Μια τέλεια εκδρομή στο καστανοδάσος του Πάρνωνα
Τέλεια μονοπάτια, κουκλίστικα χωριά, κι ένα δάσος χάρμα οφθαλμών, ό,τι πρέπει για τα φθινοπωρινά μας Σαββατοκύριακα.
της Ηρώς Κουνάδη
Έχεις δει πώς είναι τα κάστανα πάνω στο δέντρο; Αν περπατήσεις αυτή την εποχή τα μονοπάτια του καστανεώνα του Κοσμά θα τα δεις. Αγκαθωτά και σε μέγεθος μπάλας χριστουγεννιάτικου δέντρου, κρύβουν στο εσωτερικό τους τρία κάστανα όπως τα ξέρεις, πράγμα που τα κάνει αρκετά βαριά και ευθύνεται για το χαρακτηριστικό «ντουπ» που κάνουν καθώς ωριμάζουν και πέφτουν από τα δέντρα, διακόπτοντας την απόλυτη ησυχία που επικρατεί στο δάσος.
Το καστανοδάσος του Κοσμά, που λες, είναι ένας από τους μεγαλύτερους καστανεώνες της Ελλάδας. Απλώνεται σε στρέμματα επί στρεμμάτων, σκεπασμένων από φουντωτές καστανιές, ακριβώς εκεί που τελειώνουν τα τελευταία σπίτια του χωριού, στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα.
Ο ίδιος ο Κοσμάς είναι ένα αρκαδικό χωριό χάρμα οφθαλμών, σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 1.150 μέτρων, με τις κεραμιδένιες στέγες του να σπάνε με κόκκινες πινελιές το καταπράσινο τοπίο που τον αγκαλιάζει. Γνωστός και ως Μπαλκόνι της Κυνουρίας, ξακουστός και για τον Δρόμο των 100 Ημερών (λεπτομέρειες για τον οποίο έχουμε εδώ) ο Κοσμάς έχει για σημείο μηδέν μια πανέμορφη, λιθόστρωτη πλατεία, σκεπασμένη από δύο αιωνόβια πλατάνια, στην οποία δεσπόζει από το 1886 η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Γύρω της απλώνονται μικρά χαριτωμένα καφενεία και ταβερνάκια που σερβίρουν ντόπια κρέατα στη σχάρα και τοπικές σπεσιαλιτέ που περιλαμβάνουν γίδα βραστή και εξαίσιες ρεβιθάδες. Λιθόκτιστα δρομάκια ανηφορίζουν από εδώ προς τα σπίτια του χωριού, την βιβλιοθήκη-σχολείο-λαογραφικό μουσείο και τον καστανιώνα.
Ο Κοσμάς είναι ιδανική βάση για να εξερευνήσεις τα χωριά του Πάρνωνα, να επισκεφθείς την εντυπωσιακή, λαξευμένη στους βράχους Μονή Ελώνης, στο δρόμο για το Λεωνίδιο, αλλά και για να περπατήσεις τα μονοπάτια που ξεκινούν από το χωριό και διασχίζουν το καστανοδάσος. Ανάλογα με τις αντοχές σου, μπορείς να διαλέξεις μεγάλη ή μικρότερη διαδρομή –ή απλώς να βολτάρεις στο δάσος χωρίς ιδιαίτερο προορισμό.
Αν πάντως το λέει η καρδούλα σου, η πλέον φαντασμαγορική διαδρομή που μπορείς να κάνεις είναι ο λεγόμενος Δρόμος του Πάρνωνα, που απλώνεται σε 29 χορταστικά χιλιόμετρα, και περνά μέσα από εγκαταλελειμμένα χωριά, διασχίζοντας ολόκληρο το οροπέδιο του Πάρνωνα. Λεπτομέρειες και χάρτες για αυτήν και για πολλές ακόμα άψογα σηματοδοτημένες διαδρομές θα βρεις εδώ κι εδώ.
Πόσα χωριά χωρούν σε ένα Σαββατοκύριακο;
Σίγουρα όχι όλα τα κουκλίστικα χωριά του Πάρνωνα, σημείωσε πάντως στα «οπωσδήποτε» τον Άγιο Πέτρο με τα αρχοντικά πυργόσπιτά του και την ξακουστή Μονή της Μαλεβής, που αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη και την πανέμορφη Καστάνιτσα με τις καφεγκρί στέγες των σπιτιών της που φέρνουν στο νου κάτι από τα τοπία της Ηπείρου, σκαρφαλωμένη σε μια από τις πιο απότομες πλαγιές του Πάρνωνα έτσι που από μακριά μοιάζει να ακροβατεί μεταξύ ουρανού και γης. Λιγότερο γνωστές, αλλά εξίσου… αξιοθέατες, οι Καρυές του Πάρνωνα είναι η πατρίδα των Καρυάτιδων (το ‘ξερες; δεν το ‘ξερες) κι έχουν ένα Ερέχθειο φτυστό με το αθηναϊκό να αγναντεύει το χωριό από το ψηλότερο σημείο του.
Μετά, είναι ο Πραστός, η παλιά πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, σχεδόν έρημος τους χειμώνες, με τα πέτρινα πυργόσπιτά του και τα εκκλησάκια του 17ου αιώνα να στολίζουν τα δρομάκια του. Ο Πραστός και η Καστάνιτσα ενώνονται και μέσα από ένα φαντασμαγορικό μονοπάτι, σημειώστε οι λάτρεις της πεζοπορίας αν πετύχετε ωραίο καιρό. Μονοπάτια είπαμε, και μας ήρθαν αμέσως στο μυαλό τα Τσίντζινα, χωριουδάκι ξακουστό για τις πεζοπορικές διαδρομές του αλλά και για έναν από τους ωραιότερους ξενώνες του Πάρνωνα –λεπτομέρειες για τον οποίο έχουμε παρακάτω.
Και τέλος, μη χάσεις σε καμία περίπτωση τα Άνω Δολιανά, με τα λιθόστρωτα σοκάκια τους που ελίσσονται ανάμεσα σε πέτρινα σπίτια με ξύλινα χαγιάτια, και αξιοθέατα που περιλαμβάνουν το Ιστορικό και Εθνογραφικό Μουσείο Δολιανών, στεγασμένο στην οικία Χριστοφίλη, γνωστή και ως Ταμπούρι του Νικηταρά, από τον ρόλο της στην περίφημη μάχη του 1821, τη Μάχη των Δολιανών, στην οποία είναι αφιερωμένο μεγάλο τμήμα του μουσείου. Εδώ θα βρεις επίσης και ένα από τα ωραιότερα παραδοσιακά καφενεία της Πελοποννήσου –αν όχι και της Ελλάδας ολόκληρης– το Ονειρολόγιο, που σερβίρει αχνιστά ελληνικά καφεδάκια, αλλά και παραδοσιακούς μεζέδες με τσίπουρο δίπλα στην ξυλόσομπα.
Εδώ να μείνεις
Στα ωραιότατα δωμάτια του Ξενώνα Θόλος στα Άνω Δολιανά (55€ το δίκλινο), στο υπέροχο Πρυτανείο στα Τσίντζινα (90€ το δίκλινο) στον Ξενώνα Σελινούντα στον Κοσμά (60€ το δίκλινο) στα συμπαθέστατα δωμάτια του Ουρανογείτων, επίσης στον Κοσμά (47€ το δίκλινο) στον Ξενώνα Αντωνίου στην Καστάνιτσα (65€ το δίκλινο) και στα λιτά αλλά προσεγμένα δωμάτια του Πάρνων Hotel στον Άγιο Πέτρο (50€ το δίκλινο).
Έχεις δει πώς είναι τα κάστανα πάνω στο δέντρο; Αν περπατήσεις αυτή την εποχή τα μονοπάτια του καστανεώνα του Κοσμά θα τα δεις. Αγκαθωτά και σε μέγεθος μπάλας χριστουγεννιάτικου δέντρου, κρύβουν στο εσωτερικό τους τρία κάστανα όπως τα ξέρεις, πράγμα που τα κάνει αρκετά βαριά και ευθύνεται για το χαρακτηριστικό «ντουπ» που κάνουν καθώς ωριμάζουν και πέφτουν από τα δέντρα, διακόπτοντας την απόλυτη ησυχία που επικρατεί στο δάσος.
Το καστανοδάσος του Κοσμά, που λες, είναι ένας από τους μεγαλύτερους καστανεώνες της Ελλάδας. Απλώνεται σε στρέμματα επί στρεμμάτων, σκεπασμένων από φουντωτές καστανιές, ακριβώς εκεί που τελειώνουν τα τελευταία σπίτια του χωριού, στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα.
Ο ίδιος ο Κοσμάς είναι ένα αρκαδικό χωριό χάρμα οφθαλμών, σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 1.150 μέτρων, με τις κεραμιδένιες στέγες του να σπάνε με κόκκινες πινελιές το καταπράσινο τοπίο που τον αγκαλιάζει. Γνωστός και ως Μπαλκόνι της Κυνουρίας, ξακουστός και για τον Δρόμο των 100 Ημερών (λεπτομέρειες για τον οποίο έχουμε εδώ) ο Κοσμάς έχει για σημείο μηδέν μια πανέμορφη, λιθόστρωτη πλατεία, σκεπασμένη από δύο αιωνόβια πλατάνια, στην οποία δεσπόζει από το 1886 η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Γύρω της απλώνονται μικρά χαριτωμένα καφενεία και ταβερνάκια που σερβίρουν ντόπια κρέατα στη σχάρα και τοπικές σπεσιαλιτέ που περιλαμβάνουν γίδα βραστή και εξαίσιες ρεβιθάδες. Λιθόκτιστα δρομάκια ανηφορίζουν από εδώ προς τα σπίτια του χωριού, την βιβλιοθήκη-σχολείο-λαογραφικό μουσείο και τον καστανιώνα.
Ο Κοσμάς είναι ιδανική βάση για να εξερευνήσεις τα χωριά του Πάρνωνα, να επισκεφθείς την εντυπωσιακή, λαξευμένη στους βράχους Μονή Ελώνης, στο δρόμο για το Λεωνίδιο, αλλά και για να περπατήσεις τα μονοπάτια που ξεκινούν από το χωριό και διασχίζουν το καστανοδάσος. Ανάλογα με τις αντοχές σου, μπορείς να διαλέξεις μεγάλη ή μικρότερη διαδρομή –ή απλώς να βολτάρεις στο δάσος χωρίς ιδιαίτερο προορισμό.
Αν πάντως το λέει η καρδούλα σου, η πλέον φαντασμαγορική διαδρομή που μπορείς να κάνεις είναι ο λεγόμενος Δρόμος του Πάρνωνα, που απλώνεται σε 29 χορταστικά χιλιόμετρα, και περνά μέσα από εγκαταλελειμμένα χωριά, διασχίζοντας ολόκληρο το οροπέδιο του Πάρνωνα. Λεπτομέρειες και χάρτες για αυτήν και για πολλές ακόμα άψογα σηματοδοτημένες διαδρομές θα βρεις εδώ κι εδώ.
Πόσα χωριά χωρούν σε ένα Σαββατοκύριακο;
Σίγουρα όχι όλα τα κουκλίστικα χωριά του Πάρνωνα, σημείωσε πάντως στα «οπωσδήποτε» τον Άγιο Πέτρο με τα αρχοντικά πυργόσπιτά του και την ξακουστή Μονή της Μαλεβής, που αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη και την πανέμορφη Καστάνιτσα με τις καφεγκρί στέγες των σπιτιών της που φέρνουν στο νου κάτι από τα τοπία της Ηπείρου, σκαρφαλωμένη σε μια από τις πιο απότομες πλαγιές του Πάρνωνα έτσι που από μακριά μοιάζει να ακροβατεί μεταξύ ουρανού και γης. Λιγότερο γνωστές, αλλά εξίσου… αξιοθέατες, οι Καρυές του Πάρνωνα είναι η πατρίδα των Καρυάτιδων (το ‘ξερες; δεν το ‘ξερες) κι έχουν ένα Ερέχθειο φτυστό με το αθηναϊκό να αγναντεύει το χωριό από το ψηλότερο σημείο του.
Μετά, είναι ο Πραστός, η παλιά πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, σχεδόν έρημος τους χειμώνες, με τα πέτρινα πυργόσπιτά του και τα εκκλησάκια του 17ου αιώνα να στολίζουν τα δρομάκια του. Ο Πραστός και η Καστάνιτσα ενώνονται και μέσα από ένα φαντασμαγορικό μονοπάτι, σημειώστε οι λάτρεις της πεζοπορίας αν πετύχετε ωραίο καιρό. Μονοπάτια είπαμε, και μας ήρθαν αμέσως στο μυαλό τα Τσίντζινα, χωριουδάκι ξακουστό για τις πεζοπορικές διαδρομές του αλλά και για έναν από τους ωραιότερους ξενώνες του Πάρνωνα –λεπτομέρειες για τον οποίο έχουμε παρακάτω.
Και τέλος, μη χάσεις σε καμία περίπτωση τα Άνω Δολιανά, με τα λιθόστρωτα σοκάκια τους που ελίσσονται ανάμεσα σε πέτρινα σπίτια με ξύλινα χαγιάτια, και αξιοθέατα που περιλαμβάνουν το Ιστορικό και Εθνογραφικό Μουσείο Δολιανών, στεγασμένο στην οικία Χριστοφίλη, γνωστή και ως Ταμπούρι του Νικηταρά, από τον ρόλο της στην περίφημη μάχη του 1821, τη Μάχη των Δολιανών, στην οποία είναι αφιερωμένο μεγάλο τμήμα του μουσείου. Εδώ θα βρεις επίσης και ένα από τα ωραιότερα παραδοσιακά καφενεία της Πελοποννήσου –αν όχι και της Ελλάδας ολόκληρης– το Ονειρολόγιο, που σερβίρει αχνιστά ελληνικά καφεδάκια, αλλά και παραδοσιακούς μεζέδες με τσίπουρο δίπλα στην ξυλόσομπα.
Εδώ να μείνεις
Στα ωραιότατα δωμάτια του Ξενώνα Θόλος στα Άνω Δολιανά (55€ το δίκλινο), στο υπέροχο Πρυτανείο στα Τσίντζινα (90€ το δίκλινο) στον Ξενώνα Σελινούντα στον Κοσμά (60€ το δίκλινο) στα συμπαθέστατα δωμάτια του Ουρανογείτων, επίσης στον Κοσμά (47€ το δίκλινο) στον Ξενώνα Αντωνίου στην Καστάνιτσα (65€ το δίκλινο) και στα λιτά αλλά προσεγμένα δωμάτια του Πάρνων Hotel στον Άγιο Πέτρο (50€ το δίκλινο).
