Οι ωραιότερες παλιές πόλεις στην (ηπειρωτική) Ελλάδα
Από το Ναύπλιο ως την Ξάνθη, βολτάρουμε σε πετρόχτιστα σοκάκια, ανάμεσα σε πολύχρωμα αρχοντικά και αιώνες Ιστορίας.
Παλαιότερο των 360 ημερών
της Ηρώς Κουνάδη
Μεσαιωνικά σοκάκια, χρωματιστά αρχοντικά, λουλουδιασμένα μπαλκόνια, λαβύρινθοι από καλντερίμια που καταλήγουν σε ηλιόλουστες πλατείες-ξέφωτα. Αν νομίζατε ότι «παλιές πόλεις» έχει μόνο η Ευρώπη, δεν την έχετε ταξιδέψει (ή δεν την έχετε εκτιμήσει) αρκετά την Ελλάδα. Ιδού έξι παλιές πόλεις… να χαθείς στα καλντερίμια τους και να μην θες να βρεις την έξοδο.
Η παλιά πόλη της Ξάνθης
Δαιδαλώδη λιθόκτιστα σοκάκια, αρχοντικά με χαγιάτια, σκαλάκια που οδηγούν σε αρχοντικές γειτονιές με ολάνθιστα μπαλκόνια, ανάγλυφους τοίχους και φωτογενείς γωνιές που φιλοξενούν όμορφα café. Η παλιά πόλη της Ξάνθης, με τους μουσουλμανικούς μαχαλάδες της, ακροβατεί μεταξύ ανατολής και δύσης, σε ένα γοητευτικό συνονθύλευμα που ευωδιάζει γιασεμί και μπαχάρι.
Απαραίτητες στάσεις: Το Λαογραφικό Μουσείο στο Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου. Τα μαγαζάκια της οδού Αντίκα. Η Πινακοθήκη της Ξάνθης, που στεγάζεται σε ένα από τα παλαιότερα κτίρια της πόλης. Και βέβαια, το Αρχοντικό Δανιέλ, όπου γεννήθηκε και το «καμάρι» της πόλης, ο Μάνος Χατζιδάκις.
Ξεκινά από τις Καμάρες, το μεσαιωνικό υδραγωγείο της πόλης, και ανηφορίζει ως το οθωμανικό κάστρο, αγναντεύοντας από ψηλά τη θάλασσα που λαμπυρίζει στα πόδια της σύγχρονης πόλης. Τα πέτρινα, ανηφορικά –πάντα ανηφορικά– δρομάκια της ελίσσονται ανάμεσα σε επιβλητικά αρχοντικά με λουλουδιασμένα μπαλκόνια, και οι ανατολίτικες επιρροές της πόλης είναι εμφανείς σε κάθε βήμα.
Απαραίτητες στάσεις: Οπωσδήποτε το Ιμαρέτ του Μεχμέτ Αλί Πασά, που σήμερα λειτουργεί ως ξενοδοχείο και εστιατόριο-εμπειρία (μόνο με κράτηση). Επίσης, το οθωμανικό φρούριο που στεφανώνει την παλιά πόλη, και το café Μπρίκι για καφεδάκι με εξαίσια θέα στη σύγχρονη Καβάλα και την θάλασσα.
Δύο υπέροχες γειτονιές, μία πολύχρωμη, ατμοσφαιρική παλιά πόλη: Η εβραϊκή Μπαρμπούτα, στις όχθες του Τριπόταμου, με τα επιβλητικά αρχοντικά της στολισμένα με σαχνισιά –αυτές τις χαρακτηριστικές εξοχές των κτιρίων, που μοιάζουν με κλειστά μπαλκονάκια. Και η χριστιανική Κυριώτισσα, με τα στενά λιθόστρωτα σοκάκια της, τις στέγες των σπιτιών που σχεδόν ακουμπούν μεταξύ τους, και τα μικρά πέτρινα εκκλησάκια πολλά από τα οποία μετρούν δέκα αιώνες ύπαρξης.
Απαραίτητες στάσεις: Στις πλαισιωμένες από φουντωτά πλατάνια όχθες του Τριπόταμου, που φωτίζονται ατμοσφαιρικά τα βράδια. Έξω από με την Συναγωγή των ρωμαϊκών χρόνων, η οποία όμως δε λειτουργεί πια. Στα 12 Γράδα, για αξέχαστη δημιουργική κουζίνα εμπνευσμένη από την ελληνική παράδοση, με τοπικές και μεσογειακές πινελιές.
Έχει και η Αθήνα την παλιά πόλη της, με τα δικά της υπέροχα αρχοντικά –που κάθε φορά μας βάζουν σε πειρασμό να κρυφοκοιτάξουμε από τα παράθυρα και να αναρωτηθούμε πώς να είναι άραγε να μένεις εδώ– τα βυζαντινά της εκκλησάκια, τα πλακόστρωτα που μυρίζουν μόνιμα καλοκαίρι και αντηλιακό, και τα μυστικά πλατειάκια που αγναντεύουν από ψηλά το μεγαλειώδες χάος της μικρής μας πολιτείας.
Απαραίτητες στάσεις: Ο μίνι αρχαιολογικός χώρος της Αγίας Αικατερίνης, με τα απομεινάρια του ναού της Αρτέμιδας, κομμάτια του οποίου χρησιμοποιήθηκαν τον 11ο αιώνα για να χτιστεί το εκκλησάκι. Το πλάτωμα στη γωνία Πανός και Θεωρίας, που αγναντεύει από ψηλά την Αθήνα. Το καφενεδάκι του Γλυκύ, στην πλατεΐτσα της Αγγέλου Γέροντα, και τα σκαλάκια στα οποία απλώνει τα τραπέζια του το Γιασεμί. Και βέβαια, τα Αναφιώτικα –η μοναδική αθηναϊκή γειτονιά που είναι ωραιότερη από την Πλάκα.
Λίγο λαχανιασμένο περπάτημα από την οδό Ολυμπιάδος προς τα βόρεια και το θεσσαλονικιώτικο σκηνικό αλλάζει: Τα πρώτα πλακόστρωτα δρομάκια εμφανίζονται, οι ανθισμένες αυλές, τα πέτρινα σκαλάκια και τα φιδίσια αδιέξοδα σοκάκια πολλαπλασιάζονται. Βρισκόμαστε στην Άνω Πόλη, στα Κάστρα αν προτιμάτε, και ακολουθούμε δρομάκια και σκαλάκια που κάνουν ζιγκ-ζαγκ ανάμεσα σε ανθισμένα παρτέρια και χρωματιστούς τοίχους σπιτιών.
Απαραίτητες στάσεις: Το Γεντί Κουλέ, ή Επταπύργιο, στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της πόλης, που αποτελείται από παλαιοχριστιανικά τείχη στο βόρειο μέρος, αλλά και πιο «νεαρούς» πύργους, χτισμένους από τους Οθωμανούς. Οι εκκλησίες του Όσιου Δαυίδ και των Ταξιαρχών. Το μαυσωλείο δερβίση Μουσά-Μπαμπα, στην πλατεία Τερψιθέας, το φάντασμα του οποίου λέγεται πως βολτάρει τα Μεσάνυχτα στο πλακόστρωτο. Και, τέλος, στο μεζεδοπωλείο Τσινάρι, στην ομώνυμη γειτονιά, για ουζάκι και τσιμπολόγημα.
Η πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Ελλάδας έχει πλακόστρωτα δρομάκια αρκετά για να γεμίσουν ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο, πέτρινα σκαλάκια που οδηγούν στις ήσυχες απάνω γειτονιές, και λουλουδιασμένα μπαλκόνια να γεμίζουν μνήμες ολόκληρες φωτογραφικών μηχανών. Είναι, επίσης, μια από τις ελάχιστες παλιές πόλεις που ακουμπούν στην θάλασσα, κι αυτό της χαρίζει ακόμα ρομαντικότερη αύρα.
Απαραίτητες στάσεις: Τα τρία κάστρα του Ναυπλίου, το επιβλητικό Παλαμήδι με τα 999 σκαλοπάτια του, το θαλασσινό Μπούρτζι και η λιγότερο δημοφιλής αλλά εξίσου φαντασμαγορική Ακροναυπλία. Τα κουκλίστικα café της παλιάς πόλης, όπως το Circulo και ο Σκαντζόχοιρος. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου και το θρυλικό πια Μουσείο Κομπολογιού.