Οδήγηση στην Ευρώπη: Tips & tricks για καλά ταξίδια

της Ηρώς Κουνάδη

Ανάμεσα στα χρήσιμα πράγματα που μου έμαθε το πρώτο road trip εκτός ελληνικού εδάφους ήταν ότι δεν περνάμε σύνορα χωρίς πράσινη κάρτα από την ασφαλιστική μας. Ένα άλλο ήταν ότι στο Μαυροβούνιο ισχύει νόμος που λέει ότι δεν οδηγούμε ποτέ, μα ποτέ, χωρίς φώτα –ούτε καν μέρα μεσημέρι, με τον ήλιο να καίει. Ένα τρίτο ήταν ότι οι Σκοπιανοί δε χαίρονται καθόλου όταν βλέπουν αυτοκίνητο με ελληνικές πινακίδες. Αλλά αυτό είναι εκτός θέματος.

Ένα από τα –πολυάριθμα– οξύμωρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που όσο παλιά κι αν τη θυμόμαστε, αν ήταν εφαρμογή θα βρισκόταν ακόμη σε beta version, είναι ότι τα σύνορα άνοιξαν μεν, κάθε κράτος κράτησε τους δικούς του κώδικες οδικής κυκλοφορίας, τα δικά του όρια ταχύτητας και τα δικά του πρόστιμα δε. Αν μάλιστα δε σχεδιάζετε road trip για να μελετήσετε την κοινωνική ανθρωπογεωγραφία της ΕΕ των 27, αλλά –σα νορμάλ άνθρωπος– σκέφτεστε να συμπεριλάβετε, ή έστω να περάσετε και από άλλα εδάφη της Γηραιάς Ηπείρου, τα πράγματα καθίστανται ακόμη πιο πολύπλοκα.

Θέλετε παραδείγματα; Στη Μόσχα είναι παράνομο να οδηγείτε βρώμικο αυτοκίνητο. Στη Γερμανία, αν μείνετε από βενζίνη στο autobahn (δε θα τολμήσουμε να το πούμε εθνικό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων, καθότι μακράν απέχει από αυτό που έχουμε εμείς στο μυαλό μας ως «Εθνική») δε θα σας φτάνει η κακή σας τύχη, θα έχετε να αντιμετωπίσετε και το νόμο, που τιμωρεί την… απερισκεψία σας ως παράνομη. Κι αν βγείτε για οδήγηση στους γαλλικούς αυτοκινητόδρομους, καλό είναι να ξέρετε ότι τα οχήματα που εισέρχονται σε αυτούς έχουν προτεραιότητα.

Αγχωθήκατε; Γι’ αυτό είμαστε εμείς εδώ. Συγκεντρώσαμε όλα όσα πρέπει να ξέρετε σχετικά με τους κώδικες οδικής κυκλοφορίας των ευρωπαϊκών χωρών, και σας τα παρουσιάζουμε, για να εξασφαλίσετε… μακρύ, χωρίς απρόοπτα, δρόμο σαν βγείτε στον πηγαιμό για την Ευρώπη.

Κατ’ αρχήν, τα βασικά
Αν η πινακίδα σας δε φέρει το διακριτικό GR με τα αστεράκια της ΕΕ στην αριστερή της πλευρά, θα χρειαστείτε οπωσδήποτε ένα αυτοκόλλητο GR –με ή χωρίς τα αστεράκια, διαλέγετε εσείς– minimum διαστάσεων 175 x 115mm. Στα χαρτιά σας θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνεται μία πράσινη κάρτα από την ασφαλιστική σας εταιρεία –διαφορετικά πληρώνετε ένα ποσό της τάξεως των 50-100 ευρώ για ασφάλιση κάθε φορά που περνάτε σύνορα– και ένα διεθνές δίπλωμα από την ΕΛΠΑ, αν πρόκειται να ταξιδέψετε σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης –Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία, Τουρκία, Ουκρανία, Ρωσία κλπ.

Γαλλία
Υποχρεωτικά πρέπει να έχετε μαζί σας το προειδοποιητικό τρίγωνο και ένα αντανακλαστικό μπουφάν –όπως τα κίτρινα που φοράνε οι τροχονόμοι– για την περίπτωση ατυχήματος. Το πρόστιμο, αν σας κάνουν έλεγχο και δεν τα έχετε, ανέρχεται στα 90 ευρώ, ενώ τα παιδιά κάτω των 10 ετών που ταξιδεύουν στο μπροστινό κάθισμα του αυτοκινήτου θα σας κοστίσουν άλλα 135 ευρώ.

Τα όρια ταχύτητας χωρίζονται σε στεγνό και βρεγμένο δρόμο, και ανέρχονται σε 50 χιλιόμετρα μέσα στην πόλη, 90 χιλιόμετρα στην εξοχή και 130 χιλιόμετρα στους αυτοκινητόδρομους, και 10% χαμηλότερα από αυτά σε βρεγμένο δρόμο. Στον περιφερειακό του Παρισιού, το όριο είναι μόλις 80 χιλιόμετρα την ώρα.

Τα πρόστιμα κόβονται επί τόπου, και κυμαίνονται από 68 ευρώ αν τρέχετε με λιγότερα από 20 χιλιόμετρα πάνω από το όριο έως και 1.500 ευρώ για παραβίαση 50 χιλιομέτρων άνω του ορίου ταχύτητας. Η πληρωμή γίνεται μόνο με μετρητά, τα οποία αν δε διαθέτετε μπορείτε να αναζητήσετε σε κοντινό ATM –μέχρι να επιστρέψετε, η γαλλική αστυνομία έχει την καλοσύνη να «προσέχει» το αυτοκίνητό σας. Αν ξεπεράσετε το όριο παραπάνω από 50 χιλιόμετρα την ώρα, ο νόμος προβλέπει ακόμη και κατάσχεση του αυτοκινήτου σας.

Υπάρχουν, όμως, και καλά νέα: αν το φλας της κάμερας αστράψει πίσω σας, αλλά δεν υπάρχει αστυνομικός τριγύρω για να σας κόψει το πρόστιμο, το πιθανότερο είναι ότι δε θα χρειαστεί ποτέ να το πληρώσετε –το σύστημα δεν έχει ακόμη διεθνοποιηθεί. Τέλος, ξεχάστε την αριστερή λωρίδα. Θυμάστε το νέο μας ΚΟΚ, που έλεγε ότι θα τη χρησιμοποιούσαμε μόνο για προσπεράσεις; Ε, οι Γάλλοι το ψήφισαν και το εφάρμοσαν κιόλας –και το πρόστιμο για τη χρήση της ανέρχεται στα 135 ευρώ.

Ιταλία
Κι εδώ ισχύει το προειδοποιητικό τρίγωνο και το αντανακλαστικό μπουφάν. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στις “zonas trafico limitato”, που είναι συνήθως τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, εντός των οποίων επιτρέπεται μόνο η κυκλοφορία οχημάτων με ειδική άδεια. Αν μια κάμερα σας πιάσει εντός κάποιας από αυτές, το πρόστιμο που θα πληρώσετε κυμαίνεται από 70 μέχρι 85 ευρώ. Το πρόστιμο μπορεί να εκδοθεί έως και ένα χρόνο μετά την επίσκεψή σας, και αν δεν το πληρώσετε μέσα στο προκαθορισμένο διάστημα, θα διπλασιαστεί.

Αν το ξενοδοχείο σας βρίσκεται μέσα σε μία τέτοια ζώνη, ο υπάλληλος της reception μπορεί να καλέσει την τροχαία της πόλης και να τους δώσει τον αριθμό της πινακίδας σας, ώστε να περάσετε χωρίς πρόβλημα. Τα όρια ταχύτητας είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά της Γαλλίας (50 μέσα στην πόλη, 90 στην εξοχή, 110 στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και 130 στον αυτοκινητόδρομο) ενώ τα πρόστιμα –που είναι σπάνια, αλλά όχι ανήκουστα– κυμαίνονται από 35 έως 573 ευρώ και πληρώνονται επί τόπου και μόνο σε μετρητά.

Ισπανία
Checklist: Δύο προειδοποιητικά τρίγωνα –το ένα τοποθετείται κανονικά πίσω και το άλλο μπροστά από το όχημα–, αντανακλαστικό μπουφάν, ανταλλακτικά και εργαλεία για την αντικατάσταση καμένης λάμπας και δεύτερο ζευγάρι γυαλιά αν φοράτε γυαλιά ή φακούς επαφής. Αν σας σταματήσουν για πρόβλημα στα φώτα σας και δε διαθέτετε τον εξοπλισμό για να τα αντικαταστήσετε, το πρόστιμο ανέρχεται στα 91 ευρώ.

Τα ραντάρ βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία στους αυτοκινητοδρόμους, και τα πρόστιμα για παραβίαση ορίου ταχύτητας κυμαίνονται από 140 έως 520 ευρώ –ποσά έως και 300 ευρώ πληρώνονται επί τόπου και μετρητοίς. Αν δεν τυγχάνει να κυκλοφορείτε με 300 ευρώ επάνω σας, η Guardia Civil σας αφήνει να αναζητήσετε ΑΤΜ ενώ μεταφέρει το αυτοκίνητό σας στο τοπικό γκαράζ. Με πρόστιμο κινδυνεύετε και αν μιλάτε στο κινητό, οδηγείτε πολύ κοντά στο προπορευόμενο όχημα ή μονοπωλείτε τη μεσαία λωρίδα.

Πορτογαλία
Αντανακλαστικό μπουφάν και τρίγωνο πήρατε; Ωραία. Προσθέστε στο πακέτο μια- δυο έξτρα λάμπες, πάρτε κι ένα δεύτερο τρίγωνο για την περίπτωση που σας έρθει αυθόρμητα η έμπνευση να περάσετε τα σύνορα προς την Ισπανία, βάλτε τα παιδιά κάτω των 12 ετών στο πίσω κάθισμα κι είστε έτοιμοι.

Βέλγιο
Η βελγική αστυνομία παίρνει το αντανακλαστικό σας μπουφάν πολύ στα σοβαρά. Αν σταματήσετε στη βοηθητική λωρίδα και βγείτε από το αυτοκίνητο χωρίς να το φοράτε, το πρόστιμο που διακινδυνεύετε ξεκινά από 50 ευρώ. Τα όρια ταχύτητας είναι ίδια με τα δικά μας (50 χιλιόμετρα εντός κατοικημένης περιοχής, 90 εκτός και 120 στους αυτοκινητόδρομους) ενώ τα πρόστιμα κατά πολύ χειρότερα: minimum 50 ευρώ, συν 10 για κάθε χιλιόμετρο πάνω από το όριο ταχύτητας που έγραφε το κοντέρ σας. Πληρώνετε επιτόπου, με μετρητά ή με κάρτα. Μην ξεχάσετε και το προειδοποιητικό τρίγωνο.

Ολλανδία
Αν σας σταματήσουν για έλεγχο και δεν έχετε προειδοποιητικό τρίγωνο στο πορτμπαγκάζ, δεν πειράζει. Αν όμως δεν το έχετε σε περίπτωση ατυχήματος, τότε πειράζει –και πληρώνετε πρόστιμο. Όρια 50 χιλιόμετρα εντός πόλης, 80 εκτός και 120 στους αυτοκινητόδρομους, πρόστιμα αυστηρά επιτόπου και αυστηρά σε μετρητά, της τάξεως των 30-225 ευρώ.

Γερμανία
Σε ό,τι αφορά το τρίγωνο, ισχύει ό,τι και στην Ολλανδία: παράνομο είναι μόνο το να μην το έχετε σε περίπτωση ατυχήματος. Τώρα, σχετικά με τον αυτοκινητόδρομο, τον γνωστό autobahn, αντίθετα με τις φήμες που κυκλοφορούν, υπάρχουν όρια ταχύτητας σε ένα ποσοστό 34% του δικτύου του –θα τα μάθετε από τις χαρακτηριστικές στρογγυλές πινακίδες με το κόκκινο πλαίσιο, διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Τα υπόλοιπα όρια είναι 50 χιλιόμετρα μέσα στις πόλεις και 100 έξω από αυτές, ενώ τα πρόστιμα για την παραβίασή τους κυμαίνονται από 70 έως 760 ευρώ.

Κάποιες γερμανικές πόλεις, όπως το Βερολίνο, η Κολωνία, το Μόναχο και η Νυρεμβέργη, έχουν οριοθετήσει «ζώνες χαμηλών εκπομπών ρύπων» στις οποίες εισέρχονται μόνο οχήματα που φέρουν το ειδικό «Umwelt Plakette», ή αυτοκόλλητο ρύπανσης. Για να αποκτήσετε ένα για το όχημά σας, μπορείτε να κάνετε αίτηση στο tuev-nord.de ή στο tuev-sued.de. Το κόστος είναι 12,50 ευρώ, πληρωτέο μόνο μέσω τραπεζικής κατάθεσης. Το πρόστιμο που θα πληρώσετε αν δεν το έχετε και σας σταματήσουν μέσα σε ζώνη χαμηλής εκπομπής ρύπων ανέρχεται στα 40 ευρώ.

Αυστρία
Βεβαιωθείτε ότι βάλατε στο πορτμπαγκάζ το προειδοποιητικό τρίγωνο, το αντανακλαστικό σας μπουφάν και το φαρμακείο σας –ρισκάρετε πρόστιμο αν σας πιάσουν χωρίς αυτά. Στην πάνω αριστερή γωνία του παρμπρίζ σας πρέπει να έχετε κολλημένο το Vignette, που αντικαθιστά, ουσιαστικά τα διόδια. Ένα Vignette για δέκα ημέρες κοστίζει 7,70 ευρώ, και μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα περισσότερα βενζινάδικα, ή στα σύνορα. Το πρόστιμο που θα πληρώσετε αν δεν το έχετε είναι 300 ευρώ.

Κροατία
Τα φώτα πορείας πρέπει να είναι αναμμένα συνεχώς, ακόμη και μέρα μεσημέρι, από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο –διαφορετικά πληρώνετε περί τα 40 ευρώ πρόστιμο. Στον υποχρεωτικό εξοπλισμό σας περιλαμβάνονται φαρμακείο, τρίγωνο, αντανακλαστικό μπουφάν και έξτρα λάμπες. Ένα αντίστοιχο με το αυστριακό Vignette αυτοκόλλητο θα σας κοστίσει 15 ευρώ για μία εβδομάδα, αλλά δε θα το χρειαστείτε αν μείνετε μακριά από τους αυτοκινητόδρομους. Τα πρόστιμα για παραβίαση ορίων ταχύτητας είναι πληρωτέα επιτόπου και μπορούν να αγγίξουν το αστρονομικό ποσό των 2.000 ευρώ.