Σχέσεις στο γραφείο: Εργασία και φιλιά

της Ηρώς Κουνάδη

«Δεν θα το έκανα ποτέ. Δεν μπλέκεις τη δουλειά με τα προσωπικά σου, τελείωσε. Άλλο θέμα». Τρεις μπύρες αργότερα, το θέμα παρέμενε το ίδιο. Είχε περάσει από το πόσο εύκολα κρατάς μυστικό στον κλειστό κύκλο ενός μικρού γραφείου, όπως το δικό του, στην «άβολη φάση» του να χωρίσεις και να πρέπει να βλέπεις τον άλλο καθημερινά, και από εκεί στα δικά μου αντεπιχειρήματα και τις διαμαρτυρίες ότι δεν τα σκέφτεται αυτά τα πράγματα ένας ερωτευμένος. «Καλά, δεν είμαι και ερωτευμένος». Αν ήμουν, τα πράγματα θα ήταν αλλιώς. Αυτό το τελευταίο δεν το είπε, απλώς το θεώρησα φυσική συνέχεια της φράσης του, από τα ευκόλως εννοούμενα που παραλείπονται, για να λήξει κάπως η δίωρη συζήτηση.

Είναι, όντως, μεγάλη συζήτηση το πόσο διαχειρίσιμες είναι οι σχέσεις που «συμβαίνουν» όχι στο μπαρ, την κοινή παρέα, το σεμινάριο αγγειοπλαστικής ή τις καλοκαιρινές διακοπές, αλλά στον λιγότερο ρομαντικό χώρο της καθημερινότητάς μας: τη δουλειά. Αν η τύχη του να γνωρίσεις το άλλο σου μισό πάει χέρι-χέρι με την ατυχία του ότι κάθεται στο απέναντι γραφείο, εύλογα θα αναρωτηθείς μήπως έκανες κάτι και μαύρισες το κάρμα σου (αν είσαι ανήσυχο πνεύμα) και μήπως δεν είναι καλή ιδέα (αν είσαι πρακτικός άνθρωπος). Και αν σας κουτσομπολεύουν; Και αν η εταιρεία δεν το εγκρίνει, και σας απολύσουν; Και αν τσακώνεστε κι αφήνετε στη μέση τα project, επειδή έχετε πάρει ομερτά ότι δεν θα μιλήσετε ο ένας στον άλλο; Και αν χωρίσετε και πρέπει να τον/ την βλέπετε κάθε μέρα;

Όταν πηγαίναμε μαζί γραφείο…

Προφανώς, όλα αυτά τα «αν» τρεμοσβήνουν μπροστά στον έρωτα που ήρθε και σας χτύπησε σαν ρεύμα τριφασικό, που σας έστειλε να φιλιέστε στα κλιμακοστάσια και να χάνετε προθεσμίες επειδή κοιτάζετε ο ένας τον άλλο από τα απέναντι γραφεία σαν χαζοί –τις πρώτες μόνο μέρες, ελπίζουμε, γιατί αλλιώς καταλήγετε δύο άνεργοι ερωτευμένοι, κι αυτό το έχουμε εξετάσει σε άλλο αφιέρωμα.

Όλα αυτά τα «αν» θα τα ξαναθυμηθείτε μετά το πρώτο διάστημα, όταν η πρώτη ζαλάδα του μεγάλου έρωτα περάσει, αφήνοντάς σας να κάνετε και καμιά δουλειά. «Το ζευγάρι που δουλεύει μαζί αντιμετωπίζει και αρνητικές και θετικές επιδράσεις στην σχέση του» εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια – συμβουλευτική ψυχολόγος Χριστίνα Βλαχοπούλου. «Ποια ακριβώς επίδραση θα έχει η επαγγελματική ζωή στην σχέση του, και πόσο εύκολη ή δυσάρεστη θα είναι η καθημερινότητά τους στο εργασιακό περιβάλλον, καθορίζεται στην ουσία από το πόσο συμβατή και ουσιαστική είναι η σχέση του ζευγαριού.

»Δύο άνθρωποι που έχουν αγάπη, σεβασμό και κατανόηση μέσα στο σπίτι τους, μπορούν να το κάνουν και σε οποιοδήποτε άλλο χώρο. Αν πάλι το ζευγάρι έχει σημαντικές διαφορές και δυσκολίες, η σχέση του θα είναι παντού ακανθώδης και ετοιμόρροπη. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, το ζευγάρι που έχει καλή επικοινωνία και σταθερές συναισθηματικές βάσεις μπορεί να διατηρήσει την ισορροπία και την αγάπη, ανεξάρτητα από τις συνθήκες που επηρεάζουν τη σχέση».



Τα εν οίκω μη εν δήμω;

Το αποφύγατε μία, το αποφύγατε δύο, τελικά δεν καταφέρατε να αντισταθείτε στον πειρασμό, και καταλήξατε μαζί. Το επόμενο μεγάλο ερώτημα που θα πέσει στο τραπέζι σας αργά ή γρήγορα (με μεγαλύτερες πιθανότητες στο γρήγορα) είναι το αν θα το μάθουν ή όχι οι υπόλοιποι συνάδελφοι.

«Προφανώς, δεν στείλαμε memo τα ευχάριστα σε όλη την εταιρεία, αλλά ποτέ δεν μας πέρασε από το μυαλό να το κρύψουμε» λέει η Λένα, 30 ετών, που γνώρισε τον επί τρία χρόνια σύντροφό της στο γραφείο. «Είναι λίγο παιδικό να προσπαθείς να κρυφτείς, δημιουργούνται και άβολες καταστάσεις με τους άλλους συναδέλφους, ειδικά σε μικρές εταιρείες, όπως η δική μας, που σχεδόν όλοι κάνουν και παρέα μεταξύ τους. Άσε που αν κάποιος αρχίσει να το υποψιάζεται, εκεί είναι που αρχίζουν τα κουτσομπολιά, του τύπου ‘είναι ιδέα μου, ή κάτι τρέχει με αυτούς του δύο;’. Αν η σχέση είναι ολοφάνερη, δεν υπάρχει τίποτα να κουτσομπολέψει κανείς. Δεν κάνουμε τίποτα κακό, στο κάτω κάτω».

Διαφορετική άποψη έχει ο Γιάννης, 32 ετών, που είναι σήμερα παντρεμένος με την σύντροφό του, με την οποία γνωρίστηκαν πριν από έξι χρόνια στη δουλειά. Για την ακρίβεια, διαφορετική άποψη είχε η πολυεθνική εταιρεία στην οποία δούλευαν. «Οι σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων απαγορεύονταν διά ροπάλου. Τον πρώτο καιρό προσπαθούσαμε να το κρύψουμε, αλλά τελικά μαθεύτηκε –ποτέ δεν μάθαμε πώς, προφανώς κάποιος μας είδε μαζί έξω– και εγώ κατέληξα με εσπευσμένη μετάθεση σε κατάστημα άλλης περιοχής. Από την άλλη, βέβαια, να λέμε κι ευτυχώς, θα μπορούσαμε να έχουμε καταλήξει απολυμένοι».



Κι αν δεν μπορείς να το αποφύγεις…

Κάνεις αυτό που λέει η συνέχεια του γνωστού ρητού. Άλλωστε, όπως θα σας πουν τα περισσότερα ζευγάρια που δουλεύουν μαζί, αυτές οι σχέσεις έχουν και πολλά πλεονεκτήματα. «Το βασικότερο είναι ότι μπορούμε να πηγαινοερχόμαστε μαζί, γλιτώνοντας ένα κάρο λεφτά από βενζίνες. Νομίζω επίσης ότι μας φέρνει πιο κοντά καθώς μπορούμε να συζητάμε για τη δουλειά και να βοηθάμε ο ένας τον άλλο, τόσο συμβουλευτικά όσο και πρακτικά» λέει η Ισμήνη, 25 ετών, που γνώρισε τον σύντροφό της πριν από ενάμισι χρόνο εκτός γραφείου, αλλά βρέθηκαν μετά από λίγο καιρό να δουλεύουν μαζί.

«Δεν ξεμένεις ποτέ από θέματα για συζήτηση. Έχεις πάντα να σχολιάσεις κάτι που έγινε στο γραφείο, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο είτε σε προσωπικό. Αν δεν δουλεύετε μαζί, δεν είναι ενδιαφέρον για τον άλλο να του διηγείσαι ιστορίες με πρόσωπα που δεν τα γνωρίζει» συμπληρώνει η Λένα.

Πολλά πλεονεκτήματα βλέπει στις ενδογραφειακές σχέσεις και η ειδική ψυχολόγος: «Η επαγγελματική συνύπαρξη μπορεί να θεωρηθεί θετική και προτιμότερη από τον ελάχιστο ή μηδενικό χρόνο που ένα ζευγάρι μοιράζεται λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Τα ζευγάρια που δουλεύουν μαζί, συνήθως μετακινούνται με το ίδιο όχημα, γευματίζουν και κοιμούνται σχεδόν την ίδια ώρα, κάτι που μειώνει διαφωνίες και πίεση, συντελώντας θετικά στην ευκολότερη καθημερινότητα του ατόμου» εξηγεί η κ. Βλαχοπούλου.

«Με την προϋπόθεση, βέβαια να υπάρχει η αίσθηση του μέτρου», συμπληρώνει. «Το να μιλάμε διαρκώς για επαγγελματικούς στόχους και προβλήματα όλες τις ώρες μπορεί να γίνει μονότονο και να απειλήσει τη ρομαντική πλευρά της σχέσης. Η ευκαιρία της συχνότερης επικοινωνίας και περισσότερου χρόνου μαζί πρέπει να αξιοποιείται δημιουργικά και ποιοτικά, ώστε να καλύπτει όλες τις ανάγκες του ζευγαριού.

»Εν τέλει, ίσως είναι προτιμότερο να μοιραζόμαστε την επαγγελματική μας καθημερινότητα με τον σύντροφό μας, αντί να το κάνει κάποιος άλλος μαζί του. Εξάλλου, δύο άνθρωποι μπορούν να διατηρήσουν τη δική τους ανεξαρτησία και ζωή δημιουργώντας ταυτόχρονα και μια άλλη με τον σύντροφό τους. Η συνεργασία και η συνύπαρξη δεν σημαίνει απαραίτητα ταύτιση και συγχώνευση».



Πολεμώντας την ρουτίνα

Δεν είναι, λοιπόν, η ρουτίνα ο νούμερο ένα εχθρός των σχέσεων που εκτυλίσσονται πέρα από το σπίτι, το ραντεβού, τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές, και στο γραφείο; Δεν κινδυνεύουν να βαρεθούν τα ζευγάρια που περνούν μαζί όλο το εικοσιτετράωρο; Για μία ακόμα φορά, η απάντηση είναι «εξαρτάται» –από το πώς διαχειρίζονται αυτό το εικοσιτετράωρο.

«Είμαστε ακριβώς 24 ώρες το 24ωρο μαζί, αν και στη δουλειά δεν το λες ακριβώς «μαζί». Ωστόσο τυχαίνει να έχουμε πολλά κοινά ενδιαφέροντα, οπότε δεν βαριόμαστε ο ένας τον άλλον» λέει η Ισμήνη. «Επιπλέον, ακριβώς για να μην βαρεθούμε, μία με δύο φορές την εβδομάδα ο καθένας θα κάνει το πρόγραμμά του, θα βγει με τους φίλους του, θα κοιμηθεί στο σπίτι του. Ακόμα και αυτές οι μια δυο μέρες μας φαίνονται βάσανο. Το κάνουμε όμως για να κρατάμε το ενδιαφέρον ζωντανό, να μην χανόμαστε με τους φίλους μας, να λείπει λίγο ο ένας στον άλλον και να μην μπει η τριβή ανάμεσά μας».

Και τι έχεις να χάσεις;

Προφανώς, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι ενδογραφειακές σχέσεις είναι ιδανικές, ή ότι ταιριάζουν σε όλους. Το αντίθετο: χρειάζονται αρκετή προσπάθεια, την οποία ακόμα και αν κάνεις δεν είναι απαραίτητο ότι θα λειτουργήσουν. «Τα μειονεκτήματα μιας σχέσης στο γραφείο είναι πολλά» λέει η Εβελίνα, 26 ετών, που πέρασε ενάμισι χρόνο σε μια ενδογραφειακή σχέση με πολλά διαλείμματα και αρκετά προβλήματα. «Οι ζήλιες που μπορεί να προκύψουν, το ότι μπορεί να τσακώθηκες την προηγούμενη μέρα και να είσαι αναγκασμένη να τον δεις στο γραφείο, το άγχος ότι μπορεί να καρφώνεσαι και να σε συζητάνε οι συνάδελφοι... Τελευταίο και βασικότερο, σε περίπτωση χωρισμού (και στη δική μου περίπτωση κακού χωρισμού) δεν είναι ό,τι καλύτερο να βλέπεις τον πρώην καθημερινά».

«Επίσης, αν γίνει καμιά στραβή και πάει για φούντο η δουλειά θα μείνουμε δύο άνεργοι» προσθέτει η Ισμήνη, φωτίζοντας μια εξαιρετικά επίκαιρη πτυχή του θέματος που δεν είχαμε σκεφτεί.

«Αναπόφευκτα, στον εργασιακό χώρο μπορούν να αναπτυχθούν ανταγωνισμός αλλά και ρουτίνα, δύο προβλήματα που μπορούν να λυθούν με αμοιβαία κατανόηση και καλή θέληση» εξηγεί από την πλευρά της η κ. Βλαχοπούλου. «Στον χώρο εργασίας είναι σημαντικό να είναι σεβαστές και καθαρά διαχωρισμένες οι αρμοδιότητες και ο ρόλος του κάθε συντρόφου. Κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να φέρεσαι και να σχετίζεσαι με τον σύντροφό σου όπως με οποιονδήποτε άλλο συνάδελφο/ εργαζόμενο, χωρίς να εμπλέκεται το συναίσθημα, η υπερβολική οικειότητα ή άλλα θέματα που μπορεί να υπάρχουν εκτός δουλειάς».



Ο λιγότερο ρομαντικός χώρος της καθημερινότητάς μας (;)

«Το γραφείο είναι το προφανέστερο μέρος για να φλερτάρεις, ή ακόμα και να πας αυτό το φλερτ ένα βήμα παραπέρα, ειδικά αν είσαι παντρεμένος ή σε μακροχρόνια σχέση» λέει ο Παναγιώτης, 36 ετών. «Σκέψου ότι είναι το μόνο μέρος όπου βρίσκομαι τόσες ώρες την ημέρα, με άτομα που ξέρω και με ξέρουν. Σε ένα μπαρ, άντε και φλερτάρω με κάποια, τι ακριβώς θα της πω στο τέλος; “Λοιπόν, έχω μισή ώρα ελεύθερη τώρα, και άλλες δύο ώρες το άλλο Σάββατο. Σπίτι μου ή σπίτι σου”;».

Το εξωσυζυγικό, ή απλά «εξωσχεσικό» φλερτ στο γραφείο, βέβαια, δεν είναι αποκλειστικά ανδρικό προνόμιο. «Έχω μία συνάδελφο, παντρεμένη και με παιδί και καμιά δεκαετία μεγαλύτερή μου, η οποία μου στέλνει τολμηρά-θα-τα-έλεγες μηνύματα εδώ και χρόνια» λέει ο Σάκης, 31 ετών. «Έχω αρνηθεί, ευγενικά και λιγότερο ευγενικά πολλές φορές, κι εκείνη συνεχίζει. Αν ήμασταν στην Αμερική, θα έκανα μήνυση για σεξουαλική παρενόχληση. Μη γελάς, δεν είναι αστείο» καταλήγει, αφήνοντάς με να επιμένω ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στις ταινίες.

«Οι εξωσυζυγικές σχέσεις που αποτελούν σημείο των καιρών μας μαρτυρούν ότι αυτός που μοιράζεται συχνότερα τις συνήθειες, τις αγωνίες και τις σκέψεις μας είναι πιθανότερο να έρθει κοντά μας συναισθηματικά και διανοητικά» εξηγεί από ψυχολογικής σκοπιάς το φαινόμενο αυτό η κ. Βλαχοπούλου. «Όταν περνάμε με κάποιον από εφτά έως έντεκα ώρες την ημέρα υπάρχουν μεγαλύτερες προοπτικές να τον γνωρίσουμε σαν άνθρωπο, να εντοπίσουμε την συμβατότητά μας μαζί του ή να θελήσουμε να εμβαθύνουμε την σχέση, προκειμένου να καλύψουμε την οποιαδήποτε ανάγκη».