Πώς θα ελέγξω τα όνειρά μου;
Τι είναι το lucid dreaming; Γιατί να θέλει κανείς να παρέμβει ή να ελέγξει τα όνειρα που βλέπει; Και πώς μπορείτε να το δοκιμάσετε;
της Ηρώς Κουνάδη
Γιατί να θέλει κάποιος να ελέγξει τα όνειρά του; Για πολλούς λόγους: Από τον πιο ασήμαντο, επειδή έχει πλάκα να βλέπεις π.χ. ότι πετάς, μέχρι τον πιο σημαντικό –για να απαλλαγεί, ας πούμε, από επαναλαμβανόμενους εφιάλτες.
«Κι έστω ότι θέλεις να ελέγξεις τα όνειρά σου. Μπορείς;» θα αναρωτηθείτε, και δικαίως. Επιτρέψτε μας να σας διαφωτίσουμε: Εδώ και μερικά χρόνια, και συγκεκριμένα από το 2010 που το Inception ανανέωσε το ενδιαφέρον του δυτικού πολιτισμού για τα όνειρα, αυξάνονται και πληθύνονται οι επιστημονικές έρευνες σαν αυτή εδώ που επιβεβαιώνουν ότι πράγματι μπορούμε να ελέγξουμε τα όνειρά μας. Υπάρχει και σχετικός όρος, «συνειδητό όνειρο», τον οποίο πιθανότατα έχετε ακούσει στην αγγλική του εκδοχή, “lucid dreaming”.
Τι είναι το συνειδητό όνειρο;
Είναι το όνειρο στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε εκούσια, ενώ ταυτόχρονα έχουμε πλήρη επίγνωση ότι ονειρευόμαστε. Βλέπετε, για παράδειγμα, έναν εφιάλτη ότι σας κυνηγά ένα μεγάλο μαύρο σκυλί. Τρέχετε και τρέχετε, σας λούζει κρύος ιδρώτας, ώσπου ξαφνικά φτάνετε σε τοίχο. Γυρίζετε, κοιτάτε το σκυλί, παρατηρείτε ότι έχει τρία κεφάλια και σκέφτεστε «ε πες το τόση ώρα ότι είμαι σε όνειρο!». Λυγίζετε ελαφρώς τα γόνατα για να πάρετε φόρα και φεύγετε πετώντας πάνω από τον τοίχο.
Προφανώς, δεν είναι απαραίτητο να κινούνται όλα σας τα όνειρα στα όρια του τραγελαφικού. Αν εξασκήσετε το ταλέντο, μπορείτε να ελέγξετε όλων των ειδών τα όνειρα, με μια ελαφριά προτίμηση στα σοβαρά ή εκείνα που σας ταλαιπωρούν.
Πώς θα το κάνω αυτό;
Ακολουθώντας μερικά απλά βήματα, που θα σας βοηθήσουν να… κοιμηθείτε (το πιάσατε, έτσι;) προς τη σωστή κατεύθυνση.
Κρατήστε ένα ημερολόγιο ονείρων: Σημειώστε σε ένα τετράδιο που θα έχετε πρόχειρο στο κομοδίνο το όνειρο που είδατε, αμέσως μόλις ξυπνήσετε –«αμέσως» σημαίνει πριν φτιάξετε καφέ. Γράψτε όσες λεπτομέρειες μπορείτε να θυμηθείτε, όσο ασήμαντες και αν φαίνονται. Κρατήστε σημειώσεις κάθε μέρα για δυο-τρεις εβδομάδες.
Βρείτε τα μοτίβα των ονείρων σας: Μετά τις δυο-τρεις εβδομάδες, διαβάστε προσεκτικά τις σημειώσεις σας. Θα παρατηρήσετε επαναλαμβανόμενα μοτίβα: ένα συγκεκριμένο χώρο στον οποίο βρίσκεστε στο όνειρο, κάτι που συμβαίνει συχνά, ένα συγκεκριμένο αντικείμενο στο background του ονείρου (θυμάστε τη σβούρα από το Inception; Κάτι τέτοιο).
Δημιουργήστε έναν «έλεγχο πραγματικότητας»: Reality check, αν προτιμάτε τον πιο εύληπτο αγγλικό όρο. Δηλαδή, βρείτε έναν τρόπο να διαπιστώνετε κάθε φορά αν ονειρεύεστε ή όχι. Αυτός μπορεί να στηρίζεται στο επαναλαμβανόμενο μοτίβο σας, που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο. Για παράδειγμα, αν πολλά από τα όνειρά σας εκτυλίσσονται στο εξοχικό των παιδικών σας χρόνων, το οποίο κατεδαφίστηκε πριν από 15 χρόνια, θα ξέρετε ότι ονειρεύεστε κάθε φορά που το βλέπετε.
Αν δεν έχετε κανένα μη ρεαλιστικό μοτίβο στα όνειρά σας, μην ανησυχείτε, υπάρχουν πασπαρτού reality checks για όλους μας: Το πρώτο και πιο συνηθισμένο είναι να δοκιμάσετε να διαβάσετε κάτι –οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να διαβάσουν μέσα στο όνειρο (αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους). Το δεύτερο είναι να κοιτάξετε ένα ρολόι, και μετά από λίγα δευτερόλεπτα να το ξανακοιτάξετε –η ώρα στα όνειρα κατά κανόνα δεν έχει συνοχή. Το τρίτο είναι να κοιταχτείτε σε έναν καθρέφτη –το είδωλό σας θα είναι διαφορετικό απ’ ό,τι στην πραγματικότητα. Και τέλος, να δοκιμάσετε να κάνετε κάτι υπερφυσικό, όπως να πετάξετε, να σβήσετε τα φώτα με τη δύναμη του μυαλού σας ή να αναπνεύσετε ενώ κλείνετε με το χέρι την μύτη και το στόμα σας.
Από τη στιγμή που ο εγκέφαλός σας αντιληφθεί ότι ονειρεύεται, τα υπόλοιπα είναι εύκολα –στη συνέχεια θα το καταδιασκεδάσει, ως σκηνοθέτης του ονείρου και των πρωταγωνιστών του.
Μερικά tips ακόμα για όνειρα γλυκά και συνειδητά
Κοιμηθείτε σωστά: Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν πηγές φωτός να διαταράσσουν τον ύπνο σας, και επιτρέψτε στον εαυτό σας να κοιμηθεί τουλάχιστον 8 ώρες.
Αποφύγετε το αλκοόλ: Διαταράσσει κι αυτό τις φάσεις του ύπνου. Θα έχετε παρατηρήσει ότι βλέπετε πολύ λιγότερα όνειρα όταν πέφτετε για ύπνο ζαλισμένοι.
Καταναλώστε τις σωστές τροφές: Υπάρχουν τρόφιμα που αυξάνουν την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τους κιρκαδικούς ρυθμούς (το πότε θα νυστάξουμε, δηλαδή) και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου. Τέτοια τρόφιμα είναι η μουστάρδα, οι ηλιόσποροι, τα κεράσια, η βρώμη, οι παπαρουνόσποροι, οι ντομάτες και οι μπανάνες.
Διατηρήστε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου: Προσπαθήστε όσο γίνεται να αποφεύγετε τις μεγάλες διακυμάνσεις στις ώρες που πηγαίνετε για ύπνο και που ξυπνάτε. Αν τις καθημερινές κοιμάστε στις 11.00 και τα Σαββατοκύριακα ξενυχτάτε ως τις 5.00 το πρωί, το βιολογικό σας ρολόι «ξεκουρδίζεται» και ο ύπνος σας είναι σπάνια βαθύς και ευχάριστος.
Γιατί να θέλει κάποιος να ελέγξει τα όνειρά του; Για πολλούς λόγους: Από τον πιο ασήμαντο, επειδή έχει πλάκα να βλέπεις π.χ. ότι πετάς, μέχρι τον πιο σημαντικό –για να απαλλαγεί, ας πούμε, από επαναλαμβανόμενους εφιάλτες.
«Κι έστω ότι θέλεις να ελέγξεις τα όνειρά σου. Μπορείς;» θα αναρωτηθείτε, και δικαίως. Επιτρέψτε μας να σας διαφωτίσουμε: Εδώ και μερικά χρόνια, και συγκεκριμένα από το 2010 που το Inception ανανέωσε το ενδιαφέρον του δυτικού πολιτισμού για τα όνειρα, αυξάνονται και πληθύνονται οι επιστημονικές έρευνες σαν αυτή εδώ που επιβεβαιώνουν ότι πράγματι μπορούμε να ελέγξουμε τα όνειρά μας. Υπάρχει και σχετικός όρος, «συνειδητό όνειρο», τον οποίο πιθανότατα έχετε ακούσει στην αγγλική του εκδοχή, “lucid dreaming”.
Τι είναι το συνειδητό όνειρο;
Είναι το όνειρο στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε εκούσια, ενώ ταυτόχρονα έχουμε πλήρη επίγνωση ότι ονειρευόμαστε. Βλέπετε, για παράδειγμα, έναν εφιάλτη ότι σας κυνηγά ένα μεγάλο μαύρο σκυλί. Τρέχετε και τρέχετε, σας λούζει κρύος ιδρώτας, ώσπου ξαφνικά φτάνετε σε τοίχο. Γυρίζετε, κοιτάτε το σκυλί, παρατηρείτε ότι έχει τρία κεφάλια και σκέφτεστε «ε πες το τόση ώρα ότι είμαι σε όνειρο!». Λυγίζετε ελαφρώς τα γόνατα για να πάρετε φόρα και φεύγετε πετώντας πάνω από τον τοίχο.
Προφανώς, δεν είναι απαραίτητο να κινούνται όλα σας τα όνειρα στα όρια του τραγελαφικού. Αν εξασκήσετε το ταλέντο, μπορείτε να ελέγξετε όλων των ειδών τα όνειρα, με μια ελαφριά προτίμηση στα σοβαρά ή εκείνα που σας ταλαιπωρούν.
Πώς θα το κάνω αυτό;
Ακολουθώντας μερικά απλά βήματα, που θα σας βοηθήσουν να… κοιμηθείτε (το πιάσατε, έτσι;) προς τη σωστή κατεύθυνση.
Κρατήστε ένα ημερολόγιο ονείρων: Σημειώστε σε ένα τετράδιο που θα έχετε πρόχειρο στο κομοδίνο το όνειρο που είδατε, αμέσως μόλις ξυπνήσετε –«αμέσως» σημαίνει πριν φτιάξετε καφέ. Γράψτε όσες λεπτομέρειες μπορείτε να θυμηθείτε, όσο ασήμαντες και αν φαίνονται. Κρατήστε σημειώσεις κάθε μέρα για δυο-τρεις εβδομάδες.
Βρείτε τα μοτίβα των ονείρων σας: Μετά τις δυο-τρεις εβδομάδες, διαβάστε προσεκτικά τις σημειώσεις σας. Θα παρατηρήσετε επαναλαμβανόμενα μοτίβα: ένα συγκεκριμένο χώρο στον οποίο βρίσκεστε στο όνειρο, κάτι που συμβαίνει συχνά, ένα συγκεκριμένο αντικείμενο στο background του ονείρου (θυμάστε τη σβούρα από το Inception; Κάτι τέτοιο).
Δημιουργήστε έναν «έλεγχο πραγματικότητας»: Reality check, αν προτιμάτε τον πιο εύληπτο αγγλικό όρο. Δηλαδή, βρείτε έναν τρόπο να διαπιστώνετε κάθε φορά αν ονειρεύεστε ή όχι. Αυτός μπορεί να στηρίζεται στο επαναλαμβανόμενο μοτίβο σας, που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο. Για παράδειγμα, αν πολλά από τα όνειρά σας εκτυλίσσονται στο εξοχικό των παιδικών σας χρόνων, το οποίο κατεδαφίστηκε πριν από 15 χρόνια, θα ξέρετε ότι ονειρεύεστε κάθε φορά που το βλέπετε.
Αν δεν έχετε κανένα μη ρεαλιστικό μοτίβο στα όνειρά σας, μην ανησυχείτε, υπάρχουν πασπαρτού reality checks για όλους μας: Το πρώτο και πιο συνηθισμένο είναι να δοκιμάσετε να διαβάσετε κάτι –οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να διαβάσουν μέσα στο όνειρο (αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους). Το δεύτερο είναι να κοιτάξετε ένα ρολόι, και μετά από λίγα δευτερόλεπτα να το ξανακοιτάξετε –η ώρα στα όνειρα κατά κανόνα δεν έχει συνοχή. Το τρίτο είναι να κοιταχτείτε σε έναν καθρέφτη –το είδωλό σας θα είναι διαφορετικό απ’ ό,τι στην πραγματικότητα. Και τέλος, να δοκιμάσετε να κάνετε κάτι υπερφυσικό, όπως να πετάξετε, να σβήσετε τα φώτα με τη δύναμη του μυαλού σας ή να αναπνεύσετε ενώ κλείνετε με το χέρι την μύτη και το στόμα σας.
Από τη στιγμή που ο εγκέφαλός σας αντιληφθεί ότι ονειρεύεται, τα υπόλοιπα είναι εύκολα –στη συνέχεια θα το καταδιασκεδάσει, ως σκηνοθέτης του ονείρου και των πρωταγωνιστών του.
Μερικά tips ακόμα για όνειρα γλυκά και συνειδητά
Κοιμηθείτε σωστά: Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν πηγές φωτός να διαταράσσουν τον ύπνο σας, και επιτρέψτε στον εαυτό σας να κοιμηθεί τουλάχιστον 8 ώρες.
Αποφύγετε το αλκοόλ: Διαταράσσει κι αυτό τις φάσεις του ύπνου. Θα έχετε παρατηρήσει ότι βλέπετε πολύ λιγότερα όνειρα όταν πέφτετε για ύπνο ζαλισμένοι.
Καταναλώστε τις σωστές τροφές: Υπάρχουν τρόφιμα που αυξάνουν την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τους κιρκαδικούς ρυθμούς (το πότε θα νυστάξουμε, δηλαδή) και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου. Τέτοια τρόφιμα είναι η μουστάρδα, οι ηλιόσποροι, τα κεράσια, η βρώμη, οι παπαρουνόσποροι, οι ντομάτες και οι μπανάνες.
Διατηρήστε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου: Προσπαθήστε όσο γίνεται να αποφεύγετε τις μεγάλες διακυμάνσεις στις ώρες που πηγαίνετε για ύπνο και που ξυπνάτε. Αν τις καθημερινές κοιμάστε στις 11.00 και τα Σαββατοκύριακα ξενυχτάτε ως τις 5.00 το πρωί, το βιολογικό σας ρολόι «ξεκουρδίζεται» και ο ύπνος σας είναι σπάνια βαθύς και ευχάριστος.
