Ο Κύκλωπας του Ευριπίδη στο Ηρώδειο

Ο Κύκλωπας, το μοναδικό σωζόμενο σατυρικό δράμα της αρχαιότητας, παρουσιάζεται σπάνια στη σκηνή. Μετά την επιτυχία στο Μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου και στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Δάσους, ο Κύκλωπας, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη, με την Στεφανία Γουλιώτη στον επώνυμο ρόλο, ολοκληρώνει την πορεία του με την παράσταση στο Ηρώδειο.

Ένα άκρως αντρικό έργο, μέσα από έναν αποκλειστικά γυναικείο θίασο. Ένας άγριος αρσενικός κόσμος, μέσα από τη γυναικεία φύση και τον γυναικείο ψυχισμό.

Τα πρόσωπα του Ευριπίδη ακροβατούν ανάμεσα στην ελαφράδα, τη γελοιότητα, την ηθική παρακμή, την αγριότητα. Γελοιοποιούν και γελοιοποιούνται. Συντρίβουν και συντρίβονται.

Μια παράσταση που αναζητά την ισορροπία ανάμεσα στο σοβαρό και το γελοίο, ανάμεσα στο τραγικό και το σπλάτερ.

Ο μύθος του Κύκλωπα αντλείται από το γνώριμο επεισόδιο της 9ης Ραψωδίας της Ομηρικής Οδύσσειας, όπου ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του παγιδεύονται στη σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου. Επί σκηνής μεταφέρεται ένας κόσμος ωμός και βίαιος. Ένας κόσμος αλληλοεξόντωσης και ανθρωποφαγίας, όπου το δίκαιο ορίζεται από τον εκάστοτε ισχυρό: στη χώρα των Κυκλώπων, ο ξένος δεν περιθάλπεται, δεν φιλοξενείται, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης ή κατασπαράσσεται. Εκεί δεν μπορείς να είσαι ούτε καλός ούτε κακός. Εκεί μπορείς να είσαι μόνο φοβισμένος και απελπισμένος ή σκληρός και ανελέητος.
Στο κείμενο της παράστασης έχουν προστεθεί αποσπάσματα από την Οδύσσεια του Ομήρου και από το Ειδύλλιο ΙΑ' (Κύκλωψ) του Θεόκριτου, σε μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα.

Έγραψαν για την παράσταση:

«Η σκηνοθετική προσέγγιση του Δεντάκη ενσωμάτωνε μια σημαντική πρόκληση. Οι Σάτυροι αλλά και ο Κύκλωπας, τα μυθολογικά αυτά στοιχεία που ταυτίζονται με το ανδρικό φύλο, με έναν κόσμο σκληρό, βίαιο, γεμάτο αλληλοεξόντωση και ανθρωποφαγία, ενσαρκώθηκαν από έναν αποκλειστικώς γυναικείο θίασο. […] Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη ως Σιληνός ξεχωρίζει για την υποκριτική της δεινότητα. Η Άννα Καλαϊτζίδου υποδύθηκε αριστοτεχνικά τον Οδυσσέα. Η Στεφανία Γουλιώτη έδωσε στον Κύκλωπα μια σπαρακτική διάσταση.»
Μαργαρίτα Πουρνάρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Ο Παντελής Δεντάκης επεξεργάστηκε «σφιχτά» το Ευριπίδειο κείμενο και κατάφερε να στήσει μία παράσταση γρήγορη με ενδιαφέρουσες εικόνες, ευρήματα, συμβολισμούς και υπαινιγμούς στο σήμερα. […] Πολύτιμος σύμμαχός του η εύστοχη επιλογή του βασικού καστ που κινήθηκε πάνω στην εύθραυστη ισορροπία που χώριζε το κωμικό με το τραγικό, το πρωτόγονο με το πολιτισμένο.»
Γεωργία Οικονόμου, TOSPIRTO.NET

«O Παντελής Δεντάκης επέλεξε αποκλειστικά τη γυναικεία διανομή, θέλοντας να εστιάσει -και να καυτηριάσει ενδεχομένως- την “αντρική” σκληρότητα μέσα από την εκ φύσεως πιο νηφάλια ψυχή των γυναικείων χαρακτήρων. Κινήθηκε σε ένα ευρύ φάσμα αναζητώντας και πετυχαίνοντας ταυτόχρονα έκδηλα μια ισορροπία μέτρου: από την κωμωδία και το γέλιο στο θρίλερ και την αγωνία, ένα στοίχημα που εκ πρώτης δε φαίνεται και δεν είναι εύκολο να κερδηθεί.»
Νίκος Ρουμπής MONOPOLI

«Ο Παντελής Δεντάκης παρέδωσε στο κοινό 100 λεπτά ενός θεατρικού δρώμενου με άποψη, άρτιου εικαστικά, δικαιολογώντας πλήρως την επιλογή του να παρουσιάσει τον «Κύκλωπα» με γυναικείο θίασο.»
Γιώτα Δημητριάδη, TEXNES-PLUS.GR

Το καλύτερο στοιχείο της παράστασης είναι το πετυχημένο διονυσιακό κλίμα, με πρωτότυπες ενδυματολογικές παρεμβάσεις και ρυθμό πυρετικό. Η μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα κρατά επαφή με το παραδοσιακό κείμενο και αφήνει ανοιχτό δίαυλο στο να διαλεχθεί με το θεοκρίτειο ειδύλλιο, όπου ο Κύκλωπας είναι συμπαθής.
Νίκος Ξένιος, BOOKPRESS.GR

«Κύκλωπας, παράσταση μεστής θεατρικότητας, σε ρευστή και υπαινικτική μετάφραση, με την ιδιαιτερότητα της συμμετοχής των γυναικών στον αγώνα ερμηνείας του ανδρικού κόσμου και της προ-οπτικής των κύκλων του.»
Αγγέλα Μάντζιου, CITYCULTURE.GR