που δεν γίνονται για ζωτικούς λόγους παρά μόνο για προϊόντα καλλωπισμού; Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές στα εργαστήρια;

Κάθε οκτώ δευτερόλεπτα, ένα ζώο πεθαίνει σε κάποιο εργαστήριο, όπως αποκαλύπτει η οργάνωση Animal Aid για την ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν τα πειραματόζωα. «Όχι μόνο η έρευνα πάνω σε ζώα βλάπτει τα ίδια, αλλά πιθανώς και τους ίδιους τους ανθρώπους. Διαφορετικά είδη αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο στα διάφορα είδη φαρμάκων και μεθόδων», αναφέρει στην εξαγγελία της για την Παγκόσμια Ημέρα η οργάνωση Animal Aid. Ουσίες που μπορεί να φανούν ασφαλείς για τα ζώα, ίσως τελικά αποδειχθούν επικίνδυνες για τον άνθρωπο, ενώ παράλληλα, πολλές θεραπείες για τον άνθρωπο μπορούν να χαθούν, απλώς επειδή δεν πέτυχαν στα ζώα, υποστηρίζει η αναγνωρισμένη φιλοζωική οργάνωση.

«Ο νόμος στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα είναι σαφής: Η εκτέλεση πειραμάτων επί ζώων επιτρέπεται μόνο σε πτυχιούχους Κτηνιατρικής ή Ιατρικής Σχολής ή Σχολής Βιολογικών ή Φυσικών Επιστημών, Δασολόγων και Γεωπόνων, σύμφωνα με όσα ειδικότερα ορίζει ο ν.1197/1981», μας αναφέρει η δικηγόρος, κ. Ελένη Κόκουβα. Κατά την έρευνα, πρέπει να εξασφαλίζονται οι νόμιμες συνθήκες διαμονής, διατροφής και φύλαξης των ζώων, ενώ απαγορεύεται η χρήση άγριων ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση, καθώς και αδέσποτων ζώων συντροφιάς.

Ειδικότερα για τις δοκιμές για κοσμητικά προϊόντα, όπως μας ενημερώνει η δικηγόρος, ευρωπαϊκή οδηγία ορίζει πως πρέπει να εφαρμόζονται εναλλακτικές μέθοδοι (όπως για παράδειγμα καλλιέργειες μικροοργανισμών) όταν δύναται να αποφεύγονται τα πειράματα σε ζώα.

Ελπιδοφόρες προσπάθειες
Παρ’ ότι η γραφειοκρατία καθυστερεί την απαγόρευση των δοκιμών σε ζώα που έχει αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και πιθανότατα θα τεθεί σε ισχύ από το 2013, υπάρχουν ήδη κάποιες εταιρίες που έχουν αντιληφθεί ότι τα πειράματα σε ζώα δεν είναι η μόνη λύση στην δημιουργία καλλυντικών προϊόντων.

Αν μάθετε πως το ρίμελ που χρησιμοποιείτε, περνάει πρώτα από τα μάτια πιθήκων ή ότι τα χρωμοσαμπουάν φθάνουν στο μπάνιο σας, αφού πρώτα τυφλώσουν αρκετά κουνέλια μέχρι να θεωρηθούν ασφαλή, ίσως φροντίσετε να έχετε στο νου σας να παρατηρείτε στις συσκευασίες των προϊόντων ποια φροντίζουν να μην έχουν δοκιμαστεί σε ζώα. Ένας από τους τρόπους να τα εντοπίζετε, είναι να ψάχνετε αυτά που κοσμούνται από το σύμβολο του «Cruelty free λαγού που χοροπηδάει» (βλ. φωτό). Τέτοια προϊόντα μπορείτε να βρείτε στις εταιρίες και τα καταστήματα που έχει συγκεντρώσει η Animal Aid στην ιστοσελίδα της:
 

*Δείτε όλες τις εταιρίες που διαθέτουν προϊόντα των οποίων η παρασκευή δεν περιλάμβανε ζώα σε κλουβιά μέσα στο εργαστήριο, στην λίστα της ιστοσελίδας AnimalAid.org.uk, η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων παγκοσμίως.

*Ενημερωθείτε για τα ελληνικά νέα σχετικά με τα cruelty free προϊόντα από τα blogs που θα βρείτε πάνω δεξιά, στα σχετικά links.