10 μύθοι για την εγκυμοσύνη καταρρίπτονται

Η εγκυμοσύνη, όπως υποστηρίζουν όσες την έχουν βιώσει, μπορεί να φέρει μοναδικά αισθήματα ευφορίας στις περισσότερες γυναίκες. Για άλλες, όμως, μπορεί να μεταφραστεί και ως εννέα μήνες παράνοιας και πανικού. Από την στιγμή που μία γυναίκα θα μείνει έγκυος πολιορκείται με τόσες πολλές πληροφορίες, συνήθως από άλλες γυναίκες που έχουν ήδη γίνει μαμάδες, που ο δρόμος προς τον τοκετό συχνά σπέρνεται με σύγχυση και αναστάτωση. Όλοι έχουν μία άποψη για όλα και ποιον να πιστέψει κανείς;

Ήδη, την περασμένη εβδομάδα, διαβάσαμε ότι η -εδώ και χρόνια- θεωρία πως η εγκυμοσύνη επιφέρει κενά μνήμης, καταρρίφθηκε –σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στην British Journal of Psychiatry. Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, υποστηρίζει πως ούτε η εγκυμοσύνη ούτε η μητρότητα καταστρέφουν την μνήμη της γυναίκας. 

Πρόσφατα κυκλοφόρησαν δηλώσεις της Gisele Bündchen, η οποία πριν δύο περίπου μήνες απέκτησε το πρώτο της παιδί, γεννώντας το στο νερό, στην μπανιέρα του σπιτιού της. Η 29χρονη Βραζιλιάνα top model είπε ότι δεν πόνεσε καθόλου και ότι «Καθ’ολη την διάρκεια του τοκετού, ήμουν απόλυτα συγκεντρωμένη στο μωρό. Σε κάθε συστολή σκεφτόμουν: το μωρό πλησιάζει!» Εύλογα αναρωτιόμαστε, λοιπόν, αν θα έπρεπε όλες οι γυναίκες να γεννούν στο νερό. Κάποιοι ειδικοί, όπως το Κέντρο Φυσικού Τοκετού, υποστηρίζουν ότι το ζεστό νερό βοηθά στην χαλάρωση των μυών, διευκολύνοντας την μετάβαση του νεογνού στην εξωμήτρια ζωή. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι οι γιατροί που προειδοποιούν ότι κυήσεις υψηλού κινδύνου δεν θα πρέπει να πραγματοποιούνται στο νερό.

Οι απόψεις διίστανται για πολλούς παρόμοιους προβληματισμούς και «μύθους» των "παλαιότερων" γυναικών σχετικά με την εγκυμοσύνη, απάντηση στους οποίους επιχειρούμε να δώσουμε σήμερα. Τι θα έλεγαν, λοιπόν, στις σημερινές έγκυες οι γιαγιάδες τους και τι θα ανταπαντούσαν οι ειδικοί;

1. «Οι έγκυες δεν πρέπει να βάφουν τα μαλλιά τους»
Για κάποιες γυναίκες, εννέα μήνες με άβαφα μαλλιά και την ρίζα να πλησιάζει στο πιγούνι ακούγονται τρομακτικοί. Οι φόβοι ότι η βαφή είναι επικίνδυνη κατά την εγκυμοσύνη προκύπτουν από κάποιες περιορισμένου δείγματος μελέτες που έδειξαν ότι ορισμένα χημικά συστατικά διαπερνούν το δέρμα του κεφαλιού. Παράλληλα, άλλες μελέτες λένε ότι οι εγκυμονούσες κομμώτριες-κολορίστ αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αποβάλουν. Ωστόσο, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι οι βαφές μαλλιών βλάπτουν το έμβρυο. O καθηγητής γυναικολογίας της Mayo Clinic, Roger Harms, απαντά σε σχετικό ερώτημα "Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι για μία γυναίκα που βάφει τα μαλλιά της ενώ είναι έγκυος. Συστήνεται, ωστόσο, να χρησιμοποιεί φυτικές βαφές ή να προτιμά τις ανταύγειες, οι οποίες δεν φτάνουν στην ρίζα της τρίχας, άρα δεν έρχονται σε επαφή με το δέρμα της γυναίκας". 

2. «Το σεξ κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να βλάψει το μωρό»
Ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Αλέξανδρος Αρμενιάκος, σε σχετικό άρθρο του Iatronet.gr, λέει πως «αρκεί να διευκρινίσουμε ότι το έμβρυο βρίσκεται μέσα στη μήτρα και είναι προστατευμένο και μακριά από το σημείο που γίνεται η επαφή. Αν δεν συντρέχουν άλλοι αρνητικοί παράγοντες, οργανικά η έγκυος μπορεί να έχει επαφές έως τις 36 εβδομάδες. Κάθε περίπτωση, ωστόσο είναι ξεχωριστή, γι' αυτό συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας.» Διαβάστε πότε συστήνεται να απέχετε από την σεξουαλική δραστηριότητα εδώ.

3. «Οι πρωινές ναυτίες είναι σημάδι πως το μωρό είναι υγιές»
Καταρχήν, διευκρινίζουν οι γιατροί, οι πρωινές ναυτίες δεν έχουν να κάνουν ούτε με την υγεία ούτε με το φύλο του μωρού, αλλά με τα υψηλά επίπεδα ορμονών, οι οποίες παράγονται από τον υγιή πλακούντα της εγκύου, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει έρευνα που δημοσιεύεται στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού ‘Journal of Pediatrics’, η οποία ανακάλυψε ότι παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες, οι οποίες είχαν την εμπειρία ναυτίας και εμετών στην εγκυμοσύνη, εμφάνισαν καλύτερη επίδοση σε τεστ εξυπνάδας.

4. «Το σχήμα της κοιλιάς προδίδει το φύλλο του μωρού»
Αυτό κι αν είναι τεράστιος μύθος, λένε οι γυναικολόγοι, οι οποίοι υποστηρίζουν πως το σχήμα της κοιλιάς της εγκύου έχει να κάνει με την σωματοδομή της, με το πόσο «σφιχτοί» είναι οι μυς της αλλά και με την θέση που παίρνει το μωρό στην κοιλιά και το πόσων εβδομάδων είναι. Το δε φύλο του μωρού αποκαλύπτεται με ακρίβεια μόνο από το υπερηχογράφημα.

5. «Προσοχή στο πώς κοιμάσαι!»
Σε σχετικό άρθρο της επιστημονικής ιστοσελίδας American Pregnancy διαβάζουμε ότι η έγκυος μπορεί να κοιμάται σε όποια στάση της αρέσει: Ανάσκελα, μπρούμυτα ή στο πλάι. Το άρθρο συνεχίζει, ωστόσο, λέγοντας πως επειδή μετά τον έκτο μήνα θα είναι δύσκολο για την έγκυο να κοιμηθεί μπρούμυτα, μπορεί εναλλακτικά να ξαπλώσει στο πλάι, τοποθετώντας το γόνατο και το μηρό της πάνω σε ένα ή περισσότερα μαξιλάρια. Σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητα έχει να κοιμάται η γυναίκα άνετα. 

6. «Οι ραγάδες στην εγκυμοσύνη είναι αναπόφευκτες»
Οι περισσότερες έγκυες σήμερα χρησιμοποιούν ακριβές κρέμες και έλαια κατά των ραγάδων από την πρώτη ήδη ημέρα της εγκυμοσύνης τους. Ωστόσο, η καθηγήτρια δερματολογίας του Harvard University, Alexa Boer Kimball, επιμένει ότι δεν υπάρχει η παραμικρή επίσημη απόδειξη ότι οι κρέμες αυτές λειτουργούν πάντα. Αυτό που πιθανώς μπορούν να κάνουν είναι να μειώσουν την φαγούρα που προκαλείται από το ξηρό δέρμα κατά την εγκυμοσύνη. Εξηγεί, μάλιστα, ότι οι ραγάδες προκαλούνται λόγω αλλαγών στην ελαστικότητα των ιστών κάτω από το δέρμα και κανείς δε μπορεί να πει με σιγουριά γιατί κάποιες έγκυες εμφανίζουν ραγάδες και κάποιες άλλες όχι. Ρόλο στις ραγάδες, επίσης, παίζει και το πόσα κιλά θα πάρει η γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη.

7. «Μην κάνεις γυμναστική όταν είσαι έγκυος»
Πριν τριάντα-σαράντα χρόνια, μία από τις βασικές συμβουλές που δίνονταν στις έγκυες -από άσχετους και σχετικούς- ήταν να μην επιδίδονται σε σωματική άσκηση. Να μην κουράζονται, να μην κινούνται και γενικώς να μειώνουν τις δραστηριότητες. Σήμερα, γιατροί και ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι η άσκηση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι, όχι μόνο ασφαλής αλλά και ευεργετική, ακόμα και για γυναίκες που δεν συνήθιζαν να γυμνάζονται πριν μείνουν έγκυες. Οι ασκήσεις αυτές, λένε οι γυναικολόγοι, σκοπό έχουν όχι μόνο να βοηθήσουν την γυναίκα να μην πάρει παραπάνω κιλά κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και να γεννήσει πιο εύκολα. Αρκεί η γυμναστική που θα ακολουθεί η έγκυος να συνιστάται από τον ίδιο τον γιατρό της, σε συνάρτηση με την πορεία της εγκυμοσύνης της.

8. «Μην πετάς με αεροπλάνο κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης»
Σε γενικές γραμμές, οι γυναικολόγοι συμφωνούν ότι το ταξίδι με αεροπλάνο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερους κινδύνους για μία έγκυο χωρίς προβλήματα υγείας. Τέτοια προβλήματα, σύμφωνα με σχετικό επιστημονικό άρθρο του Medlook.net, μπορεί να είναι η σοβαρή αναιμία, οι διαταραχές της πήξης του αίματος και η ανεπάρκεια του πλακούντα. Σε κάθε περίπτωση, η πλέον ασφαλής περίοδος κατά την οποία μπορούν οι έγκυες να ταξιδεύουν με αεροπλάνο είναι κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης, δηλαδή μεταξύ δέκα οκτώ και είκοσι τεσσάρων εβδομάδων. Επιπλέον, προσθέτουν άλλοι γιατροί, επειδή η εγκυμοσύνη και η ακινησία για πολλή ώρα αυξάνουν τον κίνδυνο των θρομβώσεων του αίματος, είναι σημαντικό, ιδιαίτερα οι έγκυες, να περπατούν στο αεροπλάνο κατά την διάρκεια της πτήσης.

9. «Μην κάθεσαι μπροστά στον υπολογιστή»
Δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό στοιχείο που να υποστηρίζει ότι οι έγκυες πρέπει να περιορίζουν την έκθεσή τους στην οθόνη του υπολογιστή και αυτό γιατί η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκλύεται από το πίσω μέρος του υπολογιστή δεν φτάνει μπροστά –άρα, δεν έρχεται σε επαφή με τον χρήστη. Ερευνητές-Μαιευτήρες του Montefiore Medical school στη Νέα Υόρκη βρήκαν, μάλιστα, πως -ειδικά με τις νέες LCD οθόνες- η ακτινοβολία είναι αμελητέα. Μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος, όπως διευκρινίζει η πρόεδρος του Φυσιοθεραπευτικού Ινστιτούτου Chartered Society of Physiotherapy, Sammy Margo, από τον πόνο στον καρπό -το λεγόμενο Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα- που προκαλείται από την παρατεταμένη χρήση του πληκτρολογίου και την κακή στάση του σώματος στο γραφείο, το οποίο επιβαρύνεται καθώς οι σύνδεσμοι του σώματος γίνονται πιο ελαστικοί κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

10. «Η φυσική γέννα είναι καλύτερη από την καισαρική»
Σε σχετικό δημοσίευμα του Iatronet.gr, ο μαιευτήρας-χειρούργος γυναικολόγος κ. Χάρης Χηνιάδης λέει πως «υπό φυσιολογικές συνθήκες ο τρόπος επιλογής γέννησης ενός παιδιού είναι ο φυσιολογικός τοκετός. Η καισαρική κανονικά γίνεται για καθαρά ιατρικούς λόγους. Βέβαια σε ανεπτυγμένες χώρες όπως η Ελλάδα το ποσοστό των καισαρικών τείνει να αυξηθεί καθώς όλο και περισσότερες μητέρες προτιμούν να αποφύγουν την οδυνηρή, όπως νομίζουν, διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού.» Περιπτώσεις κατά τις οποίες πρέπει να προτιμάται η καισαρική, ενδεικτικά, είναι «η πολύδυμη κύηση, ο πρόδρομος πλακούντας, η ανώμαλη προβολή του εμβρύου ή η επιβεβλημένη γέννηση ενός πρόωρου βρέφους.» Οι γυναικολόγοι επισημαίνουν, ωστόσο, ότι η ανάρρωση είναι ταχύτερη μετά τον φυσιολογικό τοκετό, σε αντίθεση με την Καισαρική, αλλά ο καλύτερος τρόπος να γεννήσει μία γυναίκα είναι πάντα ο ασφαλέστερος -όποιος κι αν είναι αυτός- και είναι εκείνος που θα καθοριστεί από τον μαιευτήρα.

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια