Αρχαία Νεμέα: Εκδρομή στα λημέρια του Ηρακλή
Περπατάμε στη σκιά του Ναού του Δία, τρέχουμε σε ένα αρχαίο στάδιο και ανακαλύπτουμε τα μυστικά ενός αρχαιολογικού χώρου ιδανικού για μονοήμερη εκδρομή.
Περπατάμε στη σκιά του Ναού του Δία, τρέχουμε σε ένα αρχαίο στάδιο και ανακαλύπτουμε τα μυστικά ενός αρχαιολογικού χώρου ιδανικού για μονοήμερη εκδρομή.
της Ηρώς Κουνάδη
Αν κοιτάξεις τον ουρανό μια ξάστερη νύχτα θα τον δεις. Ο Λέων της Νεμέας είναι εκεί από τότε που ο Ευρυσθέας έβαλε τον Ηρακλή να τον σκοτώσει στον πρώτο του άθλο. Είναι αυτός ο αστερισμός που λέμε Λέοντα. Ο Δίας τον λυπήθηκε κι έστειλε το νεκρό του σώμα από τη Νεμέα στον ουρανό. Και στη Νεμέα απέμεινε ο ναός του. Οι κολώνες του, δέκα μέτρα ψηλές, είναι το πρώτο πράγμα που αντικρίζεις πίσω από την τελευταία στροφή πριν τη Νεμέα. Μοιάζουν να θέλουν να αγγίξουν τον ουρανό.
Δεν έμεινε, βέβαια, μόνο αυτός. Είναι και το στάδιο των Νέμειων, των σπουδαίων αθλητικών αγώνων που καθιερώθηκαν το 573 π.Χ., πριν από εκείνους της Ολυμπίας, προς τιμήν του Δία και του Οφέλτη, γιου του βασιλιά Λυκούργου, που βρήκε φρικτό θάνατο από δάγκωμα φιδιού. Είναι και τα λουτρά, με το εντυπωσιακό τους στέγαστρο που έχει αναστηλωθεί ακριβώς όπως ήταν τότε. Και είναι, βέβαια, πάνω και πριν και πέρα απ’ όλα, τα συγκλονιστικά τοπία που αγκαλιάζουν τον αρχαιολογικό χώρο, αφήνοντας το βλέμμα να περιπλανηθεί σε καταπράσινα λοφάκια και γαλήνιες πεδιάδες που απλώνονται ως εκεί που φτάνει το μάτι.
Μια περιπλάνηση στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας
Δύο διαφορετικές είσοδοι, που θα μπορούσαν να είναι και δύο διαφορετικοί αρχαιολογικοί χώροι, αναλαμβάνουν να μας τηλεμεταφέρουν από τη σημερινή Νεμέα στο 573 π.Χ. Προτείνουμε να ξεκινήσετε από την δεύτερη, εκείνη που οδηγεί στον Ναό του Δία και το Μουσείο της Αρχαίας Νεμέας. Στην πρώτη βρίσκεται το αρχαίο στάδιο, το οποίο αξίζει να αφήσετε για το τέλος.
Ο Ναός του Δία λαμπυρίζει κάτω από το ανοιξιάτικο φως που λούζει το καταπράσινο τοπίο γύρω του. Το μέγεθός του χρειάζεται λίγη φαντασία για να το αντιληφθείς: άγγιζε τα 45 μέτρα στη μία πλευρά και τα 22 στην άλλη. Οι γιγάντιοι κίονές του, που τώρα τους βλέπεις δωρικούς αλλά κάποτε ήταν ένα ασυνήθιστο πάντρεμα και των τριών αρχιτεκτονικών ρυθμών (δωρικού, ιωνικού και κορινθιακού) αναστηλώθηκαν σε ένα τιτάνιο έργο. Εμπνευστής του ήταν ο Καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, Στέφανος Μίλλερ, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στη Νεμέα. Ο καθηγητής, που ξεκίνησε τις ανασκαφές στη Νεμέα τον Ιούνιο του 1973, ζει εκεί από τότε μέχρι σήμερα, και μιλά σε άπταιστα ελληνικά για τον αρχαιολογικό χώρο και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει εξαιτίας της αδιαφορίας του ελληνικού κράτους, σε όποιον θέλει να τον ακούσει (διαβάστε εδώ την συνέντευξη που μας είχε παραχωρήσει πριν από τρία χρόνια).
Στα δεξιά του Ναού, καθώς μπαίνεις στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου μια άψογη μακέτα, σοφά τοποθετημένη δίπλα στη μεγάλη τζαμαρία που βλέπει απευθείας στον Ναό, θα σου εξηγήσει πού ακριβώς ήταν τι: Ο ξενώνας όπου έμεναν οι αθλητές που έρχονταν απ’ όλη την Ελλάδα για να συμμετάσχουν στα Νέμεα, τα λουτρά όπου λάμβανε χώρα η μεταξύ τους κοινωνικοποίηση, τα σπίτια των κατοίκων, ο δρόμος που οδηγούσε από τον Ναό του Δία στο στάδιο… Το μουσείο φιλοξενεί επίσης ευρήματα από τις ανασκαφές στην περιοχή: περίτεχνα κοσμήματα, χάλκινα νομίσματα , χαριτωμένα ζωάκια - παιδικά παιχνίδια, λυχνάρια, αμφορείς και πάει λέγοντας.
Σε μια προθήκη κοντά στον Ναό βρίσκεται ο σκελετός μιας γυναίκας που κάποτε, πριν από χιλιάδες χρόνια, περπατούσε εδώ ακριβώς που στέκεσαι τώρα εσύ, κι αυτή η σκέψη σ’ αυτόν εδώ τον χώρο είναι αληθινά συγκλονιστική. Γιατί άλλο οι αμφορείς και οι μεγαλοπρεπείς ναοί, κι άλλο οι άνθρωποι που τα φτιάξαν’ όλα αυτά, μπροστά σου έστω και χωρίς σάρκα αλλά με οστά.
Περί τα διακόσια μέτρα μακριά από την είσοδο του ναού, το αρχαίο στάδιο της Νεμέας είναι ίσως το πιο συναρπαστικό κομμάτι του αρχαιολογικού χώρου. Το τούνελ από το οποίο έμπαιναν στο στάδιο οι αθλητές είναι αυτό το ίδιο τούνελ από το οποίο θα μπεις τώρα στο στάδιο εσύ, προσπαθώντας (και αποτυγχάνοντας) να αντισταθείς στον πειρασμό να κάνεις το χαζό αστειάκι με τις ιαχές που ακούγονται από τις κερκίδες καθώς περπατάς τα τελευταία μέτρα. Αυτό το τούνελ, το μήκος του οποίου είναι μεγαλύτερο και το σκοτάδι του βαθύτερο από εκείνου της Ολυμπίας, είναι ό,τι κοντινότερο σε πύλη στον χωροχρόνο έχεις περάσει ποτέ.
Την πρώτη φορά που θα το αντικρίσεις, το στάδιο θα σου φανεί απέραντο. Δικαιολογημένα: Η χωρητικότητά του άγγιζε τους σαράντα χιλιάδες θεατές, ενώ ο στίβος του έχει μήκος 178 μέτρα. Η θέα στο τοπίο γύρω του εμπίπτει –θα το μαντέψατε– κι αυτή στην κατηγορία θέες-από-αρχαιολογικούς-χώρους-που-κόβουν-την-ανάσα.
Τα πρακτικά
Ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο της Νεμέας είναι ανοιχτά καθημερινά από τις 8.00 το πρωί ως τις 15.00 το μεσημέρι. Το εισιτήριο κοστίζει 4€ και περιλαμβάνει την είσοδο σε όλους τους χώρους (το μουσείο, τον Ναό του Δία και το Στάδιο).
Η Αρχαία Νεμέα γίνεται μια ωραιότατη μονοήμερη, καθώς απέχει μόλις 116 χιλιόμετρα, ή μιάμιση ώρα από την Αθήνα. Αν προτιμάτε να μείνετε για να την χορτάσετε, να βολτάρετε στο χωριό και να επισκεφθείτε και μερικά από τα ομολογουμένως εξαιρετικά οινοποιεία της, μια από τις καλύτερες προτάσεις για τη διαμονή σας είναι ο Ξενώνας Ελισσών, στο Κρυονέρι (περί τα 18 χιλιόμετρα από τον αρχαιολογικό χώρο) οι τιμές του οποίου κυμαίνονται στα 40€ για το δίκλινο δωμάτιο. Εναλλακτικά, δείτε τις προτάσεις μας για διαμονή στο Ναύπλιο (35 χιλιόμετρα από τη Νεμέα) εδώ.
Μια στάση για φαγητό αξίζει οπωσδήποτε να κάνετε στην ταβέρνα της Κυρ-Αθηνάς, στην πλατεία Ηρώων της Αρχαίας Νεμέας, για να δοκιμάσετε σπιτικά μαγειρευτά όπως το αρνάκι με μελιτζάνες, αλλά και πεντανόστιμα κρέατα στη σχάρα. Συνοδεύετε, εννοείται, με κρασιά από τον τοπικό αμπελώνα, και πληρώνετε το πολύ 15€ το άτομο.