Cognac: Η Επιστροφή!

του Θόδωρου Λέλεκα

Αλήθεια, τι σκέφτεται κανείς όταν ακούει τη λέξη «κονιάκ»; Θα σας πω εγώ. Σκέφτεται χειμώνα, τζάκι, ένα καλό πούρο (αν είναι καπνιστής) και μερικά δάχτυλα του δυνατού αποστάγματος σε ένα κλασικό, μεγάλο ποτήρι σε σχήμα τουλίπας, με κοντό κολωνάκι. Μπορεί ακόμα να σκεφτεί και το θαυματουργό ποτό που περιέχουν τα βαρελάκια που κουβαλούν οι τεράστιοι σκύλοι του Αγίου Βερνάρδου όταν πηγαίνουν να διασώσουν χαμένους ορειβάτες στις χιονισμένες Άλπεις. Το σίγουρο όμως είναι ότι ένα δροσιστικό κοκτέιλ με βάση το κονιάκ δεν είναι απαραίτητα το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό, έτσι;

Έτσι τουλάχιστον σκεφτόμουν εγώ, το ομολογώ. Πάντα μου άρεσε η αίσθηση ενός καλού κονιάκ το χειμώνα. Μέχρι που πήγα ένα φθινοπωρινό ταξίδι και άλλαξα γνώμη. Και μάλιστα, πήγα εκεί που δεν θα περίμενα να δω το κονιάκ αλλιώς. Που; Στην πανέμορφη περιοχή της Γαλλίας που ονομάζεται Cognac!...

Γύρισα πρόσφατα από το Cognac, όπου βρέθηκα, μετά από πρόσκληση του φημισμένου οίκου Hennessy. Την ημέρα της άφιξής μας στο παραμυθένιο Chateau de Bagnolet, το σπίτι του ιδρυτή του οίκου, η μέρα ήταν ηλιόλουστη και με υποδέχτηκαν με ένα δροσιστικό κοκτέιλ με βάση – τι άλλο; - το κονιάκ. Δεν είπα τίποτα, αν και η έκπληξή μου ήταν ολοφάνερη (το κοκτέιλ, παρεμπιπτόντως, ήταν απολαυστικότατο!). Καθόλη τη διάρκεια του ταξιδιού, ωστόσο, οι οικοδεσπότες μας συνέχισαν να μας σερβίρουν δροσιστικά κοκτέιλς και long drinks με βασικό συστατικό το κονιάκ. Και ήταν «το ένα καλύτερο από το άλλο»!

Κάποια στιγμή, στο πλαίσιο μιας μεγάλης γευστικής δοκιμής που επιμελήθηκε ειδικά ο επικεφαλής της επιτροπής γευσιγνωσίας του οίκου Hennessy, ο Olivier Paultes, δεν άντεξα και τον ρώτησα: «Ξέρω, και έχω απολαύσει κατά καιρούς, κάποια κλασικά και… ‘βαριά’ κοκτέιλς με βάση το κονιάκ (βλ. Sazerac), αλλά δεν περίμενα σε έναν ιστορικό οίκο, όπως ο Hennessy, να δω το κονιάκ ως συστατικό σε ανάλαφρα long drinks. Αυτό είναι συνειδητή απόφασή σας, ή το επιτάσσει η αγορά και, ενδεχομένως η οικονομική κρίση στον κόσμο;».

Η απάντηση του κ. Paultes με γύρισε πίσω στην ιστορία και με κάλυψε απόλυτα. Ακούστε λοιπόν πώς έχουν τα πράγματα…

Πάμε από την αρχή. Ο όρος Cognac είναι προστατευόμενος και αφορά το απόσταγμα οίνου που παράγεται στην ομώνυμη περιοχή, στην Κεντρο-Δυτική Γαλλία και συγκεκριμένα στις ακτές του Ατλαντικού, πάνω από το Μπορντώ. Το απόσταγμα καθεαυτό, βεβαίως, είναι το brandy. Γι αυτό και το διάσημο ποτό, όταν παράγεται οπουδήποτε έξω από τα όρια του Cognac, ονομάζεται, βάσει της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, brandy.

Το brandy το ξέρουμε ως ένα απόσταγμα υψηλόβαθμο αλκοολικά, με κεχριμπαρένιο χρώμα, από το οποίο αρκεί κανείς να πιει λιγοστά «δάχτυλα» για να ζεσταθεί και, γενικά, να το νιώσει. Καλό είναι να γνωρίζουμε, όμως, ότι η ιστορία και η χρήση του brandy, ξεκίνησαν πολύ διαφορετικά.

Δεν το φαντάζονται πολλοί, αλλά το brandy είναι Ολλανδέζικη επινόηση. Μάλιστα, ο όρος προέρχεται ετυμολογικά από τις λέξεις «gebrande wijn», που στα Ολλανδέζικα σημαίνει «καμένο κρασί». Γιατί, ουσιαστικά, το brandy δεν είναι τίποτα άλλο από κρασί που έχει «βράσει» σε υψηλή θερμοκρασία, δηλαδή έχει αποσταχθεί.

Αρχικά, αυτό γινόταν για καθαρά πρακτικούς λόγους. Οι Ολλανδοί έμποροι ζητούσαν από τους οινοπαραγωγούς με τους οποίους συνεργάζονταν να αποστάζουν το κρασί τους, έτσι ώστε και να καταλαμβάνει λιγότερο όγκο, οπότε να είναι πιο «βολικό» στη μεταφορά, αλλά και να διατηρείται περισσότερο. Η αρχική ιδέα, μάλιστα, ήταν το brandy να «αραιώνεται» με νερό στον τελικό του προορισμό, έτσι ώστε να ξαναέρχεται, όσο πιο κοντά γίνεται, στην αρχική του μορφή.

Όταν η παγκόσμια επιδημία της φυλλοξήρας αφάνισε ένα μεγάλο ποσοστό του Ευρωπαϊκού (και όχι μόνο) αμπελώνα, προς τα τέλη του 19ου αιώνα, το σταφύλι και όλα τα παράγωγά του άρχισαν να γίνονται είδη σπάνια, δυσεύρετα και πανάκριβα. Το brandy δεν μπορούσε πλέον ούτε να παράγεται, αλλά ούτε και να καταναλώνεται, νερωμένο, σε μεγάλες ποσότητες. Έτσι, οι παραγωγοί του άρχισαν να το συντηρούν σε δρύινα βαρέλια, μία πρακτική μέσα από την οποία ανακάλυψαν ότι το παλαιωμένο στο ξύλο brandy αποκτούσε απαράμιλλη αρωματική και γευστική πολυπλοκότητα. Επιπλέον, καθότι ήταν φανερό ότι το συγκεκριμένο ποτό δεν ήταν πλέον… για «χόρταση», η τακτική του να διαλύεται με νερό εγκαταλείφθηκε, για να δώσει τη θέση της σε μια πιο φειδωλή κατανάλωση (βλέπε πραγματική απόλαυση δηλαδή), σε μικρές ποσότητες και σε πιο ξεχωριστές στιγμές.

Πίσω στο κονιάκ, το οποίο, αν το δεις υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται αφάνταστα πιο «ευέλικτο». Από τη μία, δεν μπορεί να χάσει το «ειδικό» του βάρος, οπότε θα συνεχίσει να είναι ατελείωτα απολαυστικό, συνοδεύοντας ένα πούρο, με τα πολλά και ξεχωριστά του αρωματικά επίπεδα να ξεδιπλώνονται με κάθε γουλιά. Από την άλλη, επειδή δεν ξεχνάει το παρελθόν του, δεν διστάζει να χαρίσει την αρωματικότητα και τη φινέτσα του σε γνωστά, αλλά και σε πρωτότυπα κοκτέιλς και long drinks, συνδυαζόμενο τέλεια με άλλα ποτά, αναψυκτικά, χυμούς, bitters, πάγο κλπ.

Κι αν αναρωτιέστε ποιο ήταν το απολαυστικό απεριτίφ (της φωτογραφίας) με το οποίο με υποδέχτηκαν οι άνθρωποι του Hennessy πριν το αξέχαστο γεύμα που ακολούθησε και αν μπορείτε να το φτιάξετε κι εσείς, μην ανησυχείτε καθόλου! Ονομάζεται «Aristocrat» και είναι πανεύκολο! Ακολουθήστε τη συνταγή όπως σας την δίνω παρακάτω και απολαύστε το στην υγειά μου!

Για το Aristocrat θα χρειαστείτε:
45ml Cognac Hennessy VS
30ml λευκό βερμούτ
Ginger Ale

Οδηγίες:
Προσθέστε το κονιάκ και το βερμούτ σε χαμηλό ποτήρι με πάγο και ανακατέψτε. Απογεμίστε με ginger ale. Γαρνίρετε με φλούδα λεμονιού και σερβίρετε. Καλή απόλαυση!