Επίσκεψη σε σπουδαίους αρχαίους τάφους της Ελλάδας
Οι Μυκήνες, η αρχαία Μεσσήνη, η Βεργίνα και άλλες πέντε περιοχές της Ελλάδας όπου μπορείτε να περιηγηθείτε στα σπουδαιότερα ταφικά μνημεία της χώρας.
του Γιώργου Κόκουβα
Ίσως κάθε γενιά χρειάζεται μια αφορμή για να ενδιαφερθεί για την πολιτιστική της κληρονομιά. Ίσως αν ο λόφος Καστά δεν αποκάλυπτε το μεγαλειώδες μακεδονικό μυστικό του, η κυριότερη ανάμνηση από αρχαίο ταφικό μνημείο για τους περισσότερους να ήταν μια αμυδρή εικόνα από εκείνα τα θολωτά κτίσματα στις σελίδες της Ιστορίας της Α’ Γυμνασίου.
Να όμως που ξαφνικά όλοι μιλάμε για λάρνακες και ταφικούς θαλάμους, για χαρακτηριστικά μακεδονικών ή ρωμαϊκών τάφων, για πιθανούς «ενοίκους» μνημείων και για τους θησαυρούς που ίσως κρύβονται στην Αμφίπολη. Και να η ευκαιρία, θα προσθέταμε εμείς, αν δεν έχουμε γνωρίσει ακόμη τους υπόλοιπους σημαντικούς τάφους που έχουν ανακαλυφθεί στον ελλαδικό χώρο, να το κάνουμε έστω και τώρα.
Από τους μυκηναϊκούς τάφους της ανατολικής Πελοποννήσου και τα θολωτά αριστουργήματα της Μεσσηνίας μέχρι την Βεργίνα και τους βασιλικούς θαλάμους της βόρειας Ελλάδας, συγκεντρώνουμε παρακάτω οκτώ τοποθεσίες πλούσιες σε ευρήματα ταφικών μνημείων που αποδεικνύουν ότι ακόμη και κάτι τόσο «μακάβριο», αποτελεί δείγμα πολιτισμικού κλέους και αρχαιολογικής γοητείας.
*Βεργίνα: Στους τάφους του Φιλίππου
Ήταν το 1977 όταν η ομάδα του καθηγητή Ανδρόνικου έφερε στο φως αυτό που σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο (προς το παρόν) αρχαιολογικό εύρημα της Βόρειας Ελλάδας: Την αρχαία μακεδονική πρωτεύουσα των Αιγών στη θέση της σημερινής Βεργίνας, όπου ανακαλύφθηκαν οι Βασιλικοί Τάφοι. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται ο ασύλητος τάφος του Φίλιππου Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο τάφος του Πρίγκιπα, που αποδόθηκε στον γιο του Αλέξανδρου και ο λεγόμενος Τάφος της Περσεφόνης, που ονομάστηκε έτσι χάρη στην υπέροχη τοιχογραφία με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη.
Πέρα από τους ίδιους τους τάφους, στο στέγαστρο της αρχαιολογικής ανασκαφής θα δείτε τοιχογραφία μιας σκηνής κυνηγιού που κοσμεί τον τάφο του Φιλίππου, τις χρυσές λάρνακες του βασιλικού ζεύγους, τα λαμπερά χρυσά στεφάνια που κοσμούσαν τα κεφάλια των νεκρών, ρούχα και μακεδονικά όπλα καθώς και πολλά ακόμη μικρότερα ευρήματα. Σημειώστε πως στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο, θα έχετε την ευκαιρία να περιηγηθείτε στα ερείπια της ακρόπολης, του ανακτόρου, θεάτρου, ιδιωτικών κτιρίων και ιερών χώρων των Αιγών. Ο χώρος είναι ανοιχτός για το κοινό καθημερινά 8.00-20.00 και η είσοδος στοιχίζει 8€.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Πέλλα: Στη νεκρόπολη των ελληνιστικών χρόνων
Η Πέλλα έγινε η νέα πρωτεύουσα των Μακεδόνων κατά τα ελληνιστικά χρόνια, και άνθησε ιδιαίτερα. Αυτή την άνθηση μπορείτε να διαπιστώσετε σε έναν εξαιρετικά καλοδιατηρημένο αρχαιολογικό χώρο και στο εξίσου εξαιρετικό, παρ’ ότι άγνωστο στο ευρύ κοινό Αρχαιολογικό Μουσείο εντός του χώρου. Στην συγκεκριμένη περιοχή λοιπόν, ανακαλύφθηκαν προϊστορικό, κλασικό και ελληνιστικό νεκροταφείο. Στο τελευταίο μάλιστα περιλαμβάνονται ο «τάφος των Φιλοσόφων», λαξευμένος στον βράχο, όπου βρέθηκαν τα οστά μιας νέας γυναίκας και ενός παιδιού, ο «Πολυθάλαμος τάφος» έξω από το ανατολικό τείχος με επτά συνολικά θαλάμους, κάτι που τον καθιστά πρόδρομο των χριστιανικών κατακομβών και επτά μακεδονικοί τάφοι με πληθώρα κτερισμάτων τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο. Ο αρχαιολογικός χώρος Πέλλας και το Μουσείο λειτουργούν καθημερινά 8.00-20.00 (Δευτέρα 11.00-18.00) με ενιαίο εισιτήριο 6€.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Λευκάδια: Οι θησαυροί της Νάουσας
Λίγα βήματα έξω από την σημερινή πόλη της Νάουσας βρίσκεται ο δεύτερος μεγαλύτερος «πόλος» μακεδονικού ταφικού κλέους μετά την Βεργίνα. Πρόκειται για τη θέση Λευκάδια, όπου βρέθηκαν μερικά από τα ωραιότερα δείγματα μακεδονικών τάφων με έργα ελληνιστικής ζωγραφικής. Εκεί, σε έναν χώρο σπάνιας φυσικής γοητείας, που λατρευόταν από τους αρχαίους ως τόπος κατοικίας Νυμφών και αποτέλεσε ιδρυτική τοποθεσία της σχολής του Αριστοτέλη όπου φοίτησε και ο Μέγας Αλέξανδρος, βρέθηκαν τέσσερις σημαντικοί τάφοι. Πρόκειται για τον Τάφο της Κρίσεως του 4ου αιώνα π.Χ. (το όνομά του το οφείλει στην περίτεχνη σύνθεση της Κρίσης του νεκρού στον Κάτω Κόσμο που τον κοσμεί), τον Τάφο Ανθεμίων του 3ου αιώνα π.Χ. με την εντυπωσιακή δίφυλλη θύρα και τη ζωγραφική αποτύπωση της Περσεφόνης, τον Τάφο Λύσωνος και Καλλικλέους του 2ου αιώνα π.Χ. με το ανάγλυφο αέτωμα και τις τρισδιάστατες τοιχογραφίες, και τέλος τον λεγόμενο τάφο του «Kinch», όνομα που έλαβε από τον δανό αρχιτέκτονα που τον ανέσκαψε και αναπαρέστησε ζωγραφικά την χαμένη τοιχογραφία του. Τα ταφικά μνημεία των Λευκαδίων είναι επισκέψιμα δωρεάν για το κοινό κατόπιν συνεννόησης με την ΙΖ Εφορία Αρχαιοτήτων.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Μυκήνες: Στα ίχνη του Αγαμέμνονα
Από τη Μακεδονία τηλεμεταφερόμαστε χωροχρονικά, στην Πελοπόννησο της δεύτερης χιλιετίας π.Χ., τότε που άνθισε ο μυκηναϊκός πολιτισμός, θραύσματα του οποίου συναντάμε σήμερα σε όλη την ευρύτερη περιοχή, με επίκεντρο όμως τις αρχαίες Μυκήνες. Ως μια μίνι-εγκυκλοπαιδική εισαγωγή, αναφέρουμε πως αρχικά οι μυκηναϊκοί τάφοι ήταν λακκοειδείς, αργότερα θαλαμωτοί και στην κορυφαία περίοδο του πολιτισμού εμφανίστηκαν οι περίφημοι θολωτοί τάφοι με τον εξωτερικό διάδρομο και την εντυπωσιακή κωνοειδή αρχιτεκτονική των υπόγειων θαλάμων που κατέληγε σε μια οπή στην κορυφή, η οποία έκλεινε με «κλειδί».
Βρισκόμαστε λοιπόν στις «Πολύχρυσες Μυκήνες» και πραγματοποιούμε την πρώτη στάση στον περίφημο «Θησαυρό του Ατρέα», ταφικό μνημείο γνωστό και ως «Τάφος του Αγαμέμνονα» παρ’ ότι έχει αποδειχθεί ότι ο «ένοικος» δεν ήταν ο μυθικός βασιλιάς. «Θησαυρός» αποκαλείται χάρη στα χρυσοποίκιλτα ευρήματα που βρέθηκαν εντός του θαλάμου που χρησίμευε και ως θησαυροφυλάκιο και είναι σίγουρα ο εντυπωσιακότερος από τους εννέα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή – σκεφτείτε ότι ο θάλαμος μόνο έχει διάμετρο 14,60 μέτρα και ύψος 13,40 μέτρα.
Η επόμενη μεγάλη στάση είναι ο «ταφικός κύκλος Β», ένα συγκρότημα 26 τάφων από τον 17ο-16ο αιώνα π.Χ. αλλά και ο «ταφικός κύκλος Α» με τα πιο πολυτελή ευρήματα, κάτι που υποδεικνύει πως εδώ ήταν το νεκροταφείο των μελών της βασιλικής δυναστείας. Στον χώρο έξω από την ακρόπολη συναντώνται οι θολωτοί τάφοι των Λεόντων, του Αίγισθου και της Κλυταιμνήστρας, που διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Η είσοδος στον Αρχαιολογικό Χώρο, τον τάφο του Ατρέως και τις Μυκήνες στοιχίζει 8€ (καθημερινά 8.00-18.00)
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Αρχαία Πελλάνα: Αναζητώντας την Ωραία Ελένη
Σε μια παραγνωρισμένη περιοχή του Ταΰγετου στη Λακωνία, κρύβονται θολωτοί τάφοι προγενέστεροι ακόμη και από αυτούς των Μυκηνών. Εδώ λοιπόν είναι που πέρα από αρκετούς συλημένους τάφους, η σκαπάνη ανακάλυψε το 2002 αυτό που ο υπεύθυνος για το έργο αρχαιολόγος ονόμασε «αρχαία Λακεδαίμων», η θρυλική πόλη όπου βασίλευσε ο Μενέλαος. Ο σημαντικότερος θολωτός τάφος που βρέθηκε είναι βασιλικός και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, με διάμετρο άνω των 10 μέτρων. Βρίσκεται μάλιστα σε χώρο διαμορφωμένο έτσι ώστε να χαρακτηριστεί το «Ανάκτορο του Μενέλαου», ένα αρχαίο διοικητικό κέντρο 6.000 τ.μ. με μέγαρο, ιερό, αρχεία, εργαστήρια, τάφους και τείχη που ακόμη περιμένουν να αποκαλυφθούν πλήρως. Ο μεγάλος τάφος σήμερα αποκαλείται «Τάφος του Μενέλαου και της Ωραίας Ελένης» και βρίσκεται στον λόφο Παλαιόκαστρο, 12 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη. Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Πελλάνας είναι επισκέψιμος καθημερινά 8.30-15.00 με ελεύθερη είσοδο.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Μεσσηνία: Στον παράδεισο των αρχαιολόγων
Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 33 ταφικά μνημεία έχουν βρεθεί στη Μεσσηνία, τριπλάσιος και πλέον αριθμός σε σχέση με τις αρχαίες Μυκήνες. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας θα δείτε ευρήματα και θα αντλήσετε πληροφορίες για όλες τις ανασκαφές και τις ανακαλύψεις του νομού, μια πολύ καλή εναλλακτική που έχετε μέχρι να ξαναγίνει ο περίφημος θολωτός τάφος της Μάλθης επισκέψιμος για το κοινό - πρόκειται για τον καλύτερα διατηρημένο θολωτό τάφο της Μεσσηνίας, που σήμερα είναι κλειστός για έργα συντήρησης. Σπουδαίος είναι και ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς, λίγο έξω από την Κυπαρισσία στην περιοχή της Τριφυλλίας, όπου ανακαλύφθηκαν μνημειώδεις θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι με χρυσούς θησαυρούς –γι’ αυτό και η περιοχή ονομάστηκε «Μυκήνες της Δυτικής Πελοποννήσου- που χτίστηκαν πριν ακόμη ακμάσει το Ανάκτορο του Νέστορα. Αλλά ο πιο εντυπωσιακός ίσως αρχαιολογικός χώρος είναι αυτός της Αρχαίας Μεσσήνης, μίας εκ των πιο καλοδιατηρημένων αρχαίων πόλεων όπου θα δείτε την εντυπωσιακή αρκαδική πύλη, τα ερείπια των τειχών, τις συστάδες κιόνων, τις αρχαίες σκάλες, το Εκκλησιαστήριο, το υποβλητικό Ασκληπιείο, το Ιερό της Αρτέμιδος, Κρήνες, Στάδιο υπό αναστήλωση, αρχαίο θέατρο, και κάπου ανέμεσα, πληθώρα ταφικών μνημείων, όπως αυτό του Γυμνασίου Μεσσήνης με τους υπέργειους τάφους και το Ηρώο-Μαυσωλείο στη νότια πλευρά του Σταδίου, δωρικό ναό προς τιμήν κάποιας επιφανούς οικογένειας της Μεσσήνης, πιθανότατα των Σαιθιδών. Δείτε εδώ την φωτογραφική βόλτα του in2life στην Αρχαία Μεσσήνη.
Περισσότερες πληροφορίες και μνημεία: Εδώ και στην ιστοσελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Μεσσηνίας.
*Αχαρνές: Ένα μνημείο… στη γειτονιά της Αθήνας
Ο μοναδικός θολωτός τάφος στην Αττική εντοπίστηκε στις Αχαρνές και δεν απογοήτευσε τους αρχαιολόγους και τους αρχαιολάτρες, αφού αποτελεί ένα επιβλητικό δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής με διάδρομο, στόμιο και έναν υπόγειο θάλαμο από πέτρες ακανόνιστου σχήματος και κυρτά κυψελοειδή τοιχώματα. Πρόκειται για τάφο διαμέτρου άνω των 8 μέτρων πιθανότατα κάποιου σημαντικού προσώπου του 14ου-13ου π.Χ. αιώνα, καθώς σε αυτόν βρέθηκαν πολλά περίτεχνα κοσμήματα, πήλινα και λίθινα αγγεία, χάλκινα όπλα, αντικείμενα από ελαφαντόδοντο, σφραγιδόλιθοι και χρυσά, ασημένια, χάλκινα και άλλου είδους ευρήματα που σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στην περιοχή των Αχαρνών βρίσκεται επίσης ο επονομαζόμενος «Τύμβος του Σοφοκλή», όπου συντείνουν αρκετοί αρχαιολόγοι πως βρισκόταν θαμμένος ο μεγάλος τραγωδός της αρχαίας Αθήνας.
Περισσότερες πληροφορίες: Για τον Τύμβο του Σοφοκλή εδώ και για τον θολωτό τάφο Αχαρνών εδώ
*Ο Θησαυρός του Μινύα στον Ορχομενό
«Ο θησαυρός του Μινύα, σωστό θαύμα, δεν υστερεί από κανένα άλλο πράγμα απ' όσα είναι μέσα ή έξω από την Ελλάδα», έγραψε αφού ολοκλήρωσε μία από τις θρυλικές περιηγήσεις του ο Παυσανίας, σημειώνοντας πως πρόκειται για ανώτερο μνημείο από αυτό του «θησαυρού του Ατρέα» στις Μυκήνες. Και μπορεί ο Παυσανίας να το ονομάζει «θησαυρό», αλλά στην ουσία πρόκειται για ταφικό μνημείο επικών διαστάσεων που ανακαλύφθηκε στην περιοχή του Ορχομενού. Εκεί, στην 2η χιλιετιρίδα π.Χ. αναπτύχθηκε σημαντικός νεολιθικός οικισμός με κυκλικά και τετράγωνα θεμέλια σπιτιών, ανάκτορα και τάφους, κατασκευαστές των οποίων θεωρούνται οι γιοι του βασιλιά Εργίνου, Τροφώνιος και Αγαμήδης. Η τεχνική τελειότητα και η εσωτερική διακόσμηση καθιστούν αυτό το μνημείο ξεχωριστής σημασίας. Δυστυχώς ήταν συλημένο όταν το ανακάλυψε ο Σλήμαν. Ο μαρμάρινος τάφος διαθέτει πελώριο κυκλικό θάλαμο με μεγαλοπρεπή είσοδο, ενώ εικάζεται πως μετά την χρήση του ως τάφος χρησίμευσε ως θησαυροφυλάκιο του βασιλείου του Ορχομενού. Ο χώρος είναι επισκέψιμος από τις 7.00 ως τις 15.00 με εισιτήριο 2€ - καλέστε για επιβεβαίωση στο 2261032474 πριν την επίσκεψή σας.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
Ίσως κάθε γενιά χρειάζεται μια αφορμή για να ενδιαφερθεί για την πολιτιστική της κληρονομιά. Ίσως αν ο λόφος Καστά δεν αποκάλυπτε το μεγαλειώδες μακεδονικό μυστικό του, η κυριότερη ανάμνηση από αρχαίο ταφικό μνημείο για τους περισσότερους να ήταν μια αμυδρή εικόνα από εκείνα τα θολωτά κτίσματα στις σελίδες της Ιστορίας της Α’ Γυμνασίου.
Να όμως που ξαφνικά όλοι μιλάμε για λάρνακες και ταφικούς θαλάμους, για χαρακτηριστικά μακεδονικών ή ρωμαϊκών τάφων, για πιθανούς «ενοίκους» μνημείων και για τους θησαυρούς που ίσως κρύβονται στην Αμφίπολη. Και να η ευκαιρία, θα προσθέταμε εμείς, αν δεν έχουμε γνωρίσει ακόμη τους υπόλοιπους σημαντικούς τάφους που έχουν ανακαλυφθεί στον ελλαδικό χώρο, να το κάνουμε έστω και τώρα.
Από τους μυκηναϊκούς τάφους της ανατολικής Πελοποννήσου και τα θολωτά αριστουργήματα της Μεσσηνίας μέχρι την Βεργίνα και τους βασιλικούς θαλάμους της βόρειας Ελλάδας, συγκεντρώνουμε παρακάτω οκτώ τοποθεσίες πλούσιες σε ευρήματα ταφικών μνημείων που αποδεικνύουν ότι ακόμη και κάτι τόσο «μακάβριο», αποτελεί δείγμα πολιτισμικού κλέους και αρχαιολογικής γοητείας.
*Βεργίνα: Στους τάφους του Φιλίππου
Ήταν το 1977 όταν η ομάδα του καθηγητή Ανδρόνικου έφερε στο φως αυτό που σήμερα αποτελεί το σημαντικότερο (προς το παρόν) αρχαιολογικό εύρημα της Βόρειας Ελλάδας: Την αρχαία μακεδονική πρωτεύουσα των Αιγών στη θέση της σημερινής Βεργίνας, όπου ανακαλύφθηκαν οι Βασιλικοί Τάφοι. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται ο ασύλητος τάφος του Φίλιππου Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο τάφος του Πρίγκιπα, που αποδόθηκε στον γιο του Αλέξανδρου και ο λεγόμενος Τάφος της Περσεφόνης, που ονομάστηκε έτσι χάρη στην υπέροχη τοιχογραφία με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη.
Πέρα από τους ίδιους τους τάφους, στο στέγαστρο της αρχαιολογικής ανασκαφής θα δείτε τοιχογραφία μιας σκηνής κυνηγιού που κοσμεί τον τάφο του Φιλίππου, τις χρυσές λάρνακες του βασιλικού ζεύγους, τα λαμπερά χρυσά στεφάνια που κοσμούσαν τα κεφάλια των νεκρών, ρούχα και μακεδονικά όπλα καθώς και πολλά ακόμη μικρότερα ευρήματα. Σημειώστε πως στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο, θα έχετε την ευκαιρία να περιηγηθείτε στα ερείπια της ακρόπολης, του ανακτόρου, θεάτρου, ιδιωτικών κτιρίων και ιερών χώρων των Αιγών. Ο χώρος είναι ανοιχτός για το κοινό καθημερινά 8.00-20.00 και η είσοδος στοιχίζει 8€.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Πέλλα: Στη νεκρόπολη των ελληνιστικών χρόνων
Η Πέλλα έγινε η νέα πρωτεύουσα των Μακεδόνων κατά τα ελληνιστικά χρόνια, και άνθησε ιδιαίτερα. Αυτή την άνθηση μπορείτε να διαπιστώσετε σε έναν εξαιρετικά καλοδιατηρημένο αρχαιολογικό χώρο και στο εξίσου εξαιρετικό, παρ’ ότι άγνωστο στο ευρύ κοινό Αρχαιολογικό Μουσείο εντός του χώρου. Στην συγκεκριμένη περιοχή λοιπόν, ανακαλύφθηκαν προϊστορικό, κλασικό και ελληνιστικό νεκροταφείο. Στο τελευταίο μάλιστα περιλαμβάνονται ο «τάφος των Φιλοσόφων», λαξευμένος στον βράχο, όπου βρέθηκαν τα οστά μιας νέας γυναίκας και ενός παιδιού, ο «Πολυθάλαμος τάφος» έξω από το ανατολικό τείχος με επτά συνολικά θαλάμους, κάτι που τον καθιστά πρόδρομο των χριστιανικών κατακομβών και επτά μακεδονικοί τάφοι με πληθώρα κτερισμάτων τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο. Ο αρχαιολογικός χώρος Πέλλας και το Μουσείο λειτουργούν καθημερινά 8.00-20.00 (Δευτέρα 11.00-18.00) με ενιαίο εισιτήριο 6€.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Λευκάδια: Οι θησαυροί της Νάουσας
Λίγα βήματα έξω από την σημερινή πόλη της Νάουσας βρίσκεται ο δεύτερος μεγαλύτερος «πόλος» μακεδονικού ταφικού κλέους μετά την Βεργίνα. Πρόκειται για τη θέση Λευκάδια, όπου βρέθηκαν μερικά από τα ωραιότερα δείγματα μακεδονικών τάφων με έργα ελληνιστικής ζωγραφικής. Εκεί, σε έναν χώρο σπάνιας φυσικής γοητείας, που λατρευόταν από τους αρχαίους ως τόπος κατοικίας Νυμφών και αποτέλεσε ιδρυτική τοποθεσία της σχολής του Αριστοτέλη όπου φοίτησε και ο Μέγας Αλέξανδρος, βρέθηκαν τέσσερις σημαντικοί τάφοι. Πρόκειται για τον Τάφο της Κρίσεως του 4ου αιώνα π.Χ. (το όνομά του το οφείλει στην περίτεχνη σύνθεση της Κρίσης του νεκρού στον Κάτω Κόσμο που τον κοσμεί), τον Τάφο Ανθεμίων του 3ου αιώνα π.Χ. με την εντυπωσιακή δίφυλλη θύρα και τη ζωγραφική αποτύπωση της Περσεφόνης, τον Τάφο Λύσωνος και Καλλικλέους του 2ου αιώνα π.Χ. με το ανάγλυφο αέτωμα και τις τρισδιάστατες τοιχογραφίες, και τέλος τον λεγόμενο τάφο του «Kinch», όνομα που έλαβε από τον δανό αρχιτέκτονα που τον ανέσκαψε και αναπαρέστησε ζωγραφικά την χαμένη τοιχογραφία του. Τα ταφικά μνημεία των Λευκαδίων είναι επισκέψιμα δωρεάν για το κοινό κατόπιν συνεννόησης με την ΙΖ Εφορία Αρχαιοτήτων.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Μυκήνες: Στα ίχνη του Αγαμέμνονα
Από τη Μακεδονία τηλεμεταφερόμαστε χωροχρονικά, στην Πελοπόννησο της δεύτερης χιλιετίας π.Χ., τότε που άνθισε ο μυκηναϊκός πολιτισμός, θραύσματα του οποίου συναντάμε σήμερα σε όλη την ευρύτερη περιοχή, με επίκεντρο όμως τις αρχαίες Μυκήνες. Ως μια μίνι-εγκυκλοπαιδική εισαγωγή, αναφέρουμε πως αρχικά οι μυκηναϊκοί τάφοι ήταν λακκοειδείς, αργότερα θαλαμωτοί και στην κορυφαία περίοδο του πολιτισμού εμφανίστηκαν οι περίφημοι θολωτοί τάφοι με τον εξωτερικό διάδρομο και την εντυπωσιακή κωνοειδή αρχιτεκτονική των υπόγειων θαλάμων που κατέληγε σε μια οπή στην κορυφή, η οποία έκλεινε με «κλειδί».
Βρισκόμαστε λοιπόν στις «Πολύχρυσες Μυκήνες» και πραγματοποιούμε την πρώτη στάση στον περίφημο «Θησαυρό του Ατρέα», ταφικό μνημείο γνωστό και ως «Τάφος του Αγαμέμνονα» παρ’ ότι έχει αποδειχθεί ότι ο «ένοικος» δεν ήταν ο μυθικός βασιλιάς. «Θησαυρός» αποκαλείται χάρη στα χρυσοποίκιλτα ευρήματα που βρέθηκαν εντός του θαλάμου που χρησίμευε και ως θησαυροφυλάκιο και είναι σίγουρα ο εντυπωσιακότερος από τους εννέα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή – σκεφτείτε ότι ο θάλαμος μόνο έχει διάμετρο 14,60 μέτρα και ύψος 13,40 μέτρα.
Η επόμενη μεγάλη στάση είναι ο «ταφικός κύκλος Β», ένα συγκρότημα 26 τάφων από τον 17ο-16ο αιώνα π.Χ. αλλά και ο «ταφικός κύκλος Α» με τα πιο πολυτελή ευρήματα, κάτι που υποδεικνύει πως εδώ ήταν το νεκροταφείο των μελών της βασιλικής δυναστείας. Στον χώρο έξω από την ακρόπολη συναντώνται οι θολωτοί τάφοι των Λεόντων, του Αίγισθου και της Κλυταιμνήστρας, που διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Η είσοδος στον Αρχαιολογικό Χώρο, τον τάφο του Ατρέως και τις Μυκήνες στοιχίζει 8€ (καθημερινά 8.00-18.00)
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Αρχαία Πελλάνα: Αναζητώντας την Ωραία Ελένη
Σε μια παραγνωρισμένη περιοχή του Ταΰγετου στη Λακωνία, κρύβονται θολωτοί τάφοι προγενέστεροι ακόμη και από αυτούς των Μυκηνών. Εδώ λοιπόν είναι που πέρα από αρκετούς συλημένους τάφους, η σκαπάνη ανακάλυψε το 2002 αυτό που ο υπεύθυνος για το έργο αρχαιολόγος ονόμασε «αρχαία Λακεδαίμων», η θρυλική πόλη όπου βασίλευσε ο Μενέλαος. Ο σημαντικότερος θολωτός τάφος που βρέθηκε είναι βασιλικός και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, με διάμετρο άνω των 10 μέτρων. Βρίσκεται μάλιστα σε χώρο διαμορφωμένο έτσι ώστε να χαρακτηριστεί το «Ανάκτορο του Μενέλαου», ένα αρχαίο διοικητικό κέντρο 6.000 τ.μ. με μέγαρο, ιερό, αρχεία, εργαστήρια, τάφους και τείχη που ακόμη περιμένουν να αποκαλυφθούν πλήρως. Ο μεγάλος τάφος σήμερα αποκαλείται «Τάφος του Μενέλαου και της Ωραίας Ελένης» και βρίσκεται στον λόφο Παλαιόκαστρο, 12 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη. Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Πελλάνας είναι επισκέψιμος καθημερινά 8.30-15.00 με ελεύθερη είσοδο.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
*Μεσσηνία: Στον παράδεισο των αρχαιολόγων
Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 33 ταφικά μνημεία έχουν βρεθεί στη Μεσσηνία, τριπλάσιος και πλέον αριθμός σε σχέση με τις αρχαίες Μυκήνες. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας θα δείτε ευρήματα και θα αντλήσετε πληροφορίες για όλες τις ανασκαφές και τις ανακαλύψεις του νομού, μια πολύ καλή εναλλακτική που έχετε μέχρι να ξαναγίνει ο περίφημος θολωτός τάφος της Μάλθης επισκέψιμος για το κοινό - πρόκειται για τον καλύτερα διατηρημένο θολωτό τάφο της Μεσσηνίας, που σήμερα είναι κλειστός για έργα συντήρησης. Σπουδαίος είναι και ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς, λίγο έξω από την Κυπαρισσία στην περιοχή της Τριφυλλίας, όπου ανακαλύφθηκαν μνημειώδεις θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι με χρυσούς θησαυρούς –γι’ αυτό και η περιοχή ονομάστηκε «Μυκήνες της Δυτικής Πελοποννήσου- που χτίστηκαν πριν ακόμη ακμάσει το Ανάκτορο του Νέστορα. Αλλά ο πιο εντυπωσιακός ίσως αρχαιολογικός χώρος είναι αυτός της Αρχαίας Μεσσήνης, μίας εκ των πιο καλοδιατηρημένων αρχαίων πόλεων όπου θα δείτε την εντυπωσιακή αρκαδική πύλη, τα ερείπια των τειχών, τις συστάδες κιόνων, τις αρχαίες σκάλες, το Εκκλησιαστήριο, το υποβλητικό Ασκληπιείο, το Ιερό της Αρτέμιδος, Κρήνες, Στάδιο υπό αναστήλωση, αρχαίο θέατρο, και κάπου ανέμεσα, πληθώρα ταφικών μνημείων, όπως αυτό του Γυμνασίου Μεσσήνης με τους υπέργειους τάφους και το Ηρώο-Μαυσωλείο στη νότια πλευρά του Σταδίου, δωρικό ναό προς τιμήν κάποιας επιφανούς οικογένειας της Μεσσήνης, πιθανότατα των Σαιθιδών. Δείτε εδώ την φωτογραφική βόλτα του in2life στην Αρχαία Μεσσήνη.
Περισσότερες πληροφορίες και μνημεία: Εδώ και στην ιστοσελίδα του Αρχαιολογικού Μουσείου Μεσσηνίας.
*Αχαρνές: Ένα μνημείο… στη γειτονιά της Αθήνας
Ο μοναδικός θολωτός τάφος στην Αττική εντοπίστηκε στις Αχαρνές και δεν απογοήτευσε τους αρχαιολόγους και τους αρχαιολάτρες, αφού αποτελεί ένα επιβλητικό δείγμα ταφικής αρχιτεκτονικής με διάδρομο, στόμιο και έναν υπόγειο θάλαμο από πέτρες ακανόνιστου σχήματος και κυρτά κυψελοειδή τοιχώματα. Πρόκειται για τάφο διαμέτρου άνω των 8 μέτρων πιθανότατα κάποιου σημαντικού προσώπου του 14ου-13ου π.Χ. αιώνα, καθώς σε αυτόν βρέθηκαν πολλά περίτεχνα κοσμήματα, πήλινα και λίθινα αγγεία, χάλκινα όπλα, αντικείμενα από ελαφαντόδοντο, σφραγιδόλιθοι και χρυσά, ασημένια, χάλκινα και άλλου είδους ευρήματα που σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στην περιοχή των Αχαρνών βρίσκεται επίσης ο επονομαζόμενος «Τύμβος του Σοφοκλή», όπου συντείνουν αρκετοί αρχαιολόγοι πως βρισκόταν θαμμένος ο μεγάλος τραγωδός της αρχαίας Αθήνας.
Περισσότερες πληροφορίες: Για τον Τύμβο του Σοφοκλή εδώ και για τον θολωτό τάφο Αχαρνών εδώ
*Ο Θησαυρός του Μινύα στον Ορχομενό
«Ο θησαυρός του Μινύα, σωστό θαύμα, δεν υστερεί από κανένα άλλο πράγμα απ' όσα είναι μέσα ή έξω από την Ελλάδα», έγραψε αφού ολοκλήρωσε μία από τις θρυλικές περιηγήσεις του ο Παυσανίας, σημειώνοντας πως πρόκειται για ανώτερο μνημείο από αυτό του «θησαυρού του Ατρέα» στις Μυκήνες. Και μπορεί ο Παυσανίας να το ονομάζει «θησαυρό», αλλά στην ουσία πρόκειται για ταφικό μνημείο επικών διαστάσεων που ανακαλύφθηκε στην περιοχή του Ορχομενού. Εκεί, στην 2η χιλιετιρίδα π.Χ. αναπτύχθηκε σημαντικός νεολιθικός οικισμός με κυκλικά και τετράγωνα θεμέλια σπιτιών, ανάκτορα και τάφους, κατασκευαστές των οποίων θεωρούνται οι γιοι του βασιλιά Εργίνου, Τροφώνιος και Αγαμήδης. Η τεχνική τελειότητα και η εσωτερική διακόσμηση καθιστούν αυτό το μνημείο ξεχωριστής σημασίας. Δυστυχώς ήταν συλημένο όταν το ανακάλυψε ο Σλήμαν. Ο μαρμάρινος τάφος διαθέτει πελώριο κυκλικό θάλαμο με μεγαλοπρεπή είσοδο, ενώ εικάζεται πως μετά την χρήση του ως τάφος χρησίμευσε ως θησαυροφυλάκιο του βασιλείου του Ορχομενού. Ο χώρος είναι επισκέψιμος από τις 7.00 ως τις 15.00 με εισιτήριο 2€ - καλέστε για επιβεβαίωση στο 2261032474 πριν την επίσκεψή σας.
Περισσότερες πληροφορίες: Εδώ
