Πώς να στηρίξεις όποιον δεν την παλεύει τώρα
Είναι οι άνθρωποί σου στα πρόθυρα της κατάρρευσης, θέλεις να βοηθήσεις αλλά δεν ξέρεις πώς; Έχουμε μερικές ιδέες που ίσως σε βοηθήσουν.
της Ηρώς Κουνάδη
Θα ξεκινήσουμε από την παραδοχή πως σχεδόν κανείς δεν την παλεύει. Η βασική διαφορά έγκειται στο ότι, ενώ όλοι έχουμε μέρες που φρικάρουμε με όλο αυτό που μας συμβαίνει, κάποιοι έχουν μόνο τέτοιες μέρες. Και ναι, όσο τρομακτικό και αν ακούγεται, όσο και αν πλησιάζει την κατάθλιψη –μπορεί και να είναι, ψέματα δεν θα σου πούμε– είναι φυσιολογικό. Το θέμα είναι πώς μπορείς να βοηθήσεις τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση γύρω σου.
Μην το αγνοείς
Μην προσποιείσαι πως δε συμβαίνει τίποτα, και κυρίως μην προσπαθείς να αλλάξεις κουβέντα μιλώντας πχ για την ταινία που είδες χτες γιατί έτσι θεωρείς πως «θα κάνεις τον άλλο να ξεχαστεί». Ρώτα αν θέλει να το συζητήσετε, προετοιμάσου για απαντήσεις τύπου «ε και τι να πούμε» και προσφέρσου να γκρινιάξεις πρώτος/η για «όλο αυτό που ζούμε». Δεν ξέρεις ποτέ πόσο ψυχοθεραπευτικό μπορεί να είναι ένα μισάωρο βρισίματος της κυβέρνησης.
Απόφυγε τις συμβουλές
Είναι μεγάλος πειρασμός να πεις «εμένα το οριγκάμι που ξεκίνησα στην πρώτη καραντίνα με βοήθησε πολύ» αλλά ξέρεις πολύ καλά πως δεν λειτουργούν όλα τα πράγματα για όλους τους ανθρώπους. Κι ακόμα χειρότερα, οι περισσότεροι από εμάς όταν ακούμε προτροπές του τύπου «έλα ξεκόλλα», «κάνε λίγη γιόγκα» και «να μάθεις ξένες γλώσσες δοκίμασες;» μπαίνουμε σε θέση άμυνας κι απαριθμούμε (από μέσα μας οι πιο ευγενικοί, φωναχτά οι υπόλοιποι) όλους τους λόγους για τους οποίους η μαγική λύση που μας προτείνουν όχι μόνο δεν θα μας βοηθήσει, αλλά θα κάνει και την κατάστασή μας χειρότερη, και ήδη η κατάσταση είναι απαίσια, και είμαστε άχρηστοι που δεν έχουμε όρεξη για τίποτα, και να, είδες σε τι φαύλο κύκλο σκέψης μας έβαλες τώρα;
Δώσε χώρο
Αυτό μπορεί να σημαίνει πως δεν κάνεις σαματά, ούτε εκφράζεις την ανησυχία σου, αν ο άλλος δεν θέλει να μιλήσει σε ψυχή ζώσα (εσού περιλαμβανομένου) το επόμενο διήμερο. Δηλώνεις απλά την παρουσία σου, με ένα «όποτε θέλεις να μιλήσεις, εδώ είμαι», άντε και με κανένα αστείο βιντεάκι μια από τις επόμενες μέρες και τέλος.
«Χώρος» όμως επίσης είναι και το να αφήνεις στον άλλο χώρο να εκφραστεί: Χωρίς «έλα μωρέ, υπερβάλλεις» και χωρίς «είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα» (όχι δεν είμαστε· είμαστε όλοι στην ίδια καταιγίδα, αλλά κάποιοι την αντιμετωπίζουμε μέσα από κρουαζιερόπλοια και άλλοι πάνω σε σχεδίες).
Πρότεινε πράγματα να κάνετε μαζί (αλλά με μέτρο)
Κάποιους ανθρώπους τους βοηθάει να έχουν δίπλα τους κόσμο ενθουσιώδη, αισιόδοξο, με αστείρευτη ενέργεια για να τους ξεσηκώνει να βγουν μια βόλτα στον ήλιο ή να ξενυχτήσουν παίζοντας επιτραπέζια σε βιντεοκλήση. Σε κάποιους άλλους, όμως, λειτουργεί ανάποδα: Όσο τους προτείνεις πράγματα να κάνετε μαζί, τόσο κλείνονται στο καβούκι τους και εύχονται να εξαφανιστείς και να τους αφήσεις στη μιζέρια τους. Εσύ ξέρεις σε ποια από τις δύο κατηγορίες ανήκει ο άνθρωπός σου, και πράττεις αναλόγως. Ακόμα και στην δεύτερη περίπτωση, ρίχνεις καμιά ασυνήθιστη ιδέα, αν όμως δεν πιάσει το αφήνεις εκεί. Άλλωστε αυτό που έχει κυρίως σημασία είναι το…
…Να είσαι εκεί
Όπως σε όλες τις σοβαρές, βαριές κι ασήκωτες καταστάσεις, δεν έχει και πολύ σημασία τι θα πεις ή τι θα κάνεις. Όλοι ξέρουμε πως όταν το πρόβλημα γίνεται ασήκωτο, δεν υπάρχουν μαγικά λόγια που θα μπορούσαν να μας συνεφέρουν. Οπότε, το μόνο που χρειαζόμαστε –και τελικά εκτιμάμε, ακόμα και αν δεν το αναγνωρίζουμε εκείνη τη δεδομένη στιγμή– είναι οι άνθρωποί μας δίπλα μας. Λίγο αμήχανοι, λίγο χαμένοι, ίσως και λίγο θυμωμένοι που δεν βρίσκουν τι να κάνουν για να μας βοηθήσουν. Αλλά δίπλα μας.
Θα ξεκινήσουμε από την παραδοχή πως σχεδόν κανείς δεν την παλεύει. Η βασική διαφορά έγκειται στο ότι, ενώ όλοι έχουμε μέρες που φρικάρουμε με όλο αυτό που μας συμβαίνει, κάποιοι έχουν μόνο τέτοιες μέρες. Και ναι, όσο τρομακτικό και αν ακούγεται, όσο και αν πλησιάζει την κατάθλιψη –μπορεί και να είναι, ψέματα δεν θα σου πούμε– είναι φυσιολογικό. Το θέμα είναι πώς μπορείς να βοηθήσεις τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση γύρω σου.
Μην το αγνοείς
Μην προσποιείσαι πως δε συμβαίνει τίποτα, και κυρίως μην προσπαθείς να αλλάξεις κουβέντα μιλώντας πχ για την ταινία που είδες χτες γιατί έτσι θεωρείς πως «θα κάνεις τον άλλο να ξεχαστεί». Ρώτα αν θέλει να το συζητήσετε, προετοιμάσου για απαντήσεις τύπου «ε και τι να πούμε» και προσφέρσου να γκρινιάξεις πρώτος/η για «όλο αυτό που ζούμε». Δεν ξέρεις ποτέ πόσο ψυχοθεραπευτικό μπορεί να είναι ένα μισάωρο βρισίματος της κυβέρνησης.
Απόφυγε τις συμβουλές
Είναι μεγάλος πειρασμός να πεις «εμένα το οριγκάμι που ξεκίνησα στην πρώτη καραντίνα με βοήθησε πολύ» αλλά ξέρεις πολύ καλά πως δεν λειτουργούν όλα τα πράγματα για όλους τους ανθρώπους. Κι ακόμα χειρότερα, οι περισσότεροι από εμάς όταν ακούμε προτροπές του τύπου «έλα ξεκόλλα», «κάνε λίγη γιόγκα» και «να μάθεις ξένες γλώσσες δοκίμασες;» μπαίνουμε σε θέση άμυνας κι απαριθμούμε (από μέσα μας οι πιο ευγενικοί, φωναχτά οι υπόλοιποι) όλους τους λόγους για τους οποίους η μαγική λύση που μας προτείνουν όχι μόνο δεν θα μας βοηθήσει, αλλά θα κάνει και την κατάστασή μας χειρότερη, και ήδη η κατάσταση είναι απαίσια, και είμαστε άχρηστοι που δεν έχουμε όρεξη για τίποτα, και να, είδες σε τι φαύλο κύκλο σκέψης μας έβαλες τώρα;
Δώσε χώρο
Αυτό μπορεί να σημαίνει πως δεν κάνεις σαματά, ούτε εκφράζεις την ανησυχία σου, αν ο άλλος δεν θέλει να μιλήσει σε ψυχή ζώσα (εσού περιλαμβανομένου) το επόμενο διήμερο. Δηλώνεις απλά την παρουσία σου, με ένα «όποτε θέλεις να μιλήσεις, εδώ είμαι», άντε και με κανένα αστείο βιντεάκι μια από τις επόμενες μέρες και τέλος.
«Χώρος» όμως επίσης είναι και το να αφήνεις στον άλλο χώρο να εκφραστεί: Χωρίς «έλα μωρέ, υπερβάλλεις» και χωρίς «είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα» (όχι δεν είμαστε· είμαστε όλοι στην ίδια καταιγίδα, αλλά κάποιοι την αντιμετωπίζουμε μέσα από κρουαζιερόπλοια και άλλοι πάνω σε σχεδίες).
Πρότεινε πράγματα να κάνετε μαζί (αλλά με μέτρο)
Κάποιους ανθρώπους τους βοηθάει να έχουν δίπλα τους κόσμο ενθουσιώδη, αισιόδοξο, με αστείρευτη ενέργεια για να τους ξεσηκώνει να βγουν μια βόλτα στον ήλιο ή να ξενυχτήσουν παίζοντας επιτραπέζια σε βιντεοκλήση. Σε κάποιους άλλους, όμως, λειτουργεί ανάποδα: Όσο τους προτείνεις πράγματα να κάνετε μαζί, τόσο κλείνονται στο καβούκι τους και εύχονται να εξαφανιστείς και να τους αφήσεις στη μιζέρια τους. Εσύ ξέρεις σε ποια από τις δύο κατηγορίες ανήκει ο άνθρωπός σου, και πράττεις αναλόγως. Ακόμα και στην δεύτερη περίπτωση, ρίχνεις καμιά ασυνήθιστη ιδέα, αν όμως δεν πιάσει το αφήνεις εκεί. Άλλωστε αυτό που έχει κυρίως σημασία είναι το…
…Να είσαι εκεί
Όπως σε όλες τις σοβαρές, βαριές κι ασήκωτες καταστάσεις, δεν έχει και πολύ σημασία τι θα πεις ή τι θα κάνεις. Όλοι ξέρουμε πως όταν το πρόβλημα γίνεται ασήκωτο, δεν υπάρχουν μαγικά λόγια που θα μπορούσαν να μας συνεφέρουν. Οπότε, το μόνο που χρειαζόμαστε –και τελικά εκτιμάμε, ακόμα και αν δεν το αναγνωρίζουμε εκείνη τη δεδομένη στιγμή– είναι οι άνθρωποί μας δίπλα μας. Λίγο αμήχανοι, λίγο χαμένοι, ίσως και λίγο θυμωμένοι που δεν βρίσκουν τι να κάνουν για να μας βοηθήσουν. Αλλά δίπλα μας.
