Το σκέφτεσαι για ελεύθερο κάμπινγκ φέτος το καλοκαίρι;
Η νομοθεσία, τα παραθυράκια της, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις σου, οι δημοφιλείς καβάτζες και όλα όσα θέλεις να ξέρεις για το ελεύθερο κάμπινγκ.
της Ηρώς Κουνάδη
Θα ξεκινήσουμε από τα δυσάρεστα, που μάλλον τα ξέρεις ήδη: Το ελεύθερο κάμπινγκ απαγορεύεται παντού στην Ελλάδα. Ναι, υπάρχουν Δήμοι που κάνουν τα στραβά μάτια –και ενίοτε το ενθαρρύνουν έμμεσα– όμως τυπικά είσαι παράνομος/η όπου και αν στήσεις τη σκηνούλα σου. Γιατί; Γιατί το λέει ο νόμος 392/1976, άρθρο 10, και ναι, αυτό το /1976 σημαίνει πως μιλάμε για έναν νόμο του 1976. Παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες και τις κινητοποιήσεις που ζητούν την αναθεώρησή του τα τελευταία χρόνια, νέα από αυτό το μέτωπο δεν έχουμε.
Αυτό που όντως συμβαίνει, είναι ότι κάποιες χρονιές η εφαρμογή του νόμου είναι λιγότερο αυστηρή, η Αστυνομία δηλαδή λαμβάνει εντολή να μην πολυ-ασχολείται. Όπως μπορείς εύκολα να μαντέψεις, τόσο η περασμένη χρονιά όσο και αυτή που διανύουμε, δεν είναι τέτοιες χρονιές.
Τι ρισκάρω;
Σύμφωνα με τον νόμο 4055/2012 άρθρο 38, αν σε πιάσουν με σκηνή οπουδήποτε εκτός οργανωμένου κάμπινγκ, διώκεσαι για πταίσμα και τιμωρείσαι με έως 6 μήνες κράτηση και έως 3.000€ πρόστιμο. Στην πράξη, τα πρόστιμα που κόβονται κατά κανόνα είναι 300€ (ανά άτομο, όχι ανά σκηνή).
Παραθυράκια παίζουν;
Δύο βασικά πράγματα πρέπει να ξέρεις:
α. Το βράδυ δεν μπορεί κανείς να μπει στη σκηνή σου ή να σε βγάλει από αυτήν για να σε ελέγξει, αν δεν έχει μαζί του είτε ένταλμα είτε εισαγγελέα. Αυτό το λέει ο νόμος 4620/2019, στο άρθρο 256.
β. Αν δεν υπάρχει στημένη σκηνή, δεν είσαι παράνομος.
Ο συνδυασμός των δύο αυτών πολύτιμων γνώσεων σημαίνει ότι πολύς κόσμος στήνει σκηνή το βράδυ, ξυπνάει λίγο πριν την ανατολή του ήλιου και τη μαζεύει, και την πέφτει μετά σε αιώρες/ ψάθες/ διακριτικά στρώματα. Ταλαιπωρία; Ναι. Αλλά νομιμότητα.
Σε αυτό το σενάριο, υπάρχει περίπτωση η Αστυνομία που θα έρθει να επικαλεστεί κίνδυνο πυρκαγιάς, που αν όντως υπάρχει είναι παράνομο να διανυκτερεύεις σε εξωτερικό χώρο, ακόμα και χωρίς σκηνή. Το όπλο σου σε αυτήν την περίπτωση είναι η εφαρμογή της Πολιτικής Προστασίας, την οποία βρίσκεις εδώ. Αν η περιοχή που βρίσκεσαι είναι στο 1 ή στο 2, χαμηλή και μέση κατηγορία κινδύνου, είσαι καθ’ όλα νόμιμος (από τη στιγμή που δεν υπάρχει στημένη σκηνή, ξαναλέμε).
Τώρα που ξέρεις τα δικαιώματά σου, να πούμε και για υποχρεώσεις
Οι φανατικοί σκηνίτες που ρωτάμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή πού να πάμε για να στήσουμε κι εμείς, απαντούν σταθερά «δε σου λέω, γιατί θα το γράψεις και θα πλακώσει κόσμος». Αυτό σημαίνει, κατά βάση, δύο πράγματα: Πρώτον, ότι αν θες απόλυτη ησυχία, και μια μυστική παραλία όλη δική σου, θα πρέπει να ψάξεις για να την βρεις. Δεύτερον, και βασικότερο, ότι η ανέχεια των τελευταίων χρόνων έχει σπρώξει προς το ελεύθερο κάμπινγκ κόσμο που το επιλέγει σαν λύση ανάγκης προκειμένου να κάνει διακοπές, και όχι επειδή όντως το προτιμά από το να νοικιάσει ένα δωμάτιο.
Αν ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία, ναι μεν σε νιώθουμε, αλλά πρέπει να σου πούμε πως δεν αγοράζεις σκηνή αν δεν προμηθευτείς πρώτα πολλές μεγάλες σακούλες σκουπιδιών για να αφήσεις την παραλία –που για λίγες μέρες θα είναι το σπίτι σου– καθαρότερη απ’ ό,τι την βρήκες. Και ναι, αυτό σε κάποιες περιπτώσεις σημαίνει πως θα μαζέψεις τα σκουπίδια και των άλλων, γιατί ένας αφήνει πεταμένο χαρτί υγείας, σε όλους μας βγαίνει το όνομα. Χώρια που σίγουρα δεν θέλεις να ανοίγεις την πόρτα του «σπιτιού» σου, της σκηνής σου δηλαδή, και το πρώτο πράγμα που αντικρίζεις να κάνει κοντράστ με τα τιρκουάζ νερά να μην είναι λευκά βότσαλα, αλλά λευκά χαρτιά υγείας.
Επίσης: Ποτέ, μα ποτέ, μα σε καμία περίπτωση, δεν ανάβουμε φωτιά –ούτε αν ο χάρτης της Πολιτικής Προστασίας δείχνει πράσινη την περιοχή, ούτε αν ο πλησιέστερος θάμνος βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων, ή στο παραδιπλανό νησί. Κι εξίσου ποτέ, κι ακόμα περισσότερο σε καμία περίπτωση, δεν κόβουμε φρούτα ή λαχανικά από παρακείμενα χωράφια ή περιβόλια. Μη γελάς, αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που ολόκληρες κοινωνίες νησιών παραδοσιακά φιλικών προς το ελεύθερο κάμπινγκ μετατράπηκαν σε εχθρούς εν μια νυκτί, και εφηύραν νέες λέξεις για να βρίζουν τους σκηνίτες. Και είχαν δίκιο.
Ορκίζομαι στην προσκοπική μου τιμή, θα ‘μαι σωστός, πείτε μου τώρα πού να πάω
Παραδοσιακά προπύργια του ελεύθερου κάμπινγκ, και περιπτώσεις που οι Δήμοι στηρίζουν όσο μπορούν, είναι η Τήλος, και πιο συγκεκριμένα η παραλία Έριστος, η Νίσυρος, κυρίως στην παραλία Παχιά Άμμος, και ο Κάλαμος, ένα νησάκι μια σταλιά στα νότια της Λευκάδας. Επίσης δημοφιλές και ασφαλέστατο είναι το ακατοίκητο Κάτω Κουφονήσι, που έχει μόνο ένα ταβερνάκι για τα απαραίτητα. Από στεριανές επιλογές, έχουμε τις παραλίες Μελανή και Ανάληψη στο Πήλιο, και την Ελαία της Μεσσηνίας, που όμως τα τελευταία χρόνια έναν άλφα βαθμό ρίσκου τον έχει.
Αν σκέφτεσαι για συγκεκριμένη περιοχή, ή αν ψάχνεις έξτρα ιδέες, αυτή η κοινότητα στο Facebook έχει απαντήσεις για τα πάντα, από το ποια σκηνή να αγοράσεις μέχρι ποια είναι η καλύτερη καβάτζα σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων από το χωριό του παππού σου για να τη στήσεις. Μόνο μην τους ρωτήσεις τι παίζει φέτος στο Αγκίστρι –είναι το inside joke της ομάδας, γιατί κάθε καλοκαίρι ανεβαίνουν τουλάχιστον δύο ερωτήσεις τη βδομάδα «παιδιά Αγκίστρι φέτος γράφουν;». Γενικώς, πριν ρωτήσεις οτιδήποτε, πάτα τον μεγεθυντικό φακό εκεί πάνω δεξιά στο μενού για να κάνεις μια αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί που σε ενδιαφέρει, καθότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η ερώτησή σου να απαντήθηκε προχτές.
Θα ξεκινήσουμε από τα δυσάρεστα, που μάλλον τα ξέρεις ήδη: Το ελεύθερο κάμπινγκ απαγορεύεται παντού στην Ελλάδα. Ναι, υπάρχουν Δήμοι που κάνουν τα στραβά μάτια –και ενίοτε το ενθαρρύνουν έμμεσα– όμως τυπικά είσαι παράνομος/η όπου και αν στήσεις τη σκηνούλα σου. Γιατί; Γιατί το λέει ο νόμος 392/1976, άρθρο 10, και ναι, αυτό το /1976 σημαίνει πως μιλάμε για έναν νόμο του 1976. Παρ’ όλες τις διαμαρτυρίες και τις κινητοποιήσεις που ζητούν την αναθεώρησή του τα τελευταία χρόνια, νέα από αυτό το μέτωπο δεν έχουμε.
Αυτό που όντως συμβαίνει, είναι ότι κάποιες χρονιές η εφαρμογή του νόμου είναι λιγότερο αυστηρή, η Αστυνομία δηλαδή λαμβάνει εντολή να μην πολυ-ασχολείται. Όπως μπορείς εύκολα να μαντέψεις, τόσο η περασμένη χρονιά όσο και αυτή που διανύουμε, δεν είναι τέτοιες χρονιές.
Τι ρισκάρω;
Σύμφωνα με τον νόμο 4055/2012 άρθρο 38, αν σε πιάσουν με σκηνή οπουδήποτε εκτός οργανωμένου κάμπινγκ, διώκεσαι για πταίσμα και τιμωρείσαι με έως 6 μήνες κράτηση και έως 3.000€ πρόστιμο. Στην πράξη, τα πρόστιμα που κόβονται κατά κανόνα είναι 300€ (ανά άτομο, όχι ανά σκηνή).
Παραθυράκια παίζουν;
Δύο βασικά πράγματα πρέπει να ξέρεις:
α. Το βράδυ δεν μπορεί κανείς να μπει στη σκηνή σου ή να σε βγάλει από αυτήν για να σε ελέγξει, αν δεν έχει μαζί του είτε ένταλμα είτε εισαγγελέα. Αυτό το λέει ο νόμος 4620/2019, στο άρθρο 256.
β. Αν δεν υπάρχει στημένη σκηνή, δεν είσαι παράνομος.
Ο συνδυασμός των δύο αυτών πολύτιμων γνώσεων σημαίνει ότι πολύς κόσμος στήνει σκηνή το βράδυ, ξυπνάει λίγο πριν την ανατολή του ήλιου και τη μαζεύει, και την πέφτει μετά σε αιώρες/ ψάθες/ διακριτικά στρώματα. Ταλαιπωρία; Ναι. Αλλά νομιμότητα.
Σε αυτό το σενάριο, υπάρχει περίπτωση η Αστυνομία που θα έρθει να επικαλεστεί κίνδυνο πυρκαγιάς, που αν όντως υπάρχει είναι παράνομο να διανυκτερεύεις σε εξωτερικό χώρο, ακόμα και χωρίς σκηνή. Το όπλο σου σε αυτήν την περίπτωση είναι η εφαρμογή της Πολιτικής Προστασίας, την οποία βρίσκεις εδώ. Αν η περιοχή που βρίσκεσαι είναι στο 1 ή στο 2, χαμηλή και μέση κατηγορία κινδύνου, είσαι καθ’ όλα νόμιμος (από τη στιγμή που δεν υπάρχει στημένη σκηνή, ξαναλέμε).
Τώρα που ξέρεις τα δικαιώματά σου, να πούμε και για υποχρεώσεις
Οι φανατικοί σκηνίτες που ρωτάμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή πού να πάμε για να στήσουμε κι εμείς, απαντούν σταθερά «δε σου λέω, γιατί θα το γράψεις και θα πλακώσει κόσμος». Αυτό σημαίνει, κατά βάση, δύο πράγματα: Πρώτον, ότι αν θες απόλυτη ησυχία, και μια μυστική παραλία όλη δική σου, θα πρέπει να ψάξεις για να την βρεις. Δεύτερον, και βασικότερο, ότι η ανέχεια των τελευταίων χρόνων έχει σπρώξει προς το ελεύθερο κάμπινγκ κόσμο που το επιλέγει σαν λύση ανάγκης προκειμένου να κάνει διακοπές, και όχι επειδή όντως το προτιμά από το να νοικιάσει ένα δωμάτιο.
Αν ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία, ναι μεν σε νιώθουμε, αλλά πρέπει να σου πούμε πως δεν αγοράζεις σκηνή αν δεν προμηθευτείς πρώτα πολλές μεγάλες σακούλες σκουπιδιών για να αφήσεις την παραλία –που για λίγες μέρες θα είναι το σπίτι σου– καθαρότερη απ’ ό,τι την βρήκες. Και ναι, αυτό σε κάποιες περιπτώσεις σημαίνει πως θα μαζέψεις τα σκουπίδια και των άλλων, γιατί ένας αφήνει πεταμένο χαρτί υγείας, σε όλους μας βγαίνει το όνομα. Χώρια που σίγουρα δεν θέλεις να ανοίγεις την πόρτα του «σπιτιού» σου, της σκηνής σου δηλαδή, και το πρώτο πράγμα που αντικρίζεις να κάνει κοντράστ με τα τιρκουάζ νερά να μην είναι λευκά βότσαλα, αλλά λευκά χαρτιά υγείας.
Επίσης: Ποτέ, μα ποτέ, μα σε καμία περίπτωση, δεν ανάβουμε φωτιά –ούτε αν ο χάρτης της Πολιτικής Προστασίας δείχνει πράσινη την περιοχή, ούτε αν ο πλησιέστερος θάμνος βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων, ή στο παραδιπλανό νησί. Κι εξίσου ποτέ, κι ακόμα περισσότερο σε καμία περίπτωση, δεν κόβουμε φρούτα ή λαχανικά από παρακείμενα χωράφια ή περιβόλια. Μη γελάς, αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που ολόκληρες κοινωνίες νησιών παραδοσιακά φιλικών προς το ελεύθερο κάμπινγκ μετατράπηκαν σε εχθρούς εν μια νυκτί, και εφηύραν νέες λέξεις για να βρίζουν τους σκηνίτες. Και είχαν δίκιο.
Ορκίζομαι στην προσκοπική μου τιμή, θα ‘μαι σωστός, πείτε μου τώρα πού να πάω
Παραδοσιακά προπύργια του ελεύθερου κάμπινγκ, και περιπτώσεις που οι Δήμοι στηρίζουν όσο μπορούν, είναι η Τήλος, και πιο συγκεκριμένα η παραλία Έριστος, η Νίσυρος, κυρίως στην παραλία Παχιά Άμμος, και ο Κάλαμος, ένα νησάκι μια σταλιά στα νότια της Λευκάδας. Επίσης δημοφιλές και ασφαλέστατο είναι το ακατοίκητο Κάτω Κουφονήσι, που έχει μόνο ένα ταβερνάκι για τα απαραίτητα. Από στεριανές επιλογές, έχουμε τις παραλίες Μελανή και Ανάληψη στο Πήλιο, και την Ελαία της Μεσσηνίας, που όμως τα τελευταία χρόνια έναν άλφα βαθμό ρίσκου τον έχει.
Αν σκέφτεσαι για συγκεκριμένη περιοχή, ή αν ψάχνεις έξτρα ιδέες, αυτή η κοινότητα στο Facebook έχει απαντήσεις για τα πάντα, από το ποια σκηνή να αγοράσεις μέχρι ποια είναι η καλύτερη καβάτζα σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων από το χωριό του παππού σου για να τη στήσεις. Μόνο μην τους ρωτήσεις τι παίζει φέτος στο Αγκίστρι –είναι το inside joke της ομάδας, γιατί κάθε καλοκαίρι ανεβαίνουν τουλάχιστον δύο ερωτήσεις τη βδομάδα «παιδιά Αγκίστρι φέτος γράφουν;». Γενικώς, πριν ρωτήσεις οτιδήποτε, πάτα τον μεγεθυντικό φακό εκεί πάνω δεξιά στο μενού για να κάνεις μια αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί που σε ενδιαφέρει, καθότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η ερώτησή σου να απαντήθηκε προχτές.
