Δεν γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι (;)

Ο εγκέφαλος ενός μεσήλικα δεν είναι το ίδιο εύστροφος με εκείνον ενός νέου, εξαιτίας του στρες που έχει υποστεί για δεκαετίες, και γι’ αυτό η μαθησιακή ικανότητα μειώνεται όσο περνούν τα χρόνια, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Mount Sinai κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα αυξημένα επίπεδα στρες κάνουν τα εγκεφαλικά κύτταρα που σχετίζονται με τη μάθηση να συρρικνώνονται και να χάνουν σε πλαστικότητα, ήτοι ικανότητα να σχηματίζουν ενώσεις, οι οποίες λέγονται συνάψεις.

Για την έρευνα, η ομάδα νευρολόγων χρησιμοποίησε νεαρά, μεσήλικα και γερασμένα ποντίκια, τα οποία τοποθετήθηκαν σε περιορισμένο χώρο για μερικές ώρες, έτσι ώστε να απελευθερωθούν οι ορμόνες του στρες οι οποίες προκαλούν αλλοιώσεις των εγκεφαλικών κυττάρων στο μπροστινό τμήμα του εγκεφάλου –αυτό που σχετίζεται με την μάθηση.

Εν συνεχεία, η ομάδα μελέτησε τις αλλαγές σε ένα τμήμα των εγκεφαλικών κυττάρων που λέγεται «σπονδυλική στήλη», και το οποίο χρησιμοποιείται για να κάνει τις συνάψεις. Κοιτώντας στο μικροσκόπιο, διαπίστωσαν αλλαγές στα κύτταρα των νεότερων ποντικιών, οι οποίες αποδείκνυαν πως διαθέτουν την δυνατότητα να προσαρμοστούν στο στρες. Τα μεσήλικα ποντίκια εμφάνιζαν λιγότερες αλλαγές, και τα γηραιότερα καμία.

Τα ευρήματα δείχνουν πως με την ηλικία ο εγκέφαλος χάνει την δυνατότητα να ανταποκρίνεται στο στρες, η οποία είναι απαραίτητη για την μάθηση, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, John Morrison, στο Reuters.

Ο ίδιος ο Morrison, ο οποίος είναι τώρα 58, δήλωσε ότι εξεπλάγη αρχικά από τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οποία θεωρεί τώρα απογοητευτικά. «Δεν θα ήθελα να προσπαθήσω να μάθω μια ξένη γλώσσα», λέει, «ο περισσότερος κόσμος μπορεί να το κάνει εν μέρει, αλλά σε καμία περίπτωση όπως μπορεί να το κάνει ένα παιδί».

Δεν τα χάνεις όλα, όμως, μεγαλώνοντας, προσθέτει. «Το καλύτερο πράγμα είναι ότι δεν χάνεις την πείρα. Δεν χάνεις τις πολλές σταθερές συνάψεις που ο εγκέφαλος έχει ήδη πραγματοποιήσει».

Τονίζει, δε, ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν στους επιστήμονες ένα νέο δρόμο στην αναζήτηση μεθόδων που θα προστατεύσουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο από ασθένειες που προκαλούνται με τον χρόνο, όπως το Αλτσχάιμερ. «Αν θέλουμε πραγματικά να καταλάβουμε το Αλτσχάιμερ, και να το αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, πρέπει να μάθουμε να το προλαμβάνουμε. Και η πρόληψη θα χρειαστεί παρέμβαση σε πολύ πρώιμο στάδιο» δήλωσε.

Πηγή: Reuters.com
Η.Κ.