Πώς να μην ερωτευτείς τη Φολέγανδρο;
Δέκα λόγοι που αγαπάμε την Φολέγανδρο και θα σας κάνουν να την ερωτευτείτε κι εσείς… άγρια, όπως και η ομορφιά της.
Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την άγρια ομορφιά της Φολεγάνδρου και της απίστευτα γραφικής Χώρας της όταν φτάνεις στο λιμανάκι του Καραβοστάση. Καθώς ανηφορίζεις τον δρόμο προς τα πάνω όμως, σιγά-σιγά, η γοητεία του νησιού ξεδιπλώνεται. Γοητεία που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από την πολύφερνη κυκλαδίτικη γειτόνισσά της, τη Σαντορίνη και την καλντέρα της.
Γιατί και η Φολέγανδρος έχει εξίσου εντυπωσιακά σκηνικά. Έχει μια Χώρα που σχεδόν κρέμεται στον γκρεμό, αγναντεύοντας το Αιγαίο. Έχει δροσερά σοκάκια, από τα ομορφότερα και πιο χαρακτηριστικά των Κυκλάδων. Έχει ένα γλυκύτατο και άκρως φωτογενές Κάστρο. Έχει το hype ενός μοντέρνου προορισμού, σε εκείνο το στάδιο που δεν έχει περάσει εντελώς ακόμη από το εναλλακτικό στο mainstream (κάνει ωστόσο σταθερά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση), πράγμα που σημαίνει ότι προλαβαίνετε ακόμα ανόθευτες και ελεύθερες τις άγριες παραλίες της και γεμάτες μποέμ ενέργεια τις πλατείες με τα καφενεδάκια και τα στιλάτα μπαράκια.
Ναι, είναι ακριβή, δεν θα σας το κρύψουμε. Τουλάχιστον στη διαμονή, οι τιμές δεν είναι αυτό που θα έλεγε κανείς low budget. Ωστόσο, κανείς δεν έφυγε παραπονεμένος απ’ τη Φολέγανδρο: Η ενέργειά της, η συγκλονιστική θέα, η ρομαντζάδα, όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που την έχρισαν ένα από τα ωραιότερα «μυστικά» μέρη της Ευρώπης θα σας κάνουν, όσο… «μέσα» κι αν μπήκατε οικονομικά, να ανυπομονείτε να ξανάρθετε. Και να ξαναζήσετε τις απόλυτες φολεγανδριώτικες εμπειρίες, όπως…
…οι βόλτες στη Χώρα
Τρεις είναι οι βασικοί οικισμοί του νησιού, ο Καραβοστάσης στο λιμάνι, η αγροτική Άνω Μεριά και η Χώρα, που αποτελεί στην ουσία την καρδιά και… όλα τα άλλα όργανα του νησιού, αφού όλα ξεκινούν και τελειώνουν εδώ. Οι διαδοχικές, μεγάλες πλατείες της ενώνονται από έναν λαβύρινθο κουκλίστικων σοκακιών, άλλοτε πολύβουων με μικρομάγαζα και μπαράκια, και άλλοτε ήσυχων, σα να βρίσκεστε σε παρθένο χωριουδάκι. Περπατιέται ολόκληρη εύκολα και ξεκούραστα σε λίγες ώρες και δίνει την αίσθηση ορεινού χωριού, όπως είναι σκαρφαλωμένη πάνω στον βράχο.
…η εξερεύνηση στο Κάστρο
Το πιο γραφικό κομμάτι της Χώρας είναι μία λιλιπούτεια κυκλαδίτικη γειτονιά, που οι ντόπιοι ονομάζουν Κάστρο. Δεν θα δείτε πολεμίστρες και τείχη: Στην πραγματικότητα, το Κάστρο και τα «τείχη» του είναι τα ίδια τα λευκά σπιτάκια της γειτονιάς που χτίστηκαν τον μεσαίωνα παραταγμένα στη σειρά στην άκρη του οικισμού, στο χείλος του γκρεμού, για να προστατεύουν τους κατοίκους από εχθρικές επιδρομές. Τα σπιτάκια κατοικούνται ακόμα – μάλιστα, κάποια από αυτά νοικιάζονται σε κάποιους τυχερούς ταξιδιώτες.
…ο ανήφορος της Παναγιάς
Από την άκρη της Χώρας, στην πλατεία της Πούντας, ξεκινά μία φιδογυριστή σκάλα, μια ανηφορική λιθόστρωτη διαδρομή που οδηγεί στη μεγαλύτερη εκκλησία της Φολεγάνδρου, την ολόλευκη Κοίμηση της Θεοτόκου, χτισμένη πάνω στον βράχο. Προτιμήστε να ανηφορίσετε το σούρουπο, αφενός για να έχει πέσει ο καυτός κυκλαδίτικος ήλιος και αφετέρου για να απολαύσετε το συγκλονιστικό ηλιοβασίλεμα.
…οι παραλίες
Αν κάτι λείπει από τη Φολέγανδρο, είναι οι άνετες αμμουδιές και οι καρτποσταλικές παραλίες. Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα των ακτών, η πράσινη πέτρα της Φολεγάνδρου και το γεγονός ότι δεν υπάρχει οργάνωση με ξαπλώστρες και beach bars, δίνει προσωπικότητα στις παραλίες του νησιού. Η πιο διάσημη και σίγουρα εντυπωσιακή παραλία είναι το Κάτεργο, μια κρυστάλλινη παραλία στην οποία θα φτάσετε με καραβάκι από το λιμάνι (εναλλακτικά μέσα από το δύσκολο μονοπάτι από το Λιβάδι σε 30 λεπτά). Η Αγκάλη είναι πιο οικογενειακή και άνετη, αφού διαθέτει ταβερνάκια και μαγαζάκια πίσω της (πρόσβαση με αυτοκίνητο ή λεωφορείο). Από τον Καραβοστάση, εύκολη πρόσβαση υπάρχει στις παραλίες Χοχλίδια και Βάρδια πλάι στο λιμάνι, ενώ από εκεί και στη διαδρομή προς το Λιβάδι, θα συναντήσετε τις μικρές παραλίες Λατινάκι, Βιτσέντζου και Πουντάκι. Ο Άγιος Νικόλαος, το Λιβαδάκι, το Σερφιώτικο και τα Βορεινά είναι εναλλακτικές επιλογές, αλλά επίσης αρκετά δύσβατες.
…η Άνω Μεριά
Σε αυτόν τον οικισμό, θα δείτε την αυθεντική αγροτική ζωή της Φολεγάνδρου. Τα σπίτια στην ουσία είναι μικρά αυτόνομα αγροκτήματα, χτισμένα έτσι ώστε να αποτελούν αυτάρκεις μονάδες γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν σοκάκια και σκιερές πλατείες – ωστόσο υπάρχουν μερικά αξιοθέατα: Το Λαογραφικό μουσείο είναι μια παραδοσιακή «θεμωνιά» (αυτόνομη μονάδα) του 19ου αιώνα, ο Φάρος της Ασπροπούντας στέκεται αγέρωχος 15 λεπτά περπατήματος από τον οικισμό, ενώ εδώ, στο ταβερνάκι του χωριού, σερβίρεται και το καλύτερο πιάτο της Φολεγάνδρου, τα χειροποίητα ζυμαρικά με το όνομα ματσάτα, συνοδεία κόκορα ή κουνελιού.
…το υπέροχο φαγητό
Μιας και αναφέραμε τα ματσάτα (πραγματικά, μη χάσετε την ευκαιρία να τα δοκιμάσετε), ευκαιρία να εξερευνήσουμε γευστικά το νησί ακόμα περισσότερο: Στον Καραβοστάση και την Αγκάλη τρώμε φρέσκο ψάρι και θαλασσινούς μεζέδες και στην Χώρα βρίσκουμε από διεθνή κουζίνα μέχρι ταβερνάκια που σερβίρουν καλασούνες (τυρόπιτες με «σουρωτό» τυρί), μαγειρευτή κάππαρη, φουρνιστά ρεβίθια, καραβολούς (σαλιγκάρια γιαχνί), καρπουζένια (πίτα με καρπούζι, μέλι και σουσάμι), παραδοσιακά παστέλια και αρκετά ακόμα τοπικά προϊόντα. Στην Πούντα, στην ομώνυμη πλατεία, παίρνουμε σούπερ πρωινό στην πίσω αυλή. Στην ταβέρνα Παπαλάγκι στον Άγιο Νικόλαο δοκιμάζουμε σούπερ θαλασσινά με θέα θάλασσα. Στο Σπιτικό στην καρδιά της Χώρας και στη Συνάντηση στην Άνω Μεριά τρώμε τα καλύτερα ματσάτα και τοπικές γεύσεις σε τεράστιες μερίδες.
…η ανακάλυψη της Χρυσοσπηλιάς
Ένα ξεχωριστό φυσικό μνημείο, η δυσπρόσιτη Χρυσοσπηλιά βρίσκεται στα βορειοανατολικά του νησιού, και πρόκειται για σπήλαιο με θαλάμους, στους οποίους βρέθηκαν όστρακα, σταλακτίτες, αλλά και σκαλισμένα αρχαία ονόματα εφήβων στα τοιχώματα. Η επικρατέστερη θεωρία λέει ότι στην αρχαιότητα, οι έφηβοι του νησιού έπρεπε να φτάσουν σε αυτόν τον θάλαμο του σπηλαίου σαν μια δοκιμασία ενηλικίωσης, μετά την οποία έγραφαν τα ονόματά τους.
…τα μονοπάτια
Περίπου 20 χιλιόμετρα μονοπατιών διατρέχουν το φολαγανδρίτικο ανάγλυφο. Οι κυριότερες πορείες είναι οι εξής: Από τη Χώρα ως την Αγκάλη μέσω Σταυρού, Χριστού και Φηρών, από την Άνω Μεριά ως την Αγκάλη μέσω Αγίου Ιωάννη, Μαρμάρου και Αγίου Νικολάου, από την Άνω Μεριά ως το Αμπέλι μέσω Αγίου Παντελεήμονα, και από τον Ταξιάρχη της Άνω Μεριάς ως τους Μύλους μέσω Φάρου Ασπροπούντας.
…τα γλέντια της Χώρας
Οι πλατείες Ντούναβη και Κονταρίνη είναι από τις πιο πολυσύχναστες και ζωντανές. Εδώ, αλλά και στα μεταξύ τους σοκάκια, κάθε βράδυ το πλακόστρωτο πλημμυρίζει από τους επισκέπτες του νησιού, που γεμίζουν όχι μόνο τα καφενεδάκια και τα μπαράκια, αλλά και τα πεζούλια των πλατειών – Εδώ δεν χρειάζεται καν να καθίσεις σε κάποιο μαγαζί για να διασκεδάσεις, όλο το κέντρο της Χώρας γίνεται μια μεγάλη παρέα.
…η φιλοξενία
Οι οικονομικότερες επιλογές βρίσκονται στην παραλία της Αγκάλης και στον Καραβοστάση. Εντοπίσαμε για το β’ μισό του Ιουλίου δίκλινα δωμάτια στο Perigiali της Αγκάλης από 85€, και στον Αίολο στον Καραβοστάση από 100€.Τα δωμάτια στο Παραπόρτι στη Χώρα στοιχίζουν από 110€ το δίκλινο. ενώ τα μαγευτικά δωμάτια του Pegados Villas κοντά στη Χώρα θα τα βρείτε από 162€ με πρωινό. Λίγο έξω από τη Χώρα, τα λιτά δίκλινα δωματιάκια του Pavlos x2 είναι από τις πιο low budget επιλογές, αφού ξεκινούν από τα 65€ την υψηλή περίοδο, αλλά πρέπει να σπεύσετε για να τα προλάβετε.
Πώς θα πάτε
Από τον Πειραιά με τα κλειστά πλοία της Sea Jets, που κάνουν περί τις 4-5 ώρες και στοιχίζουν από 70€ one way. Επίσης από τον Πειραιά με τα Zante Ferries σε περίπου 7-9 ώρες έναντι 40€ ή με την πιο… χρονοβόρα λύση της Hellenic Seaways από το Λαύριο (13 ώρες και 30,50€).
Γιατί και η Φολέγανδρος έχει εξίσου εντυπωσιακά σκηνικά. Έχει μια Χώρα που σχεδόν κρέμεται στον γκρεμό, αγναντεύοντας το Αιγαίο. Έχει δροσερά σοκάκια, από τα ομορφότερα και πιο χαρακτηριστικά των Κυκλάδων. Έχει ένα γλυκύτατο και άκρως φωτογενές Κάστρο. Έχει το hype ενός μοντέρνου προορισμού, σε εκείνο το στάδιο που δεν έχει περάσει εντελώς ακόμη από το εναλλακτικό στο mainstream (κάνει ωστόσο σταθερά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση), πράγμα που σημαίνει ότι προλαβαίνετε ακόμα ανόθευτες και ελεύθερες τις άγριες παραλίες της και γεμάτες μποέμ ενέργεια τις πλατείες με τα καφενεδάκια και τα στιλάτα μπαράκια.
Ναι, είναι ακριβή, δεν θα σας το κρύψουμε. Τουλάχιστον στη διαμονή, οι τιμές δεν είναι αυτό που θα έλεγε κανείς low budget. Ωστόσο, κανείς δεν έφυγε παραπονεμένος απ’ τη Φολέγανδρο: Η ενέργειά της, η συγκλονιστική θέα, η ρομαντζάδα, όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που την έχρισαν ένα από τα ωραιότερα «μυστικά» μέρη της Ευρώπης θα σας κάνουν, όσο… «μέσα» κι αν μπήκατε οικονομικά, να ανυπομονείτε να ξανάρθετε. Και να ξαναζήσετε τις απόλυτες φολεγανδριώτικες εμπειρίες, όπως…
…οι βόλτες στη Χώρα
Τρεις είναι οι βασικοί οικισμοί του νησιού, ο Καραβοστάσης στο λιμάνι, η αγροτική Άνω Μεριά και η Χώρα, που αποτελεί στην ουσία την καρδιά και… όλα τα άλλα όργανα του νησιού, αφού όλα ξεκινούν και τελειώνουν εδώ. Οι διαδοχικές, μεγάλες πλατείες της ενώνονται από έναν λαβύρινθο κουκλίστικων σοκακιών, άλλοτε πολύβουων με μικρομάγαζα και μπαράκια, και άλλοτε ήσυχων, σα να βρίσκεστε σε παρθένο χωριουδάκι. Περπατιέται ολόκληρη εύκολα και ξεκούραστα σε λίγες ώρες και δίνει την αίσθηση ορεινού χωριού, όπως είναι σκαρφαλωμένη πάνω στον βράχο.
…η εξερεύνηση στο Κάστρο
Το πιο γραφικό κομμάτι της Χώρας είναι μία λιλιπούτεια κυκλαδίτικη γειτονιά, που οι ντόπιοι ονομάζουν Κάστρο. Δεν θα δείτε πολεμίστρες και τείχη: Στην πραγματικότητα, το Κάστρο και τα «τείχη» του είναι τα ίδια τα λευκά σπιτάκια της γειτονιάς που χτίστηκαν τον μεσαίωνα παραταγμένα στη σειρά στην άκρη του οικισμού, στο χείλος του γκρεμού, για να προστατεύουν τους κατοίκους από εχθρικές επιδρομές. Τα σπιτάκια κατοικούνται ακόμα – μάλιστα, κάποια από αυτά νοικιάζονται σε κάποιους τυχερούς ταξιδιώτες.
…ο ανήφορος της Παναγιάς
Από την άκρη της Χώρας, στην πλατεία της Πούντας, ξεκινά μία φιδογυριστή σκάλα, μια ανηφορική λιθόστρωτη διαδρομή που οδηγεί στη μεγαλύτερη εκκλησία της Φολεγάνδρου, την ολόλευκη Κοίμηση της Θεοτόκου, χτισμένη πάνω στον βράχο. Προτιμήστε να ανηφορίσετε το σούρουπο, αφενός για να έχει πέσει ο καυτός κυκλαδίτικος ήλιος και αφετέρου για να απολαύσετε το συγκλονιστικό ηλιοβασίλεμα.
…οι παραλίες
Αν κάτι λείπει από τη Φολέγανδρο, είναι οι άνετες αμμουδιές και οι καρτποσταλικές παραλίες. Ωστόσο, η ιδιαιτερότητα των ακτών, η πράσινη πέτρα της Φολεγάνδρου και το γεγονός ότι δεν υπάρχει οργάνωση με ξαπλώστρες και beach bars, δίνει προσωπικότητα στις παραλίες του νησιού. Η πιο διάσημη και σίγουρα εντυπωσιακή παραλία είναι το Κάτεργο, μια κρυστάλλινη παραλία στην οποία θα φτάσετε με καραβάκι από το λιμάνι (εναλλακτικά μέσα από το δύσκολο μονοπάτι από το Λιβάδι σε 30 λεπτά). Η Αγκάλη είναι πιο οικογενειακή και άνετη, αφού διαθέτει ταβερνάκια και μαγαζάκια πίσω της (πρόσβαση με αυτοκίνητο ή λεωφορείο). Από τον Καραβοστάση, εύκολη πρόσβαση υπάρχει στις παραλίες Χοχλίδια και Βάρδια πλάι στο λιμάνι, ενώ από εκεί και στη διαδρομή προς το Λιβάδι, θα συναντήσετε τις μικρές παραλίες Λατινάκι, Βιτσέντζου και Πουντάκι. Ο Άγιος Νικόλαος, το Λιβαδάκι, το Σερφιώτικο και τα Βορεινά είναι εναλλακτικές επιλογές, αλλά επίσης αρκετά δύσβατες.
…η Άνω Μεριά
Σε αυτόν τον οικισμό, θα δείτε την αυθεντική αγροτική ζωή της Φολεγάνδρου. Τα σπίτια στην ουσία είναι μικρά αυτόνομα αγροκτήματα, χτισμένα έτσι ώστε να αποτελούν αυτάρκεις μονάδες γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν σοκάκια και σκιερές πλατείες – ωστόσο υπάρχουν μερικά αξιοθέατα: Το Λαογραφικό μουσείο είναι μια παραδοσιακή «θεμωνιά» (αυτόνομη μονάδα) του 19ου αιώνα, ο Φάρος της Ασπροπούντας στέκεται αγέρωχος 15 λεπτά περπατήματος από τον οικισμό, ενώ εδώ, στο ταβερνάκι του χωριού, σερβίρεται και το καλύτερο πιάτο της Φολεγάνδρου, τα χειροποίητα ζυμαρικά με το όνομα ματσάτα, συνοδεία κόκορα ή κουνελιού.
…το υπέροχο φαγητό
Μιας και αναφέραμε τα ματσάτα (πραγματικά, μη χάσετε την ευκαιρία να τα δοκιμάσετε), ευκαιρία να εξερευνήσουμε γευστικά το νησί ακόμα περισσότερο: Στον Καραβοστάση και την Αγκάλη τρώμε φρέσκο ψάρι και θαλασσινούς μεζέδες και στην Χώρα βρίσκουμε από διεθνή κουζίνα μέχρι ταβερνάκια που σερβίρουν καλασούνες (τυρόπιτες με «σουρωτό» τυρί), μαγειρευτή κάππαρη, φουρνιστά ρεβίθια, καραβολούς (σαλιγκάρια γιαχνί), καρπουζένια (πίτα με καρπούζι, μέλι και σουσάμι), παραδοσιακά παστέλια και αρκετά ακόμα τοπικά προϊόντα. Στην Πούντα, στην ομώνυμη πλατεία, παίρνουμε σούπερ πρωινό στην πίσω αυλή. Στην ταβέρνα Παπαλάγκι στον Άγιο Νικόλαο δοκιμάζουμε σούπερ θαλασσινά με θέα θάλασσα. Στο Σπιτικό στην καρδιά της Χώρας και στη Συνάντηση στην Άνω Μεριά τρώμε τα καλύτερα ματσάτα και τοπικές γεύσεις σε τεράστιες μερίδες.
…η ανακάλυψη της Χρυσοσπηλιάς
Ένα ξεχωριστό φυσικό μνημείο, η δυσπρόσιτη Χρυσοσπηλιά βρίσκεται στα βορειοανατολικά του νησιού, και πρόκειται για σπήλαιο με θαλάμους, στους οποίους βρέθηκαν όστρακα, σταλακτίτες, αλλά και σκαλισμένα αρχαία ονόματα εφήβων στα τοιχώματα. Η επικρατέστερη θεωρία λέει ότι στην αρχαιότητα, οι έφηβοι του νησιού έπρεπε να φτάσουν σε αυτόν τον θάλαμο του σπηλαίου σαν μια δοκιμασία ενηλικίωσης, μετά την οποία έγραφαν τα ονόματά τους.
…τα μονοπάτια
Περίπου 20 χιλιόμετρα μονοπατιών διατρέχουν το φολαγανδρίτικο ανάγλυφο. Οι κυριότερες πορείες είναι οι εξής: Από τη Χώρα ως την Αγκάλη μέσω Σταυρού, Χριστού και Φηρών, από την Άνω Μεριά ως την Αγκάλη μέσω Αγίου Ιωάννη, Μαρμάρου και Αγίου Νικολάου, από την Άνω Μεριά ως το Αμπέλι μέσω Αγίου Παντελεήμονα, και από τον Ταξιάρχη της Άνω Μεριάς ως τους Μύλους μέσω Φάρου Ασπροπούντας.
…τα γλέντια της Χώρας
Οι πλατείες Ντούναβη και Κονταρίνη είναι από τις πιο πολυσύχναστες και ζωντανές. Εδώ, αλλά και στα μεταξύ τους σοκάκια, κάθε βράδυ το πλακόστρωτο πλημμυρίζει από τους επισκέπτες του νησιού, που γεμίζουν όχι μόνο τα καφενεδάκια και τα μπαράκια, αλλά και τα πεζούλια των πλατειών – Εδώ δεν χρειάζεται καν να καθίσεις σε κάποιο μαγαζί για να διασκεδάσεις, όλο το κέντρο της Χώρας γίνεται μια μεγάλη παρέα.
…η φιλοξενία
Οι οικονομικότερες επιλογές βρίσκονται στην παραλία της Αγκάλης και στον Καραβοστάση. Εντοπίσαμε για το β’ μισό του Ιουλίου δίκλινα δωμάτια στο Perigiali της Αγκάλης από 85€, και στον Αίολο στον Καραβοστάση από 100€.Τα δωμάτια στο Παραπόρτι στη Χώρα στοιχίζουν από 110€ το δίκλινο. ενώ τα μαγευτικά δωμάτια του Pegados Villas κοντά στη Χώρα θα τα βρείτε από 162€ με πρωινό. Λίγο έξω από τη Χώρα, τα λιτά δίκλινα δωματιάκια του Pavlos x2 είναι από τις πιο low budget επιλογές, αφού ξεκινούν από τα 65€ την υψηλή περίοδο, αλλά πρέπει να σπεύσετε για να τα προλάβετε.
Πώς θα πάτε
Από τον Πειραιά με τα κλειστά πλοία της Sea Jets, που κάνουν περί τις 4-5 ώρες και στοιχίζουν από 70€ one way. Επίσης από τον Πειραιά με τα Zante Ferries σε περίπου 7-9 ώρες έναντι 40€ ή με την πιο… χρονοβόρα λύση της Hellenic Seaways από το Λαύριο (13 ώρες και 30,50€).
