Όσα δεν πρέπει να χάσεις στα Ζαγοροχώρια

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Δρακόλιμνες, φαράγγια για ετούτες και για Γκίνες, παρθένα φύση, μονοπάτια πασπαλισμένα με νεραϊδόσκονη, πετρόχτιστα χωριουδάκια, τοξωτά γεφύρια και μια… Γκαμήλα όμορφη που δεν μασάει φύλλα, αλλά θα σου κλέψει την καρδιά.

Τα Ζαγοροχώρια, 46 ζωή να’χουν και να σου δίνουν, είναι μακράν από τους ομορφότερους ορεινούς προορισμούς αυτού εδώ του τόπου. Και αν θες να τα γνωρίσεις στην ολότητά τους θα πρέπει να έρθεις αρκετές φορές εδώ.

Ή να κανονίσεις μια εβδομάδα άδεια και να δεις τα best of τους σε μια χορταστική εκδρομή.

Το φαράγγι του Βίκου

Το απόλυτο highlight της περιοχής και το βαθύτερο φαράγγι, σε αναλογία μήκους-πλάτους-ύψους παγκοσμίως, σύμφωνα με το Βιβλίο Γκίνες δεν περιγράφεται εύκολα με λέξεις, πρέπει να το δεις για να το πιστέψεις. Και αν δεν έχεις την αντοχή να το διασχίσεις σε μια 7ωρη πεζοπορία, τότε μπορείς να πάρεις κλεφτές αλλά ονειρεμένες ματιές από τα σημεία θέας του, όπως η Οξιά ή η Μπελόη. Σε κάθε περίπτωση ετοιμάσου να σου πέσει το σαγόνι.

Ο κύριος Βοϊδομάτης

Βοϊδομάτη, από δω τα παιδιά, παιδιά από δω ο Βοϊδομάτης. Πρόκειται για ένα από τα πιο καθαρά ποτάμια της Ευρώπης, με τα νερά του να έχουν σε πολλά σημεία την εξωτική εκείνη απόχρωση της Γαλάζιας Λίμνης. Διασχίζει τον Εθνικό Δρυμό Βίκου – Αώου, πράγμα που σημαίνει πως το τοπίο γύρω του είναι φανταστικό: Πέτρινα γεφύρια, φυσικές πηγές και μικροί καταρράκτες στολίζουν ακόμα περισσότερο σημεία της εντυπωσιακής διαδρομής του. Αν είσαι σκληρός, θα βουτήξεις, αν όχι, μπορείς να κάνεις ράφτινγκ – και στις δύο περιπτώσεις κερδισμένος θα βγεις. 

Και οι πηγές του

Δεν εννοούμε την βιβλιογραφία του (α χα καλό ε;), αλλά το μέρος από όπου γεννιέται αυτός ο γοητευτικός ποταμός. Το μονοπάτι ξεκινά από το χωριό Βίκος και περιλαμβάνει σχετικά άνετη κατάβαση και αναμενόμενα ζόρικη ανάβαση. Σε κάθε σου βήμα θα νομίζεις ότι μπορεί να ξεπεταχτεί μια νεράιδα για να σου κάνει «πατ πατ» στον ώμο ή στον γλουτό, ενώ όταν φτάσεις κάτω, θα δεις το νεράκι να αναβλύζει από τον χαρακτηριστικά διογκωμένο βράχο με την περίεργη ονομασία «Αγκαστρωμένη», το οποίο φυσικά και μπορείς ελεύθερα να πιείς.

Οι πίτες που θα σε τρελάνουν

Όλα τα κάνουνε πίτα στο Ζαγόρι: λαχανόπιτα, τσουκνιδόπιτα, πρασόπιτα, κολοκυθόπιτα αλμυρή και γλυκιά, τυρόπιτα, όρεξη που την έχουν και μπράβο τους. Θα χορτάσεις πίτες που λες εδώ, για πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό ή και σνακ. Μη σκεφτείς τη ζυγαριά, χαλάλι. Από τις πιο ξακουστές της περιοχής, η Πίτα της Κικίτσας στο Μονοδένδρι, βασισμένη σε μια παραδοσιακή, μυστική συνταγή της γιαγιάς Κικίτσας. Φρόντισε μόνο να μην πας μέρες αιχμής, θα περιμένεις πολύ για να τη γευτείς.

Μπάλτα Ντι Στρίγκα

Όχι δεν σε βρίζουμε, πρόκειται για τη βλάχικη ονομασία των πανέμορφων καταρρακτών που θα βρεις λίγο έξω από το Ηλιοχώρι. Σημαίνει «η οβίρα (μικρή λίμνη) της κραυγής» και πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών καταρρακτών στην κοίτη του Κρυοπόταμου, με τον μεγαλύτερο να έχει ύψος 25 περίπου μέτρα. Σχηματίζουν μεγάλες καταπράσινες βάθρες και μία μικρότερη, μέσα σε παρθένο δάσος. Η κατάβαση είναι σχετικά εύκολη, η ανάβαση ζόρικη αλλά δε θα σε νοιάξει τόσο μετά από αυτά που θα δεις.

Οι Σαρακατσιανές Στάνες

Μιλάμε για ένα μαγικό μέρος στον Γυφτόκαμπο, όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Μέσα σε ένα κατάφυτο χώρο από έλατα και πεύκα, η αδελφότητα Σαρακατσαναίων έχει φτιάξει και επτά καλυβάκια, όπως ακριβώς ήταν παλιά τα σπίτια των Σαρακατσαναίων κτηνοτρόφων, τα οποία λειτουργούν σαν μίνι αυτόνομα μουσεία. Δίπλα ακριβώς, μέσα στο δάσος, τσίκνα αναβλύζει από τις ψησταριές της Στάνης, καλώντας σε να φας ωραιότατα μπριζολίδια υπό τους ήχους; των αέρηδων του βουνού.

Χωριά κόσμημα

Το τουριστικό μα πανέμορφο Πάπιγκο με το Μικρό αδερφάκι του και τα εντυπωσιακά πέτρινα σπιτάκια, σκεπασμένα με τη χαρακτηριστική σκούρα γκρίζα ηπειρώτικη πλάκα, το «χωριό των γεφυριών» οι Κήποι, με τα εντυπωσιακά αρχοντικά κρυμμένα πίσω από την οργιώδη βλάστηση, η πνιγμένη στο πράσινο και «μυστική» Βωβούσα, το ζεν πρεμιέ Δίλοφο με μια πλατεία βγαλμένη από παιδικό βιβλίο και το Καπέσοβο με τα λιθόκτιστα καλντερίμια είναι μερικά μόνο από τα must see χωριουδάκια του Ζαγορίου.

Θες κι άλλα; Σημείωσε το αρκετά τουριστικό μα πανέμορφο Μονοδένδρι, την Αρίστη, το Τσεπέλοβο με την υπέροχη πλατεία του και το… πανύψηλο Βραδέτο, με απεριόριστη θέα από υψόμετρο 1350 μέτρων. Στο Κουκούλι τέλος, θα βρεις ίσως ένα από τα πιο ιδιαίτερα καφενεία της περιοχής, τον Βικογιατρό, για να ξαποστάσεις με καφεδάκι στη χόβολη κάτω από τον μεγάλο πλάτανο.

Τα γεφύρια της ζωής σου

Του γεφυριού απέναντι… Τα πέτρινα γιοφύρια του Ζαγορίου είναι χάρμα οφθαλμών και θα τα βρεις σε αρκετά σημεία της περιοχής, κτισμένα σε απόμερα σημεία όπου δεν περνούν πλέον δρόμοι, ή πάνω σε κεντρικούς οδικούς άξονες. Σημείωσε το γεφύρι του Αρκούδα (1806) το γεφύρι του «Νούτσου» ή «Κόκορου» (1750), το περίφημο τρίτοξο γεφύρι Καλογερικό ή του Πλακίδα (1814) στο δρόμο προς τους… «γεφυροπατέρες» Κήπους, καθώς και το γεφύρι του Κοντοδήμου (1753) και το τρίτοξο γεφύρι του Μύλου (1748), έξω από το χωριό.

Η εμπειρία της Δρακόλιμνης

Από το Μικρό Πάπιγκο ξεκινούν μερικά από τα πιο φαντασμαγορικά μονοπάτια της Τύμφης. Η πιο εντυπωσιακή διαδρομή είναι αυτή που ενώνει το χωριό με το καταφύγιο της Αστράκας κοντά στα 2000 μέτρα υψόμετρο στη θέση Ροδόβολη και την φοβερή Δρακόλιμνη στην κορυφή του βουνού. Αν το τολμήσεις, υπολόγισε περί τις 3 ώρες για να φτάσεις στο καταφύγιο και άλλη μιάμιση ώρα για τη Δρακόλιμνη.

Στην τελευταία, θα βρεθείς μπροστά σε ένα εντυπωσιακό υδάτινο «μυστικό» στα ορεινά της Γκαμήλας, ένα μέρος όπου η τοπική παράδοση τοποθετούσε την κατοικία ενός μυθικού δράκου, μεγάλο αντίπαλο του δράκου του Σμόλικα. Αυτή η πεζοπορική διαδρομή είναι ιδιαίτερα απαιτητική και ασφαλής μόνο από την άνοιξη ως το Νοέμβριο (το καταφύγιο κλείνει στα τέλη Οκτωβρίου).