της Δώρας Μαλανδρινού
Δεύτερη αξιόλογη θεατρική παραγωγή (μετά την ”Όπερα της πεντάρας”) για το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας φέτος, το οποίο συνεχίζει την ”κάθοδό” του στην πρωτεύουσα με ”Το τέλος του καρναβαλιού” του Κάρλο Γκολντόνι.
Το έργο δεν έχει παιχτεί ποτέ στην Ελλάδα και ανεβαίνει σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου, θερμού ”θιασώτη” του συγγραφέα (προηγήθηκαν ”Το Καφενείο”, ”Το καινούργιο σπίτι”, ”Φίλος όχι αστεία”).
Ανήκει στα έργα ωριμότητας του Γκολντόνι (όπως και οι ”Αγροίκοι”) και επειδή είναι χορωδιακού χαρακτήρα, δηλαδή έργο συνόλου, όπου όλοι οι ρόλοι είναι ισοδύναμοι, δεν ανεβαίνει συχνά, σημειώνει ο σκηνοθέτης.
Πρόκειται για μια κωμωδία καταστάσεων, τσεχοφικού ύφους, στην οποία ο Γκολντόνι εναποθέτει το μήνυμα της απομάκρυνσής του από το κοινό της Βενετίας, αφού έχει αποφασίσει να φύγει για το Παρίσι (απ’ όπου ξέρουμε ότι δεν θα γυρίσει ποτέ) και ενώ έχει επιχειρήσει ήδη τη ”μεταρρύθμισή” του.
Μία αλληγορία σαφής αντικαθιστά τον κόσμο των θεατρίνων με αυτόν των υφαντουργών και κρύβει τον συγγραφέα Γκολντόνι πίσω από τον σχεδιαστή υφασμάτων Αντζολέτο, ο οποίος φεύγει για τη Μόσχα προκειμένου να αναζητήσει νέα σχέδια για τη δουλειά του.
Αυτή η αλληγορία στηρίζει την αδύναμη δομή του έργου και φέρνει επί σκηνής όλο το αστικό περιβάλλον που αποτέλεσε το κυρίαρχο αντικείμενο της δραματουργικής έρευνας του συγγραφέα, που ήταν ο αποτυχημένος συνομιλητής της μεταρρυθμιστικής του πρότασης.
Η δράση, αρκετά ισχνή (συνεύρεση γνωστών χωρίς ιδιαίτερες αξιώσεις), εκτυλίσσεται σε μεγάλες δεξιοτεχνικές σκηνές, όπου ο συγγραφέας ασχολείται τρυφερά με τη λεπτομερή σκιαγράφηση της καθημερινότητας και το εθιμοτυπικό της βενετσιάνικης ζωής. Παραδειγματικές είναι οι σκηνές με θέμα τη μενεγκέλλα (χαρτοπαίγνιο που παίζεται μόνο στη Βενετία), τις οποίες οι κριτικοί είχαν απορρίψει στο παρελθόν λόγω της μεγάλης τους έκτασης.
Η ιστορία είναι απλή: Ο Ζαμαρία, ένας υφαντουργός, παραθέτει δείπνο στους συνεργάτες του με τους οποίους τον συνδέει δυνατή φιλία. Οι καλεσμένοι ανήκουν στη συντεχνία των υφαντουργών και ο ένας συμπληρώνει τον άλλο. Τα ζευγάρια διασκεδάζουν ξεδιπλώνοντας τις ανασφάλειές τους και αυτό γίνεται αφορμή για να εκδηλώσει ο Γκολντόνι την ικανότητά του να μελετά το φαινόμενο της ζωής και να υμνήσει την κίνησή της.
Από τη σκηνή περνούν δώδεκα πρόσωπα χωρισμένα ανά ζεύγη: τα τρία είναι ήδη συζευγμένα και διαφοροποιούνται ως προς τον χαρακτήρα της συζυγικής τους σχέσης (οι ζηλιάρηδες και εγωιστές ”άπειροι” σιορ Αγκοστίνο και σιόρα Ελενέτα, ο αγωνιών σιορ Λάζαρο για την υποχόνδρια σιόρα Aλμπα και οι ”πολιτισμένοι” σιορ Μπαστιάν και σιόρα Μάρτα). Τα άλλα τρία είναι ακόμη ελεύθερα (Ντομένικα και Αντζολέτο, Μόμολο και Πολόνια σιορ Ζαμαρία και μαντάμ Γκατό), προορισμένα όμως να σμίξουν στο αναπόφευκτο ευτυχές τέλος, που αναδιοργανώνει την ιστορία σύμφωνα με τους προδιαγεγραμμένους θεατρικούς κανόνες.
Η σκηνή ιταλικού τύπου (μπούκα) του θεάτρου ”Λαμπέτη” βοήθησε στην επιτυχή μεταφορά του σκηνικού από τον ”Απόλλωνα” της Πάτρας, υποστηρίζοντας τη σκηνοθετική άποψη του Βασίλη Παπαβασιλείου, ο οποίος έστησε μια ατμοσφαιρική λαϊκή παράσταση.
Συνοδοιπόροι του στο εγχείρημα ένα πολυπληθές επιτελείο ηθοποιών, από το οποίο ξεχώρισαν η Λυδία Φωτοπούλου, η οποία ”κεντάει” στον ρόλο της σιόρας ¶λμπα δίνοντας ρεσιτάλ στον αυτοσχεδιασμό (εξαιρετική κίνηση!), ο Θόδωρος Κατσαφάδος, ο οποίος ως Λάζαρο ”αγωνιά” με εξαιρετική επιτυχία, καθώς και το ”ζεύγος” Αγκοστίνο - Ελενέτα (Θανάσης Δήμου, Μαριάνθη Φωτάκη).
Από την άλλη, η Διώνη Κουρτάκη (Ντομένικα) ήταν ”σφιγμένη”, με στιγμές σκηνικής αμηχανίας, ενώ περιμέναμε πολύ περισσότερα από τον Γεράσιμο Γεννατά στον αβανταδόρικο ρόλο του Μόμολο. Θα πρέπει να σημειώσουμε ακόμη το ”πέρασμα” του συμπαθούς φροντιστή σκηνής -σκηνοθετικό εύρημα του Β. Παπαβασιλείου-, ο οποίος εμπλέκεται στη δράση έχοντας νοηματικό διάλογο με την Ντομένικα και βάζοντας μια πινελιά αποστασιοποίησης.
Η ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση - σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου
Σκηνικό - κοστούμια: Μαρί - Νοέλ Σεμέ
Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής
Χορογραφία: Σεσίλ Μικρούτσικου
Παίζουν: Κώστας Γαλανάκης, Διώνη Κουρτάκη, Μαριάνθη Φωτάκη, Θανάσης Δήμου, Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, Θόδωρος Γράμψας, Γεράσιμος Γεννατάς, Λυδία Φωτοπούλου, Θόδωρος Κατσαφάδος, Κατερίνα Λέχου, Νίκος Νίκας και Σοφία Σεϊρλή.
